Logo
image

সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদ, ম’বক্ৰেচী নে সংবিধান আৰু গণতন্ত্ৰ

বিজেপি, আৰ এছ এছে ভাৰতত হিন্দুৰ প্ৰভুত্বৰ কায়েম হোৱাটো বিচাৰে৷ একেদৰে আছুৱেও অসমত ‘খিলঞ্জীয়া’ৰ প্ৰভুত্ব কায়েম হোৱাটো বিচাৰে৷ আমেৰিকাত ‘খিলঞ্জীয়া’ বগা ছালৰ আমেৰিকানসকলে তেওঁলোকৰ প্ৰভুত্ব কায়েম হোৱাটো বিচাৰে৷ ব্ৰিটেইনত ‘খিলঞ্জীয়া’ ব্ৰিটিছসকলে তেওঁলোকৰ প্ৰভুত্ব কায়েম হোৱাটো আশা কৰে৷ এই সকলো সংখ্যাগৰিষ্ঠসকলৰ দেশখন তেওঁলোকৰ মতে পৰিচালনা কৰাৰ আকাংক্ষাৰ প্ৰতিফলন৷ সংখ্যাগৰিষ্ঠই ভাবে যে নিজৰ দেশত তেওঁলোকে সকলো ক্ষেত্ৰতে আগভাগ পাব লাগে৷ এই সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদে শেহতীয়াকৈ পৃথিৱীৰ বহু গণতান্ত্ৰিক দেশৰ ৰাজনৈতিক বাতাৱৰণ সলনি কৰি পেলাইছে৷ ভাৰতো তাৰে মাজৰ এখন৷ প্ৰশ্ন হ’ল– এই সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদ গণতান্ত্ৰিকনে? ইয়াৰ ফলত সংখ্যাগৰিষ্ঠসকলৰ মংগল সাধন  হ’বনে?
প্ৰথমতে এই কথা অনুধাৱন কৰা জৰুৰী যে মানুহৰ সভ্যতাক এটা পৰ্যায়ৰ পৰা আন এটা পৰ্যায়লৈ আগবঢ়াই নিয়াত এমুঠিমান মানুহৰ চিন্তা-কৰ্মই আটাইতকৈ বেছি অৰিহণা যোগাইছে৷ গতিকে মানুহৰ সভ্যতা সংখ্যাগৰিষ্ঠ মানুহৰ সৃষ্টি নহয়৷ মুষ্টিমেয় প্ৰতিভাশালী লোকৰ অৱদানেৰে মানুহ সভ্যতাৰ বাটত আগবাঢ়িছে৷ আধুনিক মানুহে বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ অৱদানসমূহ বাদ দি জীয়াই থকাৰ কথা কল্পনাও কৰিব নোৱাৰে৷ ডিজেল ইঞ্জিন, জীৱাশ্ম ইন্ধন, বিজুলী শক্তি, ইলেক্ট্ৰনিক যোগাযোগ মাধ্যম অবিহনে পৃথিৱীখন মুহূৰ্ততে স্থবিৰ হৈ পৰিব৷ কিন্তু আমি গৰিষ্ঠসংখ্যকে পৃথিৱীখন চলাই ৰখা এই প্ৰযুক্তিবোৰ সন্দৰ্ভত একোৱেই নাজানো৷ বহু মানুহৰ সন্মিলিত শক্তিতকৈ ব্যক্তিবিশেষৰ প্ৰতিভাই মানৱ জাতিক আগবঢ়াই নিয়াৰ ক্ষেত্ৰত সদায়েই অধিক অৱদান আগবঢ়াই আহিছে৷ বিজ্ঞান-প্ৰযুক্তি, কলা-শিল্প-সাহিত্য-সংস্কৃতি, ক্ৰীড়া আদি ক্ষেত্ৰত সমগ্ৰ পৃথিৱীতেই মুষ্টিমেয় মানুহে দপ্‌দপাই আছে আৰু পৃথিৱীৰ গৰিষ্ঠসংখ্যকে বিনাদ্বিধাই মানি লৈছে যে এই ক্ষেত্ৰবোৰ প্ৰতিভাশালী আৰু যোগ্য লোকৰ বাবেহে৷ গৰিষ্ঠসংখ্যক মানুহৰ ভোটেৰে ভাৰতীয় ক্ৰিকেট দলটো নিৰ্বাচন কৰাৰ দাবী কোনেও উত্থাপন কৰা নাই৷ জ্ঞানপীঠ বা নোবেলবঁটাও গৰিষ্ঠসংখ্যকৰ ভোটেৰে নিৰ্বাচিত কৰিব লাগে বুলি কোনেও ভবা নাই৷ সংখ্যাগৰিষ্ঠৰ দপ্‌দপনিৰ কথা আহিছে একমাত্ৰ ৰাজনৈতিক ক্ষমতাৰ ক্ষেত্ৰতহে৷ সঠিককৈ ক’বলৈ গ’লে গণতান্ত্ৰিক ৰাজনীতিৰ ক্ষেত্ৰতহে৷ ৰাজতন্ত্ৰত, সামৰিক একনায়কত্ববাদত, ফেচিবাদী শাসনত বা কমিউনিষ্ট পাৰ্টীৰ একনায়কত্ববাদী শাসনত সংখ্যাগৰিষ্ঠ মতৰ একো গুৰুত্ব বা মূল্য নাথাকে৷ সেয়েহে এতিয়া যিবোৰ দেশৰ ৰাজনীতিত সংখ্যাগৰিষ্ঠৰ ৰাজনীতিয়ে, সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদে বহু নতুন প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে, সেইবোৰ প্ৰধানকৈ গণতান্ত্ৰিক দেশ৷ গণতন্ত্ৰৰো অলেখ খুঁত আছে৷ কিন্তু গণতন্ত্ৰৰ আটাইতকৈ উত্তম গুণটোৱেই হ’ল যে ই সকলোকে নিৰ্দিষ্ট সময়ৰ বাবে শাসক নিৰ্বাচন কৰাৰ সুযোগ দিয়ে আৰু গৰিষ্ঠসংখ্যকৰ মতে চৰকাৰ গঠন হয়৷ কিন্তু এতিয়া প্ৰশ্ন উত্থাপন হৈছে, এই সংখ্যাগৰিষ্ঠৰ শক্তিয়ে গণতন্ত্ৰক টেঁটুত চেপি ধৰি সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদৰ জন্ম দি গণতন্ত্ৰৰেই চিলিম চিঙিব নেকি? গণতন্ত্ৰৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ শক্তিটো গণতন্ত্ৰৰ বাবে সংকটত পৰিণত হ’ব নেকি?
সংখ্যাগৰিষ্ঠতাবাদৰ ধাৰণাটোৱে ইয়াকে বুজায় যে সংখ্যাগৰিষ্ঠই যি মৰ্জি তাকে কৰিব৷ এই ধাৰণা আইনৰ শাসনৰ ধাৰণাটোৰ সম্পূৰ্ণ বিপৰীত৷ কিন্তু আইনৰ শাসন অবিহনে গণতন্ত্ৰ অৰ্থহীন৷ সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদে সংবিধান আৰু আইন মতে চলিব নিবিচাৰে, গতিকে ক্ষমতাত অধিষ্ঠিত চৰকাৰখনে সংবিধানৰ বিৰুদ্ধে যাবলৈ সংখ্যাগৰিষ্ঠৰ মতৰ ভুৱা অজুহাত দেখুৱাব পাৰে৷ চৰকাৰে কৰিব বিচৰাখিনি সংখ্যাগৰিষ্ঠৰ মত বুলি সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদৰ আঁৰত একনায়কত্ববাদৰ পাতনি মেলিব  পাৰে৷ ভাৰতত হিন্দু সংখ্যাগৰিষ্ঠ, গতিকে সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদৰ মতে ভাৰতত হিন্দুৱে যি ভাবে সেয়াই আইন৷ ভাৰতৰ এশ কোটি হিন্দুৱে কি ভাবে তাক নিৰ্ণয় কৰাৰ কোনো উপায় নাই৷ যি মন যায় তাকেই অলেখ ভাগ-উপভাগ, দল-উপদলত বিভক্ত হিন্দুৰ সংখ্যাগৰিষ্ঠ মত বুলি ক’ব পাৰি৷ পাকিস্তানে সংখ্যাগৰিষ্ঠ মুছলমানৰ শাসন প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল৷ শ্বৰিয়া আইন প্ৰৱৰ্তন কৰি ইছলামিক দেশ হৈছিল৷ এতিয়া পাকিস্তান এই ইছলাম সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদৰ কৃপাত মধ্যযুগলৈ উভতি গৈছে আৰু  এখন বিফল ৰাষ্ট্ৰত পৰিণত হৈছে৷ 
গণতন্ত্ৰত চৰকাৰখন গৰিষ্ঠসংখ্যকৰ ভোটেৰে নিৰ্বাচিত হয়, কিন্তু গৰিষ্ঠসংখ্যকৰ মৰ্জিত নচলে৷ চৰকাৰখন সংবিধান আৰু  আইন অনুসৰিহে চলে৷ লগতে চৰকাৰখন তেওঁলোকক ভোট দিয়া আৰু নিদিয়া সমূহ নাগৰিকৰে চৰকাৰ৷ এজন ধৰ্ষণৰ অভিযোগত গ্ৰেপ্তাৰ হোৱা  লোকক যেতিয়া এখন চহৰৰ হাজাৰ হাজাৰ লোকে ৰাইজৰ হাতত গতাই দিব লাগে বুলি দাবী কৰি থানা ঘেৰাও কৰে, তেতিয়া সংখ্যাগৰিষ্ঠজনে বিচৰা বুলি সেই অভিযুক্তজনক পুলিচে ৰাইজৰ হাতত তুলি দিলে সি আইনৰ শাসন আৰু গণতন্ত্ৰক শক্তিশালী নকৰে৷ অভিযুক্তজনৰ ক্ষেত্ৰত আইনে যিখিনি কৰিবলৈ নিৰ্দিষ্ট কৰি থৈছে পুলিচে নিষ্ঠাৰে সেইখিনি পালন কৰিলেহে গণতন্ত্ৰ সুৰক্ষিত হয়৷
ভাৰতত বিজেপি শাসনলৈ অহাৰ পাছত আমিও এই সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদৰ ভয়লগা ৰূপ দেখিছোঁ৷ উত্তৰ ভাৰতৰ বিভিন্ন ঠাইত গো-ৰক্ষাৰ নামত যিবোৰ হত্যা-হিংসা সংঘটিত হৈছে, কিছুমান গুণ্ডা-বদমাচ-লম্পটৰ বাহিৰে  ভাৰতৰ কোনো হিন্দুৱে তেনে হিংসাক সমৰ্থন নকৰে৷ কিন্তু সেই হিংসা সংঘটিত হৈছে হিন্দু সংখ্যাগৰিষ্ঠতাবাদৰ নামত৷ 
সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদী শাসন সন্দৰ্ভত ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা কৈছিল যে সাংবিধানিক অধিকাৰৰ সুৰক্ষা দিয়াৰ সময়ত সংখ্যাগৰিষ্ঠই ভাল পাবনে বেয়া পাব সেয়া বিবেচনাৰ বিষয় হ’ব নোৱাৰে৷ ন্যায়াধীশ চন্দ্ৰচূড়ৰ এই কথাখিনিতেই সোমাই আছে আইনৰ শাসনৰ বুনিয়াদ৷ আইনৰ শাসন অবিহনে গণতন্ত্ৰ বৰ্তি থাকিব নোৱাৰে৷ সংখ্যাগৰিষ্ঠবাদ শেষত গৈ ম’বক্ৰেচী অৰ্থাৎ জাকৰুৱা মানুহৰ শাসনত পৰিণত হ’ব পাৰে৷ ম’ব বা বিচাৰ-বিবেচনা তথা হিতাহিত জ্ঞান নথকা জাকৰুৱা মানুহৰ হাতত ক্ষমতা পৰিলে দেশৰ কি হ’ব পাৰে তাক অনুমান কৰা কঠিন নহয়৷  ইছলামিক সন্ত্ৰাসবাদী আইছিছে খালিফট প্ৰতিষ্ঠাৰ নামত তেনে এক ম’বক্ৰেচী প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল৷ সেই ম’বক্ৰেচীৰ জঘন্য কাৰ্যকলাপ পৃথিৱীয়ে দেখিলে৷