জয় আই অসম

ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ সময়ত ‘জয় হিন্দ’ আৰু ‘বন্দে মাতৰম’ এই দুটা শ্ল’গান অতিকৈ জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল৷ এই শ্ল’গানে ভাৰতীয় মানুহৰ মনত আৱেগিক ঐক্য আৰু দেশপ্ৰেমৰ মনোভাৱ জগাই তুলিছিল৷ ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ সময়ত নেতাজী সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৱে জনপ্ৰিয় কৰা দেশ বন্দনাৰ অন্যতম ধ্বনিবাক্য আছিল ‘জয় হিন্দ’জ্ব যি পিছলৈ আজাদ হিন্দ ফৌজৰ ৰণধ্বনি হিচাপে পৰিগণিত হ’ল৷ আনহাতে দেশৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত মানুহৰ মুখে মুখে উচ্ছাৰিত বিপ্লৱী শ্ল’গান আছিল ‘বন্দে মাতৰম’জ্ব যি বাণী বংকিম চন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়ৰ বিখ্যাত উপন্যাস ‘আনন্দমঠ’ত সন্নিৱিষ্ট এটি দেশপ্ৰেমমূলক গীতৰ পৰা লোৱা হৈছে৷ ‘জয় হিন্দ’,   ‘বন্দে মাতৰম’ এই ঐতিহাসিক শ্ল’গানৰ পৰা আহি আহি এতিয়া আমি নিজৰ ভাৰতপ্ৰীতি জাহিৰ কৰিবলৈ কওঁ ‘ভাৰত মাতাকী জয়’৷  আমাৰ সাহিত্যৰথীয়েও নিজৰ অসম আৰু অসমীয়াপ্ৰীতি জাহিৰ কৰিবলৈ লিখিলে– ‘‘বাজক ডবা, বাজক শঙ্খ/বাজক মৃদং খোল/অসম আকৌ উন্নতি পথত/জয় আই অসম বোল’’ [অসম সংগীত]৷ এই ‘জয় আই অসম’ত লুকাই আছে  গভীৰ আশাব্যঞ্জক মন, প্ৰবল জাতীয় চেতনা আৰু ঐতিহ্যপ্ৰীতি৷ সাহিত্যৰথীৰ কলমৰ পৰা নিগৰি অহা ‘জয় আই অসম’ শব্দ তিনিটাই পৰৱৰ্তী সময়ত অসম আৰু অসমীয়াৰ মুখে মুখে সঘনে উচ্ছাৰিত হ’বলৈ ধৰে৷ ই ক্ৰমে অসমীয়া জাতীয় জীৱনৰ সংকট আৰু সংগ্ৰামৰ ক্ষণত সমোচ্ছাৰিত এটি সাহস আৰু আৱেগমিশ্ৰিত জনপ্ৰিয় শ্ল’গানলৈ ৰূপান্তৰিত হ’ল৷ দেশ স্বাধীন হোৱাৰ পৰৱৰ্তী কালৰ অসম আৰু অসমীয়া জাতীয় জীৱনৰ সৈতে জড়িত কেতবোৰ সংগ্ৰাম,যথা–ভাষা-আন্দোলন, অসম আন্দোলন তথা বিদেশী বা প্ৰব্ৰজনৰ সমস্যাক কেন্দ্ৰ কৰি গঢ় লৈ উঠা জাতীয় আন্দোলন-প্ৰতিবাদ, ‘আলফা’ আদি বিচ্ছিন্নতাবাদী চিন্তা-চেতনাৰ ভেটিত জন্মলাভ কৰা অসমৰ বিদ্ৰোহী সংগঠনৰ প্ৰতিবাদ-আন্দোলন, শাসকৰ শোষণ-নিষ্পেষণৰ বিৰুদ্ধে মাজে-সময়ে চলি থকা জাতীয় দল-সংগঠনৰ প্ৰতিবাদ-আন্দোলন, ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ অসম আৰু অসমীয়াবিৰোধী কৰ্ম-নীতি আৰু একবিংশ শতিকাৰ  ‘কা’বিৰোধী আন্দোলন-প্ৰতিবাদ আদি কেতবোৰ লেখত ল’বলগীয়া জাতীয় সংকট আৰু সংগ্ৰামৰ ৰণধ্বনি হিচাপে ই ব্যৱহৃত হৈ আহিছে৷ বিশেষকৈ বিংশ শতিকাৰ আশী দশকৰ পিছৰ অসমৰ ৰাজপথৰ আন্দোলন-প্ৰতিবাদবোৰক অধিক নাটকীয় ৰূপ প্ৰদান কৰিছিল ‘জয় আই অসম’ শ্ল’গানে৷ ‘জয় আই অসম’ৰ শক্তি অপাৰ৷ কত জাতীয় দল-সংগঠনৰ নেতাই ইয়াৰ আঁচলত ধৰি ৰাজনীতিৰ জখলা বগালে, কতজনে ৰাতিটোৰ ভিতৰত ক্ষমতাৰ পাহাৰ বগালে তাৰ কোনো হিচাপ নাই৷ আকৌ বহুজনে ‘জয় আই অসম’ বুলি কৈ শ্বহীদ হ’ল৷ শ্বহীদ বেদীত তেজেৰে লিখা হ’ল ‘শ্বহীদ প্ৰণামো তোমাক’৷ ‘জয় আই অসম’ মুখত লৈ ঘৰৰ পৰা ওলাই যোৱা বহু ল’ৰা পুনৰ ঘূৰি নাহিল৷ ঘূৰি অহাবোৰক ঈশ্বৰে দয়া কৰিলে৷ চৰকাৰ ভঙা-পতাৰ খেলত, নীতিত, দুৰ্নীতিত সকলোতে ‘জয় আই অসম’৷ জাতীয়তাবাদ, ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদ আদিতো ‘জয় আই অসম’৷ মুঠতে ‘জয় আই অসম’ বুলি চিঞৰি শুই থকা অসমীয়া মানুহক জগাব পাৰি, ৰাজপথলৈ উলিয়াই আনিব পাৰি, আৱেগিক কৰি তুলিব পাৰি, জাতীয় চেতনা জগাই তুলিব পাৰি, বিপ্লৱৰ জুই জ্বলাব পাৰি৷ এনেদৰে ‘জয় আই অসম’ শ্ল’গানে অসমক বহুত দিলে৷ দল-সংগঠন দিলে, নেতা দিলে, ঐতিহাসিক চুক্তি কিছুমান দিলে৷ তাৰে কিছু অসম আৰু অসমীয়াই ভোগ নকৰা নহয়৷ কিন্তু বেছিভাগেই কাগজৰ পৰা ওলাই নাহিল৷ বিদেশী নকমিল; থলুৱা নিশকতীয়া হ’ল৷ জাতি-মাটি-ভেটি ৰক্ষাৰ নামত ৰাজনীতি বাঢ়িল৷ অসমীয়া মানুহৰ  হাতৰ পৰা মাটি গুচিল, ভেটি উছন হ’ল; পথাৰ নাই, বজাৰ নাই৷ নাইতো নায়েই বহিৰাগত বেপাৰীৰ অন্যায়ৰ বিৰুদ্ধে মাত এষাৰ মতাৰো সাহস নাই৷ চাৰিওফালে শোষণ, আক্ৰমণ৷

‘জয় আই অসম’ শ্ল’গানে ভুৱা জাতীয়তাবাদৰ জন্ম দিলে; নিদিলে অৰ্থনৈতিক জাতীয়তাবাদ৷ পৰিৱৰ্তে বহিৰাগত তথা অনা-অসমীয়া [যিসকল কাহানিও অসমীয়া জাতিক নিজৰ বুলি ভবা নাই; তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্য কেৱল ব্যৱসায়] কিছুমানে অসমীয়া মানুহৰ দুৰ্বলতাৰ সুযোগ বাৰুকৈ বুজি বেপাৰ-বাণিজ্যত মনোনিৱেশ কৰিলে; যাৰ ফলত আজি কি গাঁও কি চহৰ সৰ্বত্ৰে সেইসকলৰ দপদপনি৷ সঁচা কথা যে, সেইসকলৰ পৰা অসমৰ জাতীয় দল-সংগঠনসমূহে মাজে সময়ে বিভিন্ন অনুষ্ঠান আয়োজন বা  বিভিন্ন সামাজিক কাম-কাজৰ বাবে আৰ্থিক সাহায্য বিচাৰে৷ তেওঁলোকেও চল চাই কঠিয়া পাৰিব জানে৷ অসমৰ জাতীয় দল-সংগঠনবোৰক পাৰ্যমানে টকা-পইছা দি সহায় কৰাত তেওঁলোক সিদ্ধহস্ত৷ আনহাতে সমূহীয়া স্বাৰ্থৰ গাত ভেজা দি আমাৰ জাতীয় নেতাবোৰেও নিজৰ ব্যক্তি-স্বাৰ্থ বাৰুকৈ পূৰণ কৰিব জানে৷ হঠাৎ আমাৰ জাতীয় নেতাৰ চাল-চলন, পিন্ধন-উৰণ, জীৱন-ধাৰণ সকলো সলনি হৈ পৰে৷ তেওঁলোকৰ বিলাসী গাড়ী, বিলাসী জীৱন দেখি সাধাৰণ মানুহৰ চকু কঁপালত উঠে৷ ওপৰত উল্লেখ কৰি অহা সেই অনা-অসমীয়া বেপাৰীবোৰৰো আমাৰ জাতীয় দল-সংগঠন, জাতীয় নেতাবোৰৰ প্ৰতি ভাল মনোভাৱ কমি আহিবলৈ ধৰিল৷ যাৰ ফলত এই লৈও অসম মুলুকত সংঘাত, প্ৰতিবাদ চলি থকা আমি দেখিবলৈ পাওঁ৷ মুঠতে ‘আমি স্বাৱলম্বী অসমীয়া’ বুলি ক’ব পৰাকৈ আমাৰ হাতত একোৱেই নাই৷ ক্ৰমে আমি হেৰুৱাইছোঁ সকলো৷ অস্তিত্বৰ গভীৰ সংকটত অসমীয়া জাতি৷ অৱশ্যে ভোগবাদী ৰাজনীতিত আমি ক্ৰমে চহকী হৈছোঁ৷ ভোগত মত্ত অসমীয়া মানুহ৷ এফালে চৰকাৰে সৃষ্টি কৰা বিনামূলীয়া আঁচনিৰ আশাত বন্দী অসমীয়া জাতি, আনফালে পথাৰ-বজাৰ দখলৰ জৰিয়তে অৰ্থনৈতিক আন্দোলন অধিক তীব্ৰ কৰাত সদাব্যস্ত সেইসকল লোক৷ গ্ৰাম্য অৰ্থনীতি আমাৰ হাতত নাই৷ চহৰ-নগৰৰ দোকান-পোহাৰবোৰো আমাৰ হাতত নাই৷  আনহাতে অসমৰ ৰাজনীতিতো অসমপ্ৰীতিৰ ক্ষীণ পোহৰহে দেখা পাওঁ৷ চাৰিওফালে ক্ষমতা আৰু মুনাফাৰ এখন ৰমৰমীয়া বজাৰ৷ এটা সময়লৈকে অসমীয়া মানুহৰ ধাৰণা আছিল যে, আঞ্চলিকতাবাদ বা আঞ্চলিক দল-সংগঠনবোৰেহে অসম আৰু অসমীয়াৰ দুখ বুজি পায়৷ এতিয়া এই ধাৰণা  সলনি হ’ল৷ আঞ্চলিকতাবাদৰ বায়ু-পানী সেৱন কৰি ডাঙৰ হোৱা ৰাজনীতিকৰ চিন্তা আৰু কাম-কাজৰ প্ৰতি অসমীয়া মানুহৰ মোহ আৰু আস্থা কাহানিবাই নোহোৱা হ’ল৷ সম্প্ৰতি যি দুই-এক নেতা আছে সেইসকলৰো স্থিতি স্পষ্ট নহয়৷ ৰাষ্ট্ৰীয় দলবোৰৰ কৌশলী ৰাজনীতিৰ কৱলত পৰি কোন আঞ্চলিক, কোন ৰাষ্ট্ৰীয় চিনাটোৱেই টান হ’ল৷ অসমত এতিয়া আঞ্চলিকতাবাদ বুলিবলৈ একোৱেই নাই৷ ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদৰ বোকোচাত উঠি কোনোমতেহে জীয়াই আছে৷ আচলতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদ, আঞ্চলিকতাবাদৰ পাৰ্থক্যই নোহোৱা হৈ পৰিছে৷ সকলো একাকাৰ৷ ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদী দলৰ অক্সিজেন নহ’লে আমাৰ আঞ্চলিকতাবাদী দলবোৰ জীয়াই থকাটোৱেই কঠিন হৈ পৰিছে৷ ক্ষমতাৰ খেলত বৰ্তি থকাৰ এক সুবিধাবাদী ৰাজনীতিৰ আখৰাৰ বাহিৰে এতিয়া অসমত একোৱেই নেদেখোঁ৷ য’ত সুবিধা তাতেই ৰাজনীতি৷ গতিকে আঞ্চলিকতাবাদী, ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদী আৰু সুবিধাবাদী এই তিনি-বাদীৰ ‘জয় আই অসম’ৰ গভীৰতা কিমান এয়া সহজে অনুমেয়৷ আজি ভোগবাদী সমাজত আঞ্চলিকতাবাদ, জাতীয়তাবাদ বোলা ধাৰণাবোৰ যেন ক্ৰমে আমাৰ মাজৰপৰা হেৰাই গৈছে৷ সংকীৰ্ণ চিন্তা-চেতনাৰে জাতীয়তাবাদ, আঞ্চলিকতাবাদ কৰাসকলক সময়ে কাহানিও ক্ষমা নকৰে বা কৰা নাই৷ কেৱল আৱেগক আগস্থান দি ‘জয় আই অসম’ চিঞৰিলেই অসমপ্ৰেমী বা জাতীয়তাবাদী হৈ নাযায়৷ যেতিয়ালৈকে অসমৰ সম্পদ, পথাৰ আৰু বজাৰ অসমীয়া তথা থলুৱাৰ হাতত সুৰক্ষিত নহয়; যেতিয়ালৈকে জাতীয় দল-সংগঠনবোৰৰ সবল নেতৃত্বত অসমত কৃষি-বিপ্লৱৰ সূচনা নহয়; যেতিয়ালৈকে অসমীয়া মানুহ বহিৰাগত বা অনা-অসমীয়াৰ আনুগত্যত চলি থাকিব; যেতিয়ালৈকে আমাৰ শিক্ষা ব্যৱস্থাই ভাল খেতিয়ক, ভাল ব্যৱসায়ী, ভাল উদ্যোগী সৃষ্টি কৰিব নোৱাৰে; যেতিয়ালৈকে আমি ‘ছদ্মৱেশী অসমীয়া’ৰ পৰিৱৰ্তে ‘ভাল অসমীয়া’ হ’ব নোৱাৰোঁ; যেতিয়ালৈকে ধৰ্মৰ নামত ৰাজনীতি আৰু ৰাজনীতিৰ নামত বিদেশীক স্বদেশী সজোৱা কাৰবাৰ চলি থাকিব; যেতিয়ালৈকে বহিৰাগত বণিকে অসমৰ সম্পদ লুটি-পুতি খাই থাকিব; তেতিয়ালৈকে প্ৰকৃতাৰ্থত অসম আৰু অসমীয়াৰ সৰ্বাংগীণ উন্নয়ন অসম্ভৱ৷ কৰ্ম-সংস্কৃতিৰ কথা নাভাবি কেৱল চৰকাৰৰ বিনামূলীয়া আঁচনিৰ আঁচলত ধৰি আমি হাজাৰবাৰ ‘জয় আই অসম’ বুলি চিঞৰি থাকিলেও একো ফল নধৰে৷ মুখেৰে ‘জয় আই অসম’ বুলি চিঞৰিলেই উন্নয়নৰ গঙ্গা বৈ নাযায়৷ অৱশ্যে ৰাজপথত ডিঙি ফুলাই ‘জয় আই অসম’ চিঞৰি চিঞৰি জনতাক সেৱা কৰিম বুলি ওলাই অহা জাতীয় নায়কসকলৰ এচামে পিছলৈ নেতা, ৰজা-মহাৰজা হৈ নিজৰ জীৱনত  উন্নয়নৰ গঙ্গা বোৱাবলৈ সমৰ্থ হোৱাটো আজিৰ তাৰিখত একো ডাঙৰ কথা নহয়৷ এনে গঙ্গাত সাঁতুৰিবলৈও কম ভাগ্য লাগিব৷