মুখ্যমন্ত্ৰী আৰু বিত্তমন্ত্ৰীৰ জাতীয় চেতনা
[সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচৰ প্ৰসংগৰে]
অসম আন্দোলনৰ ফলত হোৱা অসম চুক্তিৰ মূল কথাটো আছিল– বিদেশী চিনাক্তকৰণ আৰু বহিষ্কাৰ৷ অতি দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে বিদেশী খেদাটো দূৰৈৰ কথা চিনাক্তই কৰিব পৰা নগ’ল! এতিয়া ক’তো বিদেশী নাই৷ যিসকলক সন্দেহ কৰা হয়, তেওঁলোকৰ নাম ভোটাৰ তালিকাত সোমাল৷ তেওঁলোকৰ হাতে হাতে ভোটাৰ কাৰ্ড, ৰেচন কাৰ্ড, পেন-আধাৰ সকলো আছে৷ কোনে কয় তেনেচাম বিদেশী! অসম চুক্তি অনুসৰি ১৯৭১ৰ মাৰ্চপৰ্যন্ত যিসকল বিদেশীয়ে [হিন্দুৱে হওক, মুছলমানেই হওক] অসম তথা ভাৰতত ভৰি দিলে, তেওঁলোকক বৈধ নাগৰিক হিচাপে গণ্য কৰা হ’ল৷ কিন্তু বিজেপি নেতৃত্বাধীন চৰকাৰে ‘কেব’ৰ জৰিয়তে অসম চুক্তিক অৱজ্ঞা কৰি ১৯৭১ চনৰ পাছত অহা বিদেশীকো নাগৰিকত্ব দিয়াৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিলে৷ কেৱল বিদেশী হিন্দু হ’লেই হ’ল! গতিকে বিদেশী ইছ্যুটোৱেই এতিয়া প্ৰচণ্ড ভেঁকো-ভাওনা আৰু প্ৰহসনত পৰিণত হ’ল৷ সি যি হওক, অসম আন্দোলন-অসম চুক্তিৰ প্ৰধান বিষয়টোৱেই বুমেৰাং হ’ল, অৰ্থাৎ কাংক্ষিত লক্ষ্যত উপনীত হ’ব পৰা নহ’ল৷ ব্যৰ্থতাৰ গ্লানিৰে আমাৰ জাতীয় জীৱনক হতাশ কৰিলে৷ তথাপি ধিমিক-ধামাককৈ জ্বলি থকা বন্তিৰ দৰে এটা আশাক আমি সকলোৱে বুকুত সযতনে ৰাখি থৈছোঁ৷ সেয়া হৈছে– অসম-অসমীয়াৰ বাবে চুক্তিৰ ৬নং দফা অনুসৰি সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ প্ৰদান৷ আমি আশা কৰিছিলোঁ ’২১ৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ আগে আগে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে অসমীয়া-খিলঞ্জীয়াক সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ প্ৰদান কৰিব৷ কিন্তু চৰকাৰৰ ফালৰ পৰা তেনে কোনো ইংগিত এই মুহূৰ্তলৈকে আমি পোৱা নাই৷ নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰ সভাতো কোনো দল বা নেতাই ৬নং দফা ৰূপায়ণ প্ৰসংগক সবলভাৱে উচ্ছাৰণ কৰা শুনা নাই৷ বিদেশী প্ৰসংগৰ দৰে অসম চুক্তিৰ সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ প্ৰসংগটোও নিষ্ফল হ’ব নেকি? অদূৰ ভৱিষ্যতে ‘সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ’ৰ নামত ললীপপজাতীয় কিবা এটাহে কেন্দ্ৰই দিব বুলি বহুতে বিচাৰ-বিশ্লেষণ কৰা দেখা গৈছে৷ এই ধাৰণা একেবাৰে অমূলক নহয় বুলি ভবাৰ দুটা যুক্তি এই মুহূৰ্তত আমাৰ হাতত আছে৷ প্ৰথমতে, চুক্তি অনুসৰি সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ প্ৰদান কৰিবলৈ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ সদ্দিচ্ছা থকা হ’লে ’২১ৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ আগে আগে প্ৰদান কৰিব পাৰিলেহেঁতেন৷ সিয়ে নিৰ্বাচনত জয়ী হোৱাত বিজেপিক নিঃসন্দেহে সহায় কৰিলেহেঁতেন৷ দ্বিতীয়তে, অসমীয়া-খিলঞ্জীয়াৰ ভূমিৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত নোহোৱাকৈ সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ বৰ বিশেষ অৰ্থৱহ তথা কামত অহাবিধৰ নহ’ব৷ কিন্তু ইতিমধ্যে বিভিন্ন সূত্ৰৰ পৰা জানিবলৈ পোৱা মতে ভূমিৰ সুৰক্ষা তথা সংৰক্ষণৰ প্ৰসংগ ‘সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ’ত প্ৰতিফলিত হোৱাৰ আশা নাই৷ হৰিশংকৰ ব্ৰহ্ম কমিটীয়ে দাখিল কৰা ভূমি সম্পৰ্কীয় প্ৰতিবেদনখনো অসম চৰকাৰে এলাগি কৰিলে, হয়তো সেই প্ৰতিবেদন এতিয়া ধোঁৱাচাঙত!সি যি হওক, প্ৰকৃত অৰ্থত অসম চুক্তি অনুসৰি অসমীয়া-খিলঞ্জীয়াই সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ পাবনে? চুক্তিৰ ৬নং দফাক আখৰে আখৰে ৰূপায়ণ কৰা হ’বনে?
সম্প্ৰতি ‘জাতীয়তাবাদ’ৰ প্ৰসংগ পুনৰ চৰ্চিত হ’বলৈ ধৰিছে৷ জাতীয়তাবাদী আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদীসকলৰ মাজত কেতিয়াবা কিছু প্ৰসংগত তৰ্ক-বিতৰ্ক হোৱাও দেখা গৈছে৷ অসম আন্দোলনৰ পৰা আমি জাতীয়তাবাদৰ নামত যি দেখি আহিছোঁ, সি জ্যোতি-বিষ্ণুৱে দেখুৱাই দিয়া জাতীয়তাবাদ নহয়৷ জাতীয়তাবাদৰ নামত আমি সাধাৰণতে সুবিধাবাদহে দেখি আহিছোঁ৷ সেইবাবেই আজিৰ জাতীয়তাবাদৰ ধবজাবাহকসকলক অসমৰ বেছিভাগ লোকে দ্বিধাহীনভাৱে বিশ্বাসত ল’ব পৰা নাই৷ দীৰ্ঘ সময় জাতীয়তাবাদৰ নামত টেঙা আম খাই বৌদ্ধিক সমাজৰ বেছিভাগেই বিবুধিত পৰিছে৷ এই সুযোগটো ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদী শিবিৰটোৱে সুন্দৰকৈ ল’বলৈ চেষ্টা কৰিছে আৰু বহুক্ষেত্ৰত সফলো হৈছে৷ কিন্তু এইটো ঠিক শ্লোগানধৰ্মী, আৱেগিক জাতীয়তাবাদে আমাক বহু ক্ষয়-ক্ষতি কৰিলেও, গ্লানি-হতাশাৰে দুৰ্বল কৰিলেও জাতীয়তাবোধ তথা জাতীয় চেতনা কেতিয়াও শেষ হৈ নাযায়৷ উপযুক্ত সময়ত জাতীয় চেতনা শক্তিশালী ৰূপত পুনৰ ঠন ধৰি উঠিব৷ ইতিহাসত তেনে উদাহৰণ বহু আছে৷ মানে উপৰ্যুপৰি আক্ৰমণ কৰি আমাৰ জাতিটোক প্ৰায় নিঃশেষ কৰিছিল, মাত্ৰ কেইলাখমানহে বাচিছিল৷ কিন্তু আমি পুনৰ সজীৱ হৈ জী উঠিলোঁ৷ এসময়ত আমাৰ ভাষাৰ বন্তিগছি নিৰ্বাপিত হ’বলৈ ধৰিছিল৷ কিন্তু আমাৰ জাতীয় জীৱনৰ কাণ্ডাৰীসকলৰ প্ৰচেষ্টাত ভাষাটো পুনৰ ফলে-ফুলে জাতিষ্কাৰ হৈ উঠিছিল৷ আমি বহু সময়ত বহুপৰিমাণে ধবংস হৈছিলোঁ, দুৰ্বল হৈছোঁ, কিন্তু নিঃশেষ হোৱা নাই৷ গতিকে জাতীয় চেতনা সাময়িকভাৱে কিছুপৰিমাণে স্তিমিত-নিষ্প্ৰভ হ’ব পাৰে, কিন্তু শেষ হৈ যোৱা বস্তু নহয়৷
দৰাচলতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদৰ স’তে জাতীয়তাবাদ বা প্ৰাদেশিকতাবাদৰ দ্বন্দ্ব-সংঘাত হোৱা উচিত নহয়৷ দুয়োটাই ইটো-সিটোৰ পৰিপূৰক৷ যেতিয়াই ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদ আৰু প্ৰাদেশিকতাবাদৰ মাজত কোনো সময়ত সংঘাতৰ সৃষ্টি হয়, তেতিয়াই বুজিব লাগিব ক’ৰবাত বিজুতি হৈছে, ভাৰসমতা হেৰুওৱাৰ উপক্ৰম হৈছে৷ আমাৰ সংবিধানত ফেডাৰেলিজ্মৰ কথা আছে যদিও প্ৰকৃত অৰ্থত ভাৰত ফেডাৰেল ৰাষ্ট্ৰ নহয়৷ বহু সময়ত ৰাজ্যসমূহক বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত প্ৰাপ্যখিনি দিয়াত কেন্দ্ৰই অৱহেলা বা অন্যায় কৰা দেখা যায়৷ আঞ্চলিক চেণ্টিমেণ্টক অৱজ্ঞা কৰে৷ অসম বা উত্তৰ-পূবৰ ক্ষেত্ৰতে তেনে দেধাৰ উদাহৰণ আছে৷ ৰাজ্যৰ ক্ষমতা কৰ্তন কৰা তথা অবাঞ্ছিত হস্তক্ষেপ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত নৰেন্দ্ৰ মোদী নেতৃত্বাধীন চৰকাৰখন বেছ আগ্ৰাসী দেখা গৈছে৷ মাত্ৰাধিক কেন্দ্ৰনিৰ্ভৰ হ’লে ৰাজ্যসমূহ দুৰ্বল হৈ পৰিব আৰু তাৰ ফলত প্ৰাদেশিক ক্ষোভ বৃদ্ধি পোৱাৰ সম্ভাৱনা প্ৰবল৷ কেন্দ্ৰই আঞ্চলিক চেণ্টিমেণ্টৰ প্ৰতি উদাসীন হ’লেই আঞ্চলিক ৰাজনীতিৰ প্ৰাসংগিকতা বৃদ্ধি পায়৷ আপাতদৃষ্টিত চাবলৈ গ’লে বৰ্তমানৰ অসম চৰকাৰত মুখ্যমন্ত্ৰীকে ধৰি একালৰ জাতীয়তাবাদী শিবিৰৰ লোকেই বহুকেইজন আছে৷ তেওঁলোকে সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত কেনে ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে, সি লক্ষণীয় হ’ব৷ অসমবিৰোধী বা ন্যস্তস্বাৰ্থ লোভী মহলে কিছুক্ষেত্ৰত বিধি-পথালি দিব পাৰে৷ তেনে অপশক্তিৰ বিৰুদ্ধে ৰাজ্য চৰকাৰৰ নেতৃত্বই মাত মাতিব লাগিব, স্বজাতিৰ সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত আপোচ কৰিলে নহ’ব৷ অৱশ্যে এটা কথা ক’বই লাগিব– আমি কিছু উদাৰ তথা ইনক্লুছিভ মানসিকতাৰে আগবাঢ়িব লাগিব৷ নিজৰ অধিকাৰ সাব্যস্ত কৰিবলৈ গৈ আনৰ অধিকাৰ যাতে খৰ্ব কৰা নহয়, সেই কথা মনত ৰাখিব লাগিব৷ বৰ্তমানৰ চৰকাৰে ভাষা, সংস্কৃতি, ঐতিহ্য ৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত বহুখিনি কাম কৰিছে, নতুন নতুন পদক্ষেপ লোৱা দেখা গৈছে৷ সেয়া ভাল কথা, কিন্তু সেইবোৰৰ বেছিভাগেই প্ৰতীকীমূলক বা কছমিক ডেভেলপমেণ্টক বুলিহে ক’ব পাৰি৷ ৰাজনৈতিক আৰু ভৌগোলিক সুৰক্ষা তথা অধিকাৰৰ নিশ্চিত সুৰক্ষাহে আচল কথা৷ মুখ্যমন্ত্ৰী, বিত্তমন্ত্ৰীৰ দৰে অসম চৰকাৰৰ নেতৃবৰ্গৰ জাতীয় চেতনা তথা জাতিৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতা কিমান অকৃত্ৰিম, সেই কথা প্ৰমাণ কৰিব অসম চুক্তিৰ ৬নং দফা ৰূপায়ণৰ ক্ষেতত৷ আমি আশা কৰোঁ অসম চুক্তি অনুসৰি সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচ প্ৰদান কৰি কেন্দ্ৰ তথা ৰাজ্য চৰকাৰে অসমবাসীৰ প্ৰতি থকা দৰদ তথা দায়বদ্ধতাৰ কথা প্ৰমাণ কৰিব৷ মনত ৰখা ভাল, অসম চুক্তি ৰূপায়ণ দয়া বা অনুগ্ৰহ নহয়, ই অসম-অসমীয়াৰ প্ৰাপ্য অধিকাৰ৷
ফোনঃ ৯৮৫৪৬-০৪৩৬৬