গান্ধীৰ সপোন আৰু বাস্তৱ

ঈশ্বৰ প্ৰাপ্তিৰ বাবে নিকা মন এটাৰ বাদেও যে নিকা দেহ আৰু নিকা পৰিৱেশ অপৰিহাৰ্য তাক দেশবাসীক বুজাই তুলিবলৈ জাতিৰ পিতা মহাত্মা গান্ধীয়ে অহোপুৰুষাৰ্থ চেষ্টা কৰিছিল৷ কিন্তু দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে বৰ্তমান সময়ত দেশৰ অধিকাংশ ঈশ্বৰ উপাসনাস্থলীৰেই পৰিৱেশ কদৰ্যময়৷ ছাগলী, পাৰৰ মলমূত্ৰৰে ভৰি থকা ঈশ্বৰৰ উপাসনাস্থলীসমূহত কোনো সময়ত ভৰি দিবলৈকে ঘিণ লগাৰ দৰে হয়৷ অপৰিষ্কাৰ পৰিৱেশ আৰু কেচা খাদ্যসামগ্ৰী ভালকৈ নোধোৱাৰ বাবে কোনো ঠাইত মন্দিৰৰ ভোগ বা মাহ-প্ৰসাদ খাই বহু লোক অসুস্থ হোৱাৰ বাতৰি পোৱা যায়৷ কেৱল ঈশ্বৰৰ বাসস্থানেই নহয়, ৰাস্তা-ঘাট, নলা-নৰ্দমা, বাছ আস্থান, ৰে’ল ষ্টেচন, চৰকাৰী চিকিৎসালয় আদিৰ অতি ঘৃণনীয় ৰূপে সাধাৰণ মানুহৰো জীৱন তিক্ততাময় কৰি তুলিছে৷ এনেবোৰ পৰিস্থিতিৰ বাবেই হয়তো দেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীজনে দেশ শাসনৰ ভাৰ লৈয়েই স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান আৰম্ভ কৰিলে৷ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ এই পদক্ষেপত দেশৰ বাহিৰে-ভিতৰে থকা লক্ষাধিক গুণমুগ্ধই ভূয়সী প্ৰশংসা কৰাৰ লগতে হাত উজান দিয়াৰো প্ৰতিশ্ৰুতি দিলে৷ স্বচ্ছ ভাৰত অভিযানৰ অৰম্ভণিতে সাংবাদিকৰ কেমেৰাৰ আগত ৰাজপথ ঝাড়ু¸ দিবলৈ অহা মানুহৰ অভাৱ নাছিল৷ মন্ত্ৰী-এম এল এৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বেচৰকাৰী স্বেচ্ছাসেৱী সংগঠনবোৰৰ প্ৰকোপ কি চাবলগীয়া আছিল৷ বিদ্যালয়-মহাবিদ্যালয়ে, ৰাস্তাই-ঘাটে যেন স্বচ্ছ ভাৰতৰ আখৰাহে চলিবলৈ ধৰিলে৷ কিছুদিনৰ বাবে হয়তো মুখত কাপোৰ বান্ধি হাতত ঝাড়ু¸ লৈ ৰাস্তা সৰাটো ষ্টেটাছ ছিম্বলেই হৈ পৰিল৷ কিন্তু কালক্ৰমত সকলো ফুটুকাৰ ফেন৷ মানুহৰ অপৰিৱৰ্তিত মানসিকতাই চৰকাৰৰ সকলো প্ৰচেষ্টাক চেঁচাপানী ঢালিবলৈ উঠি-পৰি লাগিল৷ কেমেৰাৰ সন্মুখত ঝাড়ু লোৱাজনেই গাড়ীৰ ভিতৰৰ পৰা খালী খোৱা পানীৰ বটলটো ৰাস্তালৈ দলিয়ায়৷ চৰকাৰী পুঁজি লৈ স্বচ্ছ ভাৰতৰ প্ৰচাৰ চলোৱা অভিভাৱকৰ সন্তানেই টিফিনত দিয়া কলটোৰ বাকলি স্কুলবাছৰ পৰা ৰাস্তালৈ দলিয়ায়৷ স্বচ্ছতাৰ বাবে চুবুৰীয়াক গালি পৰাজনৰ উৎপাততে অফিচ-কাছাৰী বা চিকিৎসালয়ৰ খটখটীৰ বেৰত শিৱ, গণেশ, ৭৮৬ বা যীশুৰ ফটো লগাবলগীয়া হয়৷ স্কুল-কলেজৰ দেৱালৰ ৰম শিখৰ, ৰজনীগন্ধাৰ প্ৰকোপত চিনিবই নোৱাৰি৷ কৃত্ৰিম বান ৰোধিব নোৱৰাৰ বাবে চৰকাৰক গালি পৰাজনে বুজিও নুবুজাৰ ভাও জোৰে যে তেওঁ পেলোৱা পলিথিনৰ পেকেটবোৰৰ বাবেই এতিয়া তেওঁ ভুগিবলগীয়া হৈছে৷ ৰাজহুৱা শৌচাগাৰ থাকিলেও পথৰ কাষতে মূত্ৰ ত্যাগ কৰাটো এতিয়াও বহুততে পুৰণিক’লীয়া অভ্যাস৷ গুৱাহাটীকে ধৰি বহু মহানগৰত ছেপ্টিক টেংকৰ পৰা নিৰ্গত পানী ধৰি ৰাখিবলৈ বহুতৰে ঘৰত শোষক গাঁতৰ ব্যৱস্থা নাই৷ ফলত তেনে পানী আমাৰেই ঘৰৰ মুখৰ নলাটোলৈ ঠেলি দিবলগীয়া হৈছে৷ আপুনি মই পেলোৱা প্লাষ্টিকে যেতিয়া নলাবোৰ আবদ্ধ কৰি পেলায়, তেতিয়া বৰষুণৰ বতৰত ছেপ্টিক টেংকৰ পানী আমাৰ পাকঘৰ সোমায়৷ বহু ৰে’ল ষ্টেচনৰ অৱস্থা আকৌ আগৰ দৰেই হ’ল৷ দুই-এখন অত্যাধুনিক ৰে’ল আহিছে যদিও বাকীবোৰৰ কদৰ্যময় অৱস্থা আগৰ দৰেই৷ মুঠতে স্বচ্ছ ভাৰত এতিয়া ধোঁৱাচাঙত উঠিল৷ জগৰীয়া সকলো৷ স্বচ্ছতাৰ ক্ষেত্ৰত অসমৰ স্থান বহু তলত হোৱাত আচৰিত হ’বলগীয়া একো নাই৷ গুৱাহাটীৰ কদৰ্যময় অৱস্থাৰ কথা নক’লেও হ’ব৷ পৌৰ নিগমৰ জাবৰ সগ্ৰহ কৰা বাকচ ক’ৰবাতহে দুই-এটা দেখা যায়৷ ফলত নাগৰিকে য’তে-ত’তে জাবৰ পেলায়৷ লগতে ছ’চিয়েল মিডিয়াত ঠাট্টা-মস্কৰাৰে আনৰ ওপৰত দোষ জাপি দিয়াৰ সলনি নিজৰ লগতে সন্তানৰো মানসিকতাৰ পৰিৱৰ্তন কৰাটো বাঞ্ছনীয়৷  নাগৰিকৰ মানসিকতাৰ পৰিৱৰ্তন আৰু পৌৰ নিগম বা চৰকাৰৰ কৰ্মদক্ষতা নাথাকিলে মোদী নালাগে মহাত্মা গান্ধীয়েও স্বচ্ছতা আনিব নোৱাৰে৷