Logo
image

খাদ্যৰ অপচয়

সামাজিক মাধ্যমত কোনো সচেতন ব্যক্তিয়ে অসমীয়া বিয়া এখনৰ এটা বিশেষ দৃশ্যৰ ফটো পোষ্ট কৰি এক ৰাজহুৱা প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছিল এইবুলি যে এইবোৰ চিন্তা কৰা মানুহ কোনো নোলায়নে? ফটোখন আছিল দৰা-কইনাৰ ঘৰলৈ আহোঁতে দুৱাৰডলিতে ছটিওৱা চাউলৰ ফটো; ৰঙা ৰঙৰ কাৰ্পেট বগা চাউলেৰে ভৰি আছিল৷ খাদ্য অথবা সম্পদৰ অপচয় সম্পৰ্কে চিন্তা কৰা মানুহ নোহোৱা নহয়৷ স্থানান্তৰত হয়তো তেনে চিন্তাশীল লোকে প্ৰতিক্ৰিয়াও ব্যক্ত কৰিছে৷ কিন্তু, যিসকলৰ কাণত এনেবোৰ কথা পৰিব লাগে, সেইসকলৰ কাণত নপৰে৷ ৰীতি-নীতি, পৰম্পৰাৰ নামত কিমান কি অপ্ৰয়োজনীয়, অহিতকৰ কাম মানুহে কৰি আছে, তাৰ আদি-অন্ত নাই৷ দেশৰ লগতে ৰাজ্যখনতো সাক্ষৰতাৰ হাৰ বাঢ়িছে, শিক্ষিতৰ সংখ্যাও বাঢ়িছে৷ চহৰ-নগৰৰ কথা বাদেই, গাঁওবোৰতো ঘৰে ঘৰে এজনকৈ হ’লেও উচ্ছ শিক্ষাৰে শিক্ষিত লোক আছে৷ পৰিয়ালত, আত্মীয়-কুটুম্বৰ মাজত, প্ৰতিৱেশী চুবুৰীয়াৰ মাজত এজনকৈ হ’লেও চিন্তাশীল লোক আছে৷ কিন্তু, কথা হ’ল দ-কৈ চিন্তা কৰা মানুহৰ সংখ্যা কম; তেওঁলোক সংখ্যালঘু৷ গণতন্ত্ৰত তেওঁলোক গুৰুত্বহীন৷ সহজ ভাষাত এওঁলোকক কোনেও ‘পাত্তা’ নিদিয়ে৷ কেৱল চাউল ছটিওৱাই নহয়, বিয়াৰ নামত অগণন অনুৎপাদনশীল ব্যয়ৰ লগতে প্ৰচুৰ অপব্যয় কৰা হয়৷ উদাহৰণস্বৰূপে চহৰ-নগৰবোৰত বিয়াৰ খোৱা-বোৱা ‘বুফে’ পদ্ধতিত কৰাটো এটা দস্তুৰ যেন হৈছে৷ এবিধ-দুবিধ নহয়, বিধে-বিধে থলুৱা নিৰামিষ-আমিষ ব্যঞ্জনৰ লগতে দেশৰ আন ৰাজ্যৰ জনপ্ৰিয় খাদ্যসম্ভাৰ, আনকি বিদেশী কায়দাৰ খাদ্যও পৰিৱেশন কৰা হয়৷ নিজৰ ৰুচি আৰু ভোক অনুসৰি প্লেটত নিজে বস্তু লৈ খোৱাটোৱেই যিহেতু নিয়ম, তাত অপচয়ৰ সুৰুঙা থাকিব নালাগিছিল৷ কিন্তু, বাস্তৱত কথাটো তেনেকুৱা নহয়গৈ৷ সৰু-সৰু ল’ৰা-ছোৱালীৰ কথা বাদেই বয়সিয়ালসকলেও এসোপামান খাদ্য প্লেটত এৰেহা কৰি পেলাই দিয়ে৷ খাদ্যসম্পদৰ এই অপচয় এক জঘন্য অপৰাধ৷ কিন্তু, মানুহে ইয়াক কোনো গুৰুত্ব দিবলগীয়া কথা বুলিয়েই নাভাবে৷ গাঁৱে-ভূঞে খেতি কৰা মানুহৰ সংখ্যা কমিছে৷ শস্যভূমি ক্ৰমশঃ বাণিজ্যিক ভূমিলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছে, সেইবোৰলৈ কাৰো কেৰেপেই নাই৷ তদুপৰি, এনেয়েও চাউলে চৰকাৰৰ ঘৰৰ পৰা ‘বিনামূলীয়া’ খিতাপ পাইছে৷ ৰজাঘৰৰ পৰা ‘ফ্ৰী’ হৈ অহা চাউল প্ৰকৃতিয়েও ‘ফ্ৰী’তেই দি থাকিব বুলি বোধহয় এক অদৃশ্য জনমত গঢ়ি উঠিছে৷ সময় সদায় একেদৰে নাথাকে৷ বিনাকষ্টে, বিনামূল্যে পোৱা চৰকাৰী চাউল বা বিয়া-ভোজৰ খাদ্যসম্ভাৰ খাদ্য নিৰাপত্তাৰ চূড়ান্ত কথা নহয়৷ আজি খাদ্য নিৰাপত্তাহীনতাক লৈ সমগ্ৰ বিশ্বই চিন্তিত৷ ইউৰোপীয়ান ইউনিয়নৰ দ্বাৰা প্ৰচাৰিত এক তথ্য অনুসৰি চলিত বছৰটোত অৰ্থাৎ ২০২৩ বৰ্ষত সমগ্ৰ বিশ্বই পূৰ্বৰ বছৰটোতকৈ দহ শতাংশ অধিক খাদ্য সুৰক্ষাহীনতাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছে৷ ‘গ্ল’বেল ৰিপ’ৰ্ট অন ফুড ক্ৰাইছিছ-২০২৩’ৰ ‘মিড-ইয়েৰ আপডেট’ অনুসৰি, বিশ্বত ২৩৮ নিযুত মানুহে তীব্ৰ খাদ্য নিৰাপত্তাহীনতাত ভুগিবলগীয়া হৈছে৷ এই সংখ্যা পূৰ্বৰ বছৰটোতকৈ ২১.৬ নিযুত বেছি বুলিও কোৱা হৈছে৷ এনে তথ্যই সততে নীতি-নিৰ্ধাৰকসকলক সচেতন কৰি তুলিছে৷ এনে তথ্য-পাতিবোৰ বিশ্বৰ অন্যতম জোৰদাৰ অৰ্থনীতি হ’বলৈ আগবঢ়া বুলি ফিতাহি মৰা ভাৰতৰ বাবেও বৰ সন্তোষজনক নহয়৷ ৰাষ্ট˜সংঘৰ ‘ফুড এণ্ড এগ্ৰিকালচাৰ অৰ্গেনাইজেশ্বন’ৰ ২০২৩ চনত প্ৰকাশিত এক তথ্যমতে, (দি হিন্দু কাকতত প্ৰকাশিত) ভাৰতত ২০২১ চনত চলোৱা সমীক্ষা অনুসৰি ৭৪ শতাংশ মানুহে পুষ্টিকৰ খাদ্য আহৰণ কৰিবলৈ সক্ষম নহয়৷ পিছে,  খাদ্য সুৰক্ষা, খাদ্য-পুষ্টি আদি বিষয় লৈ অসমত যেন কোনেও মূৰ নঘমায়! বৰঞ্চ, অসমৰ জহা চাউল, ক’লা চাউল, ৰঙা চাউল আদি দেশ-বিদেশলৈ ৰপ্তানি হ’বলৈ ধৰিছে বোলা কথাষাৰ মাজে-সময়ে চৰ্চালৈ অহা দেখা যায়৷ মাজে-সময়ে অসমৰ পথাৰ-বজাৰ উভয়েই অনা-অসমীয়াৰহে হাতত বুলিও কোনো কোনোৱে আপচোচ কৰা শুনিবলৈ পোৱা যায়৷ যি নহ’লেও এনেবোৰ কথাই আমাৰ বিয়াৰ নিচিনা মাংগলিক কাৰ্যত আঁজলি ভৰাই ভৰাই চাউল দলিওৱাত কোনো প্ৰভাৱ নেপেলায়, সেইক্ষেত্ৰত আমি সকলোটি নিশ্চিন্ত!