নঘটা ঘটনাবোৰ
বানত আৱদ্ধ হৈ পৰা কিছু লোকক উদ্ধাৰ কৰিবলৈ গৈ অলপতে অকাল মৃত্যুক সাৱটি ল’বলগীয়া হ’ল কামপুৰ আৰক্ষী থানাৰ ভাৰপ্ৰাপ্ত বিষয়া, উপ-পৰিদৰ্শক সমুজ্জ্বল কাকতি আৰু একেখন থানাতে কৰ্মৰত নগাঁও ডি ই এফৰ ইউ বি কনিষ্টবল ৰাজীৱ বৰদলৈয়ে৷ এই ঘটনাটোৱে প্ৰত্যাশিতভাৱেই সংবাদ মাধ্যমৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰিলে আৰু সমগ্ৰ ৰাজ্যতে শোকৰ ছাঁ পেলালে৷ অসম আৰক্ষীৰ এই সাহসী বীৰ দুগৰাকীয়ে সঁচা অৰ্থত ‘জনহিত জনসেৱাৰ্থে’ আত্মনিয়োগ কৰি, নিজৰ জীৱনকো তুচ্চজ্ঞান কৰি, অতুলনীয় কৰ্তব্যনিষ্ঠাৰ যি চানেকি দাঙি ধৰিলে, সেয়া সদায় বন্দিত হৈ ৰ’ব বুলি আৰু তেওঁলোক ভৱিষ্যৎ প্ৰজন্মৰ বাবে অনুপ্ৰেৰণাৰ উৎস হৈ ৰ’ব বুলি বহুজনে মন্তব্য কৰিলে৷ এই মন্তব্য, এই স্বীকৃতি তেওঁলোকৰ প্ৰাপ্য৷ যিহেতু আমাৰ বাবে অসম আৰক্ষীৰ প্ৰতিগৰাকী লোক এটা পৰিয়ালৰ সদস্যৰ দৰে, তেওঁলোক প্ৰত্যেকেই আমাৰ বাবে শক্তি আৰু সাহসৰ অনন্ত উৎস তথা বাহিনীটোৰ অন্যতম চালিকা শক্তি, গতিকে পৰিয়ালৰ তেনে দুগৰাকী সদস্যক অকালতে হেৰুৱাই আমিও স্বাভাৱিকতে মৰ্মাহত হৈ পৰিছো৷ প্ৰকৃততে প্ৰতিকূল পৰিৱেশ, পৰিস্থিতিৰ মাজতো এইদৰে অভিযান চলোৱাটো আৰক্ষীৰ বাবে নতুন কথা নহয়৷ সদা জাগ্ৰত আৰক্ষীৰ বাবে ই এক নিত্য-নৈমিত্তিক কথা৷ নিশাৰ ভাগত সৰ্বসাধাৰণ লোক যেতিয়া পুত্ৰ-কন্যা-পৰিবাৰৰ সৈতে সুখ নিদ্ৰাত থাকে, তেতিয়া মানুহৰ জীৱন আৰু সম্পত্তিৰ নিৰাপত্তাৰ দায়িত্বত নিয়োজিত আৰক্ষীৰ লোকসকলে চোৰ-ডকাইতৰ পৰা তেওঁলোকক বচাবলৈ ৰাজপথত পহৰা দি থাকে, টহল দি থাকে৷ তেতিয়া অপৰাধমুক্ত এখন সমাজ গঢ়াৰ স্বাৰ্থত আৰক্ষীৰ লোকসকলে ড্ৰাগছ সৰবৰাহকাৰীকে ধৰি সমাজ ধ্বংস কৰিবলৈ বিচৰা অপশক্তিবোৰক বিচাৰি ফুৰে৷ তেতিয়া দেশৰ অখণ্ডতা আৰু সাৰ্বভৌমত্ব ৰক্ষা কৰিবলৈ আৰক্ষীৰ লোকসকলে উগ্ৰপন্থীৰ বিৰুদ্ধে বিপদসংকুল পৰিৱেশত নিজৰ জীৱনৰ বাজি লগাই অভিযান চলায়৷ তেতিয়া জনহিত জনসেৱাৰ্থে আত্মনিয়োগ কৰা আৰক্ষীৰ লোকসকলে বানত আৱদ্ধ হৈ পৰা লোকক উদ্ধাৰ কৰিবলৈ নিজৰ জীৱনকো তুচ্চজ্ঞান কৰি একঁকাল অথবা এবুকু পানীত নামি যায়৷ এতিয়া প্ৰশ্ন হয়– বাঢ়নী পানীৰ সোঁতত সমুজ্জ্বল কাকতি আৰু ৰাজীৱ বৰদলৈ উটি নোযোৱা হ’লে, তেওঁলোকৰ সেই কৰ্তব্যনিষ্ঠাৰ শলাগ লোৱা হ’লহেঁতেননে?
দুই
শেহতীয়াভৱে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ঘোষণা কৰা ‘অগ্নিপথ’ আঁচনিক লৈ সম্প্ৰতি সমগ্ৰ দেশতে ব্যাপক চৰ্চা অব্যাহত আছে৷ অগ্নিবীৰ নামৰ এচাম জোৱান সৃষ্টিৰ লক্ষ্যৰে গ্ৰহণ কৰা হৈছে এই অগ্নিপথ আঁচনি৷ নিয়মীয়া নিযুক্তিৰ পৰিৱৰ্তে ভাৰতীয় সেনা বাহিনীত চাৰি বছৰৰ বাবে অস্থায়ী, ঠিকাভিত্তিক নিযুক্তি দিবলৈ বিচৰা হৈছে এই আঁচনিৰ জৰিয়তে৷ ছমহীয়া প্ৰশিক্ষণ দি কম সময়ৰ বাবে সাজু কৰি তোলা এই জোৱানসকলে চাৰি বছৰ চাকৰি কাল সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পাছত ইয়াৰে পচিশ শতাংশ পৰ্যন্ত জোৱানক সেনাবাহিনীত পূৰ্ণ কাৰ্যকালৰ বাবে মকৰল কৰা হ’ব৷ বাকীখিনিৰ একাংশক অন্য অৰ্ধ-সামৰিক বাহিনী, ৰাজ্যিক আৰক্ষী আৰু কেন্দ্ৰীয় আৰক্ষীত অগ্ৰাধিকাৰৰ ভিত্তিত নিযুক্তি দিয়া হ’ব বুলি ইতিমধ্যে কোৱা হৈছে৷ আঁচনিখনৰ অধীনত সেনা বাহিনীত ভতিৰ্ হোৱা একোগৰাকী অগ্নিবীৰে চাৰি বছৰত দৰমহাৰ নামত লাভ কৰা ধনৰাশিৰ উপৰি অৱসৰৰ সময়ত অগ্নিবীৰ কৰ্পাছ নিধিৰ ধন হিচাপে লাভ কৰিব মোটা অংকৰ ধন৷ এই ধন বিনিয়োগ কৰি পৰৱত¹ জীৱনৰ বাবে উপাৰ্জনৰ পথ মোকোলাব পাৰিব অগ্নিবীৰসকলে৷ পিছে, ভাৰতবৰ্ষৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত এই আঁচনিখনৰ বিৰুদ্ধে তীব্ৰ প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ কৰা হৈছে৷ এই প্ৰতিবাদে বহু ঠাইত হিংসাত্মক ৰূপো লৈছে৷ উত্তেজিত প্ৰতিবাদকাৰীয়ে ৰে’ল, বাহন, ৰাজনৈতিক দলৰ কাৰ্যালয় আদি জ্বলাই দিয়াৰ দৰে অনাকাংক্ষিত ঘটনাও সংঘটিত হৈছে৷ সেইদৰেই প্ৰতিবাদকাৰীয়ে আৰক্ষী থানাকো লক্ষ্য কৰি লোৱা দেখা গৈছে৷ যোৱা ২০ জুনত কেইবাটাও সংগঠনে ভাৰত বন্ধৰ আহ্বান জনাইছিল৷ এই বন্ধৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি বহুসংখ্যক ৰে’লৰ চলাচল বাতিল কৰা হৈছিল৷ কেৱল ৰে’লেই নহয়,এই বন্ধৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত বিহাৰ, উত্তৰ প্ৰদেশ,ঝাৰখণ্ড আদি ৰাজ্যত বিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয় আদিও বন্ধ ঘোষণা কৰা হৈছিল৷ দিল্লীৰ শিৱাজী ব্ৰীজ ৰে’লৱে’ ষ্টেচনত প্ৰতিবাদকাৰীয়ে ৰে’ল অৱৰোধ কৰিছিল৷ ভাৰত বন্ধলৈ সমৰ্থন জনাই দিল্লীৰ যন্তৰ -মন্তৰত কংগ্ৰেছ দলে সত্যাগ্ৰহ কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ কৰিছিল৷ হাৰিয়ানাতো ভাৰতবন্ধৰ প্ৰভাৱ আছিল সৰ্বাত্মক৷ অগ্নিবীৰ হ’বলৈ নিবিচৰাসকলে ইয়াৰ পূৰ্বে উত্তৰ প্ৰদেশৰ মথুৰাত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ অৱৰোধ কৰোতে আৰক্ষীয়ে লাঠী চালনা কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল৷ দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত কেইবাশ প্ৰতিবাদকাৰীক আটক অথবা গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছে৷ মুঠতে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়ে যোৱা চৈধ্য জুনত অগ্নিপথ আঁচনি ঘোষণা কৰাৰ পিছতে সমগ্ৰ দেশৰে পৰিস্থিতি কাৰ্যতঃ অগ্নিগৰ্ভা হৈ পৰিছে৷
পিছে, অসমত অগ্নিপথ আঁচনিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদৰ নামত ৰে’ল, বাছ আদি জ্বলাই দিয়াৰ দৰে কোনোধৰণৰ হিংসাত্মক ঘটনা সংঘটিত নহ’ল৷ আঁচনিখনক লৈ দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্ত অগ্নিগৰ্ভা হৈ থকা সময়তো তুলনামূলকভাৱে আমাৰ ৰাজ্যখনৰ পৰিৱেশ শান্তিপূৰ্ণ হৈ ৰ’ল আৰু এয়া আমাৰ সকলোৰে কাম্য৷
তিনি
কিছুদিন পূৰ্বে বাৰাণসীৰ জ্ঞানব্যাপি মছজিদত শিৱলিংগ আছে বুলি দাবী কৰা আৰু বিপৰীত পক্ষই সেয়া শিৱলিংগ নহয়, পানীৰ ফোঁৱাৰাহে বুলি কোৱাক লৈ এক বিদ্বেষৰ পৰিৱেশ সূচনা হৈছিল৷ এই প্ৰসংগতে পৰৱৰ্তী সময়ত এগৰাকী ৰাজনৈতিক নেত্ৰীয়ে পয়গম্বৰ হজৰত মহম্মদ সন্দৰ্ভত কৰা আপত্তিজনক মন্তব্যৰ বাবে দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত প্ৰতিবাদৰ জোৱাৰ উঠিছিল৷ কেৱল দেশতে নহয়, উপ-সাগৰীয় দেশসমূহতো এই মন্তব্যই ব্যাপক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ সৃষ্টি কৰিছিল৷ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ কেইবাখনো দেশে তাত থকা ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰদূতক তলব কৰি তেওঁলোকৰ অসন্তুষ্টিৰ কথা জনাইছিল৷ নেত্ৰীগৰাকীক গ্ৰেপ্তাৰৰ দাবীত প্ৰয়াগৰাজ, লক্ষ্ণৌ, সহাৰণ পুৰ, কানপুৰ আদিত হিংসাত্মক প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰাত পৰিস্থিতি উত্তপ্ত হৈ পৰিছিল৷ উত্তেজিত প্ৰতিবাদকাৰীয়ে আৰক্ষীলৈ শিলগুটি নিক্ষেপ কৰাত আৰক্ষীয়েও পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে কন্দুৱা গেছ প্ৰয়োগ কৰাৰ লগতে লাঠী চালনা কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল৷ ইয়াৰ ফলত কেইবাগৰাকী লোক আহত হৈছিল৷ দিল্লীৰ জুম্মা মছজিদৰ বাহিৰত ধৰ্ণা দিয়াৰ উপৰি মুম্বাই, কৰ্ণাটক আদিতো প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ কৰা হৈছিল৷
পিছে, অসমত এই বিষয়টোক লৈ হিংসাত্মক প্ৰতিবাদ দূৰৰে কথা,কোনোধৰণৰ চেপা উত্তেজনাৰো সৃষ্টি নহ’ল৷ দেশৰ অন্য প্ৰান্তত ধৰ্মীয় তথা সাম্প্ৰদায়িক উত্তেজনাই এক অশান্তিকৰ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰাৰ সময়তো আমাৰ ৰাজ্যখনৰ পৰিৱেশ হৈ আছিল স্বাভাৱিক, শান্তি-সম্প্ৰীতিৰে ভৰা৷ এনে পৰিৱেশেই আমাৰ কাম্য৷
চাৰি
প্ৰশ্ন হয়–অগ্নিপথ আঁচনিৰ বিৰুদ্ধে অসমত হিংসাত্মক প্ৰতিবাদ নহ’ল কিয়? কিয়, দেশৰ আন প্ৰান্তৰ দৰে অসমতো ৰে’ল, বাছ, ৰাজনৈতিক দলৰ কাৰ্যালয় নজ্বলিল? কিয়, উত্তেজিত প্ৰতিবাদকাৰীয়ে আৰক্ষী থানাক আক্ৰমণৰ লক্ষ্য কৰি নল’লে? এনেকুৱাতো নহয় যে অসমত নিৱনুৱা সমস্যা নাই অথবা অসমৰ যুৱক-যুৱতীয়ে সেনা বাহিনীত ভৰ্তি হ’বলৈ নিবিচাৰে! তেন্তে?
প্ৰশ্ন হয়– বাৰাণসীৰ জ্ঞানব্যাপি মছজিদৰ প্ৰসংগ অথবা পয়গম্বৰ হজৰত মহম্মদক লৈ কৰা আপত্তিজনক মন্তব্যই সৃষ্টি কৰা বিদ্বেষৰ পৰিৱেশে অসমক স্পৰ্শ নকৰিলে কিয়? কিয় দেশৰ অন্য প্ৰান্তৰ দৰে অসমতো ধৰ্মীয় তথা সাম্প্ৰদায়িক উত্তেজনাৰ বাবে হিংসাত্মক প্ৰতিবাদ নহ’ল? এনেকুৱাতো নহয় যে অসমত কেতিয়াও সাম্প্ৰদায়িক সংঘৰ্ষ হৈ পোৱা নাই অথবা শান্তি-সম্প্ৰীতি বিঘ্নিত কৰিবলৈ কিছুমান অপশক্তি এতিয়াও সক্ৰিয় হৈ থকা নাই! তেন্তে?
প্ৰকৃততে, নঘটা এনে বহু ঘটনাৰ আঁৰত চৰকাৰ আৰু প্ৰশাসনৰ ভালেখিনি কষ্ট, সময়োচিত পদক্ষেপ আৰু সদিচ্চা লুকাই থাকে৷ এইখিনি সততে মানুহৰ চকুত নপৰে৷ গতিকে তাৰ বাবে প্ৰসংশা কৰা অথবা কৃতজ্ঞতা প্ৰকাশ কৰাৰো প্ৰশ্ন নুঠে৷ অৱশ্যে, মানুহৰ জীৱন আৰু সম্পত্তিৰ নিৰাপত্তা প্ৰদান কৰাটো যিহেতু আমাৰ দায়িত্বই, গতিকে এইক্ষেত্ৰত প্ৰসংশা আশা কৰাটো উচিতো নহয়৷
আমি ভাবো, অগ্নিবীৰসকলক অসম আৰক্ষীত নিযুক্তিৰ বেলিকা অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হ’ব বুলি অসমৰ মুখ্যমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে উপযুক্ত সময়ত কৰা ঘোষণাই অসমৰ নিবনুৱা যুৱক-যুৱতীসকলক আশ্বস্ত কৰিছে৷ এইক্ষেত্ৰত মুখ্যমন্ত্ৰীগৰাকীক তথা অসম আৰক্ষীক এই যুৱক-যুৱতীসকলে আস্থা আৰু বিশ্বাসতো লৈছে৷ কিয়নো, তেওঁলোকে ইতিমধ্যে কিদৰে স্বচ্চ আৰু নিকা পদ্ধতিৰে অসম আৰক্ষীত নিযুক্তি দিয়া হৈছে, সেয়া দেখিছে৷ আশাব্যঞ্জক পৰিৱেশেও যে নিবনুৱাসকলক হিংসাত্মক প্ৰতিবাদৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিছে, সেই কথাত সন্দেহ নাই৷ জ্ঞানব্যাপি মছজিদৰ প্ৰসংগ অথবা পয়গম্বৰ হজৰত মহম্মদক লৈ কৰা আপত্তিজনক মন্তব্যই দেশজুৰি সৃষ্টি কৰা উত্তেজনাৰ সময়তো আমি ভালেখিনি প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছিলো৷ এইক্ষেত্ৰতো মুখ্যমন্ত্ৰীগৰাকীৰ সহযোগিতা আছিল শলাগ ল’বলগীয়া৷ সাধাৰণতেই এনেধৰণৰ হিংসাত্মক প্ৰতিবাদৰ আঁৰত একোটা দুষ্ট চক্ৰ জড়িত হৈ থাকে৷ এই চক্ৰটোৱে কাৰোবাৰ স্বাৰ্থ সিদ্ধি কৰিবলৈ কৌশলেৰে হিংসা বিয়পাই দিয়ে, যি কথা প্ৰকৃত প্ৰতিবাদকাৰীসকলে গমেই নাপায়৷ এনে চক্ৰ চিনাক্ত কৰি সিহঁতক বাৰণ কৰিবলৈ আৰক্ষীয়ে ভালেখিনি কষ্ট কৰিবলগীয়া হয় আৰু অসম আৰক্ষীয়ে এই কষ্টখিনি কৰি আহিছে৷ অৰ্থাৎ, চৰকাৰ আৰু প্ৰশাসনৰ ভালেখিনি কষ্ট, সদিচ্চা আৰু সময়োচিত পদক্ষেপৰ বাবে ঘটিবলগীয়া এই ঘটনাকেইটা নঘটিল৷ কিবা এটা ঘটিলেই সমালোচনাৰে থকা সৰকা কৰিবলৈ প্ৰতিমুহূৰ্ততে সাজু হৈ থকা ‘সচেতন’ লোকসকলে যদি ঘটনা এটা নঘটাৰ আঁৰত থকা আমাৰ এই কষ্টখিনি এবাৰ হ’লেও উপলদ্ধি কৰিলেহেঁতেন, যদি তাৰ বাবে ধন্যবাদ অথবা কৃতজ্ঞতাসূচক কিবা এষাৰ উচ্ছাৰণ কৰিলেহেঁতেন, তেতিয়া হয়তো সমালোচনাৰ বিষ পান কৰোতে অনুভৱ হোৱা দুখৰ পৰিমান অলপ হ’লেও কমিলেহেঁতেন৷
পাঁচ
শেহতীয়া প্ৰলয়ংকৰি বানপানীৰ সময়ত ৰাজ্যৰ ভিন্ন প্ৰান্তত অসম আৰক্ষীৰ লোকসকলে দিন ৰাতি একাকাৰ কৰি বানাক্ৰান্ত ৰাইজক সহায় কৰিছে৷ বানত আৱদ্ধ গৰ্ভৱতী মহিলাক উদ্ধাৰ কৰি হাস্পতালত ভতিৰ্ কৰা, বৃদ্ধ লোকক বোকোছাত তুলি অথবা ডাংকোলা কৰি আশ্ৰয় শিৱিৰলৈ লৈ যোৱা, খোৱাপানী যোগান ধৰা, পানী নিগৰা মথাউৰিত নিশা ৰাইজৰ সৈতে লগ লাগি মাটি দিয়া আদি বিভিন্ন কামত নিজকে জড়িত কৰি দুৰ্গতজনলৈ সহায়ৰ হাত আগবঢ়াইছে৷ এই কেইদিন আমি নিজেও, আমালৈ সহায় বিচাৰি হোৱাটছ্এপ আৰু মেছেঞ্জাৰ যোগে বিভিন্নজনে প্ৰেৰণ কৰা অসংখ্য মেছেজৰ সহাৰি দি , ৰাজ্যৰ ভিন্ন প্ৰান্তৰ বানপীড়িত লোকক পাৰ্যমানে সহায় কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছো৷ পিছে, নিজৰ জীৱনকো তুচ্চজ্ঞান কৰি এককাল অথবা এডিঙি পানীত নামি নিশা দোভাগতো বানত আৱদ্ধ হৈ থকা বিপদগ্ৰস্ত মানুহক উদ্ধাৰ কৰিবলৈ যাওতে কামপুৰত বাঢ়নী পানীৰ সোঁতে সমুজ্জ্বল কাকতি আৰু ৰাজীৱ বৰদলৈক উটুৱাই নিনিয়াহেঁতেন, তেওঁলোকৰ সেই কৰ্তব্যনিষ্ঠাৰ শলাগ লোৱা হ’লহেঁতেন নে? অসম আৰক্ষীয়ে যে সেই পৰ্যায়তো সেৱা আগবঢ়াই, মুখেৰে ক’লে কোনোবাই সেই কথা বিশ্বাস কৰিলেহেঁতেন নে? আৰক্ষীৰ এনে তৎপৰতাৰ বাবে যে বানপানীৰ সময়ত ঘটিবলগীয়া বহু ঘটনা নঘটিল, সেই কথা সহজেই অনুমেয়৷ পিছে, নঘটা এই ঘটনাবোৰৰ বাবে জানো কেতিয়াবা আমি এধানি শলাগ পাঁও? সমুজ্জ্বল কাকতি আৰু ৰাজীৱ বৰদলৈৰ কৰ্তব্যনিষ্ঠাৰ যি শলাগ পোৱা গৈছে, তাৰ বাবেও কিন্তু ঘটনা এটা ঘটিবলগীয়া হ’ল৷ অনাকাংক্ষিত, দুৰ্ভাগ্যজনক ঘটনা৷ কৰ্তব্যৰত অৱস্থাত ভৰ বাৰিষাৰ বাঢ়নী পানীয়ে তেওঁলোকক উটুৱাই নিয়াৰ ঘটনা৷ ফেন-ফোটোকা হৈ তেওঁলোকৰ সপোনবোৰ লক্ষ্যহীনভাৱে উটি যোৱাৰ ঘটনা৷
সৰ্বসাধাৰণৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰা, সমালোচনাৰে থকা-সৰকা অথবা প্ৰশংসাৰে উপচাই দিব পৰা এনে বহু ঘটি যোৱা ঘটনাৰ বিপৰীতে, সৰ্বসাধাৰণৰ অগোচৰে, অলক্ষিতে থাকি যোৱা কিমান যে অলিক্ষিত কাহিনী আছে, ক’ব নোৱাৰা অথবা ক’ব নল’গা কিমান যে ৰোমাঞ্চকৰ অধ্যায় আছে, কিমান যে নঘটা ঘটনা আছে, তাৰ খতিয়ান জানো কোনোবাই ৰাখিছে? অথচ, নঘটা এই ঘটনাবোৰৰ বাবেই দেশবোৰ বাচি থাকে, শুদা নোহোৱাকৈ মাতৃৰ বুকুবোৰ ভৰি থাকে, মচা নোযোৱাকৈ শিৰৰ সেন্দূৰবোৰ উজ্বলি থাকে৷ আৰু যে কত কি! আন নালাগে, বিভিন্ন সময়ত হাজাৰ প্ৰত্যাহ্বান নেওঁচি আৰক্ষীয়ে জব্দ কৰা বিস্ফোৰক সামগ্ৰী, বোমা, গ্ৰেণেড আদিবোৰৰ কথাই এবাৰ ভাবকছোন৷ সেইবোৰ জব্দ নহৈ যদি বিস্ফোৰিত হ’লহেঁতেন, তেতিয়া? পিছে, নঘটা এই ঘটনাবোৰৰ আঁৰত থকা কষ্ট, ত্যাগ আৰু কৰ্তব্য নিষ্ঠাখিনিয়ে কেতিয়াবা স্বীকৃতি অথবা শলাগ পাই জানো?