লালসা

... মানুহৰ জীৱনৰ ট্ৰেজেডী এয়ে যে বৈষয়িক লোভ-লালসাই যে প্ৰকৃততে মানুহৰ সকলো দুখ-কষ্ট অথবা যন্ত্ৰণাৰ কাৰণ সেই কথা উপলব্ধি কৰাৰ আগতেই মানুহ ইয়াৰ পাকচক্ৰত সোমাই পৰে৷ ইয়াৰ পাছত আৰু হাজাৰ চেষ্টা কৰিও মানুহে ইয়াৰ পৰা নিস্তাৰ বা মুক্তি নাপায় ...

গৌতম বুদ্ধই কৈছিল– জীৱন মানে যন্ত্ৰণা৷ এই যন্ত্ৰণাময় জীৱনৰ পৰা পৰিত্ৰাণৰ উপায় কি বুলি সোধাত তেওঁ কৈছিল– ত্যাগ৷ এই ত্যাগ বৈষয়িক মায়া-মোহৰ পৰা মুক্তিৰ জৰিয়তেহে আহৰণ কৰিব পৰা যায়৷

ওৰেটো জীৱন মানুহৰ দুখ-যন্ত্ৰণা লাঘৱতেই ব্যস্ত থকা  মাদাৰ টেৰেছাই কৈছিল– মানুহৰ জীৱনৰ ট্ৰেজেডী এয়ে যে বৈষয়িক লোভ-লালসাই যে প্ৰকৃততে মানুহৰ সকলো দুখ-কষ্ট অথবা যন্ত্ৰণাৰ কাৰণ সেই কথা উপলব্ধি কৰাৰ আগতেই মানুহ ইয়াৰ পাকচক্ৰত সোমাই পৰে৷ ইয়াৰ পাছত আৰু হাজাৰ চেষ্টা কৰিও মানুহে ইয়াৰ পৰা নিস্তাৰ বা মুক্তি নাপায়৷

লোভ-লালসা কম-বেছি পৰিমাণে সকলোৰে থাকে৷ ৰুচি আৰু আচৰণ অনুসৰি সেইবোৰ সুকীয়া হয়৷ এই লোভ-লালসা যেতিয়ালৈকে বশীভূত হৈ থাকে, তেতিয়ালৈকে সেয়া সাংঘাতিক ক্ষতিকৰ হৈ নুঠে৷ কিন্তু যেতিয়াই ই মানুহৰ বিবেক-বিচাৰ-বুদ্ধিক গ্ৰাস কৰে, তেতিয়াই বিপৰ্যয় মাতি আনে৷ বৰ বেছি দূৰলৈ নগৈ দুটা সৰু ঘটনাৰ কথা উল্লেখ কৰিব বিচাৰিছোঁ৷ ২০০৭ বৰ্ষৰ ৪ মে’ত অসমৰ নলবাৰী জিলাৰ চৰিয়া গাঁৱত এক লোমহৰ্ষক ঘটনা সংঘটিত হৈছিল৷ এই ঘটনাৰ ফলত সেইদিনা চৰিয়া গাঁৱৰ মাটি-পানী ৰক্তাক্ত কৰি দহজনকৈ লোক নিহত হৈছিল৷

বাতৰিকাকতত প্ৰকাশিত খবৰ অনুসৰি নিজ গাঁও এৰি গুৱাহাটী মহানগৰীত বাস কৰিবলৈ লোৱাৰ পাছতো বদিউৰ জামান নামৰ লোকজনে চৰিয়া গাঁৱৰ প্ৰতিৱেশী মহিম আলী আৰু তাহেৰউদ্দিনৰ পৰিয়ালৰ সৈতে বিবাদত লিপ্ত হয়৷ মূলতঃ চাৰি কঠাৰো কম পৰিমাণৰ মাটি এডোখৰৰ দখলীস্বত্ব লৈয়ে বদিউৰ জামানৰ উল্লিখিত পৰিয়াল দুটাৰ সৈতে দীৰ্ঘদিনীয়া বিবাদ চলি আহিছিল৷ গুৱাহাটী মহানগৰীত অৱস্থিত চৰকাৰী কাৰ্যালয় এটাৰ নিম্ন বেতনভোগী বদিউৰ জামান ৰহস্যজনকভাৱে বহু সা-সম্পত্তিৰ গৰাকী হৈ পৰে৷ মহানগৰীত নিজে বাস কৰাৰ লগতে আন কেইবাঠাইতো মূল্যৱান মাটিৰ গৰাকী হৈ উঠাৰ পাছতো বদিউৰ জামানে চৰিয়া গাঁৱৰ মাটিডোখৰৰ কথা পাহৰিব নোৱাৰিলে৷ সেই কাৰণেই বিগত সময়ছোৱাত বদিউৰ জামানে মহিম আলী আৰু তাহেৰউদ্দিনৰ পৰিয়ালৰ বিৰুদ্ধে একাধিক গোচৰো ৰুজু কৰিছিল৷ একমাত্ৰ ধনৰ বলতে হাৰাশাস্তি দিয়াৰ উদ্দেশ্যেই একাধিক গোচৰ ৰুজু কৰিও বদিউৰ জামান নিজ লক্ষ্যত উপনীত হ’ব পৰা নাছিল৷ সেয়েহে গোচৰ ৰুজু কৰাৰ উপৰি পৰিয়াল দুটাৰ সদস্যসকলক নানাধৰণে ভাবুকি বা ভীতি প্ৰদৰ্শনৰ দৰে কাৰ্যতো বদিউৰ জামান লিপ্ত হোৱাৰ কথা বাতৰিকাকতত প্ৰকাশ পাইছে৷ এনেদৰে বিভিন্ন উপায় অৱলম্বন কৰিও চৰিয়া গাঁৱৰ মাটিৰ গৰাকী হোৱাত ব্যৰ্থ হোৱা বদিউৰ জামানে অৱশেষত মহানগৰীৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা ভেৰোণীয়া গুণ্ডা বাহিনীৰ দ্বাৰা সেই কাম সম্পূৰ্ণ কৰাৰ মন মেলে৷ প্ৰকাশিত বাতৰি অনুসৰি ১৩ লাখ টকাত বন্দোৱস্ত কৰি নিয়া দল-বল লগত লৈ ৪ মে’ত বদিউৰ জামান চৰিয়া গাঁৱত উপস্থিত হয়৷ লগত নিয়া গুণ্ডা বাহিনীৰ সাহসেৰে বলীয়ান হৈ বদিউৰ জামানে চৰিয়া গাঁৱত মহিম আলী আৰু তাহেৰউদ্দিনৰ পৰিয়াল দুটাৰ ওপৰত উপদ্ৰৱ আৰম্ভ কৰে৷ দীৰ্ঘদিন ধৰি অনুৰূপ অত্যাচাৰৰ সন্মুখীন হৈ অহা পৰিয়াল দুটা সেইদিনা ক্ৰোধান্বিত হৈ পৰে৷ ইয়াৰ পাছতো বদিউৰ জামান আৰু তেওঁৰ সংগীসকলৰ উপদ্ৰৱ বন্ধ নোহোৱাত খঙে-ৰাগে অতিষ্ঠ হৈ দুয়োটা পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে হাতে-হাতে দা-কুঠাৰ লৈ খেদি আহে৷ পৰিস্থিতি বিষম দেখি বদিউৰ জামান আৰু তেওঁৰ সংগীসকল চৰিয়া গাঁৱত থকা জামানৰ ঘৰত আশ্ৰয় লয়৷ দুৱাৰ-খিৰিকী বন্ধ কৰি সোমাই থকা দলটোক নিঃশেষ কৰাৰ উদ্দেশ্যে মহিম আলী, তাহেৰউদ্দিনৰ হৈ খেদি অহা দলটোৱে ঘৰটোত জুই লগাই দিয়ে৷ উপায়হীন হৈ ঘৰৰ বাহিৰ ওলাই দৌৰি পলাই প্ৰাণ ৰক্ষা কৰিব বিচাৰিছিল যদিও ক্ৰোধিত লোকসকলে তেওঁলোকক খেদি খেদি দা-কুঠাৰেৰে ঘপিয়াই হত্যা কৰে৷ সংঘৰ্ষৰ এই কালছোৱাত গাঁওখনৰ হৈ আক্ৰমণ কৰোঁতাসকলৰ এজন ভেৰোণীয়া গুণ্ডাবাহিনীৰ গুলীত নিহত হয়৷ ঘটনাস্থলীৰ পৰা দুজন নে তিনিজন কোনোৰকমে পলাই সাৰিবলৈ সক্ষম হয় যদিও এই হত্যাকাণ্ডৰ ফলত সৰ্বমুঠ দহজন লোক নিহত হয়৷ ঘটনাৰ মূল চৰিত্ৰ বদিউৰ জামানক ধৰি চোঁচৰাই নিয়াৰ সময়ত প্ৰাণৰ মায়াত কাতৰ হৈ প্ৰাৰ্থনা জনাইছিল যদিও পিছফালৰ পৰা কোনোবা এজনে বিচমিল্লাহ বুলি কৈ তেওঁক কুঠাৰেৰে ঘপিয়াই হত্যা কৰে৷

চৰিয়া গাঁৱৰ এই লোমহৰ্ষক ঘটনাৰ বাতৰি পঢ়ি থাকোঁতে ঘৰৰ কাষৰ নীৰেনহঁতৰ কথা মনত পৰিল৷ নীৰেন মোৰ সহপাঠী আছিল৷ স্কুলত পঢ়ি থকা সময়ত ককাক ঢুকোৱাৰ পাছতেই খুৰাকৰ ঘৰখনৰ সৈতে নীৰেনহঁতৰ ঘৰখনৰ সীমাক লৈ মতানৈক্য হ’ল৷ চৌহদটোৰ মাটি সমানে সমানে ভগাই ল’লে৷ নীৰেনহঁতৰ ভাগত তিনিজোপা ডাঙৰ কৰৈ গছ পৰে৷ কিন্তু সিটোপাৰৰ অলপমান মাটি দ আৰু পিতনিৰ দৰে হৈ থকাৰ বাবে খুৰাকে এইফালৰ মাটি সৰহকৈ বিচাৰিছিল৷ কিন্তু মূলতঃ সেই কৰৈ গছকেইজোপাৰ কাৰণেই নীৰেনৰ দেউতাকে খুৰাকৰ ঘৰখনে বিচৰাধৰণে অতিৰিক্ত পৰিমাণৰ মাটি এৰি দিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিলে৷ সেই লৈ সৃষ্টি হোৱা বিবাদ এদিন ঘৰৰ চাৰিসীমা পাৰ হৈ ক’ৰ্ট-কাছাৰী পালেগৈ৷ ইতিমধ্যে সম্পৰ্ক তিক্ত হৈ অহা দুয়োখন ঘৰৰ মানুহ সঘনাই কাজিয়া-পেচালতো লিপ্ত হ’ল৷ প্ৰায়ে ইঘৰৰ বিৰুদ্ধে সিঘৰে কিবা অজুহাতত গালি-গালাজ কৰা হ’ল৷ এনে তিক্ততাৰ মাজতে এদিন ক’ৰ্টত হাজিৰা দিবলৈ যোৱা নীৰেনৰ দেউতাক ৰাস্তাতে ঢলি পৰিল৷ উশাহ ল’বলৈ কষ্ট পোৱা মানুহজনক ততাতৈয়াকৈ হাস্পতাললৈ নিয়া হৈছিল যদিও লাভ নহ’ল৷ ইতিমধ্যে সকলো শেষ হৈ গৈছিল৷ খবৰটো পায়েই নীৰেনহঁতৰ ঘৰলৈ ঢপলিয়াই গৈছিলোঁ৷ ঘৰখনত তেতিয়া সকলোৱে কন্দা-কটা কৰি আছিল৷ নীৰেনেও বৰকৈ কান্দিছিল৷ তাৰ কাষত বহি থাকোঁতে আমাৰো দুচকু সজল হৈ আহিছিল৷ অলপ সময়ৰ পাছত খবৰটো শুনি দীনমামা আহিছিল৷ নীৰেনৰ এইজন মোমায়েক আমাৰো আপোনজন যেন আছিল৷ অলপ সময় চকুলো টুকি নীৰেনক সান্ত্বনা দি দীনমামাই কৈছিল– নেৰিবি বুজিছ, নেৰিবি৷ যিডোখৰ মাটি ৰাখিবলৈ গৈ দেউতাৰাই প্ৰাণ দিলে, সেইডোখৰ মাটি কেতিয়াও নেৰিবি৷ সেই মাটি যদি খুৰাৰাৰ হাতলৈ যায়, তেন্তে দেউতাৰৰ আত্মাই শান্তি নাপাব৷ তোৰো পাপ লাগিব৷ নীৰেনে মুখেৰে একো মতা নাছিল৷ এটা সময়ত নীৰেনক লৈ আমি শ্মশানলৈ ৰাওনা হ’লোঁ৷ দীনমামাৰ সেই সকীয়নিৰ কাৰণেই নেকি নাজানো– সীমাৰ গোচৰটো দেউতাক ঢুকোৱাৰ পাছতো সেইদৰে চলি আছিল৷ স্কুলীয়া পঢ়া-শুনা শেষ কৰি কলেজত পঢ়িবলৈ বুলি গুৱাহাটীলৈ আহিলোঁ৷ ঘৰৰ সৈতে, লগৰীয়াবোৰৰ সৈতে সম্পৰ্ক কমি আহিল৷ নীৰেনহঁতৰ সেই গোচৰটোৰ কি হ’ল সেই খবৰ আৰু নাপালোঁ৷

বদিউৰ জামানকো সেই তেনেকৈ কোনোবাই কিবা সকীয়নি দিছিল নেকি নাজানো৷ কিন্তু গুৱাহাটী মহানগৰীত পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ সা-সম্পত্তিৰ গৰাকী হৈও চৰিয়া গাঁৱৰ সেইকণ মাটিৰ মোহত তেওঁ প্ৰাণ হেৰুৱালে৷ কেৱল তেৱেঁই নহয়, বৰং তেওঁৰ বৈষয়িক লালসাৰ কাৰণেই চৰিয়া গাঁৱৰ মাটি ৰক্তাক্ত কৰি দহজনকৈ লোকৰ শৰীৰ নিথৰ হ’ল৷ কেৱল বদিউৰ জামানেই নহয়, বৈষয়িক মোহ, লালসাৰ তাড়নাত আমাৰ সমাজত নিতৌ এনে অজস্ৰ ঘটনা সংঘটিত হৈ আছে৷ আনকি মহাভাৰততো এইধৰণৰ লালসাৰ বাবেই এদিন সংঘটিত হৈছিল কুৰুক্ষেত্ৰৰ দৰে মহাযুদ্ধ৷ মহাভাৰতৰ আকৰ্ষণ, আৱেদন ভাৰতত আজিও প্ৰবল৷ কিন্তু সেই মহাভাৰতৰ বাণীৰ মৰ্মাৰ্থ উপলব্ধি কোনেও নকৰে৷ সেই কাৰণে আজিও সমাজখনত নিতৌ সংঘটিত হয় এনে নিদাৰুণ সংঘাত৷ প্ৰাণ হেৰুৱায় বহু সম্ভাৱনাময় লোকে৷ বদিউৰ জামান এনে বৈষয়িক লালসাৰ এক ট্ৰেজিক পৰিণতি৷ বদিউৰ জামানকে ধৰি এই সংঘৰ্ষত প্ৰাণ হেৰুওৱা  প্ৰত্যেকৰে ঘৰত নিশ্চয় কান্দোনৰ ৰোল উঠিছিল৷ শোকবিধবস্ত পৰিয়ালৰ সদস্যসকলক সান্ত্বনা দি দীনমামাৰ দৰে কোনোবাই আত্মীয় বিয়োগৰ কাৰণ  নাপাহৰিবৰ বাবে সকীয়নি দিলেও আচৰিত হ’বলগা একো নাথাকিব৷ কাৰণ জীৱশ্ৰেষ্ঠ হৈও, অনেক জ্ঞান-গৰিমাৰে সমৃদ্ধ হৈও মানুহৰ বাবে আটাইতকৈ ডাঙৰ ট্ৰেজেডী যে সকলো অসাৰ, অৰ্থহীন বুলি জনাৰ পাছতো পৃথিৱীৰ গৰিষ্ঠসংখ্যক মানুহেই বৈষয়িক মোহ-লালসাৰ ঊধৰ্বত উঠিব নোৱাৰিলে আৰু হয়তো কাহানিও নোৱাৰিবও৷