হাতীমূৰা বান্ধ

অসমৰ ইতিহাসত সৰ্বাধিক চৰ্চিত এটা নদীবান্ধ হৈছে নগাঁও জিলাৰ জখলাবন্ধাস্থিত হাতীমূৰা বান্ধ৷ ১৯৭৪-৭৫ চনত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ আৰু ৰাজ্য চৰকাৰৰ দ্বাৰা গঠিত বিশেষজ্ঞ কমিটীৰ পৰামৰ্শমতেই নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল হাতীমূৰা বান্ধ৷ জখলাবন্ধাৰ কুকুৰাকটা পাহাৰ আৰু হাতীমূৰা পাহাৰৰ সংযোগী বান্ধটোৰ দ্বাৰা বন্ধ কৰা হৈছিল ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ পৰা নিৰ্গত কলং সুতিৰ যাত্ৰা৷ প্ৰকৃততে ১৯৭৫ চনৰ পূৰ্বে কলং আছিল এখন বোৱঁতী নৈ৷ হাতীমূৰাত আৰম্ভ হোৱা কলঙৰ যাত্ৰাৰ ১৯৯.৬৭ কিলোমিটাৰৰ পাছত কপিলী নৈত সংযোজিত হৈ পুনৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ লগত মিলি গৈছিল৷

১৯৭২ চনৰ পূৰ্বে কলঙে সৃষ্টি কৰা নাছিল কোনো সমস্যাৰ৷ উক্ত বৰ্ষতে হোৱা এটা বানে বুৰাই পেলাইছিল সমগ্ৰ নগাঁও জিলা, আৰু দাবী উঠিছিল কলঙক বন্ধ কৰাৰ৷ কথা মতেই কামবোৰ সম্পন্ন কৰা হৈছিল৷ হাতীমূৰাৰ বান্ধটোৱে শুকুৱাই পেলালে কলঙৰ বুকু৷ উৎপত্তিস্থলৰ পৰা ৩৭ কিলোমিটাৰ অন্তত কলঙৰ লগত সংযোজিত হোৱা ডিজু আৰু মিছা নৈ দুখনে কিছু পৰিমাণে সেমেকা কৰি ৰাখিছিল কলঙৰ বুকু৷ আহোমৰ ৰাজত্বকালত কলং আছিল যোগাযোগৰ একমাত্ৰ মাধ্যম৷ মৃত কলঙে যিদৰে হেৰুৱাই পেলালে নিজৰ স্থিতি, সেইদৰে কলঙৰ বুকুত নিৰ্মাণ হ’বলৈ ধৰিলে নাগৰিকৰ বাসগৃহ৷ কোনোবাই যদি পুখুৰী খান্দিছে, কোনোবাই সৃষ্টি কৰিলে কৃষিপথাৰ৷ কলঙক সাৰোগত কৰি ৰাজ্য চৰকাৰে স্থাপন কৰা উত্তোলিত জলসিঞ্চন প্ৰকল্পবোৰ সময়ৰ গতিত শুকাই যাবলৈ ধৰিলে৷ এটা সময়ত কলঙক সাৰোগত কৰি সাহিত্যৰ সৃষ্টি কৰা দেৱকান্ত বৰুৱাৰ কলমত ফুটি উঠা কবিতা, গীতবোৰ সময়ৰ গতিত স্তিমিত হৈ পৰিল, কাৰণ কলঙৰ মৃত্যু হ’ল৷

চকুৰ সন্মুখত থকা কলঙৰ মৃত পথটোৰ পুনৰ মুকলি কৰিবলৈ দাবী আৰম্ভ হ’ল এমুঠিমান সচেতন নাগৰিকৰ৷ সকলোৱে যেন অনুভৱ কৰিলে বোৱঁতী কলঙৰ কথা৷ ৰাইজৰ দাবীত ২০১৪ চনত ৰাজ্য চৰকাৰে গঠন কৰিলে এখন বিশেষজ্ঞ কমিটী৷ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ পৰিৱেশ গৱেষণা আৰু উন্নয়ন প্ৰতিষ্ঠানটোৱে সাহিত্যিক প্ৰয়াত হোমেন বৰগোহাঞিক লৈ গঠন কৰিলে এখন কমিটী৷ অনেক অধ্যয়ন আৰু গৱেষণাৰ অন্তত ২০১৭ চনত নিৰ্মাণ কৰা হ’ল হাতীমূৰা বান্ধৰ ওপৰত এটা শ্লুইচ গে’ট৷ খৰালিৰ দিনত শ্লুইচ গে’টটোৰে মহাবাহু ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ পানী নিৰ্গত কৰোৱাৰ এটা সপোন৷ শ্লুইচ গে’ট নিৰ্মাণৰ পাছতে প্ৰয়োজন হোৱা বাধাহীন কলঙৰ বুকুখনত চলোৱা হ’ল বুলড’জাৰ৷ কলঙৰ বুুকুত আৰম্ভ হোৱা খননকাৰ্যৰ বাবে সজাগ হ’ল মন্ত্ৰী কেশৱ মহন্ত, পীয়ূষ হাজৰিকা আৰু বিধায়ক ৰূপক শৰ্মা৷ কিন্তু পৰিতাপৰ কথা যে প্ৰতিটো বৰ্ষতে কঁপনি উঠে হাতীমূৰা বান্ধৰ৷ বাৰিষাৰ ভৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ বাঢ়নী পানীয়ে খুন্দিয়াই ভঙাৰ উপক্ৰম ঘটায় বান্ধটোৰ৷ যোৱা দুই জুলাইত হাতীমূৰা বান্ধটোৰ শ্লুইচ গে’টটো ভাগি বাঢ়নী পানী প্ৰবাহিত হ’ল কলঙৰ বুকুলৈ৷ নিশাই ঘটনাস্থলীত উপস্থিত হ’ল ৰাজ্যৰ মুখ্যমন্ত্ৰীজন৷ নগাঁৱৰ নাগৰিকৰ স্মৃতিৰ মাজত সোমাই থকা ১৯৭২ চনৰ সেই ভয়াৱহ বানটোৰ কথা পুনৰ সজাগ হ’ল৷

হাতীমূৰা বান্ধটোত এটা শ্লুইচ গে’ট নিৰ্মাণৰ পৰিৱৰ্তে বান্ধটোকে অধিক শক্তিশালীভাৱে নিৰ্মাণৰ পোষকতা কৰিছিল ভূগোল বিজ্ঞানী তথা প্ৰাক্তন অধ্যাপক ড॰ মাণিক কৰে৷ নগাঁও মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰাক্তন অধ্যাপক ড॰ কৰে ২০০৯ চনতে সতৰ্ক কৰিছিল নগাঁৱৰ নাগৰিকক৷ হাতীমূৰা বান্ধটোক যদিহে শক্তিশালী ব্ৰহ্মপুত্ৰই ভাঙি গতিপথ সলনি কৰে, নিশ্চিত বিপদত পৰিব জিলাখনৰ নাগৰিক৷ এটা কথা সকলো বিজ্ঞানীয়ে কয় যে নৈয়ে গতিপথ কেতিয়া সলনি কৰে তাৰ নাই নি(য়তা৷ পানীৰ ভৰ বহন কৰিব নোৱৰা হাতীমূৰা শ্লুইচ গে’টৰ ধনাত্মক আৰু ঋণাত্মক প্ৰভাৱৰ বিষয়ে পুনৰ চৰ্চাৰ প্ৰয়োজন৷ বহু সময়ত আৱেগত গ্ৰহণ কৰা সিদ্ধান্তই জ্বলাকলা খুৱায় নাগৰিকক৷