বিহু থাকে মানে বিহুকে বিনাব বিহু গ’লে বিনাব ‘কৰ’নাক’
ব্যক্তিগতভাৱেই হওক বা সামূহিকভাৱেই হওক দায়িত্বপূৰ্ণ ব্যৱহাৰ, আচাৰ-আচৰণ, চিন্তা-চৰ্চা মানুহৰ স্বভাৱজাত নহয়৷ অকণমান মন কৰিলেই চাৰিওফালে মানুহৰ ব্যক্তিগত বা সামূহিক দায়িত্বজ্ঞানহীন ব্যৱহাৰৰ অলেখ উদাহৰণ চকুত পৰিব৷ বহু দায়িত্বজ্ঞানহীন ব্যৱহাৰ আকৌ বাহ্যিক চাকচিক্যৰ আঁৰত এনেকৈ ঢাক খাই থাকে যে সূক্ষ্ম বিচাৰ-বিবেচনাৰেহে তাক ধৰিব পাৰি৷ পৃথিৱীখনৰ জলবায়ু প্ৰদূষণত আটাইতকৈ অধিক বৰঙণি যোগোৱা কৰ্প’ৰেটবোৰৰ কাৰ্যালয়বোৰৰ আভিজাত্য আৰু পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা দেখিলে এই কথা মনলৈ নাহিব যে এই কৰ্প’ৰেটবোৰেই পৃথিৱীখন আটাইতকৈ বেছিকৈ লেতেৰা কৰিছে৷ মানুহ নামৰ প্ৰজাতিটোৰ হোৰাহোৰে হোৱা সংখ্যা বৃদ্ধিৰ ফলত প্ৰকৃতিয়ে ভাৰসাম্য হেৰুৱাইছে৷ আন সকলো জীৱ আৰু উদ্ভিদে প্ৰকৃতিৰ স’তে এটা সামঞ্জস্যপূৰ্ণ সম্পৰ্ক ৰক্ষা কৰি চলে৷ সেইবোৰ প্ৰকৃতিৰেই এটা অভিন্ন অংগৰূপে থাকে, একমাত্ৰ মানুহে প্ৰকৃতিক নিজৰ মতে নিয়ন্ত্ৰণ কৰে৷ ঘৰ সাজে, খেতি কৰে, গাড়ী-মটৰ-ৰে’ল-উৰাজাহাজ চলায়, বিজুলী চাকি জ্বলায়, লাউড স্পীকাৰ লগাই শেষ ৰাতিলৈ সাংস্কৃতিক অনুস্থান পাতে৷ আমি এতিয়া নাজানো যে আমাৰ কোনবোৰ ব্যক্তিগত আৰু ৰাজহুৱা আচৰণ দায়িত্বজ্ঞানহীন যিবোৰে আমাৰ ব্যক্তিগতভাৱে আৰু সামূহিকভাৱে অপকাৰ কৰাৰ লগতে পৃথিৱীখনৰো অপকাৰ কৰি আছে৷
এল পি স্কুলৰ পৰা আৰম্ভ কৰি সংসদলৈ, জন্মদিনৰ পৰা শ্মশানলৈ, প্ৰতিবাদৰ পৰা উদ্যাপনলৈ, কাৰ্যালয়ৰ পৰা বজাৰলৈ আমি ৰাজহুৱা জীৱনৰ অংশীদাৰ নোহোৱাকৈ জীৱন কটাব নোৱাৰোঁ৷ আমি পৰস্পৰ নিৰ্ভৰশীল৷ কিন্তু বজাৰ নামৰ অনুস্থানটোৱে আৰু টকা নামৰ সঁজুলিটোৱে আন বহু মানুহৰ শ্ৰমৰ ফলত হোৱা উৎপাদন ইমান সুকলমে আমাৰ বাবে উপলব্ধ কৰে যে আমি সেই নিৰ্ভৰশীলতা পাহৰি যাওঁ আৰু নিজকে একোজন স্বাধীন, স্বতন্ত্ৰ ব্যক্তি বুলি ভাবিবলৈ আৰম্ভ কৰোঁ৷ চহৰৰ মানুহৰ পৰনিৰ্ভৰশীলতা আটাইতকৈ বেছি আৰু চহৰৰ মানুহেই নিজকে আটাইতকৈ অধিক স্বাধীন আৰু স্বতন্ত্ৰ বুলি ভাবে৷ বজাৰ আৰু টকা এই দুটা চাৰিদিনৰ বাবে আঁতৰাই দিলে এই চহৰীয়া স্বাধীনতাৰ কিমান উদং ফোঁপোলা আৰু ভিত্তিহীন সেইটো ওলাই পৰিব৷
মুঠতে আমি দায়িত্বজ্ঞানহীন আচৰণ কৰোঁ আৰু আমি পৰস্পৰ নিৰ্ভৰশীল৷ কিন্তু আমাৰ দায়িত্বজ্ঞানহীনতা আৰু নিৰ্ভৰশীলতাৰ বিষয়ে আমি সচেতন নহয়৷ এই দুটা কাৰণত কৰ’না মহামাৰী নিয়ন্ত্ৰণত আমি ব্যৰ্থ হৈছোঁ৷ কৰ’না নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে মানুহৰ সামূহিক দায়িত্বশীল আচৰণ অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয়৷ কিন্তু বাৰংবাৰ এই কথা প্ৰমাণ হৈছে যে তেনে আচৰণ কৰাৰ বাবে মানুহ সক্ষম নহয়৷ মানুহ সেইটো কৰিবলৈ সক্ষম হ’লে হয়তো আইন-আদালত, জে’ল-পুলিচ-চৰকাৰ এইবোৰৰ কোনো প্ৰয়োজন নাথাকিলহেঁতেন৷ এইবোৰ থকাটোৱেই প্ৰমাণ কৰে যে মানুহে দায়িত্বজ্ঞানহীন আচৰণ কৰে আৰু সেয়েহে নীতি-নিয়ম প্ৰণয়ন কৰি সেই নীতি-নিয়ম বলৱৎ কৰা প্ৰয়োজন আৰু তাৰ বাবে শাসনৰ-ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰয়োজন৷
আমাৰ চৰকাৰবোৰ নীতি-নিয়ম বলৱৎ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বৰ বিশেষ সফল বুলি কোনেও বিশ্বাস নকৰে৷ মুঠ জনসংখ্যাৰ তুলনাত অপৰাধীৰ সংখ্যা তেনেই নগণ্য, সেই সামান্যসংখ্যক অপৰাধীৰ ক্ষেত্ৰতে চৰকাৰ সম্পূৰ্ণ সফল হোৱা দেখা নাযায়৷ কৰ’না মহামাৰীয়ে সামান্যসংখ্যক অপৰাধীৰ সলনি সমূহ জনতাৰ ওপৰতেই কিছুমান কাঢ়া নীতি-নিয়ম বলৱৎ কৰাৰ অতি জটিল কামটো কৰিবলৈ চৰকাৰক বাধ্য কৰায়৷ সকলো মানুহৰ ওপৰতে চকু ৰখাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় জন আৰু ধন দুয়োটাৰে চৰকাৰৰ হাতত প্ৰচুৰ পৰিমাণত নাই৷ ফলত মহামাৰী নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ৰাজহুৱাভাৱে পালন কৰিবলগীয়া নীতি-নিয়মসমূহ পালিত নহয়৷ মানুহে মাস্ক ব্যৱহাৰ নকৰে, কৰিলেও নিয়ম মতে নকৰে৷ সামাজিক দূৰত্ব বা দৈহিক দূৰত্ব বজাই ৰখাতো, বিশেষকৈ মানুহে গিজ্গিজাই থকা চহৰবোৰত প্ৰায় অসম্ভৱ৷ গতিকে গণ-সংক্ৰমণ ৰোধ কৰাৰ কোনো উপায় চৰকাৰ বা প্ৰশাসনৰ হাতত নাই৷
গণ-সংক্ৰমণ ঘটিছে আৰু ঘটিব৷ সংক্ৰমিত হোৱা সৰহসংখ্যকেই সংক্ৰমণৰ কথা গমেই নাপায় বাবে আৰু মৃত্যুৰ সংখ্যা এক শতাংশৰো তলত থকাৰ বাবে কৰ’নাই বেছিভাগ মানুহকেই ভয় খুৱাব পৰা নাই৷ নিৰ্বাচনৰ সভা-শোভাযাত্ৰাত, বিহুতলীত ৰাইজ উবুৰি খাই পৰিছে৷ চৰকাৰে নিশা ১১ বজালৈ বিহু পাতিবলৈ দি নিজৰ দায়িত্ব সামৰিছে৷ নিশা ১১ বজালৈ গিজ্গিজাই থকা বিহুতলী এখনত যদি কেইজনমান সংক্ৰমিত ব্যক্তি থাকে, তেনেহ’লে সহজেই গোটেই বিহুতলীখনেই সংক্ৰমিত হ’ব৷ কৰ’না ভাইৰাছে নিশা ১১ বজালৈ বাট নাচায়৷
কৰ’নাৰে আক্ৰান্ত ৰোগীৰে হাস্পতালসমূহ ভৰি পৰিলে আন ৰোগৰ ৰোগীসকল চিকিৎসাৰ পৰা বঞ্চিত হয়৷ ইয়াৰে বহুতৰে মৃত্যু ঘটে, তেওঁলোক প্ৰকৃততে কৰ’নাৰেই পৰোক্ষ চিকাৰ৷ নিৰ্বাচন আৰু বিহুত দায়িত্বজ্ঞানহীন আচৰণৰ বাবে যিসকল কৰ’নাত আক্ৰান্ত হৈছে আৰু অচিৰেই হ’ব, তেওঁলোকৰ চিকিৎসাৰ দায়িত্ব চৰকাৰখনে ল’বলৈ বাধ্য৷ ৰাজহুৱা ধনেৰে মানে ৰাইজৰ টকাৰে তেওঁলোকৰ চিকিৎসা চলিব৷ তেওঁলোকে দায়িত্ব পালন নকৰিলে কিন্তু তাৰ বাবে তেওঁলোকৰ ৰাজহুৱা ধনেৰে চিকিৎসা লাভ কৰাৰ অধিকাৰ নাই বুলি কোনেও ক’ব নোৱাৰিব৷ দায়িত্ব পালন নকৰা কিন্তু অধিকাৰ ভোগ কৰি থকা মানুহেৰে চৰকাৰ আৰু প্ৰশাসনৰ ওপৰ মহলটো ভৰি থকা নাই জানো?
ৰাইজে এটা কথা ভালকৈ বুজি পোৱা ভাল৷ ভাৰতৰ জনসংখ্যা দৰকাৰতকৈ বহুত বেছি৷ জনসংখ্যা এতিয়া ভাৰতত আৰু সম্পদ হৈ থকা নাই, ই এটা আপদত পৰিণত হৈছে৷ নিৰ্বাচিত চৰকাৰে জনগণৰ অপ্ৰিয় নহ’বৰ বাবে কৰিবলগীয়াখিনি কৰিব কিন্তু এখন ৰাজ্যত কেইহাজাৰমান আৰু দেশখনত কেইলাখমান মানুহৰ মৃত্যুৱে চৰকাৰক বিশেষ বিচলিত কৰিব বুলি আশা কৰিব নোৱাৰি আৰু ইয়াৰ ফলত ৰাইজৰ মাজতো কিবা বিদ্ৰোহ-বিপ্লৱ হোৱাৰ সম্ভাৱনা নাই৷ ইউৰোপ আমেৰিকাৰ একোজন নাগৰিকৰ জীৱনৰ মূল্য আৰু ভাৰতৰ একোজন ভোটাৰৰ জীৱনৰ মূল্য দৰাচলতে একে নহয়৷
চৰকাৰৰ দায়িত্ব আছে৷ কিন্তু ৰাইজখন নিজে সজাগ হোৱা ভাল৷ ৰাইজে ইলেকচন বিনালে, এতিয়া বিহু বিনাইছে, ইয়াৰ পাছত কৰ’না বিনাব৷ কাৰো ঘৰত মৃত্যুৰ বিননি নুঠক৷