২০ ৱাট বিজুলী ৰাহিৰ আত্মসন্তুষ্টি বনাম বিপন্ন পৰিৱেশতন্ত্ৰ

মাত্ৰ কেইদিনমান আগতে গুৱাহাটীত তাপমানে ৪০ ডিগ্ৰী অতিক্ৰম কৰিছিল৷ ৰ’দে দহি নিয়াৰ, পথাৰ ছিঁৰাল ফাট দিয়াৰ বাতৰি ওলাইছিল৷ স্কুলৰ সময় আগুৱাই দিয়া হৈছিল, যাতে পুৱাৰ ভাগতে গৈ ল’ৰা-ছোৱালীয়ে সোনকালে স্কুল সামৰি ঘৰলৈ উভতি আহিব পাৰে৷ কিন্তু পুৱা ৮ বজাতেই দুপৰীয়াৰ দৰে উত্তপ্ত হৈ পৰা সেই দিনকেইটাত টিনপাতৰ, চিলিং নথকা, ফেন নথকা আৰু থাকিলেও সঘনাই হোৱা লোডশ্বেডিঙৰ বাবে থাকিও নথকাৰ দৰে হোৱা চৰকাৰী বিদ্যালয়বোৰৰ ছাত্ৰ আৰু শিক্ষকৰ স্কুলৰ সময় আগুৱাই দিয়াৰ বাবে কিমান সকাহ হৈছিল সেয়া তেওঁলোকেহে ভালকৈ জানিব৷ তাৰ পাছত বংগৰ ফালে এটা বা-মাৰলী আহিল আৰু তাৰ প্ৰভাৱত আমৰা ইয়াতো ধুমুহা-বৰষুণ আহিল৷ প্ৰচণ্ড গৰমৰ পৰা ৰাইজে সকাহ পালে, কিন্তু এইবাৰ ধুমুহা আৰু বৰষুণে সকলো তচনচ কৰিলে৷ প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ পাছত আমাৰ চাৰিওফালে থকা ভূটান, অৰুণাচল আৰু আমাৰ নিজৰ কাৰ্বি আৰু ডিমা হাচাওৰ পাহাৰত থকা নদীবান্ধবোৰৰ পানী এৰি দিয়াত এতিয়া ভৈয়ামত হাহাকাৰ লাগিছে৷ আমি গৰমৰ পৰা সকাহ পাইছোঁ, কিন্তু পানীত বুৰ গৈছোঁ, আৰু ধুমুহাৰ কবলত পৰিছোঁ৷ স্কুললৈ যোৱা শিশুৰ গছ পৰি মৃত্যু হৈছে৷ উত্তৰ ভাৰতৰ মানুহ কিন্তু ডেই পুৰি মৰি আছে৷ দিল্লীত তাপমানে ৫০ ডিগ্ৰী অতিক্ৰম কৰিছে৷ আক্ষৰিক অৰ্থতে দিল্লীৰ মানুহ ‘হাফ বইল’ হৈছে৷ এই যে আমি চকুৰ আগতে দেখি আছোঁ, ৰ’দ দিলে বৰ বেছিকৈ দহি নিয়াকৈ দিছে, বা-মাৰলী, বৰষুণৰ প্ৰকোপ বাঢ়ি গৈ আছে, সেইবোৰ হ’ব বুলি বিজ্ঞানীসকলে, বিশেষজ্ঞসকলে বহুদিনৰে পৰা কৈ আছে৷ তেওঁলোকে প্ৰদূষণৰ বাবে, অৰণ্য ধবংসৰ বাবে আৰু বহু কাৰণত হোৱা গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধিৰ কাৰণে হোৱা জলবায়ুৰ পৰিৱৰ্তনৰ ফলত এইধৰণৰ চৰম বতৰ দেখা যাব বুলি বহুদিনৰ পৰাই সকীয়নি দি আছে৷ 

আমি পৰিৱেশ ৰক্ষাৰ বাবে দায়িত্বশীল মানুহৰ ভূমিকাত অৱতীৰ্ণ হ’ব পাৰোঁ৷ ঘৰত দুটা বাবে কমকৈ জ্বলাব পাৰোঁ৷ এ চি থকাসকলে কমকৈ চলাব পাৰোঁ, কিন্তু ৪০-৫০ ডিগ্ৰী উত্তাপ হ’লে এ চি থাকিলে আৰু বিজুলীৰ বিল দিবলৈ পইচা থাকিলে মানুহে পৃথিৱীৰ যি হয় হওক বুলি এ চি চলাবই৷ সম্বল, ক্ষমতা আৰু ধন থকাসকলে কিয় গৰমত দেই পুৰি মৰিব? এজনে যদি ১০ ৱাটৰ দুটা বাবে কমকৈ জ্বলায়, তেওঁ ৰাতিটোত যিমান বিজুলী ৰাহি কৰিব আৰু পৃথিৱীৰ পৰিৱেশ ৰক্ষাত যিমান অৰিহণা যোগাব, ১,৫০০ ৱাটৰ এ চি চলাই শোৱনি কোঠাৰ উত্তাপ ১৮ ডিগ্ৰী কৰি কম্বল লৈ শোৱাসকলে প্ৰতিমিনিটতে তেওঁ গোটেই ৰাতি ৰাহি কৰাতকৈ অধিক বিজুলী খৰচ কৰি পৃথিৱীখনক জহন্নামলৈ সোনকালে যোৱাত অৰিহণা যোগাব৷ আকৌ প্ৰতিঘণ্টাত লাখ লাখ ৱাট বিজুলী খৰচ কৰা উদ্যোগবোৰে এক মিনিটৰ বাবেও বিৰতি নলয়৷ এ চি চলাই কম্বল লৈ শোৱাসকলতকৈও পৃথিৱীৰ পৰিৱেশ নষ্ট কৰাত এই উদ্যোগবোৰৰ অৱদান লাখগুণে বেছি৷ কিন্তু এই উদ্যোগবোৰে অলেখ মানুহৰ ঘৰ চলাই ৰাখে৷ উদ্যোগবোৰ বন্ধ হ’লে পৃথিৱীৰ পৰিৱেশ ধবংস হোৱাৰ আগতে তেওঁলোকৰ ঘৰবোৰ উছন হ’ব৷ বিদ্যুৎ যোগান ধৰিবৰ বাবে তাপবিদ্যুৎ প্ৰকল্পবোৰে নিতৌ লাখ লাখ টন কয়লা পুৰি আছে৷ আমাৰ বিদ্যুতৰ সৰহভাগেই তাপবিদ্যুৎ, নামমাত্ৰহে জলবিদ্যুৎ৷ পশ্চিমৰ বহু দেশে ইতিমধ্যে কয়লা উৎপাদন আৰু ব্যৱহাৰ নিষিদ্ধ কৰিছে, আনহাতে  ভাৰত-চীনৰ দৰে দেশে এতিয়াও প্ৰচুৰ পৰিমাণে কয়লা পুৰি আছে৷

দুটা বাবে কমকৈ জ্বলোৱা, এ চি কমকৈ চলোৱা, পলিথিন ব্যৱহাৰ নকৰা, দুটা গছপুলি ৰোৱা আদি ব্যক্তিগত বা সামূহিক প্ৰয়াসৰ নিজস্ব মূল্য আছে৷ সকলোৱে কৰি থকাখিনিৰ মই অংশীদাৰ নহয়ধৰণৰ একধৰণৰ আত্মসন্তুষ্টি দিয়াৰ লগতে ই সজাগতা তথা সচেতনতা বৃদ্ধিত সহায় কৰে৷ কিন্তু আমাজন বা মালয়েছিয়াৰ বৰ্ষাৰণ্যৰ গছ কাটি কাঠৰ ব্যৱসায় কৰা বহুজাতিক বৃহৎ কোম্পানীবোৰে যি হাৰত অৰণ্য ধবংস কৰি আছে, ব্যক্তিগত তথা সাংগঠনিকভাৱে গছ ৰুয়ো সেই ধবংসৰ ক্ষতিপূৰণ কৰা সম্ভৱ নহয়৷ মনত পেলাওক, উচ্ছতম ন্যায়ালয়ে গছ কটা বন্ধ কৰাৰ বাবেই অসম, অৰুণাচলৰ হাবিৰ গছকেইডালমান এতিয়ালৈ আছে, নহ’লে চৰকাৰ আৰু বন বিভাগে কেতিয়াবাই তাৰ মুদা মাৰিলেহেঁতেন৷ 

পৃথিৱীৰ পৰিৱেশতন্ত্ৰটোৱে দেশ-জাতিৰ সীমা মানি নচলে৷ পৰিৱেশতন্ত্ৰটোৰ নতুন নতুন কাৰক আৰু কাৰণ আৱিষ্কাৰ হৈ আছে৷ এটা কথা সন্দেহাতীতভাৱে প্ৰমাণ হৈছে যে সকলোখিনিৰ মাজত সম্পৰ্ক আছে আৰু সকলো পৰস্পৰ নিৰ্ভৰশীল৷ উত্তৰ মেৰুত বৰফ গলাৰ স’তে গুৱাহাটীৰ গৰমৰ সম্পৰ্ক আছে৷ পৃথিৱীৰ ক’ৰবাত পখিলা এটাই পাখি জোকাৰৰ ফলত আন ক’ৰবাত ধুমুহা আহিব পাৰে৷

মুঠ কথাত জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ সমস্যাটো পৃথিৱীজোৰা আৰু ইয়াৰ পৃথিৱীজোৰা সমাধানহে সম্ভৱ৷ কিন্তু পৃথিৱীখন জাতি-ৰাষ্ট্ৰত বিভক্ত৷ তথাকথিত সাৰ্বভৌমত্বৰ ধাৰণাটোৰ বাবে কোনো দেশে আন কোনো দেশৰ ভিতৰুৱা কথাত মাত মাতিব নোৱাৰে, আৰু প্ৰতিখন দেশে পৃথিৱীৰ পৰিৱেশতন্ত্ৰক ৰক্ষা কৰাতকৈ তাৎক্ষণিক ৰাজনৈতিক, সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক সমস্যা সমাধানৰ বাবেহে ব্যস্ত হৈ থাকে৷ এই তাৎক্ষণিক সমাধানৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা  ব্যৱস্থাসমূহৰ সৰহভাগেই পৰিৱেশতন্ত্ৰৰ বাবে ক্ষতিকাৰক৷ গতিকে পৃথিৱী আজি নিজে পতা ফান্দত নিজে বন্দী৷ 

সমস্যাটো বুজি পৰিৱেশতন্ত্ৰ ৰক্ষাৰ বাবে আন্তৰ্জাতিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ বহু প্ৰচেষ্টা চলি আছে৷ সমগ্ৰ পৃথিৱীৰ বছৰি হোৱা আয়ৰ মাত্ৰ ২ শতাংশ খৰচ কৰি পৰিৱেশতন্ত্ৰক ৰক্ষা কৰিব পাৰি বুলি বিজ্ঞজনে হিচাপ দিছে৷ ধনী দেশসমূহে অধিক ধন দিবলৈও গাত লৈছে৷ কিন্তু আজিলৈ যি পৰিমাণৰ ধন সংগ্ৰহ হ’ব লাগিছিল তাৰ সামান্য অংশও সংগ্ৰহ হোৱা নাই৷ ধনৰ অভাৱত তৎকালেই ল’ব লগা ব্যৱস্থাসমূহ ল’ব পৰা নাই৷ ইফালে দিনে দিনে জলবায়ুৰ চৰম দিশলৈ গতি কৰি আছে৷ আমি দুটা বাŒব কমকৈ জ্বলাব পাৰোঁ, দুটা গছপুলি ৰুব পাৰোঁ, কিন্তু পৃথিৱীৰ উত্তাপ এক ডিগ্ৰী কমাব পৰাৰ সামৰ্থ্য আমাৰ নাই৷ যিসকলৰ সামৰ্থ্য আছে, তেওঁলোকে একো কৰা নাই৷