ভাৰতৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী ড॰ মনমোহন সিঙৰ মৃত্যুৰ লগে লগে দেশৰ ৰাজনৈতিক-সামাজিক পৰিমণ্ডলৰ এক বৰ্ণাঢ্য জীৱন পৰিক্ৰমাৰ পৰিসমাপ্তি ঘটিল৷ কুটিল ৰাজনীতিৰ কণ্টকময় পথত দীৰ্ঘ সময়ৰ বাবে নিজৰ সততা, সাহস আৰু কৰুণাময় ব্যক্তিত্ব বৰ্তাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হোৱা ড॰ সিং আছিল প্ৰকৃতাৰ্থতে এজন ৰাষ্ট্ৰ নেতা৷ নিজৰ মৃদুভাষী স্বভাৱ, প্ৰজ্ঞা, নিৰ্ভেজাল স্বদেশপ্ৰীতি আৰু কঠোৰ প্ৰৰিশ্ৰম কৰিব পৰা গুণৰে প্ৰোজ্জ্বল ড॰  সিং স্বভাৱজাতভাৱে ৰাজনীতিবিদ নোহোৱা স্বত্বেও ৰাজনীতিৰ পথাৰত নিজৰ নাম খোদিত কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা দেশৰ প্ৰথমজন শিখ সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আছিল৷ 

ড॰ সিঙৰ জীৱনৰ কাহিনী প্ৰতিকূলতাৰ মাজত ধৈৰ্য আৰু সফলতাৰ এক উজ্জ্বলতম উদাহৰণ৷ অবিভক্ত পঞ্জাৱ প্ৰদেশৰ এটা দৰিদ্ৰ পৰিয়ালত জন্মগ্ৰহণ কৰা আৰু দেশ বিভাজনৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱে জুৰুলা কৰাৰ পাছতো তেওঁ  দৃঢ় সংকল্প আৰু মেধাকেই নিজৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ সম্পদ হিচাপে গঢ়ি তুলিছিল৷ জীৱনৰ প্ৰাৰম্ভিক বছৰসমূহত সন্মুখীন হোৱা সকলোবোৰ বাধা অতিক্ৰম কৰি, তেওঁ কেমব্ৰিজ আৰু অক্সফ’ৰ্ডৰ দৰে বিশ্বপ্ৰসিদ্ধ প্ৰতিষ্ঠানত বৃত্তি লাভ কৰি শিক্ষাৰ সুযোগ লাভ কৰিছিল৷  কেমব্ৰিজত তেওঁৰ অসাধাৰণ প্ৰদৰ্শনে নিজৰ মেধাৰ উমান দি অৰ্থনীতি বিষয়ত শীৰ্ষস্থান লাভ কৰাৰ বাবে এডাম স্মিথ পুৰস্কাৰ লাভ কৰি এক বিৰল প্ৰশংসা বুটলিবলৈ সক্ষম হৈছিল৷ এই উপলব্ধিসমূহেই তেওঁৰ বিস্ময়কৰ বিদ্যায়তনিক যাত্ৰা আৰু অৰ্থনীতিৰ প্ৰতি আগবঢ়োৱা প্ৰাৰম্ভিক অৱদানক প্ৰতিফলিত কৰে৷

এজন খ্যাতিমান শিক্ষাবিদ, প্ৰশাসক আৰু ৰাজনীতিবিদ হিচাপে অতিবাহিত পাঁচটা দশকৰো অধিক ৰাজহুৱা জীৱনযাত্ৰাত ১৯৯১ চনত দেশৰ ভাঙি পৰা অৰ্থনীতিৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে উদাৰীকৰণ আৰু মুক্ত অৰ্থনীতিৰ নীতি কাৰ্যকৰীকৰণৰ দৰে সাহসী পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰি দেশৰ অৰ্থনীতিক এক নতুন গতি প্ৰদান কৰিছিল, যিটো তেওঁৰ জীৱনৰ সফলতাসমূহৰ এক অন্যতম কীৰ্তিস্তম্ভ হিচাপে বিবেচিত হৈ ৰ’ব৷ লাইচেঞ্চৰাজৰ বিলোপ সাধন, মুদ্ৰাৰ অৱমূল্যন, বাণিজ্যিক ক্ষেত্ৰত থকা প্ৰতিবন্ধকতাসমূহ দূৰ কৰা আদিবোৰ আছিল বিত্তমন্ত্ৰী হিচাপে তেওঁ গ্ৰহণ কৰা উল্লেখযোগ্য সংস্কাৰ, যিয়ে দেশক বিশ্বায়ন যুগলৈ আগুৱাই লৈ গৈছিল আৰু অৰ্থনৈতিক বিকাশক ত্বৰান্বিত কৰি তুলিছিল৷ আৱশ্যকতা আৰু আশাবাদৰ দ্বাৰা সঞ্চাৰিত তেওঁৰ ১৯৯১ চনত প্ৰদান কৰা বাজেট ভাষণটো ইতিমধ্যেই ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক ইতিহাসত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দস্তাবেজ হিচাপে লিপিবদ্ধ হৈছে৷  

ড॰ সিং মুক্ত অৰ্থনীতৰ ধবজ্জাবাহক হ’লেও তেওঁৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীত্বৰ কালছোৱাত বিভিন্ন কল্যাণকামী পদক্ষেপৰ যোগেদি দেশৰ আৰ্তজনৰ জীৱন সুচল কৰাৰ বাবে অহোপুৰুষাৰ্থ চেষ্টা চলাইছিল৷ ইউপিএ চৰকাৰৰ প্ৰথমটো কাৰ্যকালত এইক্ষেত্ৰত তেওঁ দেশৰ দৰিদ্ৰ জনতাৰ বাবে অধিকাৰ-ভিত্তিক আইনসমূহ যেনে – খাদ্য সুৰক্ষা আইন, মহাত্মা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিয়োগ নিশ্চয়তা আইন, শিক্ষাৰ অধিকাৰ আইন, ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য স্বাস্থ্য মিছন আদিৰ যোগেদি অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ সুফলসমূহ দেশৰ সকলো স্তৰৰ লোকলৈকে বিয়পাই দিয়াৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰণী ভূমিকা পালন কৰিছিল৷ অৱশ্যে ২০০৯ চনৰ পৰা ২০১৪ চনলৈকে তেওঁৰ দ্বিতীয়টো কাৰ্যকালত ২-জি স্পেকক্ৰাম কেলেংকাৰী, কয়লা খনন আৱণ্টন কেলেংকাৰি, কমৱেল্‌থ গেমছ কেলেংকাৰী আদিৰ লগতে গোলকীয় অৰ্থনৈতিক মণ্ডাৱস্থাৰ ফলত বিকাশৰ গতি হ্ৰাস হোৱা ফলত দেশৰ জনসাধাৰাণৰ জীৱন বিপৰ্যস্ত হৈ পৰিছিল, যাৰ বাবে ড॰ সিং বিৰোধী পক্ষৰ লগতে অন্যান্য সকলো পক্ষৰ পৰা ক্ষুৰধাৰ সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈছিল৷ তদুপৰি তেওঁ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰখনক কংগ্ৰেছ সভানেত্ৰী ছোনীয়া গান্ধীৰ অহেতুক প্ৰভাৱৰ পৰা মুক্ত কৰি ৰাখিব নোৱাৰৰ বাবেও বিজেপি দলে তেওঁক ‘মৌনমোহন’ৰ দৰে তীব্ৰ বাক্যবান প্ৰয়োগ কৰিছিল৷    প্ৰতিকূলতাৰ মাজতো ড॰ মনমোহন সিঙৰ জীৱন আছিল প্ৰজ্ঞা আৰু সহনশীলতাৰ এক জীৱন্ত প্ৰতীক৷  এটা সাধাৰাণ পৰিৱেশৰ পৰা আহি নিজকে বিশ্বৰ অৰ্থনৈতিক পৰিমণ্ডলত লালন-পালন কৰি মাতৃভূমিৰ উৎকৰ্ষ সাধনৰ বাবে সাগৰ তলিত শংখৰ সন্ধান কৰিবলৈ ওৰেটো জীৱন উৎসৰ্গিত কৰা ড॰ সিঙৰ কৰ্মৰাজী অৱলোকন কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ইতিহাস নিশ্চয়কৈ সদয় হ’ব!