আপোনাৰ ঘৰ সোমাইছেহি অন্য এক মহামাৰী
অতীজৰ পৰা মানুহে নানা ধৰণৰ নিচাযুক্ত দ্ৰৱ্য ব্যৱহাৰ কৰি আহিছে৷ ই বুৰঞ্জীয়ে ঢুকি পোৱা দিনৰ পৰা চলিছে৷ মেচোপটেমিয়ান [বৰ্তমানৰ ইৰাক] সকলেও খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৫০০ বছৰ আগতে কানিৰ খেতি কৰিছিল৷ আনকি মহাভাৰতৰ যুগতো ইয়াৰ উল্লেখ আছে৷ নিচাযুক্ত ড্ৰাগছৰ তালিকাখন বহু দীঘলীয়া৷ তাৰ ভিতৰত বেছি অনিষ্টকাৰী কেইবিধমান হ’ল– হেৰ’ইন, মেৰিজুৱানা, বেঞ্জাদেপিন, কানি, কেইবিধমান টোপনি অহা দৰৱ, কেইবিধমান বিষৰ দৰৱ, নিক’টিন, নাইট্ৰ’চ’ৰা, চিউদোএফিড্ৰিন আদি৷ পৃথিৱীৰ ভিতৰত আটাইতকৈ বেছি নিচাযুক্ত দ্ৰব্য উৎপন্ন হোৱা ঠাই হ’ল আফগানিস্তান৷ সেই কাৰণে ‘গ্ল’বেল ড্ৰাগছ’ৰ সমীক্ষা মতে আফগানিস্তানক বিশ্বৰ ড্ৰাগছ ৰাজধানী বুলি কোৱা হয়৷ কিন্তু বেছি ড্ৰাগছ সেৱন কৰা ঠাই হৈছে নিউজীলেণ্ড৷ তেওঁলোকে প্ৰধানতঃ কেনাবিছ আৰু কানি ব্যৱহাৰ কৰে৷ বিশ্ব স্থাস্থ্য সংস্থাৰ মতে, পৃথিৱীত নিচাযুক্ত দৰৱৰ কাৰণে ৩১ মিলিয়ন মানুহ বেমাৰত পৰে৷ ২০১৬ চনত অকল আমেৰিকাত ২১ মিলিয়ন মানুহ আক্ৰান্ত হয়, যিসকলক উন্নত চিকিৎসাৰ প্ৰয়োজন হৈছিল৷ কিন্তু মাত্ৰ ১.৪ মিলিয়ন মানুহেহে উপযুক্ত চিকিৎসা পাবলৈ সক্ষম হয়৷
আমাৰ দেশতো প্ৰায় চাৰে চাৰি লাখ মানুহে তেনে ৰাগিয়াল দ্ৰব্য ব্যৱহাৰ কৰে৷ প্ৰদেশ হিচাপে প্ৰথমতে আছে উত্তৰ প্ৰদেশ [এক লাখ], পিছে পিছে আছে পঞ্জাৱ [৮৮ হাজাৰ] আৰু দিল্লী [৮৬ হাজাৰ]৷ তেওঁলোকৰ ৪৮ শতাংশয়েই হেৰ’ইন আৰু বপুন’ৰফাইন ব্যৱহাৰ কৰে৷ আকৌ চাৰে সাতাইছ শতাংশই বেজী হিচাপে লোৱাৰ ফলত এইড্ছ নামৰ মহা ব্যাধিৰ সংক্ৰমণৰ কৱলত পৰে৷ আমাৰ অসমতো ৭.৮ শতাংশ মানুহে নিচাযুক্ত দৰৱ সেৱন কৰে৷ তাৰে ৫০ শতাংশইহে ভাল মদ খাবলৈ পায়৷ হেৰ’ইন, মেৰিজুৱানাও কিছুসংখ্যক লোকে ব্যৱহাৰ কৰে৷ কিন্তু চিন্তাৰ বিষয় যে অসমত এনে ড্ৰাগছ আসক্ত মহিলাৰ সংখ্যা দিনক দিনে বাঢ়িছে৷ অসম বা উত্তৰ-পূবলৈ এনেবোৰ দৰৱ প্ৰধানতঃ ম্যানমাৰৰ ফালৰ পৰা আহে৷ ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড আৰু লাউছৰ মাজৰ গ’ল্ডেন ট্ৰায়েংগল বুলি কোৱা ঠাইডোখৰ নিচাযুক্ত দৰৱৰ ঘাটি৷ তাৰ পৰা ম্যানমাৰ হৈ মণিপুৰৰ মোৰে টাউন হৈ নাগালেণ্ড, অসমৰ মাজেৰে দূৰ-দূৰণিলৈ গুচি যায়৷ এসময়ত মণিপুৰত আই ভি ড্ৰাগ ব্যৱহাৰকাৰীৰ খবৰে প্ৰায়বোৰ কাকতেত শিৰোনাম দখল কৰিছিল৷ ২০১৯ চনত এটা এণ্টি-নাৰ্ক’টিক স্কোৱাডে মণিপুৰত ৪০০গৰাকী পুৰুষ মহিলাক আটক কৰিছিল৷ আমাৰ ইয়াতো এতিয়া সদায় প্ৰায় কাকতবোৰত এই সন্দৰ্ভত কিবা নহয় কিবা এটা খবৰ ওলায়৷ মণিপুৰ আৰু নাগালেণ্ডৰ দাঁতিকাষৰীয়া মানুহবোৰ বৰ দুখীয়া কাৰণে কানিৰ খেতি কৰি ঘৰখন চলায় বুলি স্থানীয় মানুহে কয়৷ এইবোৰৰ সৰবৰাহৰ চহৰখন হ’ল গুৱাহাটী৷ সকলো ধৰণৰ মানুহ থাকে৷ খবৰ অনুসৰি ২০খনতকৈ অধিক ‘ড্ৰাগ ডিএডিকশ্বন চেণ্টাৰ’ অকল গুৱাহাটীতে আছে৷ গতিকে অনুমান কৰিব পাৰি যে অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলতো ড্ৰাগছ সেৱন কৰা মানুহৰ সংখ্যা যথেষ্ট৷ গাঁওবোৰতো এতিয়া ‘গেলা মদ’ৰ বৰ পয়োভৰ৷ আচৰিত কথাটো হ’ল, এনেবিধ দৰৱৰ বেপাৰৰ কাৰণে ফাৰ্মাচী বা ডাঙৰ দোকান নালাগে৷ পথৰ দাঁতিত থকা সৰু-সুৰা দোকান, পাণ দোকান আনকি এনেয়ে ঘূৰা-ফুৰাৰ চলেৰে বেপাৰ চলাই নিব পাৰে৷ দামৰো কোনো হিচাপ নাই৷ যেতিয়াই যেনেকৈ পাৰে আদায় কৰে৷ কাৰণ আসক্ত লোকৰ প্ৰৱণতাৰ ওপৰত চাহিদা নিৰ্ভৰ কৰে আৰু চাহিদাৰ ওপৰত দামৰ হিচাপ হয় এইবোৰৰ৷ নিচাযুক্ত দ্ৰব্য খোৱাৰ পাছত আৰম্ভণিতে বিশেষ একো লক্ষণ দেখা নাযায়৷ অলপ ভাল লাগে৷ প্ৰথমতে নিজে শক্তি পোৱা যেন পায়৷ লাহে লাহে মগজুত ইয়াৰ প্ৰভাৱ পৰে৷ মগজুৰ ৰাসায়নিক ক্ৰিয়া আৰম্ভ হয় আৰু সচৰাচৰ চলি থকা চাৰ্কিটবোৰত উত্তেজনাৰ সৃষ্টি কৰে আৰু অত্যধিক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ উৎপন্ন হয়৷ কিন্তু ৰিচিপ্টৰবোৰ বন্ধ কৰি পেলায়৷ লাহে লাহে স্বাভাৱিক ক্ষমতা কমি আহে৷ মন-মগজুৰ পৰিৱৰ্তন ঘটে৷ আন এচামৰ শৰীৰত অস্বাভাৱিক লক্ষণে দেখা দিয়ে৷ যেনে– হৃদপিণ্ডৰ কম্পন হাৰ, ৰক্তচাপ বৃদ্ধি, পেটৰ বিষ, শৰীৰৰ তাপমান বৃদ্ধি, বমি ভাব হোৱা, খাবলৈ মন নোযোৱা, দুৰ্বলতা আদিয়েই প্ৰধান৷
এনে ড্ৰাগছ সেৱন কৰা ব্যক্তিক তিনি ভাগত ভাগ কৰিব পাৰি৷ [ক] কম পৰিমাণে মাজে-সময়ে খোৱা৷ [খ] কম পৰিমাণে সদায় খোৱা৷ [গ] বেছি পৰিমাণে সদায় খোৱা৷ ইয়াৰে প্ৰথম শ্ৰেণীৰ লোকে পৰিয়াল, বন্ধু-বান্ধৱৰ লগতে নিজে অলপ চেষ্টা কৰিলে ড্ৰাগছ ত্যাগ কৰাত উপকৃত হ’ব৷ অলপ সময় ল’ব কিন্তু ধৈৰ্য ধৰিব লাগিব৷ দ্বিতীয় শ্ৰেণীক ডাক্তৰৰ [মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ] সহায় লাগিব৷ অলপ প্ৰতিষেধক ঔষধ লাগিব পাৰে৷ ভাল ফল নিশ্চয় পাব৷ তৃতীয় শ্ৰেণী বৰ সহজ নহয়৷ এটা সময়ত বেছি ভাগকে ‘ড্ৰাগ ডিএডিকশ্বন চেণ্টাৰ’ত ৰাখি ‘ডিএডিকশ্বন’ কৰিব লগা হয়৷ কিছু দৰৱৰ এণ্টিদট আছে৷ ভাল পোৱাৰ পাছতো বহু দিনলৈ এওঁলোকক ডাক্তৰৰ তত্ত্বাৱধানত ৰাখিব লাগে৷ আনটো দৰকাৰী কথা যে সদায় ব্যৱহাৰ কৰি থকা দৰৱ এটা হঠাতে বন্ধ কৰিব নালাগে৷ তেনে কৰিলে কিছু লক্ষণৰ পাশ্বৰ্ক্ৰিয়াইদেখা দিব পাৰে আৰু ই বৰ ভয়ংকৰ হ’ব পাৰে৷ দৰৱ বন্ধ কৰাৰো নিয়ম আছে৷ এনে দৰৱ বন্ধ কৰাৰ কাৰণে মনোৰোগ বিশেষজ্ঞৰ পৰামৰ্শ লোৱা দৰকাৰ৷ ঘৰখন সকলোৰে কাৰণে মন্দিৰ সদৃশ৷ মাকজনী মুখ্য পুৰোহিত স্বৰূপ৷ নিচাযুক্ত দৰৱ বজাৰত ক’ৰবাত এনেয়ে নাপায়, টকা লাগিব৷ ১০-১৫ টকাত মদো নাপায়, হেৰ’ইনো নাপায়৷ যথেষ্ট পৰিমাণৰ টকা লাগিব, তাকো এদিন দুদিন নহয়, প্ৰায় সদায়৷ নিজে উপাৰ্জন নকৰিলে ক’ত পাব টকা৷ মাকৰ মৰমৰ সুবিধা লৈ দেউতাকে গম নোপোৱাকৈ টকা সৰকোৱাৰ উদাহৰণ বহু আছে৷ মাকৰ পৰা আদায় কৰিব নোৱৰাসকলে ঘৰৰ পৰা এপদ দুপদকৈ বস্তু চুৰি কৰি বিক্ৰী কৰে আৰু পিছলৈ বাহিৰতো চুৰি-ডকাইতিত লিপ্ত হয়৷ ৰাস্তাত মহিলাৰ চেইন টনা ঘটনাবোৰো এইবোৰ কাৰণতে হোৱা বুলি অনুমান কৰা যায়৷ ই এক বিষম পৰিণতি৷ এই ক্ষেত্ৰত চৰকাৰৰ কৰণীয় বহু আছে৷ ধন ঘটাৰ খাটিৰত অলিয়ে-গলিয়ে খোলা মদৰ দোকানবোৰ বন্ধ কৰিব নোৱাৰিলেও সীমিত কৰিব লাগিব৷ ২০০৬ চনৰ পৰা ২০১৬ চনলৈ অসমত চৰকাৰে এইবোৰৰ পৰা ২১ শতাংশ বৃদ্ধিৰে কৰ আদায় কৰিছিল৷ এতিয়া নিশ্চয় আৰু বাঢ়িছে৷ নিচাযুক্ত দ্ৰব্য সেৱন এটা সামাজিক ব্যাধি হিচাপে ল’ব লাগিব৷ সমাজ ভাল পোৱা সকলো ব্যক্তি, প্ৰচাৰ মাধ্যম, চৰকাৰ আগবাঢ়ি আহিব লাগিব৷ ১৮০০ চনৰ কানি বিৰোধী জন-জাগৰণৰ নিচিনা আন এটা জাগৰণ আনিব লাগিব৷ তাহানিতে হেমচন্দ্ৰ বৰুৱা, দুতিৰাম হাজৰিকা, আনন্দৰাম ঢেকিয়াল ফুকন, গুণাভিৰাম বৰুৱা আদিয়ে কু-সংস্কাৰৰ বিৰোধিতা কৰিছিল৷ সাম্প্ৰতিক কালত ছাত্ৰ শক্তি, নাৰী শক্তিয়ে গুৰি ধৰা অসম আন্দোলনৰ নিচিনাকৈ এটা মাদক দ্ৰব্যবিৰোধী জাগৰণ অনাৰ প্ৰয়োজন আহি পৰিছে৷ সুদিন আহিবলৈ অলপ ত্যাগৰ দৰকাৰ হ’ব আৰু ই হ’ব সময়ৰ আহ্বান৷
[লেখক গুৱাহাটী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰাক্তন অধ্যক্ষ] ফোনঃ ৯৪৩৫৩-০৯১৫৫