অসম সাহিত্য সভা
ওঠৰ শতিকাৰ শেষৰ ফালে অসমীয়া ভাষা-সাহিত্য আৰু অসমীয়া সংস্কৃতি ৰক্ষাৰ স্বাৰ্থত সেই সময়ৰ কেইজনমান চফল অসমীয়াৰ অকুণ্ঠ প্ৰচেষ্টাত গঢ় লৈ উঠা ‘অসমীয়া ভাষা উন্নতি সাধিনী সভা’খনেই কালক্ৰমত অসম সাহিত্য সভা হ’লগৈ৷ প্ৰবাদপ্ৰতিম সাহিত্যিক আৰু অসমীয়া ভাষাৰ কাণ্ডাৰী পদ্মনাথ গোহাঞিবৰুৱা, শৰৎ চন্দ্ৰ গোস্বামী আদিৰ দৰে ব্যক্তিৰ তত্ত্বাৱধানত আৰম্ভ হোৱা সাহিত্য সভাখনক পৰৱৰ্তী সময়ত আগুৱাই লৈ যায় চক্ৰধৰ বৰুৱা, কালিৰাম মেধি, হেমচন্দ্ৰ গোস্বামী, অমৃত ভূষণ দেৱাধিকাৰী, মফিজুদ্দিন আলী আহমেদ হাজৰিকা, অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰী, নলিনীবালা দেৱী আদি ব্যক্তিসকলে৷ অসমীয়া ভাষাক অক্ষুণ্ণ ৰাখি উন্নতি সধাৰ লগতে কলা-সংস্কৃতিৰ দিশটোত বিভিন্ন দিহা-পৰামৰ্শৰে সভাই সদায় অসমবাসীৰ অভিভাৱকৰ দায়িত্ব পালন কৰি আহিছে৷ অসমীয়া ভাষাক বাঙালীৰ আগ্ৰাসনৰ পৰা ৰক্ষা কৰি এইসকল মনীষীয়েই এটা স্তৰলৈ উন্নীত কৰিলে৷ তাৰেই অনুপ্ৰেৰণাত সৃষ্টি হ’ল অলেখ কবি, সাহিত্যিক, লেখক৷ অসমৰ জাতীয় উত্তৰণতো পথ প্ৰদৰ্শকৰ ভূমিকা লোৱা অসম সাহিত্য সভাৰ ভাষিক সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰখনত ব্যাপ্তিময় কৰ্ষণ, অসমৰ জাতি-জনগোষ্ঠীয় সংহতিত বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ অৱদানৰ কথা জ্ঞান হ’বৰ দিন ধৰি সকলোৱে প্ৰত্যক্ষ কৰি আহিছোঁ৷ বহু বছৰ ধৰি অসমৰ জাতীয় সমস্যাক লৈ তৎপৰ এই অনুষ্ঠানটোৰ কৰ্মৰাজিয়ে সমগ্ৰ অসমবাসীকে আশ্বস্ত কৰি ৰাখিছিল৷ অসমীয়া সমাজ জীৱনৰ দুৰ্দিন-দুৰ্ভাবনাৰ সময়ত, বৌদ্ধিক আক্ৰোশ আৰু নেতিবাচক মতাদৰ্শই জাতীয় সংহতিলৈ সংকট নমাই অনাৰ সময়ত অসম সাহিত্য সভাই সদায়েই অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছিল৷ ভাষা জননীৰ সুৰক্ষাৰ স্বাৰ্থত আৱেগসৰ্বস্ব মনোভাবেৰে কাম কৰা অসম সাহিত্য সভাৰ কাণ্ডাৰীসকলক অসমৰ ৰাইজে সদায়েই সন্মান আৰু বিশ্বাসৰ চকুৰে চায়৷ কপালৰ ঘাম মাটিত পেলাই জনস্বাৰ্থত দেহ-প্ৰাণ দি কাম কৰা তৃণমূল পৰ্যায়ৰ কৰ্মীসকলেতো এই জাতীয় মহতী অনুষ্ঠানটোৰ নেতাসকলক ভগৱানসদৃশ দেখে৷ অনুষ্ঠানটোৰ অধিৱেশন থলীত সমাগম ঘটা লক্ষাধিক জনতাই এটা কথা প্ৰমাণ কৰে যে বৰ্তমান সময়তো এই অনুষ্ঠানটো আমাৰ বুকুৰ কুটুম৷ সাহিত্যিকেই হওক বা অসাহিত্যিকেই হওক সকলো অসমবাসীৰে এই জাতীয় অনুষ্ঠানটোৰ লগত আত্মিক সম্বন্ধ আছে৷ কিন্তু আৱেগ আৰু ভালপোৱা একেটা মুদ্ৰাৰেই ইপিঠি-সিপিঠি৷ আৱেগসৰ্বস্ব ভালপোৱাত যদি বিশ্বাসঘাতকতাৰ বীজ সিঁচা হয়, তেতিয়া ই ক্ষতি কৰাৰ সম্ভাৱনাই অধিক৷ অকৃতজ্ঞতাৰ পৰশে মাত্ৰাধিক ভালপোৱাক অক্ষমনীয় অপৰাধলৈ পৰিৱৰ্তিত কৰে৷ কিন্তু অপ্ৰিয় হ’লেও সত্য যে সাহিত্য সভাৰ সেই পুৰণিকলীয়া গৰিমা আৰু কাৰ্যক্ষমতা আজি বিছ-ত্ৰিছ বছৰে ম্লান হৈ পৰিল৷ আশী দশকৰ পাছৰ পৰাই এই অৰাজনৈতিক অনুষ্ঠানটোত ৰাজনৈতিক পৃষ্ঠপোষকতা আৰম্ভ হ’বলৈ ধৰিলে৷ কালক্ৰমত এই পৃষ্ঠপোষকতা বৃদ্ধি হৈ আহি আজি এনে এটা পৰ্যায় পালেহি যে শাসকীয় দলটোৰ পৰোক্ষ বা প্ৰত্যক্ষ সহযোগিতা নহ’লে সাহিত্য সভা তিস্থি থকাই টান হৈ পৰিল৷ তদুপৰি সভাৰ কিছুমান নেতিবাচক খবৰে কিছুদিন আগলৈকে সংবাদ মাধ্যমৰ শিৰোনাম দখল কৰি আছিল৷ কেইবছৰমান আগতে আৰম্ভ হোৱা সভাপতিকেন্দ্ৰিক বিতৰ্কৰ বাবেই অসমবাসীয়ে অনুষ্ঠানটোৰ প্ৰতি আস্থা হেৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল৷ এতিয়া সেইবোৰ শাম কাটিলে যদিও আজি অসমৰ বহু জাতীয় সমস্যাত সভা নিমাত৷ ই সঁচাকৈয়ে দুৰ্ভাগ্যজনক আৰু চিন্তনীয় বিষয়৷ অনাগত সময়তো যদি অসমৰ সমাজ জীৱনত সাহিত্য সভাৰ ভূমিকা একেই থাকে, অসমৰ জাতীয় ইতিহাসে বৰ্তমান সময়ৰ সভাপতিসমূহক হয়তো কেতিয়াও ক্ষমা নকৰিব৷