ধৰ্ম ব্যৰ্থ, ৰাষ্ট্ৰ ব্যৰ্থ, আদৰ্শ ব্যৰ্থ
যিসকলক এতিয়াও ধৰ্মই জীৱনটো কেনেকৈ পৰিচালিত কৰিব লাগে, আৰু জীৱনটো যাপন কৰিবলৈ শক্তি-সাহস-প্ৰেৰণা দিয়ে, তেওঁলোকক আজিৰ অশান্ত-অস্থিৰ পৃথিৱীত ভাগ্যৱান বুলিয়েই ক’ব লাগিব৷ ধৰ্মই এতিয়াও বহু মানুহক নৈতিক আৰু নৈষ্ঠিক জীৱন যাপন কৰিবলৈ প্ৰণোদিত কৰি আহিছে৷ জীৱনৰ মূল্যবোধ গঢ়াত ধৰ্মই প্ৰধান ভূমিকা লৈ আহিছে৷ নিঃসন্দেহে আধুনিক যুগটোত ধৰ্মৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস পাই আহিছে৷
ধৰ্ম, ৰাষ্ট্ৰ, আইন, সমাজ একোৱেই যদি জীৱনটো কেনেকৈ যাপন কৰিব লাগে সেই মূল্যবোধ, সেই নৈতিক আচাৰ সংহিতাৰ যোগান ধৰিব নোৱাৰে, তেনেহ’লে মূল্যবোধহীন হৈ পৰা পৃথিৱীত মূল্যবোধহীন মানুহজন এক ভয়ংকৰ শূন্যতাৰ সন্মুখীন হৈছে আৰু এই মূল্যবোধশূন্য শূন্যতাই মানুহক এক ভয়ংকৰ স্বাধীনতা প্ৰদান কৰিছে৷ সকলো নৈতিক মূল্যবোধৰ ঊধবৰ্ৰ, সকলো দায়িত্বৰ ঊধবৰ্ৰ এই স্বাধীনতাৰ ফলত মানুহে নিজৰ ওপৰতেই নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাইছে, মানুহ যেন মৰিবলৈ আৰু মাৰিবলৈ স্বাধীন৷
কমিউনিজ্মে সমগ্ৰ পৃথিৱীৰ অলেখ লোকক এখন সাম্যৰ পৃথিৱীৰ সপোন দেখুৱাইছিল৷ কোৱা হৈছিল, যাৰ ঈশ্বৰ নাই তাৰ বাবে কমিউনিজ্ম আছে৷ এই মানুহখিনি উচ্ছ আদৰ্শবাদী আছিল– এতিয়াও বামপন্থীসকলৰ মাজতেই আটাইতকৈ সৰহসংখ্যক আদৰ্শবাদী মানুহ আছে কিজানি৷ ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব অস্বীকাৰ কৰাৰ পাছত ধৰ্মক খাৰিজ কৰাৰ পাছতো কমিউনিজ্মে তেওঁলোকক জীৱন যাপনৰ এক মূল্যবোধ, এক ক’ড অৱ কণ্ডাক্ট যোগান ধৰিছিল৷ এতিয়াও বহুজনক সি এক মূল্যবোধ যোগান ধৰি আছে৷ কিন্তু সেই সপোন এতিয়া লাহে লাহে বিলুপ্তিৰ পথত৷
বহুজনে হয়তো সাহিত্য-দৰ্শন-বিজ্ঞান-সমাজ বিজ্ঞানৰ অধ্যয়নেৰে মানসিক-বৌদ্ধিক উত্তৰণ ঘটাই এনে এক প্ৰজ্ঞা আয়ত্ত কৰিছে, য’ত সেই প্ৰজ্ঞাই তেওঁক জীৱন যাপনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মূল্যবোধ গঢ়ি দিছে৷ কিন্তু এই পথ সকলোৰে বাবে সহজসাধ্য নহয়৷
তেনেহ’লে নৈতিক, আদৰ্শগত, আধ্যাত্মিক আৰু বোধ-উপলব্ধি-প্ৰজ্ঞাৰ পৰা উদ্ভূত মূল্যবোধহীন আৰু তাৰ ফলত কোনো গভীৰ জীৱনবোধহীন গৰিষ্ঠসংখ্যক মানুহক জীৱন যাপনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মূল্যবোধৰ যোগান ধৰিছে কোনে? সেই দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰিছে বজাৰ আৰু গণমাধ্যমে আৰু এতিয়া গণমাধ্যমৰ স্থান অধিকাৰ কৰা ছ’চিয়েল মিডিয়াই৷ মানুহক কোৱা হৈছে যে বজাৰত সকলো আছে, মাত্ৰ সেইখিনি কিনি আনি সুখী জীৱন আৰু চমৎকাৰ ব্যক্তিত্ব গঢ়ি তুলিব লাগে৷
অৰ্থৰ অভাৱত যুঁজি জীৱন পাত কৰাসকলে দুবেলা দুসাঁজ যোগাৰ কৰাৰ বাবে পুৱাৰ পৰা ৰাতিলৈ ব্যস্ত হৈ থাকি সেই অভাৱ লৈয়েই পৃথিৱীৰ পৰা আঁতৰি গৈছে৷ এই মানুহখিনিয়ে যেতিয়া যিকোনো প্ৰকাৰে নিজৰ অভাৱগ্ৰস্ত জীৱনটোৰ পৰা মুক্তি পোৱাৰ সপোন দেখে, তেতিয়া তেওঁলোকে তাৰ বাবে সহজে অপৰাধৰ জীৱন আঁকোৱালি ল’ব পাৰে৷ দুখীয়া শ্ৰেণীটোৰ নতুন প্ৰজন্মৰ ক্ৰমবৰ্ধমান হাৰত বৃদ্ধি পোৱা অপৰাধীৰ সংখ্যাই প্ৰমাণ কৰিছে যে তেওঁলোকৰ মাক-বাপেকক কষ্টকৰ জীৱন যাপন কৰি থকাৰ পাছতো যিবোৰ মূল্যবোধে অপৰাধী নকৰিবলৈ শিকাইছিল, সেই মূল্যবোধৰ এতিয়া পতন ঘটিছে৷ বজাৰে গ্ৰাহকক তেওঁৰ টকা ন্যায় নে অন্যায় উপায়েৰে ঘটা, সেই কথা নোসোধে৷ অলেখ অপৰাধী সমাজৰ গণ্য-মান্য ব্যক্তি হৈ থকা দেখি থকা দুখীয়া শ্ৰেণীটোৰ নতুন প্ৰজন্মক নৈতিকতাৰ পাঠ দিবলৈ গ’লে বিতৃষ্ণাৰে আওকাণ কৰিবই৷
বজাৰৰ পৰা সামগ্ৰী কিনি আনি সুখী হ’বলৈ বিচৰাসকলেও সেই সুখৰ মৰিচীকা খেদি ফুৰি সুখৰ সন্ধান পোৱা নাই৷ নিতৌ নতুন সম্পদ আহৰণ কৰি, গুৱাহাটীৰ পাছত দিল্লীত ফ্লেট কিনি, এখনৰ পাছত আনখন গাড়ী সলাই, ঘৈণীয়েক, গিৰীয়েক সলাই তেওঁলোকে সুখৰ সন্ধান কৰি আছে আৰু বিফল হৈছে, অৱসাদত আক্ৰান্ত হৈছে৷ সুখৰ বাবে সম্পদৰ প্ৰয়োজন, কিন্তু সম্পদে সুখৰ নি(য়তা প্ৰদান নকৰে৷ বৰং অসাম্যৰে ভৰা সমাজ এখনত সম্পদ অপৰাধৰ কাৰণ হৈ পৰে৷ সম্পদ নথকাসকলৰ বহুতো আক্ৰমণকাৰী অপৰাধীত পৰিণত হয় আৰু সম্পদশালীৰ বহুতো আক্ৰান্ত হয়৷
বজাৰ আৰু গণমাধ্যমে প্ৰতিষ্ঠা কৰিব বিচৰা মূল্যবোধে মানুহক এক সুস্থ জীৱন যাপনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় নৈতিক আচাৰ সংহিতা যোগান ধৰিব নোৱাৰে৷ ধৰ্ম ব্যৰ্থ, ৰাষ্ট˜ ব্যৰ্থ, আদৰ্শ ব্যৰ্থ, ভৱিষ্যতৰ নতুন সমাজৰ সপোন ব্যৰ্থ, সমাজ ব্যৰ্থ, ব্যক্তি ব্যৰ্থ৷ মানুহে ক’ত সন্ধান কৰিব সুন্দৰ জীৱন যাপনৰ পথৰ নিৰ্দেশ দিয়া মূল্যবোধৰ?