গণতন্ত্ৰ উন্নতিৰ পথৰ হেঙাৰ!

ভাৰতত বৰ বেছি গণতান্ত্ৰিক– এই অভিমত নিটি আয়োগৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া অমিতাভ কান্তৰ৷ এই মন্তব্যই দেশজুৰি তুমুল বিতৰ্কৰ সৃষ্টি কৰাৰ পাছত তেওঁ তেনেকৈ কোৱা নাছিল বুলি বা তেওঁৰ কথাৰ আচল অৰ্থ সেইটো নাছিল বুলি তেওঁ স্পষ্টীকৰণ দিছিল যদিও আজিকালিৰ দৃশ্য-শ্ৰব্য প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ যুগত দায়িত্বশীল পদত থকাসকলে কিবা এটা কৈ পাছত নোকোৱা বুলি কোৱা প্ৰায় অসম্ভৱ হৈ পৰিছে৷ অমিতাভ কান্তে যে সেই কথাষাৰ কৈছিল তাৰ  ডিজিটেল প্ৰমাণ আছে৷

অমিতাভ কান্তে আচলতে একো নতুন কথা কোৱা নাই, তেওঁ এটা পুৰণি বিতৰ্ককে পুনৰ খুঁচৰিছে৷ মূল প্ৰসংগটো হ’ল– গণতন্ত্ৰ উন্নতিৰ বাটৰ হেঙাৰ নেকি? কান্তৰ মতে ভাৰতৰ অতি বেছি গণতন্ত্ৰ উন্নতিৰ বাটৰ হেঙাৰ হৈ পৰিছে৷ তেওঁ কৈছে যে ভাৰতে বিশ্বমানৰ ৫টা কৰ্প’ৰেট গঢ়ি তুলিব পৰা নাই, কাৰণ চৰকাৰে গণতন্ত্ৰৰ বাবে সকলোকে সমানে সন্তুষ্ট কৰিবলৈ যাওঁতে ৫টা বৃহৎ বিশ্বমানৰ কৰ্প’ৰেট গঢ়ি উঠাৰ বাবে যিবোৰ অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰ আৰু সংশোধন কৰিব লাগে, সেইবোৰ কৰিব পৰা নাই৷ গতিকে অমিতাভ কান্তৰ মতে ভাৰতৰ গণতন্ত্ৰ হ’ল ভাৰতৰ উন্নতিৰ বাটৰ হেঙাৰ৷ আৰু উন্নতিৰ বাবে পৃথিৱীৰ বজাৰত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিব পৰা বৃহৎ কৰ্প’ৰেট গঢ়ি উঠিব লাগিব৷ ভাৰতত গণতন্ত্ৰৰ বাবে অলেখ সৰু সৰু কোম্পানী গঢ়ি উঠিছে, যিবোৰে বিশ্বৰ বজাৰত প্ৰতিযোগিতাত নামি ভাৰতক উন্নতিৰ পথত আগুৱাই নিব পৰা নাই৷

ভাৰতত উন্নতিৰ কথা ক’লেই চীনৰ উদাহৰণ দিয়া হয়৷ ৩০ বছৰ আগতে চীন ভাৰতৰ সমপৰ্যায়ৰ আছিল৷ এতিয়া চীনৰ মুঠ সম্পদৰ পৰিমাণ ভাৰততকৈ ৫গুণ অধিক৷ সহজ ভাষাত চীনত ভাৰততকৈ ৫গুণ অধিক উন্নতি হৈছে৷ চীনত গণতন্ত্ৰৰ কোনো চিন-মোকাম নাই৷ চীনত নিৰ্বাচিত সাংসদ নাই, বিৰোধী দল নাই, মত প্ৰকাশৰ অধিকাৰ নাই, স্বাধীন প্ৰচাৰ মাধ্যম নাই৷ চীনত কমিউনিষ্ট দলৰ একনায়কত্ব চলে৷ কাৰো মতামতলৈ ভ্ৰূক্ষেপ কৰাৰ, কাৰো স’তে আলোচনা কৰাৰ বা সহমতত উপনীত হোৱাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই৷ সেয়েহে চীনৰ একনায়কত্ববাদী শাসকে যিকোনো সিদ্ধান্ত তৎক্ষণাৎ লৈ তাক বলৱৎ কৰিব পাৰে৷ বিজেপি চৰকাৰে পৰিকল্পনা আয়োগ বিলুপ্ত কৰি গঠন কৰা নিটি আয়োগৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াজনে যেতিয়া কয় যে ভাৰতত গণতন্ত্ৰ  বৰ বেছি হৈছে, তেতিয়া এই প্ৰশ্ন উঠিছে যে এইখন চৰকাৰে চীনৰ দৰে একনায়কত্ববাদ পছন্দ কৰে নেকি, য’ত তেওঁলোকে যি মৰ্জি তাকে সিদ্ধান্ত ল’ব পাৰিব? গণতন্ত্ৰৰ বাবেই কিবা এটা সিদ্ধান্ত ল’বলৈ বা এখন নতুন আইন প্ৰণয়ন কৰিবলৈ বিৰোধী দলৰ স’তে আলোচনা কৰা, ৰাইজ, বিশেষজ্ঞ আৰু প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ মতামতক গুৰুত্ব দি এটা সহমতত উপনীত হোৱাৰ চেষ্টা কৰাৰ দৰে অদৰকাৰী কামত সময় নষ্ট কৰিব লাগে৷

উন্নতি মানে কি তাক লৈ  নতুনকৈ চিন্তা-চৰ্চা হৈছে৷ চীনৰ দৰে সম্পদশালী হোৱাটোৱেই উন্নতিৰ একমাত্ৰ মাপকাঠী নেকি? আমাৰ চুবুৰীয়া দেশ ভূটানে সম্পদতকৈ সুখক অধিক গুৰুত্ব দিছে৷ মুঠ জাতীয় সম্পদ বৃদ্ধিতকৈ মুঠ জাতীয় সুখ বৃদ্ধি কৰাটোহে অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি তেওঁলোকে বিবেচনা কৰিছে৷ এটা আধুনিক জীৱন যাপনৰ বাবে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ সম্পদ অপৰিহাৰ্য, কিন্তু সম্পদে এক পৰিপূৰ্ণ জীৱনৰ নি(য়তা প্ৰদান নকৰে৷

কৰ’নাই সমগ্ৰ দেশ স্তব্ধ কৰি ৰখাৰ সময়ত চৰকাৰে অধিসূচনা জাৰি কৰি তিনিখনকৈ কৃষি সংশোধনী আইন বলৱৎ কৰিলে আৰু কৃষক সংগঠনবোৰৰ স’তে, বিৰোধী দলৰ স’তে, বিশেষজ্ঞসকলৰ স’তে, ৰাইজৰ স’তে, বা প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ স’তে কোনো আলোচনা নকৰাকৈ সেই আইন নিজৰ সংখ্যাগৰিষ্ঠতাৰ জোৰত সংসদত গৃহিত কৰিলে৷ চৰকাৰে যাৰ হিতৰ বাবে এই কৃষি আইন প্ৰণয়ন কৰা বুলি দাবী কৰিছে, সেই কৃষকসকলে এই আইন তেওঁলোকৰ স্বাৰ্থৰ পৰিপন্থী বুলি দেশজুৰি প্ৰবল প্ৰতিবাদী আন্দোলন গঢ়ি তুলিছে৷ কৃষকৰ মতে এই আইনকেইখনে কৃষকৰ স্বাৰ্থ বিঘ্নিত কৰিব আৰু কৰ্প’ৰেটৰ স্বাৰ্থহে পূৰণ কৰিব৷ 

নিটি আয়োগৰ মুৰব্বীয়ে ভাবে যে গণতন্ত্ৰ, সংসদ, বিৰোধী দল, মতপ্ৰকাশৰ অধিকাৰ, প্ৰচাৰ মাধ্যম আদি আহুকাল নাথাকিলে চৰকাৰে নিজৰ মৰ্জি মতে যি ইচ্ছা আইন প্ৰণয়ন কৰিব পাৰিলেহেঁতেন আৰু তেতিয়া দেশৰ দ্ৰুত উন্নতি হ’লহেঁতেন৷ বৰ্তমানৰ চৰকাৰখনেও তেনেধৰণে ভাবে নেকি?

আমেৰিকা, জাপান, পশ্চিম ইউৰোপীয় দেশবোৰ চীনতকৈও উন্নত আৰু একে সময়তে গণতান্ত্ৰিক৷ গণতন্ত্ৰ আৰু উন্নয়ন দুটা পৰস্পৰবিৰোধী ধাৰণা নহয়৷ গণতন্ত্ৰৰ বিনিময়ত উন্নতিৰ কথা কোৱাসকল আচলতে একনায়কত্ববাদী শাসনৰ সমৰ্থক৷