লতাজীৰ হাতত হাত ধৰি...
১৯৯৬ চনৰ কোনো এটা সন্ধিয়া, মানে ৰাতি ৯ মান বজাত চান্দমাৰি কলনীৰ আমাৰ কেবল্ৰ আড্ডাত হঠাৎ ট’ট সোমাই আহি মোক কাণে কাণে ক’লে যে কল্পনাদী আৰু বৰতাই মোক urgent ফোন কৰিব দিছে৷ আমি তৎক্ষণাৎ আমাৰ সন্মুখৰ নিৰ্মলপ্ৰভা বৰদলৈ বাইদেউৰ ঘৰত থকা দ্য মুক্তা ল’জত থকা মনোজৰ PCO লৈ গৈ ফোন লগালো কল্পনা লাজমীলৈ৷ সিমূৰৰ পৰা গহীন গলগলীয়া মিঠা মাতেৰে ফোন ৰিচিভ্ড কৰিলে ট’টৰ বৰতাক মানে ভূপেন হাজৰিকাই৷ ক’লে অ’ কৌশিক ৰবা মই কল্পনাক দিছো৷ কল্পনা বাইদেউৱে একে উশাহতে কৈ গ’ল যে বহুত কষ্টৰ মূৰত লতাজীৰ পৰা documentary এখনৰ বাবে অনুমতি পাইছো৷
অহাকালি আমি আটাইবোৰে ২ মান বজাত বৰঝাৰ লেণ্ড কৰিম, গতিকে লতাজী প্লেইনৰ পৰা নমাৰ পৰা শ্ব’ট আৰম্ভ হ’ব লাগিব৷ হু-matic High band কেমেৰা লাগিব৷ গুৱাহাটীত পাবানে? যেনে-তেনে লাগিবই৷ মই মাত্ৰ শুনিহে গ’লো৷ হঠাৎ ভাবিলো মোৰ কি কাম৷ তেওঁক লগে লগে ক’লো গুৱাহাটীত দূৰৈৰ কথা গুৱাহাটী দূৰদৰ্শন কেন্দ্ৰতেই High band আহি পোৱা নাই৷ তাৰোপৰি মোৰ কি কাম তাত? ধমকিৰ সুৰত ক’লে– You are the director of the Latajis documentary.
কিছুসময় মই নিশ্চুপ হৈ ৰৈ গ’লো৷ সিপিনৰ পৰা আকৌ কল্পনা বাইদেউৰ মাত... ‘কি হ’ল মনে মনে ৰ’লা যে...? মোক দুঘণ্টা সময় দিয়ক বুলি কৈ মই ফোনটো কাটি দিলো৷ বহুত খা-খবৰ কৰি অৱশেষত গুৱাহাটী দূৰদৰ্শনৰ কেমেৰামেন থিৰুজ্ঞানম আৰু মুন্নাদা মানে প্ৰেম প্ৰসাদৰ পৰা এটা ইংগিত পালোঁ যে ব্ৰহ্মপুত্ৰ অশোক হোটেলত দিল্লী দূৰদৰ্শনৰ কমিছনড প্ৰগ্ৰেমৰ বাবে তাহানীৰ টিভি এংকৰ সাধনা শ্ৰীবাস্তৱৰ টীম এটাই বাহৰ পাতি আছে৷ নিশা ১১ বজাত গৈ তেওঁলোকৰ ৰুমৰ দুৱাৰত খট খটালো৷ দাৰিয়া ল’ৰা এজনে দুৱাৰ খুলি দিলে৷ গোটেই কথাখিনি কোৱাৰ পাছত সি অলপ ৰব কৈ, সম্ভৱতঃ তাৰ প্ৰডিউচাৰৰ লগত কথা পাতি ক’লে যে– দিব পাৰিব কেমেৰা আৰু কেছেট৷ কিন্তু ছিংগল ইউচড কেছেটহে৷ নতুন কেছেট নাই৷ মই অলপ দেৰি তেওঁক ৰখিব দি তলৰ ৰিচিপচন কাউণ্টাৰৰ পৰা পুনৰ কল্পনা বাইদেউক ফোন কৰি কথাখিনি ক’লো৷ তেওঁ ক’লে এবাৰ ইউচড হ’লে চলি যাব৷ মাত্ৰ ট্ৰেকিং নাহিলেই হ’ল বুলি কৈ ঠিক কৰিব দিলে৷ পিছদিনা পুৱাই মুন্নাদাক কেমেৰামেন হিচাপে লৈ এয়াৰপ’ৰ্টত হাজিৰ হ’লোহি৷ সময়মতে এৰোপ্লেন লেণ্ড কৰিলে৷ এজন এজনকৈ মানুহ নামিব ধৰিলে৷ বহুত সময় পাৰ হ’ল, প্ৰায় পঞ্চাশজনমান যাত্ৰী নামিলে৷ তেওঁলোকৰহে দেখা দেখি নাই৷ ইফালে Roll camera বুলি কোৱা প্ৰায় ১০ মিনিটেই হ’ল৷ মই মু্ন্নাদাক মানে কেমেৰামেন, ক’লো– মুন্না দা পট্কৈ আকৌ ত্মঙ্গ-wind কৰি ল’ব নেকি কাৰণ এনেই কেছেট নাই৷ মুন্নাদাই ক’লে– ‘ৰহ প্ৰথম শ্ব’ট, যেতিয়া ইৰেজ নকৰো’– বুলি কওতেই খৰখেদাকৈ দুৱাৰৰ পৰা নমা দেখিলো কল্পনা বাইদেউক৷ আমাক দেখি দূৰৈৰ পৰাই হাতবাউলি ইংগিতেৰে কিবা ক’লে৷ অৰ্থটো আমি বুজিলো যে লতাজী এতিয়া ওলাব আৰু আমি camera on কৰিব লাগে৷ ইফালে আমাৰ কেমেৰাত এটা কেছেট যে শেষ হওঁ হওঁ৷ কাৰণ High band কেছেটত মাত্ৰ ২০ মিনিটহে থাকে৷ আমি ষ্টেণ্ডৰ পৰা কেমেৰা কান্ধত মানে হেণ্ডহেল কৰি একদম Airstairৰ কাষ পালোগৈ৷ আজি কালিৰ দৰে ইমান security নাছিল তেতিয়া৷ হঠাৎ লতাজীক জীৱন্ত ৰূপত দেখি থতমত খাই গ’লো৷ সঁচাই নে... পিছফালৰ পৰা কল্পনা বাইদেউৱে পিঠিত চপৰিয়াই দিওঁতেহে সম্ভেদ পালো৷ লতা মংগেশকাৰ আমাৰ বাবে তেতিয়া larger than life এটা কথা৷ এনেদৰে তেওঁক আমাৰ documentary খনৰ object হিচাপে যে পাম সেয়া আমাৰ সপোনৰ অগোচৰ৷ যি কি নহওক, বিভিন্ন এংগলৰ পৰা বিভিন্ন শ্ব’ট লোৱাত ব্যস্ত হৈ থকাৰ মাজতে আমাক চিনাকি কৰাই দিলে লতাজীৰ আগত কল্পনা বাইদেৱে৷ ‘এয়া কৌশিক নাথ, আমাৰ ঘৰৰ ল’ৰা আৰু documentary খনৰ director. লতাজীে? পোনচাতে মোৰ হাতখন ধৰি ল’লে আৰু ক’লে মই যোৱালৈকে তুমিয়ে মোৰ লাখুটি৷ সেই মুহূৰ্তৰ, সেই স্পৰ্শৰ, সেই অনুভূতি মই এতিয়াও অনুভৱ কৰো৷ কোমল অথচ বাদ্ধৰ্ক্যৰ আঁচ পৰা মাংসপেশী, সাইলাখ যেন কোনো দেবীৰহে হাতৰ স্পৰ্শ৷ বয়সত লতাজী আমাৰ দেউতাতকৈও ডাঙৰ অথচ মাতটো যেন ষোড়শী যুৱতীৰহে৷ তিনিটা দিন একেৰাহে মোৰ হাতখনতেই ধৰি উঠা-বহা, খোজ কঢ়া মুঠতে মই ছাঁটো হৈ থাকিলো৷ ইয়াৰ এটা কাৰণ আছিল৷ গুৱাহাটীলৈ অহাৰ আগদিনা তেওঁ ভৰিৰ আঁঠুত বৰ বেয়াকৈ দুখ পাইছিল৷ লাখুটি ল’বলৈ নিবিচৰা মানুহ গৰাকীৰ লাখুটি হৈছিলো মই৷ ভূপেনদাৰ লগত ব্ৰহ্মপুত্ৰ অশোক হোটেলৰ লনত এটা কথোপকথনত [ইণ্টাৰভিউত] আমি Round trolly ব্যৱহাৰ কৰিছিলো৷ লতাজীয়ে কৈছিল ‘ইয়ে documentary হই ইয়া Feature film’ আমি যিমান পাৰো ছবিখন ভাল কৰাৰ যত্ন কৰিছিলো৷ তেওঁলোক আছিল ভাৰতীয় চলচ্ছিত্ৰ জগতৰ ভোটাতৰা, গতিকে বুজি পাইছিলে, আমাৰ প্ৰচেষ্টাক প্ৰশংসাও কৰিছিলে৷ এবাৰ মোক কাষলৈ মাতি নি কৈছিলে, ‘কৌশিক মা কামাখ্যা মন্দিৰৰ গোটেইখিনি সময় যেন তোমালোকে কেমেৰাত বন্দী কৰি ৰাখা৷’ মই আছিলো documentary খনৰ পৰিচালক, অথচ লতাজীৰ লগত মই প্ৰায় প্ৰতিটো শ্ব’টত ওলাব লগা হৈছিল৷ কাৰণ মই আছিলো তেওঁৰ লাখুটি৷ চাৰিদিন ছাঁ-টো হৈ থাকি যেতিয় পুনৰ এয়াৰপ’ৰ্টলৈ গৈ ছিকিউৰিটি চেকিঙৰ গেটত তেওঁক এৰিব লগা হৈছিল, বিহ৩ল হৈ পৰা সেই মুহূৰ্তত লতাজীয়ে গালত এটা চুমা খাই মোৰ চকুলো মচি কৈছিলে– ‘তুমহে দেনেকে লিয়ে মেৰী হাত মে চিবাই প্যাৰ কুচ্ছ নেহি হ্যায়’, বুলি কৈ মোৰ হাতত থকা কেমেৰাৰ কাটাৰ বগা আৰ্ট পেপাৰখনত প্ৰকাণ্ডকৈ লিখি দিলে Lata Mangishkar.