কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপুৰ, অসম– এই তিনিটা নামতেই নিহিত আছে আজিৰ দিনত ‘অসম’ নামে জনাজাত ৰাজ্যখনৰ ঐতিহ্যৰ মূল ভেটি৷ এই ভেটিসমূহৰ আধাৰতে ৰাজনৈতিক, সামাজিক, সাংস্কৃতিক, অৰ্থনৈতিক দিশসমূহ সময়ে সময়ে গঢ় লৈ উঠিলে৷ ভূমিপুত্ৰ জনগোষ্ঠীয় লোকসকলৰ লগতে অন্যান্য জাতি-জনগোষ্ঠীয় বিভিন্ন লোকৰ বিভিন্ন সময়ত প্ৰব্ৰজন ঘটিছিল আৰু ব্ৰিটিছৰ শাসনৰ পিছত পুনৰ অসমত আন আন লোকৰ প্ৰব্ৰজন ৰাজ্যৰ জনগাঁথনিত নতুন সংযোজন ঘটিছিল৷ অৱশ্যে ভাৰতবৰ্ষই স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ প্ৰাকমুহূৰ্তত এচাম লোকে ৰাজনৈতিকভাৱে মুনাফা অৰ্জনৰ বাবে অসমক গ্ৰুপ ‘চি’ত অন্তৰ্ভুক্ত কৰি তেতিয়াৰ পূব পাকিস্তানত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ বাবে ষড়যন্ত্ৰ ৰচনা কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতৰত্ন লোকপ্ৰিয় গোপীনাথ বৰদলৈৰ নেতৃত্বত তাক ওফৰাই পেলোৱা হৈছিল আৰু সেই সুবাদতে আজিৰ দিনত ভাৰত ৰাষ্ট্ৰৰ অন্যতম অংগৰাজ্যৰূপে অসমে নিজৰ পৰিচয় বৰ্তাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছে৷ গ্ৰুপ ‘চি’ত অন্তৰ্ভুক্ত কৰি অসমক ভাৰতৰ পৰা বিচ্ছিন্ন কৰাৰ বাবে ষড়যন্ত্ৰক নিৰ্মূল কৰা হ’ল যদিও সেই সময়ৰ পৰা বাংলাদেশীয় মূলৰ লোকৰ যি অবাধ প্ৰব্ৰজন আৰম্ভ হৈছিল সেয়া ভাৰত স্বাধীন হোৱাৰ বহুকেইটা দশকৰ পাছলৈকে অব্যাহত থাকিল; যাৰ ফলত ‘অসম’ নামৰ পূৰ্বৰ যিটো ঐতিহ্যময় ধাৰা আছিল সেই ধাৰাটোৰ ৰেহ-ৰূপ বহু সলনি হ’ল৷ ৰাজনৈতিক স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাৰ স্বাৰ্থত প্ৰতিখন চৰকাৰেই এনে কাৰ্যক সমৰ্থন কৰাৰ ফলত এনে অৱস্থা প্ৰাপ্ত হ’ল যে এতিয়া থলুৱা-খিলঞ্জীয়াৰ পৰিচয়ৰ, অস্তিত্বৰ সংকট আহি পৰিছে৷ বিদেশীৰ চিনাক্তকৰণ, ভোটাৰ তালিকাৰ পৰা নাম কৰ্তন আৰু বহিষ্কৰণ অৰ্থাৎ ডিটেকচন, ডিলিছন, ডিৰ্পটেছন (তিনিটা ডি) সময় মতে নকৰাৰ বাবে পৰিস্থিতিয়ে জটিল ৰূপ ধাৰণ কৰিছে৷ ৰাষ্ট্ৰীয়  নাগৰিকপঞ্জী গঠনৰ বাবে হাজাৰ হাজাৰ কোটি টকা ব্যয় কৰি এখন বৃহৎ নাটক সৃষ্টি কৰা হ’ল যদিও সেয়া এক চূড়ান্ত বুমেৰাঙত পৰিণত হ’ল৷ এতিয়া নাগৰিকপঞ্জীৰ দ্বাৰা এখন শুদ্ধ ভোটাৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰা প্ৰসংগতকৈ স্থান লাভ কৰিছে এইখন প্ৰস্তুতকৰণৰ নামত কোনে কিমান কোটি টকা পালে? কোৱা বাহুল্য অসমীয়াৰ পৰিচয়, থলুৱা খিলঞ্জীয়াৰ অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ বাবে বিশ্ব কঁপোৱা এক গণ আন্দোলনো হ’ল, কেইবা শতাধিকো শ্বহীদ হ’ল, হাজাৰ হাজাৰ লোক ঘূণীয়া হ’ল, এখন চুক্তিও হ’ল, নিজৰ চৰকাৰো হ’ল– কিন্তু নহ’ল মূল কথাটো৷ বিচৰা চৰকাৰৰ আমোলত ১৯৮৫ চনতে স্বাক্ষৰিত কৰা চুক্তিখনক লৈ, অসমীয়াৰ পৰিচয়– থলুৱা, খিলঞ্জীয়াৰ সুৰক্ষাক লৈ প্ৰাক্তন ন্যায়াধীশক নেতৃত্বত লৈ সমিতি গঠন কৰি জিলাই জিলাই বিভিন্নজনৰ সাক্ষাৎ গ্ৰহণ কৰা হ’ল যদিও সেই সমিতিৰ প্ৰতিবেদনখনে কি ক’লে সেয়াও ৰাজহুৱা নহ’ল৷ থলুৱা-খিলঞ্জীয়াৰ সুৰক্ষা, আত্ম অধিকাৰ, ভাষাৰ সুৰক্ষা, ৰাজনৈতিক অধিকাৰ আদি গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়বোৰ এতিয়া লাহে লাহে পাহৰণিৰ গৰ্ভত! 

উল্লেখ্য অসমত বিজেপি দলে শাসনলৈ অহাৰ আগে আগে থলুৱা খিলঞ্জীয়াৰ সুৰক্ষাৰ বিষয়টোক বিশেষ অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হ’ব বুলি ঘোষণা কৰাৰ লগতে সকলো অবৈধ বিদেশী ৰাজ্যখন ত্যাগ কৰিব লাগিব বুলি ঘোষণা কৰিছিল৷ যুগ যুগ ধৰি কংগ্ৰেছ দলে এইক্ষেত্ৰত কৰা উপেক্ষাৰ প্ৰত্যুত্তৰ দি পৰিৱৰ্তনৰ আশাৰে ৰাইজে বিজেপিক ভোট দিয়া আৰম্ভ কৰিলে যাৰ বাবে বিজেপিয়ে হেলাৰঙে অসমত চৰকাৰ গঠন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে৷ অৱশ্যে অসমকে ধৰি উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্যকেইখনক অষ্টলক্ষ্মী, বিকাশৰ ইঞ্জিন আদি ৰূপে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে আখ্যা দিয়াৰ লগতে অসমৰ ঐতিহ্য, সংস্কৃতিক বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰি আহিছে৷ অবৈধ বিদেশীয়ে টালি-টোপোলা বান্ধি অসম ত্যাগ কৰাটো তিলমানো কাৰ্যকৰী নহ’লেও বিজেপি চৰকাৰৰ আমোলত সন্দেহযুক্ত নাগৰিকৰ দ্বাৰা অবৈধভাৱে দখল কৰি ৰখা হাজাৰ হাজাৰ বিঘা মাটিৰ পৰা উচ্ছেদকৰণ, সত্ৰ-মঠ-মন্দিৰৰ বেদখল উচ্ছেদকৰণকে ধৰি বহুকেইটা ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে৷ অসমৰ গামোচা, বিহু, লাচিত বৰফুকন, চিলাৰায়, সতী জয়মতীৰ দৰে বীৰ-বীৰাংগনাক ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত মৰ্যাদা প্ৰদান, জাতি-জনগোষ্ঠীক গুৰুত্ব প্ৰদান আদিৰ পদক্ষেপৰ যোগেদি বিজেপিয়ে ৰাইজৰ মাজত প্ৰভাৱ বিস্তাৰতো বহু সক্ষম হৈছে৷ কিন্তু বিজেপিয়ে অতি সন্তৰ্পণে নিজৰ ৰাজনৈতিক এজেণ্ডা পূৰণৰ লগতে অতি কৌশলেৰে কেতবোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰি আহিছে যাৰ দ্বাৰা যি সামগ্ৰিক সাংস্কৃতিক সত্তাক লৈ অসমীয়া জাতি উজ্জীৱিত হৈ আছে তাৰ পৰা ক্ৰমান্বয়ে বিচ্ছিন্ন হোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়াটোও যেন আৰম্ভ হৈছে৷ অসম চৰকাৰে ঐতিহাসিক ৰংঘৰ, তলাতল ঘৰক লৈ এক অভিলাসী প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰাটো ৰাজ্যৰ বাবে এক শুভ বাৰ্তা৷ কিন্তু প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ ‘মন কী বাত’ৰ সময়ত ৰংঘৰত লেজাৰ শ্ব’ৰ নামত প্ৰত্নতত্ত্ব বিভাগে যিবোৰ প্ৰদৰ্শন কৰিলে সেয়া মুঠেই গ্ৰহণযোগ্য নহয়৷ অৱশ্যে সমালোচনাৰ পাছত তাক সলনি কৰা হ’ল৷ এয়া এক সাধৰণ উদাহৰণহে৷ ৰাজ্যখনৰ থলুৱা খিলঞ্জীয়াই ভাষা-সংস্কৃতি, ৰাজনৈতিক-অৰ্থনৈতিক অধিকাৰ সুৰক্ষিত অৰ্থাৎ ঐতিহ্যময় ধাৰাটো আঁত ধৰি আত্ম-পৰিচয় অটুট থকাটো কামনা কৰে, এক নতুন পৰিচয়ৰ সংকট অহাটো কামনা নকৰে!