এটকাও নোলোৱাকৈ শ শ কেন্সাৰ ৰোগীৰ চিকিৎসা ডাঃ কান্নানৰ
‘আমাৰ অসম’ৰ শিলচৰৰ প্ৰতিনিধি, ১ ছেপ্টেম্বৰঃ অসমৰ প্ৰতিজন লোকৰ বাবে আজিৰ দিনটো গৌৰৱৰ দিন৷ চলিত বৰ্ষৰ ৰমন মেগছেছে বঁটা লাভ কৰিছে অসমৰে এজন চিকিৎসকে৷ ‘এছিয়াৰ নোবেল’ৰূপে খ্যাত এই বঁটা লাভ কৰিছে চিকিৎসক ৰবি কান্নানে৷ স্বাস্থ্য সেৱাৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ আগবঢ়োৱা বিশেষ আৰু সামগ্ৰিক অৱদানৰ বাবে ডাঃ কান্নানলৈ আগবঢ়োৱা হৈছে এই বিৰল সন্মান৷ ৰমন মেগছেছে এৱাৰ্ড ফাউণ্ডেশ্বনৰ পৰা জনোৱা হৈছে যে কান্নানক চলিত বৰ্ষৰ ‘হিৰো ফৰ হলিয়েষ্টিক হেল্থকেয়াৰ’ বঁটা আৰু সন্মানৰ বাবে মনোনীত কৰা হৈছে৷ ২০২৩ চনত পদ্মশ্ৰী সন্মান লাভ কৰা ডাঃ কান্নানৰ বৰ্তমানৰ কৰ্মভূমি হ’ল বৰাক উপত্যকা৷ ২০০৬ চনৰ পৰাই তেওঁ কৰ্কট আক্ৰান্তসকলৰ প্ৰতি নিৰলসভাৱে চিকিৎসা সেৱা আগবঢ়াই আহিছে৷ ৰমন মেগছেছে ফাউণ্ডেশ্বনৰ তৰফৰ পৰা আৰু কোৱা হৈছে যে সামগ্ৰিক স্বাস্থ্যসেৱা, বিশেষকৈ কৰ্কট ৰোগীৰ যত্নৰ দৰে কঠিন ক্ষেত্ৰৰ প্ৰতি আগবঢ়োৱা নিৰলস সেৱাৰ বাবেই কান্নানলৈ আগবঢ়োৱা হৈছে এই বঁটা৷ আজিও অসমৰ ভিতৰুৱা অঞ্চলত কৰ্কট ৰোগৰ চিকিৎসাৰ আন্তঃগাঁথনি যথেষ্ট দুৰ্বল৷ এই ৰোগৰ চিকিৎসাৰ ক্ষেত্ৰত এইটোৱে অন্যতম প্ৰত্যাহ্বান৷ কিন্তু এই সকলো প্ৰত্যাহ্বানকো হেলাৰঙে নেওচি ডাঃ কান্নানে বৰাক উপত্যকাৰ লগতে ইয়াৰ চুবুৰীয়া অঞ্চলসমূহত শ শ কৰ্কট ৰোগীক বিনামূলীয়াভাৱে চিকিৎসা সেৱা আগবঢ়াই আহিছে৷ চলিত বৰ্ষৰ ৰমন মেগছেছে বঁটা লাভ কৰা ডাঃ কান্নান একমাত্ৰ ভাৰতীয়৷ বৰাক উপত্যকালৈ অহাৰ পূৰ্বে তেওঁ চেন্নাইত অৱস্থিত অদ্যাৰ কৰ্কট ৰোগ প্ৰতিষ্ঠানৰ শল্য কৰ্কট ৰোগ বিভাগৰ মুৰব্বী পদত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আছিল৷ ২০০৬ চনত কৰ্মসংগী এজনৰ অনুৰোধত পৰামৰ্শৰ বাবে প্ৰথমবাৰৰ বাবে কাছাৰ কৰ্কট ৰোগ চিকিৎসালয় আৰু গৱেষণা কেন্দ্ৰলৈ আহিছিল৷ শিলচৰৰ মেহেৰপুৰত অৱস্থিত এই চিকিৎসালয়খন কাছাৰ কৰ্কট ৰোগ চিকিৎসালয় সমাজ নামৰ বেচৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠান এখনে পৰিচালনা কৰে৷ ইয়াত বৰাক উপত্যকা আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে অৱস্থিত মণিপুৰ, মিজোৰাম, ত্ৰিপুৰা, বাংলাদেশকে আদি কৰি দেশৰ আন আন অঞ্চলৰ অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিকভাৱে পিছপৰা কৰ্কট ৰোগীসকলক বিনামূলীয়াকৈ বা কম খৰচী চিকিৎসা প্ৰদান কৰে৷ এই চিকিৎসালয়খন এই অঞ্চলৰ একমাত্ৰ কৰ্কট চিকিৎসাৰ কেন্দ্ৰ৷ ডাঃ ৰবি কান্নানে ইয়াত উপস্থিত হোৱাৰ পিছত ইয়াৰ সঞ্চালকে তেওঁক প্ৰতিষ্ঠান খনৰ মুৰব্বী পদ যাচে৷ ডাঃ কান্নানে ২০০৭ চনত চেন্নাইৰ পৰা শিলচৰলৈ কাছাৰ কৰ্কট ৰোগ চিকিৎসালয় আৰু গৱেষণা কেন্দ্ৰৰ যোগেৰে বৰাক উপত্যকাৰ ৰাইজক চিকিৎসা সেৱা আগবঢ়াবলৈ চেন্নাইৰ চাকৰি ত্যাগ কৰি পৰিয়ালসহ স্থায়ীভাৱে গুচি আহে৷ এই বঁটা লাভৰ পাছত বৃহস্পতিবাৰে শিলচৰত সাংবাদিকৰ মুখামুখি হৈ কান্নানে এই বঁটাক তেওঁৰ চিকিৎসালয়ৰ বাবে সন্মান বুলি অভিহিত কৰি কয় যে তেওঁ এই বঁটা কেৱল ইয়াৰ মুৰব্বী হিচাপেহে লাভ কৰিছে৷ ‘আমি সকলোৱে এটা দল হিচাপে কাম কৰি আছোঁ আৰু এই প্ৰকল্পটো সফল কৰিবলৈ সকলোৱে সমানে অৰিহণা যোগাইছে৷’ কেৱল ইয়াত কাম কৰাসকলেই নহয়, বাহিৰৰ পৰা সমৰ্থন কৰা লোকসকলকো বিজয়ী বুলি কয় কান্নানে৷ উল্লেখ্য, কান্নানে ২০০৭ চনত পত্নী সীতাৰ সৈতে শিলচৰলৈ আহে৷ ইয়াত কাছাৰ কেন্সাৰ হাস্পতাল এণ্ড ৰিচাৰ্ছ চেণ্টাৰৰ সঞ্চালকৰ দায়িত্ব লয়৷ প্ৰতিটো স্থানতে স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধা উপলব্ধ হ’ব লাগে বুলি বিশ্বাস কৰা কান্নানে অসমৰ কৰিমগঞ্জ, হাইলাকান্দি আৰু ডিমা হাছাওত ক্লিনিক আৰম্ভ কৰি ৰোগীৰ বাবে ফলো-আপ সহজ কৰি তোলে৷ তেওঁ কয় যে চিচিএইচআৰচিৰ ফলো-আপ ৰেচিঅ’ এতিয়া ৯০ শতাংশতকৈ অধিক আৰু এসময়ত ই ৫০ শতাংশৰ তলত আছিল৷ কান্নানে ২০১২ চনত ইয়াত এজন কৰ্কট ৰোগীৰ প্ৰথমটো মাইক্ৰ’ভেছকুলাৰ অস্ত্ৰোপচাৰৰ তত্ত্বাৱধান কৰিছিল৷ উত্তৰ-পূবত এইটোৱেই আছিল প্ৰথম এনে অস্ত্ৰোপচাৰ৷ ইপিনে মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই কান্নানক এই সন্মানীয় বঁটা লাভ কৰাৰ বাবে অভিনন্দন জনাই কয় যে চিকিৎসকজনে অসমৰ বিশেষকৈ গ্ৰাম্য অঞ্চলত কৰ্কট ৰোগৰ যত্নৰ পৰিৱৰ্তনত ব্যাপক ভূমিকা পালন কৰিছে৷ ভাৰতীয় বায়ুসেনা বিষয়াৰ পুত্ৰ কান্নানে কয় যে ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় উভয় চৰকাৰে তেওঁলোকক অটল অমৃত অভিযানৰ দৰে স্বাস্থ্য আঁচনিৰে সহায় কৰিছে আৰু দৰিদ্ৰ লোকসকলে সহজে উন্নত চিকিৎসা লাভ কৰিছে৷ তেওঁ কয়– ‘আমি সমাজ পৰিচালিত কেন্দ্ৰ৷ আমি যেতিয়াই কোনো ধৰণৰ সমৰ্থন বিচাৰোঁ চৰকাৰে কেতিয়াও না নকৰে৷ কেন্সাৰ আন যিকোনো ৰোগৰ দৰেই নিৰাময়যোগ্য৷ কেন্সাৰ ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ বাবে এজনো মানুহক মৰ্যাদা নোহোৱাকৈ মৃত্যু হোৱা দেখিব নিবিচাৰোঁ৷ অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ অন্যান্য প্ৰান্তৰ লোকসকলৰ জীৱনশৈলীৰ বাবেই কেন্সাৰ ৰোগপ্ৰৱণতা অধিক৷ বায়ু বা পানীৰ কোনো দোষ নাই৷ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ মানুহে ধঁপাত, চুপাৰি, সুৰা আদি সেৱন কৰে৷ ব্যায়াম আৰু উপযুক্ত খাদ্যৰ অভাৱ আছে৷ কেন্সাৰৰ ভয়াৱহতাৰ বিষয়েও মানুহ সচেতন নহয়৷ এবাৰ ধৰা পৰিলে তেওঁলোক অসহায় হৈ পৰে আৰু একাংশ লোকে ইয়াক লুকুৱাই ৰাখে৷ আমি এই মানসিকতাৰ সৈতে যুঁজিব লাগিব আৰু এদশকৰো অধিক সময় ধৰি এই কাম কৰি আহিছোঁ৷ ইফালে কান্নানৰ মাতৃ ইন্দুমতিয়ে কয় যে তেওঁ জানিছিল যে এদিন তেওঁৰ পুত্ৰই এনে স্বীকৃতি পাব৷ তেখেতে কয়– মোৰ স্বামী আৰু মই সদায় আমাৰ ল’ৰাটোক ডাক্তৰ বনাব বিচাৰিছিলো৷ কাৰণ এনে পেছাৰ দ্বাৰাহে সাধাৰণ মানুহৰ সেৱা কৰিব পাৰিব৷ তেওঁ সদায় এজন নম্ৰ শিশু আৰু নিজৰ কামৰ প্ৰতি নিষ্ঠাৱান আছিল৷ স্বীকৃতিক লৈ তেওঁ অতিমাত্ৰা উত্তেজিত নহয়, বৰং তেওঁ আশাবাদী যে ইয়াৰ দ্বাৰা তেওঁ আৰু অধিক লোকক সহায় কৰিব পাৰিব৷ আমি দক্ষিণ ভাৰতীয় এটা সাধাৰণ পৰিয়াল আৰু দেশৰ অন্যতম ধুনীয়া ঠাইত বসবাস কৰোঁ৷ উল্লেখ্য, চিকিৎসক হিচাপে ডাঃ ৰবি কান্নানৰ এটা হৃদয় চুই যোৱা কাহিনী আছে৷ তেওঁৰ মতে, কেৱল নিদান-পত্ৰত ঔষধ লিখি দিলেই নহ’ব, সেই ঔষধ কিনি খোৱাৰ সামৰ্থ্য ৰোগীৰ আছে নে নাই ডাক্তৰে সেইটোও চাব লাগিব৷ উল্লেখ্য, কেন্সাৰ ধৰা পৰিছিল ত্ৰিপুৰাৰ ধৰ্মনগৰৰ ৰমেশ সূত্ৰধৰ নামৰ এজন লোকৰ৷ কাছাৰ কেন্সাৰ হাস্পতালত চিকিৎসা চলিছিল তেওঁৰ৷ ধৰ্মনগৰৰ পৰা বাৰে বাৰে শিলচৰলৈ অহা-যোৱা, থকা-খোৱা আৰু চিকিৎসা কৰোঁতে সৰ্বস্বান্ত হৈ পৰিছিল ৰমেশ৷ ২০০৮ চনত শেষ ড’জটো লোৱাৰ পাছত চিকিৎসক কান্নানে যেতিয়া পৰৱৰ্তী ড’জটোৰ তাৰিখ লিখিবলৈ লৈছিল তেতিয়া ৰমেশে কান্দিবলৈ ধৰিলে৷ হাতজোৰকৈ ক’লে– ‘আৰু তাৰিখ নিদিব৷’ তেওঁৰ পত্নীৰ চকুতো পানী৷ আচৰিত হৈ ডাঃ কান্নানে কাৰণটো জানিব বিচৰাত ৪৫ বছৰীয়া দিন-হাজিৰা কৰা ৰমেশে ক’লে– ‘এইবাৰেই আহিবলৈ বিচৰা নাছিলো৷ কেনেকৈ আহিম? কিমান দিন ধৰি কাম-কাজ বন্ধ৷ সব বিক্ৰী কৰি চিকিৎসা কৰিছোঁ৷ সন্তানক বন্ধকত থৈছোঁ৷ এতিয়া কেৱল থকা ঘৰটোহে আছেগৈ৷’ সেইদিনাই কান্নানে বুজিব পাৰিছিল যে কেৱল ঔষধ লিখি দিলেই নহ’ব৷ সেইখিনি কিনি খোৱাৰ সামৰ্থ্য ৰোগীৰ আছে নে নাই সেইটোও চাব লাগিব৷ ৰোগীৰ সামৰ্থ্য নাথাকিলে ব্যৱস্থা কৰি দিব লাগিব৷ ৰমেশৰ ঘটনাটোৱে ছ’চাইটীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈ থকা চিকিৎসা ব্যৱস্থাত পৰিৱৰ্তন আনিলে৷ আৰম্ভণিতে ৰোগীৰ তথ্যপঞ্জী লিপিবদ্ধ কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰা হ’ল৷ ৰোগীৰ নিজৰ বা পৰিচিত লোকৰ ফোন নম্বৰ ৰখা হ’ল৷ নিৰ্ধাৰিত দিনত চিকিৎসাৰ বাবে ৰোগী নাহিলেই হাস্পতালৰ পৰা ফোন যায়– ৰোগীজন কিয় নাহিল? কি সমস্যা? সমস্যাটো দ্ৰুতভাৱে সমাধান কৰি ৰোগীক হাস্পতাললৈ অনাৰ দায়িত্ব লয় হাস্পতাল কতৃৰ্পক্ষই৷ শিলচৰৰ মানুহে ছ’চাইটী গঠন কৰি চান্দা তুলি গঢ়ি তুলিছে ‘কাছাৰ কেন্সাৰ হাস্পতাল ছ’চাইটী’৷ ২০০৬ চনত ডাঃ কান্নান চেন্নাইৰ পৰা শিলচৰলৈ আহে৷ এতিয়া তেৱেঁই ডাইৰেক্টৰ৷ এতিয়ালৈকে ডাঃ কান্নানে সাত হাজাৰতকৈও অধিক ৰোগীৰ অস্ত্ৰোপচাৰ সম্পন্ন কৰিছে, ৰোগীৰ পৰা এটকাও নোলোৱাকৈ৷ সেই কাৰণেই তেওঁ পদ্মশ্ৰীৰ বাবে নিৰ্বাচিত হৈছিল৷ এতিয়াও ডাঃ কান্নানে ছ’চাইটীৰ পৰা যি বেতন লয়, সেয়া এজন সাধাৰণ এমবিবিএছ ডাক্তৰতকৈ অধিক নহয়৷