বৰ্ণবৈষম্যৰ ক’লা ইতিহাস

এদিন শিশু উদ্যান এখনত এগৰাকী ভদ্ৰ আমেৰিকান শ্বেতাংগী মহিলাই তেওঁৰ বাৰ বছৰীয়া ছোৱালী ছাৰাৰ সৈতে বেঞ্চত বহি আছিল৷ ঠিক তাৰ বিপৰীতে এগৰাকী কৃষ্ণাংগী ভদ্ৰ মহিলায়ো তেওঁৰ বাৰ বছৰীয়া ছোৱালী কিমে বগা ৰং কিছুমান লৈ খেলি থকা চাই আছিল৷ এনেতে  ছাৰাই তাইৰ মাকক কিমলৈ আঙুলিয়াই দি সুধিলে যে ‘মা তেওঁলোক কিয় ক’লা?’ হঠাৎ ছাৰাৰ এই প্ৰশ্নত মাক প্ৰথমে কিংকৰ্তব্যবিমূঢ় হৈছিল আৰু কিমৰ মাকেও প্ৰশ্নটো শুনি উৎকণ্ঠাৰে ছাৰাৰ মাকেনো কি উত্তৰ দিব তালৈ বাট চালে৷

অপ্ৰিয় হ’লেও সত্য এতিয়াও সমাজৰ যিকোনো কোণতেই নহওক কিয় একাংশই ক’লা আৰু বগাৰ মাজত এক ব্যৱধান বজাই ৰাখে, এক পাৰ্থক্য বিচাৰি ফুৰে৷ তাৰ ব্যতিক্ৰম বুলি চিনাকি দি কিন্তু ছাৰাৰ বুদ্ধিমতী মাকে অতি সুন্দৰভাৱে উপস্থিত বুদ্ধিৰে এষাৰ কথাই ক’লে যে ‘তেওঁলোক সকলোতকৈ ধুনীয়া বাবে তেওঁলোক ক’লা৷’ কিয়নো ভগৱানে প্ৰথমে তেওঁলোককহে স্ৰজন কৰিছিল৷ ৰংটো বাহিৰৰ পৰা ক’লা কৰিলে যদিওবা ভিতৰৰ পৰা তেওঁলোক পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ সুন্দৰ ব্যক্তি৷’ তাকে শুনি ছাৰাই অলপ সময় মনে মনে ৰ’ল যদিও ওলোটাই আকৌ মাকক সুধিলে যে তেনেহ’লে আমি কিয় বগা?

প্ৰথমতেই ছাৰাৰ মাকৰ উত্তৰ শুনি কিমৰ মাকৰ মুখত সামান্যতম হাঁহি বিৰিঙি উঠিছিল আৰু ছাৰাৰ এইবাৰৰ প্ৰশ্নৰ উত্তৰত শ্বেতাংগী মহিলাজনীয়ে কি উত্তৰ দিব তাক শুনিবলৈ কিমকো মাতি আনিলে৷ এইবাৰ ছাৰাৰ মাকে মিচিকিয়া হঁাহি এটি মাৰি ছাৰাক এটা গল্প ক’বলৈ ল’লে৷ সেইটো হ’ল ঃ এদিন ভগৱানে উদ্যান ভ্ৰমণ কৰিবলৈ আহি দেখা পালে যে এগৰাকী কণমানি মৰমলগা ‘কিম’ নামৰ ছোৱালীয়ে অকলে অকলে বগা ৰং কিছুমান লৈ খেলি আছিল৷ সেই বগা ৰংবোৰৰে তাই লুতুৰি-পুতুৰি হৈ পৰিছিল আৰু তাইক বৰ মৰমলগা হৈছিল৷ কিন্তু বেচেৰী অকলে খেলি আছিল৷ সেইবাবে ভগৱানৰ বেয়া লাগি বগা ৰঙৰ মানুহ সৃষ্টি কৰিলে আৰু নাম দিলে ছাৰা, যাতে তাই কিমৰ লগত খেলিব পাৰে৷

কিমে বগা ৰং লৈ খেলি ভালপোৱা বাবে ভগৱানে বগা ছাৰাৰ সৃষ্টি কৰিলে, কিন্তু অন্তৰখন কিমৰ দৰেই কৰিলে৷

ইয়াৰ পাছত ছাৰা আৰু কিম লগ হৈ হাতত ধৰাধৰিকৈ খেলিবলৈ ধৰিলে আৰু সিহঁতৰ মাকহঁতো ভাল বান্ধৱী হৈ পৰিল৷

[উৎস ঃ ইউটিউবৰ কাহিনী এটাৰ ছাঁ লৈ]

এয়াই হৈছে শিক্ষা আৰু জ্ঞানৰ উৎকৃষ্টতম উদাহৰণ৷ প্ৰকৃততে এগৰাকী মাকৰ হাতত নিহিত থাকে যে তেওঁৰ সন্তানক কিদৰে বাহিৰৰ পৃথিৱীখনক চাবলৈ শিকাব৷ দৃষ্টিভংগৰ গঠন সৰুৰে পৰাই হয় আৰু মাক-দেউতাকৰ সকলোতকৈ বেছি অৱদান থাকে যে অনাগত দিনত পৃথিৱীৰ সৰু-বৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ বা টান টান যেন লগা কথাবোৰ তেওঁলোকৰ সন্তানে কেনেকৈ গ্ৰহণ কৰিব৷

বৰ্ণবৈষম্যৰ যি এক ঘৃণনীয় ইতিহাস, সেয়া সৰ্বজনবিদিত, লগতে তাৰ হানিকাৰক অভিশপ্ত ফলাফলবোৰো৷ এনে মানসিকতাৰ অৱস্থিতি ক’ৰবাত নহয় ক’ৰবাত বৰ্তমান যদিও  আছে তাক দূৰ কৰাৰ বাবে ছাৰাৰ মাকৰ দৰে মানসিকতা আৰু চিন্তাৰে পুষ্ট হ’ব লাগিব৷

যদি এই বিষয়ে অলপ ‘ইতিহাস’ ফঁহিয়াই চাওঁ, তেন্তে কিছুমান কথাৰ অৱতাৰণাৰ লোভ সামৰিব নোৱাৰি৷

কৃষ্ণাংগ আৰু শ্বেতাংগসকলৰ সংঘৰ্ষৰ এক চমু আভাস উল্লেখ কৰা হ’ল৷

অপাৰেশ্বন গেট্টো ষ্টৰ্ম নামেৰে এক প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছিল যে  প্ৰতি ২৮ ঘণ্টাত এজনকৈ কৃষ্ণাংগ পুৰুষ-নাৰী বা শিশু বিচাৰ বহিৰ্ভূতভাৱে হত্যাৰ  চিকাৰ হয়৷ যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ছত্ৰছায়াত বৰ্ণবাদী হত্যা-নিৰ্যাতন, বৈষম্য-অবিচাৰ অতি সাধাৰণ নৈমিত্তিক ঘটনাত পৰিণত হৈছিল এসময়ত৷ ক্লিণ্টনৰ আমোলত  শ্ৰমমন্ত্ৰী আছিল ৰবাৰ্ট ৰাইচ৷ তেওঁ লিখিছিল– এই দেশত  দাস প্ৰথাৰ অৱসান হৈছে সঁচা, কিন্তু তাৰ সলনি এক অন্য দাস প্ৰথাৰহে সৃষ্টি হৈছে৷ বাৰাক অ’বামাই কৈছিল, ‘বৰ্ণবৈষম্য আমাৰ সমাজত গভীৰভাৱে শিপাই আছে৷ এয়া আমাৰ ইতিহাসৰ লগত জড়িত৷ বৰ্ণবৈষম্য আমাৰ সমাজৰ আদি প্ৰৱাহ আৰু আমাৰ ইতিহাসৰ জঘন্যতম অধ্যায়৷ আমেৰিকাৰ ইউচিলে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ নাগৰিক অধিকাৰ বিষয়ক এটা গোটৰ এক গৱেষণাত কোৱা হৈছিল, আমেৰিকাৰ প্ৰায়ভাগ শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠানতো বৰ্ণবাদৰ জোৰদাৰ পয়োভৰ হৈছে৷ যাৰ বাবে কৃষ্ণাংগসকলে চহৰৰ অভিজাত অঞ্চলত বাস কৰিব পৰা নাই৷ এয়া সঁচাকৈয়ে দুৰ্ভাগ্যজনক৷

মানুহ হৈও সৃষ্টিৰ শ্ৰেষ্ঠতম নিদৰ্শন মানুহকেই অৱজ্ঞা কৰা, ঘিণ কৰা সকল নিকৃষ্ট মানসিকতাৰ উদাহৰণ৷ এয়া এক  অবৈজ্ঞানিক, অযৌক্তিক কাণ্ড৷ কোনো মানুহেই নিজৰ ইচ্ছা অনুসৰি গাৰ বৰণ সলাব নোৱাৰে৷

সকলোতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা  শ্বেতাংগ বা কৃষ্ণাংগ কোনোটো  দলেই আমেৰিকাৰ ভূমিপুত্ৰ নহয়৷ উভয়ৰে আন মহাদেশৰ পৰা ইয়াত বসতি স্থাপনৰ হেতু আগমন হৈছিল৷ কিন্তু বৰ্ণবৈষম্যৰ বীজে ইয়াতো মানুহৰ মাজত জুই লগাইছিল৷

কাগজে-কলমে দাস প্ৰথা বিলুপ্ত হ’ল, কিন্তু মন-মগজুত যেন ইয়াৰ প্ৰভাৱ থাকি গ’ল৷  ১৮৬৫ চনত এই প্ৰসংগতে আব্ৰাহাম লিংকনক গুলীয়াই হত্যা কৰে৷ আব্ৰাহাম লিংকনৰ  হত্যাৰ প্ৰায় শত বছৰ পাছত কৃষ্ণাংগ নেতা মাৰ্টিন লুথাৰ কিং [জুনিয়ৰ] আমেৰিকাৰ কৃষ্ণাংগসকলৰ  মানৱাধিকাৰ আৰু  ৰাজনৈতিক-অৰ্থনৈতিক বৈষম্যৰ বিৰুদ্ধে চিভিল ৰাইটছ মুভমেণ্ট গঢ়ি তুলিছিল৷ ১৯৬৩ চনত লিংকন মেম’ৰিয়েলৰ সমুখত লাখ লাখ মানুহৰ উপস্থিতিত লুথাৰ কিঙে বিখ্যাত ‘আই হেভ এ ড্ৰীম’ ভাষণ দিছিল৷ ১৯৬৮ চনৰ এপ্ৰিলত শ্বেতাংগ উগ্ৰপন্থী সন্ত্ৰাসবাদীৰ  গুলীত লুথাৰ কিং নিহত হয়৷ মাৰ্টিন লুথাৰ কিং নিহত হোৱাৰ তিনি বছৰৰ আগত আমেৰিকান কৃষ্ণাংগৰ অবিসম্বাদী নেতা মালিক আল শাব্বাজ শ্বেতাংগ সন্ত্ৰাসবাদীৰ হাতত নিহত হয়৷ ১৯৬৫ চনৰ ২১ ফেব্ৰnৱাৰীত নিউয়ৰ্কৰ এটা সভাগৃহত বক্তৃতা প্ৰদান কৰোঁতে হঠাৎ একে সময়তে কেইবাটাও বন্দুক গৰ্জি উঠে৷ বুকুত ৯৫টি গুলী বহন কৰি মৃত্যুক সাবটি লয়  মালিক আল শাব্বাজে৷ এইদৰেই যুগে যুগে আমেৰিকাৰ কৃষ্ণাংগ মানৱতাৰ পক্ষে সৰৱ কণ্ঠস্বৰক স্তব্ধ কৰি দিয়াৰ এক ক’লা ইতিহাস ইতিমধ্যেই ৰচনা হৈ গৈছিল৷

১৯২৩ চনত প্ৰকাশিত ‘টাইম’ মেগাজিনৰ এক প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছিল এনে এক লোমহৰ্ষক বাস্তৱ আৰু  ক্ৰুৰ অভিশপ্ত কিছুমান কথা, যিয়ে  প্ৰতিজন বিবেকৱান আৰু সুস্থ মানসিকতাৰ মানুহৰ হৃদয় জোকাৰি গৈছিল৷ তাত কোৱা হৈছিল ঃ ‘কৃষ্ণাংগ শিশুক এলিগ্যেটৰ চিকাৰৰ টোপ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে৷ এই প্ৰক্ৰিয়াত তৰাং পানীত সিহঁতক এৰি দিয়ে, নিকটৱৰ্তী নিৰাপদ দূৰত্বত অৱস্থান কৰি থাকে এজন দক্ষ বন্দুকধাৰী লোক৷ চিকাৰৰ লোভত কোনো এলিগ্যেটৰে যেতিয়াই আহি শিশু এটি ধৰিব খোজে, তাক গুলী কৰি মাৰি পেলোৱা হয়৷’

তাত উল্লেখ কৰা মতে,  একাংশ বিশেষ জনগোষ্ঠীৰ শিশুক যাৰ বয়স এবছৰ বা তাৰ আশে-পাশে হ’ব, সিহঁতক চুৰি কৰি নি এক জলাশয়ৰ কাষত কোনো নিৰ্জন স্থানত কুকুৰাৰ পোৱালি ৰখাৰ দৰে গঁৰালত ভৰাই থোৱা হৈছিল৷ ৰাতি হ’লেই তেনে কোনো এটি শিশুক ডিঙিত বা হাতত ৰছীৰে বান্ধি অলপ কম গভীৰ পানীত নমাই দিয়ে৷  প্ৰাণৰ মমতাত বা আতংকত শিশুবোৰে চিৎকাৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে৷

এটা সময়ত এই শিশুবোৰৰ আৰ্তনাদ বা চিঞৰত সেই জলাশয়ৰ গভীৰ পানীত থকা ঘঁৰিয়ালবোৰ লাহে লাহে তৰাং পানীলৈ আহে৷ জলাশয়ৰ পাৰত সুবিধাজনক ঠাইত লুকাই থকা ঘঁৰিয়াল চিকাৰীবোৰে তেতিয়াই বন্দুক লৈ ওলাই আহে আৰু শিশুটিৰ সমুখত থকা ঘঁৰিয়ালটো চিকাৰ কৰে৷ ভাগ্য ভাল থাকিলে ঘঁৰিয়ালে শিশুৰ চিকাৰ কৰিব নৌপাওঁতেই চিকাৰীয়ে ঘঁৰিয়ালটো মাৰি পেলায়৷ নহ’লে কেতিয়াবা অৰ্ধমৃত শিশুৰ দেহ চোবাই থাকোঁতেও ঘঁৰিয়াল চিকাৰ হয় সেই বীভৎস চিকাৰীৰ টোপৰ লালসাত৷ চিকাৰ আৰু টোপ উভয়ৰে কি এক নিৰ্মম যৱনিকা৷

কেৱল ঘঁৰিয়ালৰ ছালখনৰ লোভত এনেকুৱা নিমাখিত দুৰ্ভগীয়া শিশুৰ টোপ প্ৰস্তুত কৰিবলৈ তিলমাত্ৰও কুণ্ঠাবোধ নকৰা এইচাম মানৱ[?]ৰ মানসিকতা কিমান নিষ্ঠুৰ হ’ব পাৰে/ তাক লৈ ইতিহাস যেন আজিও লজ্জিত৷ ভেদাভেদৰ জিঘাংসাত বলি হোৱা এনেকুৱা হাজাৰ উদাহৰণ আছে যিবোৰ সময়ৰ বুকুত খোদিত হৈ ৰ’ল এক কলংকিত অধ্যায় হিচাপে৷ কিন্তু বৰ্ণবৈষম্যৰ সৰn-¸বৰ সকলো পুলি-পোখা যাতে  নাইকিয়া হয় আৰু তাৰ অকণমানো অৱশিষ্ট নাথাকে, সমাজ তথা মানৱ জাতিক কলংকিত কৰা এনেকুৱা ভেদাভেদ নিপাত যোৱাটোৱেই কাম্য৷