জম্মুৰ ভাদৰৱাহত কটোৱা দিনকেইটা...

... ৰাস্তাই-পদূলিয়ে মানুহো অতি কম৷ তেনে অৱস্থাত অকলে অকলে আন্ধাৰখনত দেৱদাৰু গছবোৰৰ কাষে কাষে কোনো মহিলা আহি থকা দেখিলে প্ৰথম অৱস্থাত অতি আচৰিত হৈছিলোঁ৷ মহিলা হিচাপে আমাৰ দেশত এনে নিৰাপত্তা অতি দুৰ্লভ৷ দিন দুপৰতে ছোৱালীৰ নিৰাপত্তা নাই, গধূলিৰ কথা বাৰু বাদেই দিলোঁ! এই বিষয়ে ঘৰৰ মানুহক সোধাত ক’লে যে ভয় কেৱল বনৰীয়া জীৱ-জন্তুলৈহে, তাৰ বাদে অন্য ভয় নাই৷ আজিও ভাদৰৱাহলৈ গ’লে পুৱা বেলি নোলাওঁতেই গৈ দিনটো খেতি-বাতি কৰি গধূলি নিজান পথেৰে উভতি অহা অকলশৰীয়া মহিলা প্ৰায়েই লগ পাওঁ৷ এনে নিৰাপত্তা দেখি ভাল লাগে  ...

জম্মু আৰু কাশ্মীৰক সাধাৰণতে ৰাজনৈতিকভাৱে স্পৰ্শকাতৰ আৰু অপূৰ্ব প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰে বিচিত্ৰ এখন প্ৰদেশৰূপে ধাৰণা কৰা হয়৷ আমাৰ সংবাদ মাধ্যম অথবা জনপ্ৰিয় হিন্দী বোলছবিসমূহতো প্ৰধানতঃ এই দুয়োটা দিশেই প্ৰাধান্য লাভ কৰে৷ তাৰ মাজতে যেন ঠাইখনৰ আন বহু অনন্য দিশ লুকাই পৰে, যাৰ বিষয়ে সচৰাচৰ জনা নাযায় অথবা চৰ্চা কৰা নহয়৷ 

জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ লগত মোৰ সম্বন্ধ বিবাহসূত্ৰে৷ মোৰ সংগী প্ৰদীপৰ ঘৰ চিনাব উপত্যকাৰ ড’ডা জিলাৰ অন্তৰ্গত ভাদৰৱাহত৷ হিমালয় পৰ্বতৰ দৃষ্টি আকৰ্ষক প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰে সমৃদ্ধ ভাদৰৱাহতে ২০১৭ চনত আমাৰ বিবাহ সম্পন্ন হৈছিল৷ সেই সময়ত মই দিল্লীৰ জৱাহৰলাল নেহৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ [জে এন ইউ] পৰা পি এইচ ডি সম্পূৰ্ণ কৰি উঠিছোঁ৷ বিয়ালৈ বুলি আমাৰ অসমৰে জে এন ইউত পঢ়ি থকা মোৰ কেইজনমান বন্ধু ভাদৰৱাহলৈ যাবলৈ ওলাল৷ মই, মোৰ পৰিয়াল আৰু কেইগৰাকীমান বান্ধৱী ইতিমধ্যে ভাদৰৱাহত৷ জম্মু আৰু কাশ্মীৰত বাহিৰা ৰাজ্যৰ প্ৰিপেইড ম’বাইল ফোনবোৰ নচলে৷ গতিকে আমাৰ প্ৰায়বোৰৰে ফোনে তাত কাম কৰা নাছিল৷ বন্ধু তিনিজনে দিল্লীৰ পৰা জম্মুলৈ বাছেৰে আহি জম্মুৰ পৰা তাত সচৰাচৰ চলা টাটা ছুম’জাতীয় গাড়ী এখনত ভাদৰৱাহ অভিমুখে প্ৰায় ৬-৭ ঘণ্টীয়া যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিলে৷ চিনাব নৈৰ কাষে কাষে পাহাৰীয়া অনুপম যাত্ৰা৷ মাজে মাজে সিহঁতে সহযাত্ৰীসকলৰ ফোনৰ পৰাই কোন ঠাই পাইছেহি প্ৰদীপক জনাই থাকিল৷ যথাসময়ত সিহঁত ভাদৰৱাহ পাবৰ হ’ল৷ আন্ধাৰ হৈ আহিছিল, তাতে নৱেম্বৰ মাহ, যথেষ্ট ঠাণ্ডা৷ ড্ৰাইভাৰজনৰ ফোনৰ পৰা বন্ধুকেইজনে প্ৰদীপৰ লগত যোগাযোগ কৰিলে৷ প্ৰদীপে ড্ৰাইভাৰজনৰ লগত কথা পাতি ভাদৰৱাহ টাউনৰ নিৰ্দিষ্ট এঠাইত সিহঁতক নমাই দিবলৈ ক’লে৷ সি সেই ঠাইখনলৈ গৈ বন্ধুকেইজনক তাৰ ঘৰলৈ লৈ যাব৷ কথামতে সিহঁত নিৰ্ধাৰিত ঠাইত গাড়ীৰ পৰা নামিল, কিন্তু দেখিলে যে সিহঁতক নমাই গাড়ীখন গুচি যোৱা নাই৷ কাৰণটো সুধিলত ড্ৰাইভাৰজনে ক’লে যে বন্ধুকেইজনৰ কাৰণে ঠাইখন অচিনাকি, সেয়েহে তেওঁলোকে সিহঁত তিনিটাক এনেদৰে এৰি থৈ নাযায়৷ তাতে সিহঁতৰ ওচৰত কাৰোবাৰ লগত যোগাযোগ কৰিবলৈ ফোনৰ নেটৱৰ্কও নাই৷ দৰকাৰ হ’লে ড্ৰাইভাৰজনে সিহঁতক নিজৰ ঘৰলৈকে লৈ যাব, ৰাতিটো তেওঁৰ ঘৰত কটাই পিছদিনা সিহঁতক প্ৰদীপৰ ঘৰত থৈ অহাৰ ব্যৱস্থা কৰিব৷ বন্ধুকেইজনে অনুৰোধ কৰিলে যে যিহেতু গাড়ীখনত আন যাত্ৰীও আছে, তেওঁলোকৰ সময়-সুবিধাৰ কথা আছে আৰু ৰাতিও হৈ আহিছে, সেয়েহে গাড়ীখন গুচি যোৱাই উচিত৷ সিহঁতক নিবলৈ মানুহ আহিবই, একো চিন্তাৰ কথা নাই৷ কিন্তু সকলো যাত্ৰীয়েই যেন একপ্ৰকাৰ আকোৰগোজ আৰু সংকল্পবদ্ধ৷ সকলো একমত যে প্ৰদীপ অহালৈকে তেওঁলোকে বাট চাব আৰু গৃহস্থৰ হাতত সিহঁত তিনিওটাক গতাই দিহে তেওঁলোকে যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিব৷ সেই সময়ত ভাদৰৱাহৰ আমাৰ ঘৰটো টাউনখনৰ পৰা প্ৰায় ৩০-৪০ মিনিটৰ বাট, পাহাৰীয়া ৰাস্তা, কেতিয়াবা অপ্ৰত্যাশিতভাৱেও সময় লাগে৷ যি কি নহওক, অৱশেষত প্ৰদীপ আহি পালে আৰু গাড়ীখনো গন্তব্যস্থান অভিমুখে আগবাঢ়িল৷ ড্ৰাইভাৰজনৰ লগতে গাড়ীখনৰ বাকী মানুহবোৰো ইমান দেৰি অকল তিনিজন অচিনাকি ল’ৰাৰ এখন অচিনাকি ঠাইত একো অসুবিধা নহওক বুলিয়েই ৰৈ আছিল৷ তাত কোনো ধৰ্ম বা জাতিৰ কথা নাছিল৷ আছিল যদি কেৱল প্ৰকৃত অতিথিপৰায়ণতাৰ নিদৰ্শন৷ 

বৰফাবৃত্ত পৰ্বত আৰু দেৱদাৰু গছেৰে ভৰপূৰ ভাদৰৱাহ ঠাইখন সঁচাকৈয়ে খুব আকৰ্ষণীয়৷ তাতে আমাৰ গাঁওখন যথেষ্ট উচ্ছতাত অৱস্থিত কাৰণে তাৰ পৰা চাৰিওফালে পাহাৰে আগুৰি থকা ভাদৰৱাহ টাউনখনৰো এক সুন্দৰ দৃশ্য দেখা যায়৷ বিয়ালৈ বুলি যোৱা মোৰ বন্ধুকেইজন এদিন পুৱা এনেয়ে গাঁওখনত খোজ কাঢ়িবলৈ গ’ল৷ খোজ কাঢ়ি কাঢ়ি পাহাৰে পাহাৰে ঘূৰি ফুৰাৰ মাজতে সিহঁতৰ একাপ চাহ খাবলৈ মন গ’ল৷ কিন্তু দেখিলে যে কোনো দোকান-পোহাৰৰ চিন-চাব নাই৷ সেয়েহে এজন বাটৰুৱাকে চাহৰ দোকান ক’ত বিচাৰি পাব সুধিলে৷ সিহঁতৰ লগত সাধাৰণ কথা-বতৰা পাতি তেওঁ ক’লে যে চাহৰ দোকান ওচৰে-পাঁজৰে নাই আৰু বিচাৰি যোৱাৰো দৰকাৰ নাই৷ কাৰণ তেওঁৰ ঘৰতে সিহঁতে চাহ একোকাপ খাব পৰিব৷ এদিন তেনেদৰে বিয়ালৈ বুলি যোৱা মোৰ সম্বন্ধীয় লোককেইজনমান হোটেলৰ ওচৰৰে পাহাৰীয়া অঞ্চল এটালৈ ফুৰিবলৈ গৈছিল৷ কেইগৰাকীমান স্থানীয় লোকে ক’ৰপৰা আহিছে, কি কথা সুধি নিজেই চিনাকি হ’ল৷ আমাৰ সম্বন্ধীয়কেইজনে ফটো তুলি থকা দেখি তেওঁলোকে নিশ্চয় অনুমান কৰিছিল যে এওঁলোক থলুৱা নহয়৷ সুদূৰ অসমৰ পৰা ভাদৰৱাহলৈ আহিছে বুলি শুনি খুবকৈ তেওঁলোকক নিজৰ ঘৰত চাহ একাপ খাই যাবলৈ অনুৰোধ কৰিলে৷ একেবাৰে অচিনাকি মানুহৰ প্ৰতি এনে আতিথ্য আজিৰ যুগত বিৰল৷ প্ৰথম ঘটনাটোত চাহ খাবলৈ বুলি আমন্ত্ৰণ কৰা মানুহজন হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ আছিল আৰু দ্বিতীয়টোত আছিল কেইজনমান মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ লোক৷ মোৰ বন্ধুকেইজন বা সম্বন্ধীয় লোককেইজন কি সম্প্ৰদায়ৰ আছিল সেই কথা তেওঁলোকে জনা নাছিল বা জনাৰ প্ৰতি আগ্ৰহীও নাছিল৷ কিন্তু নিজৰ ঘৰলৈ চাহ একাপ খুৱাবলৈ সাদৰেৰে নিমন্ত্ৰণ কৰিছিল৷ পাছৰ অৱস্থাত শহুৰ দেউতাই প্ৰায়েই জম্মুৰ পৰা আমি ভাৰা কৰি যোৱা গাড়ীৰ চালকক ৰাতিটো আমাৰ ঘৰতে থাকিবলৈ কোৱা দেখিছোঁ৷ ৰাতি পাহাৰীয়া অঁকোৱা-পকোৱা ৰাস্তাত গাড়ী চলোৱাৰ অভ্যাস নথকা মানুহ এজন অকলশৰীয়াকৈ ওভতাক লৈ তেওঁলোক সদাসচেতন৷ এই দৃষ্টান্তবোৰৰ পৰা এটা কথাই স্পষ্ট যে আজি অত বছৰে এখন অশান্ত ঠাইত থাকিও এই লোকসকলে তেওঁলোকৰ কিছুমান গুণ আৰু বিশ্বাস নিশ্চয় অক্ষুণ্ণ ৰাখিছে৷  

ভাদৰৱাহৰ আৰু এটা দিশ মোৰ বাবে লক্ষণীয়৷ মই দিল্লীত থকা সময়ছোৱাত অলপ দীঘলীয়া বন্ধ পালেই আমি ভাদৰৱাহলৈ লৰ মাৰোঁ৷ এনেদৰে বন্ধত যাওঁতে প্ৰায়েই কিবা নহয় কিবা কাৰণত আমাৰ পাহাৰৰ ওপৰৰ গাঁওখনৰ পৰা ভাদৰৱাহ টাউনখনলৈ মাজে-সময়ে অহা হয়৷ উভতি যাওঁতে সাধাৰণতে গধূলি হয়৷ তেনেদৰে গধূলি নিজান-নিমাত পাহাৰীয়া বাটেৰে অহা-যোৱা কৰোঁতে প্ৰায়েই অকলে অকলে আহি থকা কোনো মহিলা লগ পাওঁ৷ কেতিয়াবা গাড়ীত তুলি লৈও আহোঁ৷ হিমালয়ৰ এই পাহাৰীয়া গাওঁবোৰত মানুহৰ ঘৰবোৰ যথেষ্ট দূৰে দূৰে অৱস্থিত৷ আমাৰ গাওঁখনলৈ যোৱা ৰাস্তাটোত কোনো ভিৰভাৰ নাই৷ সেই সময়ৰ ভাদৰৱাহ টাউনৰ পৰা প্ৰায় ৪০ মিনিটৰ বাটটোত কেতিয়াবা এখনো গাড়ী বা এটাও জনপ্ৰাণী নেদেখাকৈ ঘৰ পাওঁহি৷ ঠাইখনত বছৰটোৰ বেছিভাগ সময়েই জাৰ পৰি থাকে৷ সেয়েহে ৰাস্তাই-পদূলিয়ে মানুহো অতি কম৷ তেনে অৱস্থাত অকলে অকলে আন্ধাৰখনত দেৱদাৰু গছবোৰৰ কাষে কাষে কোনো মহিলা আহি থকা দেখিলে প্ৰথম অৱস্থাত অতি আচৰিত হৈছিলোঁ৷ মহিলা হিচাপে আমাৰ দেশত এনে নিৰাপত্তা অতি দুৰ্লভ৷ দিন দুপৰতে ছোৱালীৰ নিৰাপত্তা নাই, গধূলিৰ কথা বাৰু বাদেই দিলোঁ! এই বিষয়ে ঘৰৰ মানুহক সোধাত ক’লে যে ভয় কেৱল বনৰীয়া জীৱ-জন্তুলৈহে, তাৰ বাদে অন্য ভয় নাই৷ আজিও ভাদৰৱাহলৈ গ’লে পুৱা বেলি নোলাওঁতেই গৈ দিনটো খেতি-বাতি কৰি গধূলি নিজান পথেৰে উভতি অহা অকলশৰীয়া মহিলা প্ৰায়েই লগ পাওঁ৷ এনে নিৰাপত্তা দেখি ভাল লাগে৷ হিমালয়স্থিত এই পাহাৰীয়া ঠাইখন আৰু ঠাইখনৰ মানুহবোৰৰ বিশ্বাস আৰু ব্যৱহাৰে আমাক নি(য় চিন্তাৰ খোৰাক যোগায়৷