Logo
image

বিহুৰ বৈশিষ্ট্য অটুট থাকিবনে?

বিহু অসমীয়াৰ আয়ুস ৰেখা,বিহু অসমীয়াৰ মান,ঐতিহ্য আদি কথাবোৰ যেন কেৱল লিখিত ৰূপতহে আবদ্ধ হৈ ৰ’ল৷ অসমীয়াই হেঁপাহৰ বিহুটিক লৈ যিমানেই প্ৰচাৰ আৰু প্ৰদৰ্শন নকৰক লাগে বাস্তৱ ক্ষেত্ৰত তাৰ বিপৰীত ছবি এখনহে দেখিবলৈ পোৱা যায়৷ অন্ততঃ বিগত এটা দশকত বিহু আৰু  অসমীয়াৰ যি সম্পৰ্ক দেখা গৈছে তালৈ লক্ষ্য কৰিলে উদ্বেগজনক কিছুমান দিশহে উন্মোচিত হয়৷ তথাপি আজিৰ যান্ত্ৰিকতাই  সামগ্ৰিক পৰিৱেশ কিছু মলিন কৰিছে যদিও বহাগ আজিও আগৰদৰেই আহে৷ কপৌ ফুল,তগৰ,নাহৰ,জুতিজাই, মালতী আজিও ফুলে৷ জেতুকাপাতৰ ৰঙত অসমৰ গাঁও-ভূঁই সমানে ডুব যায়৷ ঢোল-পেঁপা,গগনাৰ মাতত আজিও উখল মাখল হয় প্ৰতিজন অসমীয়াৰ বুকু৷ সম্প্ৰীতি আৰু চেনেহৰ এনাজৰীৰে জাতিটোক বান্ধিবলৈ বিহুৰ দৰে এটি  চহকী পৰম্পৰা তথা উপাদান থকাৰ পাছতো  অসমীয়াই নিজকে দুখীয়া বুলি  ভাবিলে অথন্তৰ লাগিব৷ কিন্ত পৰিতাপৰ কথাষাৰ হৈছে  ক্ৰমাগতভাৱে বিহুৰ ঐতিহ্যই যেন আধুনিক সমাজত কিছু ৰং সলাইছে৷ তাত  হাত উজান দিছে এদল নতুন অসমীয়াই৷ আধুনিকতাৰ ৰহণ সানিবলৈ চেষ্টা কৰা কিছুসংখ্যক এনে লোকৰ বাবেই বিহুৱে বহু ক্ষেত্ৰত অতীজৰ কিছু বৈশিষ্ট্য হেৰুৱাব লগা হৈছে৷ জাতি- উপজাতি,ভাষা-ধৰ্ম নিৰ্বিশেষে অসমত ৰঙালীয়ে  সদায়েই উচ্ছ স্থান পাই আহিছে৷ তাৰ মাজতো দুই এক সংস্কৃতি  আৰু পৰম্পৰাৰ  সন্ত্ৰাসবাদীয়ে বিহুক বিকৃত আৰু বজৰুৱা কৰিবলৈ অপচেষ্টা নকৰা নহয়৷ সেই সকলৰ ভিতৰত  সৰহ  ভাগেই অসমীয়া৷ বহুতে আকৌ বহিৰাগত সংস্কৃতিৰ প্ৰভাৱত পৰিও থলুৱা সংস্কৃতিৰ পিনে পিঠি দিছে৷ আবেগিক আৰু সৰল অসমীয়াই অতীজৰে পৰা বহিৰাগতক আগস্থান দি অসমৰ সাংস্কৃতি আৰু পাৰম্পৰাৰ  অশেষ  ক্ষতি কৰি আহিছে৷ জ্ঞাতে অজ্ঞাতে অসমৰ থলুৱা সংস্কৃতিক ক্ষতি কৰা সেইসকল লোকৰ জাতিৰ ঐতিহ্যক অনুধাৱন কৰাৰ সঠিক সময় আহি পৰিছে৷ অন্যথা কুলি কেতেকীৰ মাতত বিহু আহিলেও বিহুৰ বৈশিষ্ট্য সেইসকল বেপেৰুৱা অসমীয়াৰ বাবেই ম্লান পৰিব৷ বিহুৰ স্বকীয় বৈশিষ্ট্যক অটুট ৰাখিবলৈ নতুন প্ৰজন্ময়ো কিছু অহোপুৰুষাৰ্থ কৰিব লাগিব৷ আধুনিকতাৰ বা লাগি শিপা পাহৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা বহু অসমীয়াই বিহুৰ পৰম্পৰা ৰীতি- নীতিক বিসৰ্জন দিছে৷ পশ্চিমীয়া সংস্কৃতিৰ প্ৰেমত পৰা  এনেবোৰ অসমীয়াই বিহুৰ দিনকেইটা ছুটিৰ দিন বুলিহে গণ্য কৰে৷ অসমত এতিয়া এনে অসমীয়াও উৎপত্তি হৈছে যে যি সকলে বিহুৰ বন্ধত সপৰিয়ালে বিদেশ ফুৰিবলৈ যায়৷  বিহুৰ বতৰত অন্য সংস্কৃতিৰ ৰস পান কৰি নিজকে ধন্য কৰে ৷ এই সকল অসমীয়াই যে অসমৰ থলুৱা কৃষ্টি সংস্কৃতিক  জলাঞ্জলি দিছে সেয়া তেওঁলোকৰ  কৰ্মৰ  পৰাই ধৰিব পাৰি৷ আজিৰ দিনত অসমৰ বহু গাঁৱত ঢেঁকী দেখিবলৈ পোৱা নাযায়৷ ঢেঁকী দিবলৈ মানুহৰো আগ্ৰহ নাই৷ বহুতে আকৌ ঢেঁকীৰ ব্যৱহাৰ পাহৰিয়েই পেলাইছে৷ ধান বানিবলৈ উজু উপায় হোৱাৰ পাছত কেৱল বিহুৱে সংক্ৰান্তিয়ে অসমীয়াই জা জলপান তৈয়াৰ কৰিবলৈকে ঢেঁকীটো জীয়াই ৰাখিছিল৷ কিন্তু কালক্ৰমত আধুনিকতাৰ ক্ষিপ্ৰ প্ৰসাৰত সেয়াও নোহোৱা হ’ল৷ কাৰণ বিহুৰ জা জলপান আদি আজি কালি বজাৰত উভৈনদী৷ এনেও অসমীয়াৰ কৰ্মস্পৃহা দিনক দিনে নোহোৱা হৈ আহিছে৷ তেনেস্থলত থাওকতে সেইবোৰ সুবিধা পালে কেৱল পৰম্পৰা ৰক্ষাৰ নামতে অসমীয়াই ইমানবোৰ কষ্ট কৰিবনে৷ অন্যহাতেদি ক্ৰমান্নয়ে অসমীয়া শিপিনীও নোহোৱা হৈ আহিছে৷ আজিৰ  অসমীয়া জীয়ৰী বোৱাৰীয়ে তাঁতশালত গামোচা,ৰুমাল ববলৈ হেঁপায় নকৰে৷ বহিৰাগত  বনিয়াৰ অনুগ্ৰহত অসমৰ বজাৰত এতিয়া অসমীয়া [?]গামোচা তেনেই সুলভ৷ থলুৱা উৎপাদন নোহোৱা বাবে সেইবোৰৰ চাহিদাও অনেক৷ গাঁৱত এতিয়া তাঁত শালত গামোচা বোৱা দৃশ্য ক্ৰমে দুৰ্লভ  হৈ পৰিছে৷ কৰ্ম বিমুখ অসমীয়াই চালানি গামোচাৰে বিহুৰ আবেগ ধৰি ৰাখিবলৈ কৰা চেষ্টা জাতিটোৰ বাবে বেছি শুভ বাৰ্তা নহয়৷ কিন্ত বাস্তৱত সেয়াই দেখা গৈছে৷

গছ তল আৰু গৃহস্থৰ চোতালত বিহু মৰাৰ বিপৰীতে বিৰাট অংকৰ চান্দা তুলি মঞ্চ বিহু উদ্‌যাপন কৰা  অসমীয়াও  এতিয়া যথেষ্ট সৰহ৷ বৰ্তমান অসমত কেৱল চহৰতে নহয় গাঁওবোৰতো গোটেই ৰাতিজোৰা সাংস্কৃতিক সন্ধিয়াৰে জাক জমককৈ মঞ্চ বিহু উদ্‌যাপন হৈছে৷ তাৰে বহুতে আকৌ দেখাক দেখিহে এনে কাৰ্য কৰিবলৈ লৈছে৷ আমন্ত্ৰিত শিল্পীৰ অবিহনে এনে বিহু সম্ভৱ নহয়৷ মোটা অংকৰ ধন নিদিলে ভাল  শিল্পী পোৱাও কঠিন৷ বিহুৰ নামত এনে বহু শিল্পীয়ে সংস্কৃতিৰ নামত অপসংস্কৃতিকে প্ৰশ্ৰয় দিয়ে৷ তেনে বহু শিল্পীৰ বাবে বিহুৰ নামত ধন অৰ্জন কৰাটোহে ঘাই কথা৷ সেইসকলৰ বাবে সংস্কৃতি,পৰম্পৰা আদি বৰ ডাঙৰ কথা নহয়৷  তদুপৰি বিহুৰ নামত দকা-হকা দি চান্দা তোলা এটা চামো নথকা নহয়৷ কেৱল বিহুটিক জীয়াই ৰাখিবলৈকে  ব্যয় বহুল সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান কৰি নামী দামী শিল্পীক বৃহৎ অংকৰ ধনৰ মাননি দি যিসকল অসমীয়াই জাক জমকতাৰে  বিহু উদযাপন কৰে সেই সকলক অতি অসমীয়া বুলি কলেও বৰ বেছি বঢ়াই কোৱা নহয়৷ অন্যহাতেদি যিসকলে বিহুৰ পৰম্পৰা ৰক্ষা,প্ৰচাৰ,প্ৰসাৰ আৰু ঐতিহ্যক সাৰ পানী যোগাবলৈ এনেবোৰ বিহুৰ আয়োজন কৰে সেইসকলক অসমীয়া বুলিব পাৰি৷ তথাপি লাখ লাখ টকাৰ ৰভা ঘৰ সাজি লাখে লাখে টকা দি শিল্পী, কলা কুশলী আমন্ত্ৰণ কৰা কাৰ্য বৰ বেছি সমৰ্থনৰ যোগ্যও নহয় ৷ অসমৰ সৰহ ভাগ গায়ক-গায়িকা আৰু কলা কুশলীৰ বাবে এনেবোৰ অনুষ্ঠান মাত্ৰ টকা উপাৰ্জনৰহে আহিলা৷ ইয়াৰ উপৰিও বিহুৰ নামত বহাগৰ আৰম্ভণিৰ পৰা জেঠ অহাৰ মাহলৈকে এনেবোৰ সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত কৰি থকাৰো কোনো যুক্তি নাই৷ সেইবোৰে বহু সময়ত সময়ৰ লগতে পৰিবেশৰো ক্ষতি কৰি৷ কাৰণ সীমা চেৰাই যোৱা সকলো কামেই বেয়া৷ বিহুৰ নামত ৰাস্তাৰ মাজত হুঁচৰি জুৰি পথেৰে যাতায়াত কৰা সৰু বৰ গাড়ী ৰখাই  চান্দা তোলা,পথৰ মাজত গামোচা পাৰি,বাঁহৰ দাং দি,মানৱ শৃংখল তৈয়াৰ কৰি চান্দাৰ নামত মানুহক হাৰাশাস্তি কৰা আদিও অতি গৰ্হিতহ্ল কাম হৈ পৰিছে৷ এনেবোৰ কাৰ্যকলাপে অসমীয়াৰ মান অভিমান পানী কৰিছে৷ লগতে হাতত চান্দা বহী লৈ বজাৰে সমাৰে গৈ  অনাঅসমীয়াৰ দোকান পোহাৰৰ বাৰাণ্ডাই বাৰাণ্ডাই আমাৰ ডেকা ল’ৰাবোৰে বিহুৰ নামত  ভিক্ষা মাগি ফুৰা দৃশ্য কেৱল দৃষ্টি কটুৱেই নহয় অত্যন্ত লজ্জাজনক৷ এনেবোৰ কামে জাতিটোক আনৰ চকুত হেয়হে প্ৰতিপন্ন কৰিছে৷ কিন্তু আমাৰ উদাৰ আৰু অল্পমতি অসমীয়াৰ সেইবোৰলৈ কাণ সাৰ নাই৷ বিহুৰ নামত আৱেগত উটি গলে এদিন যে নিজৰ খোপনি হেৰুৱাব লাগিব সেই কথা ঢৌত উটি যোৱা অসমীয়াই কেতিয়ালৈ শিকিব সেয়া আজিও ডাঙৰ প্ৰশ্ন  হৈ ৰৈছে৷ চোতালৰ হুঁচৰি যোৰাক  সন্মানীয় শৰাই এখন  আগবঢ়াবলৈ অপাৰগ অসমীয়াই মঞ্চ বিহুৰ নামত লাখ লাখ টকা খৰচ কৰিবলৈ বেয়া নোপোৱাটো জাতিটোৰ বাবে বৰ বেছি ভাল কথা নহয়৷ যিমানেই দিন গৈছে সিমানেই আধুনিকতাই বিহুক গ্ৰাস কৰি পেলাইছে৷ এতিয়া বিহুৰ পৰম্পৰা ৰক্ষা [?]কৰাটোও মানুহৰ এক প্ৰকাৰৰ চখ হৈ পৰিছে৷ তাহানিৰ যি স্বতঃস্ফূৰ্ত  আবেগ আৰু ৰং আছিল সেয়া আজি যেন কিছু  ম্লান পৰিছে৷ বহু ক্ষেত্ৰত সংস্কৃতিৰ নামত অপ-সংস্কৃতিকহে আগস্থান দিয়া দেখা গৈছে৷ 

অসমৰ চহা সমাজৰ ঋতু বিশেষ উছৱটিক ইমান বেছি ৰহণ সানি আধুনিক ৰূপ দিবলৈ গ’লে এদিন যে অসমীয়াৰ হাততে  বিহুৱে বৈশিষ্ট্য হেৰুৱাব সেয়া খাটাং৷ বিহুৰ পুৰণি ঐতিহ্য পুনৰুদ্ধাৰ কৰি অসমীয়াৰ মন প্ৰাণ আৰু হৃদয়ত বিহুৱে স্ততঃস্ফূৰ্তভাৱে স্থান দখল কৰিব নোৱাৰিলে এদিন যে বিহুটো এটা মাত্ৰ  পৰ্বলৈ  ৰূপান্তৰ হ’বগৈ সেয়াও নুই কৰিব নোৱাৰি৷ চোতালৰ দুবৰী গছকত মাৰিবলৈ  অসমীয়া ডেকা গাভৰু এদিন নোলোৱা হ’ব৷ এতিয়াও বৰ বেছি নাই৷ নদী,জলাশয় বা পুখুৰীৰ পানীত গৰু গা ধুৱাবলৈ এৰি ঘৰতে টেপৰ পানীৰে গৰু গা ধুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰা অসমীয়াই সৰহ দিনলৈ পুৰণি ঐতিহ্যক মানি থাকিব বুলি মনে নধৰে৷ নতুনৰ স’তে খোজ মিলাব লাগিব বুলিয়েই  কিছুমান পুৰণি ৰূপক ন-ৰূপ দিব নোৱাৰি৷ সেইবোৰক ন-ৰূপ দিবলৈ গ’লেই এদিন অসমীয়াই নিজৰ পৰিচয় হেৰুৱাব৷ শেহতীয়াকৈ  হিন্দী বলয়ৰ উৎসৱ-পাৰ্বনৰ প্ৰতি অধিক আকৃষ্ট হোৱা অসমীয়াই বিহুটিক লৈ বহুত বেছি চিন্তিত নহয়৷ বাহিৰা সংস্কৃতিক থলুৱা সংস্কৃতিতকৈ আগস্থান দিয়া,বিচাৰ বিবেচনা অবিহনে আনৰ সংস্কৃতি,পৰম্পৰাক বিনাদ্বিধাই পালন কৰিবলৈ লোৱা অসমীয়াই সদায়ে ঘাই শিপাডাল পাহৰি পেলায়৷  বিহুৰ স’তে অসমীয়াৰ   প্ৰকৃত সম্বন্ধ বুজিবলৈকো আজিৰ জাক জমকতাপ্ৰিয় অসমীয়াই অলপো আগ্ৰহ প্ৰকাশ নকৰে৷ তেনেস্থলত বিহুৱে এদিন  কেৱল অনুষ্ঠানিকতা লাভ  কৰিলেও বৰ বেছি কব লগা একো নাই৷ কাৰণ আমি উদাৰ অসমীয়া জাতি৷ ঢৌত উটি গৈ অইনৰ সংস্কৃতিৰ প্ৰতি সহজতে আকৃষ্ট হোৱাটো অসমীয়াৰ অন্য এটা বৈশিষ্ট্য৷