বিনীত নিৱেদন এই যে মই এজন কবি...

 সুকবি সনন্ত তাঁতি প্ৰয়াত  

বঁটাৰ ধনেৰে কৰিছিল চিকিৎসা

আমাৰ অসম, ২৬ নৱেম্বৰঃশেষত সকলো অনন্তত মিলি যায়৷ সেই অনন্তত কবি সনন্তও মিলি গ’ল/ শীতৰ শেষ নিশা দেশৰ ৰাজধানী চহৰত মানুহৰ জয়গান গোৱা বিপ্লৱী কবিজন নিথৰ হ’ল৷ বৃহস্পতিবাৰে নিশা ৩-২৫ বজাত নতুন দিল্লীত তেওঁ চিৰদিনৰ বাবে চকু মুদিলে৷ কবিতাৰে বিপ্লৱৰ সূচনা কৰা কবি সনন্ত তাঁতি দিল্লীৰ এপল’ হাস্পতালত দীৰ্ঘদিন ধৰি চিকিৎসাধীন হৈ আছিল৷ কবিৰ নশ্বৰদেহ শুকুৰবাৰে ৰাজ্য চৰকাৰে বিমানেৰে গুৱাহাটীলৈ  অনাৰ ব্যৱস্থা কৰিছে৷

‘শব্দত অথবা শব্দহীনতাত

মানুহৰ অমল উৎসৱত

কিমান যে আওৰালোঁ

বিনীত নিবেদন এই যে

মই এজন কবি

পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ স্পৰ্শকাতৰ প্ৰজাতিৰ নাম..... 

অথবা মৃত্যুৰ আগৰ ষ্টপেজত ৰৈ সুধিছোঁ কিমানবাৰ

ইয়াৰ পৰা উভতি যোৱাৰ কিবা

যাতায়াতকাৰী বাছ পোৱা যাবনে?’

অহৰহ জীৱনৰ জয়গান গোৱা বিপ্লৱী কবিজনৰ মানুহৰ ওপৰত আছিল গভীৰ আস্থা৷ সেয়ে তেওঁ লিখিছিল স্ব›Ÿভংগৰ পাছতো সোণালী সপোনৰ অনেকটা কবিতা৷ অসহায় মানুহৰ বাবে তেওঁৰ কবিতা হৈ পৰিছিল অমোঘ বাণী৷ বৰাকৰ পৰা ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকালৈ অহা কবি সনন্তই সেয়ে কৈছিল–‘অমিতাভ পোহৰৰ কণ্ঠ খোলা৷’ একেদৰে দুঃসময়তো জীৱনৰ ঐশ্বৰ্য্যৰে তেওঁ আঁকি গৈছিল সেউজীয়া ছবি৷

‘মই মানুহৰ অমল উৎসৱ

চৌদিশে মই জয় আৰু জয়

এই জয়ৰ বাবেই আন্ধাৰতে উদ্ভাসিত পোহৰ

পোহৰত হিৰন্ময় হৈ নাচো মই

নাচি নাচি নদী হৈ 

উজানৰ পৰা ক্ৰমশঃ

মই গৈ থাকো গৈ থাকো আৰু গৈ থাকো

মইতো অমোঘ সময়......’

কবি সনন্ত তাঁতিৰ কবিতাৰ মাজেৰে আমি পাইছিলো বিপ্লৱৰ একোটা স্ফুলিংগ৷ অৱহেলিত আৰু শোষিতৰ পক্ষত থিয় হৈ কবিয়ে সাহসেৰে কৈছিল– ‘কাইলৈৰ দিনটো আমাৰ হ’ব’৷ 

কবিতাৰ মাধ্যমত বিপ্লৱ সূচনা কৰিবলৈ যোৱাৰ তাড়নাই কবিক অহোৰাত্ৰ যেন খেদি ফুৰিছিল৷ সেইবাবেই তেওঁৰ কবিতাত তেওঁ নিজেই থিয় দিছিল যুযুধানৰূপে৷ 

‘মই থিয় হৈ আছো সময়ত আৰু মাজে মাজে চিঞৰি উঠিছো যন্ত্ৰণাত৷ মই থিয় হৈ আছো অন্ধকাৰত আৰু মাজে মাজে চিঞৰি উঠিছো প্ৰতিবাদত৷ মই থিয় হৈ আছো আৰু আশাবোৰক যুদ্ধাস্ত্ৰ কৰি গঢ়ি তুলিছো আক্ৰমণৰ বাট৷’ 

কবি সনন্তৰ প্ৰথম কবিতা ‘নিগ্ৰো’৷ কবিতাৰে তেওঁ আমৃত্যু এই যাত্ৰা৷ অতি সৰল আৰু পোনপটীয়া প্ৰকাশেৰে সনন্ত তাঁতিয়ে কবিতাৰে দিছিল একোটা বাৰ্তা৷ তেওঁৰ বাবে যেন কবিতা হৈ পৰিছিল যুদ্ধভূমিৰ অক্লান্ত ৰণুৱা৷ কবি সনন্তৰ কবিতা সম্পৰ্কত ড॰ হীৰেন গোহাঁইৰ মন্তব্য উল্লেখনীয়–‘সনন্তৰ কাব্যৰ অবয়বত উপমাৰ চমক নোহোৱা নহয়৷ কিন্তু তেওঁৰ কবিতাৰ প্ৰাণ হ’ল মানুহে মানুহক দিয়া গভীৰ সহূদয়তাপূৰ্ণ আহ৩ান৷ ‘a man speaking to men৷’ সনন্ত তাঁতিৰ কবিতা মানে মাটি আৰু মানুহৰ বন্দনা, বিদ্ৰোহ, সুখ-দুখ-যন্ত্ৰণাৰ আকূতি৷ কেতিয়াবা কবি বিপ্লৱী, কেতিয়াবা তেওঁ বিষাদ-বিভোৰ৷ কেতিয়াবা তেওঁৰ কবিতাত জুই৷ কেতিয়াবা শোকৰ এধাৰি চকুলো৷ সেয়ে কবিয়ে কয়– ‘দুখবোৰক লৈ জীয়াই আছোঁ এতিয়া৷ শুই উঠি আজিকালি ৰাতিপুৱা বেড-টী হিচাপে পি খাঁও পাতল এগিলাচ  দুখ৷’ কেতিয়াবা বিপ্লৱী কবিজনো হৈ পৰে নতজানু৷ তেওঁ অকাতৰে কয়– ‘প্ৰিয় মহাশয় ভুল নুবুজিব এইবুলি যেয আপোনাৰ সহায়ৰ বাবে মই এই শব্দবোৰ সজাই-পৰাই লৈছো আৰু মই য আপোনাৰ আকৰ্ষণৰ বাবেয অৰ্থহীন অভিপ্ৰায় গঢ়ি তুলিছো......’ [প্ৰিয় মহাশয়]

কবিৰ প্ৰতিটো কবিতাই যেন একোটা চৰম সত্য৷ ৰাগি লগা কবিতাৰ পংক্তিয়ে পাঠকক মুগ্ধ কৰাৰ উপৰি কেতিয়াবা কাতৰ, কেতিয়াবা বিদ্ৰোহীও কৰি তোলে৷ পাঠকৰ হূদয় আন্দোলিত কৰা কবি সনন্ত তাঁতিৰ কবিতাৰ বিষয়ৰ পৰিধি সসীমৰ পৰা অসীমলৈ৷ প্ৰগতিশীল চিন্তা-চেতনাৰে উজ্জীৱিত কবিৰ উজ্জ্বল নক্ষত্ৰৰ সন্ধানত, মই মানুহৰ অমল উৎসৱ, নিজৰ বিৰুদ্ধে শেষ প্ৰস্তাৱ, শব্দ অথবা শব্দহীনতাত, মৃত্যুৰ আগৰ ষ্ট’পেজত, টোপনিতো কেতিয়াবা বাৰিষা,  ধোঁৱা-ছাঁইৰ সপোন, দীৰ্ঘ বসন্তৰ সৌৰভ, আপুনি আপোনাৰ স’তে যুদ্ধ কৰিব পাৰিবনে?, মোৰ নিৰাভৰণ আত্মাৰ শোকাৱহ শব্দবোৰ, কাইলৈৰ দিনটো আমাৰ হ’ব, মোৰ প্ৰিয় সপোনৰ ওচৰে-পাঁজৰে আদি কাব্যগ্ৰন্থই অসমীয়া সাহিত্যৰ ভঁৰাল সমৃদ্ধ কৰিছে৷ ২০১৭ চনত অসম উপত্যকা সাহিত্য বঁটা, ২০১৮ চনত ‘কাইলৈৰ দিনটো আমাৰ হ’ব’ শীৰ্ষক কাব্য সংকলনৰ বাবে সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰিছিল৷ তদুপৰি তেওঁ বিভিন্ন অনুষ্ঠানৰ পৰা বঁটা-বাহনেৰে সন্মানিত হৈছিল৷ 

কবি কোনো বঁটা-বাহনৰ প্ৰতি লালায়িত নাছিল৷ সাহিত্য অকাডেমি বঁটা পাওঁতে তেওঁ কৈছিল– ‘মই কবিতা লিখো সমাজ আৰু জনগণৰ বাবে৷ বঁটা-বাহনৰ বাবে মই কেতিয়াও লালায়িত নহয়৷ তথাপিও এই বঁটাৰ জৰিয়তে পোৱা টকাখিনি এতিয়া মোৰ চিকিৎসাৰ সহায়ক হ’ব৷ সেয়ে বেছি ভাল লাগিছে৷’ক

১৯৫২ চনৰ চ্ছ্ৰ নৱেম্বৰত কৰিমগঞ্জ জিলাৰ কালিনগৰ চাহ বাগিচাত তেওঁৰ জন্ম৷ কালিনগৰ চাহ বাগিচা প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ত শিক্ষা জীৱনৰ পাতনি মেলি ৰামকৃষ্ণ বিদ্যাপীঠ উচ্ছতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়ৰ পৰা ১৯৬৯ চনত বিজ্ঞান শাখাত উচ্ছতৰ মাধ্যমিক শিক্ষা সম্পন্ন কৰিছিল৷ একে বছৰতে শ্বিলঙৰ চেইণ্ট এন্থনীজত কলেজীয়া জীৱনৰ পাতনি মেলিছিল যদিও আৰ্থিক দুৰৱস্থাৰ বাবে সেই শিক্ষা অসমাপ্ত কৰি তেওঁ চাকৰিত যোগ দিয়ে৷ চাকৰি কৰি থকাৰ মাজতে ১৯৭৫  চনত তেওঁ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে৷ ১৯৭১  চনত যোৰহাটত থকা অসম চাহ কৰ্মচাৰী ভৱিষ্যনিধি সংগঠনত [পূৰ্ব নাম অসম চাহ বাগিচা ভৱিষ্যনিধি আৰু বৃত্তিনিধি আঁচনি] তেওঁ চাকৰি জীৱন আৰম্ভ কৰে৷ পৰৱৰ্তী সময়ত তথ্য আৰু জনসংযোগ বিভাগ, অসম চাহ কৰ্মচাৰী ভৱিষ্যনিধি সংগঠন আদিত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি ২০১২  চনত তেওঁ অৱসৰ গ্ৰহণ কৰি গুৱাহাটীতে স্থায়ীভাৱে থাকিবলৈ লৈছিল৷ দীৰ্ঘদিন ধৰি তেওঁ মাৰাত্মক কৰ্কট ৰোগৰ সৈতে যুদ্ধ কৰাৰ অন্তত বৃহস্পতিবাৰে নিশা ৩-২৫ বজাত নতুন দিল্লীৰ এপল’ হাস্পতালত ৬৯ বছৰ বয়সত তেওঁ শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে৷ জানিব পৰা মতে, শুকুৰবাৰে দিনৰ ১২ বজাত নতুন দিল্লীৰ পৰা বৰঝাৰলৈ আহিবলগীয়া এখন বিমানত সনন্ত তাঁতিৰ মৃতদেহ গুৱাহাটীলৈ অনা হ’ব৷ দিনৰ আঢ়ৈ বজাৰ ভিতৰত বিমানখনে বৰঝাৰৰ গোপীনাথ বৰদলৈ আন্তৰ্জাতিক বিমানবন্দৰত অৱতৰণ কৰাৰ কথা৷  মৃত্যু সময়ত তেওঁ পত্নীৰ লগতে দুই পুত্ৰক এৰি থৈ যায়৷ কবি সনন্ত তাঁতিৰ বিয়োগত অসমে হেৰুৱালে মানৱ দৰদী, মাটি আৰু মানুহৰ জয়গান গোৱা এক বিপ্লৱী সত্বাক৷ কবিতাৰ মাধ্যমত মানুহৰ মন-প্ৰাণত মুকুতিৰ সাহস যোগাই তোলা সনন্ত তাঁতি মানুহ হিচাপে আছিল উচ্ছতাৰ শিখৰত৷ সকলো ধৰণৰ সংকীৰ্ণতাৰ পৰা মুক্ত হৈ তেওঁ মানুহৰ মাজত সম্প্ৰীতিৰ সাঁকো নিৰ্মাণ কৰিছিল৷ জীৱনৰ শেষ কালছোৱা তেওঁৰ বাবে যেন হৈ পৰিছিল যুদ্ধক্ষেত্ৰতকৈও ভয়ানক৷ আৰ্থিক দুৰৱস্থাইও তেওঁক অসুখৰ সমানেই ভাৰাক্ৰান্ত কৰি তুলিছিল৷ ৰাজ্য চৰকাৰে দিল্লীৰ পৰা তেওঁৰ নশ্বৰদেহ বিমানযোগে গুৱাহাটীলৈ অনাৰ ব্যৱস্থা কৰে৷ তেওঁৰ কবিতাৰেই তেওঁ যেন যন্ত্ৰণাৰ পৰা মুক্তি বিচাৰিলে৷

‘প্ৰিয় বন্ধুসকল আপোনালোক থিয় হওক

আৰু মোক মুকলি কৰি দিয়ক

অন্ধত্ব আৰু দুঃসহ যন্ত্ৰণাৰ পৰা

আজি ৰাতি

অথবা কাইলৈৰ পৰা....’

যোৰহাটত দিনত চাকৰি কৰি নিশাৰ কলেজত

পঢ়িছিল সনন্ত তাঁতীয়ে