মানৱ জীৱনত কৰা কৰ্মৰ এটা ফল আছে বুলি সততে বিশ্বাস কৰা হয়৷ ভাল কৰ্মৰ ভাল ফল আৰু বেয়া কৰ্মৰ ফল বেয়া বুলি দিয়া যুক্তিৰ আঁৰত আছে অনেক আধাৰ৷ ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণই কৌৰৱ-পাণ্ডৱৰ যুদ্ধখনত লোৱা ভূমিকাৰ সমালোচনা কৰি ধৃতৰাষ্ট্ৰৰ পত্নী গান্ধাৰীয়ে কৃষ্ণক দিয়া অভিশাপ মতেই ধ্বংস হৈছিল যদু বংশ৷ যুধিষ্ঠিৰে নিজা গুৰু দ্ৰোণাচাৰ্যৰ পুত্ৰ অশ্বত্থামাৰ মৃত্যুৰ বাতৰি সংক্ৰান্তত গুৰুক দিয়া অৰ্ধসত্যৰ পাপৰ প্ৰায়শ্চিত্ত কৰিবলৈ এবাৰ নৰক দৰ্শন কৰিব লাগিছিল৷ এনেবোৰ আধ্যাত্মিক কথা-কাহিনীৰ আঁৰত থকা প্ৰধান তত্ত্বটো হৈছে ‘সত্য বা সততা’৷ সত্যৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত মানৱ সভ্যতাৰ প্ৰতিটো কৰ্মৰ আছে দুটা ফল– ভাল আৰু বেয়া৷ আধ্যাত্মিক চিন্তাধাৰাৰ প্ৰতিটো বিশ্লেষণৰ অন্তত পোৱা যায় ভাল আৰু বেয়াৰ পৰিণতি৷ ভাল কৰ্মৰ দ্বাৰা নিজৰ জীৱনৰ লগতে সকলোৰে কল্যাণ সাধন কৰা এজন ব্যক্তিয়ে সৰগত স্থান পায় বুলি বিশ্বাস কৰে বহু ব্যক্তিয়ে৷ ভাল আৰু বেয়াৰ নিদৰ্শনতেই প্ৰকৃততে চলি থাকে সমাজ ব্যৱস্থা আৰু প্ৰতিজন ব্যক্তিয়েই কৰ্মৰ দ্বাৰা নিজা নিজা পৰিচয় দাঙি ধৰে সমাজত৷

ভাৰতীয় জনজীৱনত সত্যৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰা মহাত্মা গান্ধীৰ ‘সত্যমেয় জয়তে’ অৰ্থাৎ ‘সত্যৰ সদায় জয়’ উক্তিকেই সাৰোগত কৰি চলি আছে জনজীৱন৷ দেশৰ কৃষক আৰু শ্ৰমিকসকলৰ কৰ্মৰ ফলত গতিশীল হৈ থকা ভাৰতত আজিও ভগৱানৰ অস্তিত্ব বিচাৰি মন্দিৰ, মছজিদ, গিৰ্জা আদিলৈ সঘনে যাত্ৰা কৰে নাগৰিকে৷ ঘৰৰ বা পৰিয়ালৰ প্ৰতিটো মাংগলিক কৰ্মত ভগৱানৰ উপস্থিতি অনুমান কৰা ব্যক্তিৰ মনৰ পৰা ক্ষন্তেকৰ কাৰণে হেৰাই যায় আসুৰিক ভাব৷ আনহাতে, প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ শৰীৰত থকা আসুৰিক ভাবৰ কাৰণেই সমাজত হত্যা, হিংসা, ঠগ, প্ৰৱঞ্চনা, অসত্য আদি কৰ্মৰ উপস্থিতি দেখিবলৈ পোৱা যায়৷ সমাজত যিদৰে আনৰ দুখত দুখী হোৱা ব্যক্তি আছে, ঠিক সেইদৰে আনক দুখ দি সুখী হোৱা ব্যক্তিও আছে৷ সম্পদ আহৰণৰ দ্বাৰা নিজৰ লগতে পৰিয়ালক পাৰ্থিৱ সুখ দিবলৈ কৰা প্ৰয়াসৰ আঁৰত থকা মিছা কথা, মিছা কৰ্মৰ বিপৰীতে সমাজত আজিও ব্যক্তি আছে যি নিজৰ ধন-সম্পত্তি বিলীন কৰে আনৰ স্বাৰ্থত৷

পথৰ ওপৰত প্ৰত্যক্ষ কৰা মানৱৰ মন বুজি পোৱাটো আজিও সমৰ্থ নহ’ল বিজ্ঞান৷ কোনো এজন ব্যক্তিক ৰোগৰ পৰা অব্যাহতি দিয়া, জীৱন সুন্দৰ কৰাত বিজ্ঞানৰ সফলতা দেখা  যায় যদিও পাপ-পুণ্য, সত্য-অসত্য আদিৰ তত্ত্ববোৰ বিশ্লেষণ কৰাত ব্যৰ্থ বিজ্ঞান৷ সমাজত যিমানেই নতুন নতুন তথ্য-প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ হৈছে, সিমানেই হ্ৰাস পাইছে সুখৰ সূচাংক৷ কৃষি, ব্যৱসায়-বাণিজ্য বা সেৱাখণ্ডত নিয়োজিত প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ জীৱনলৈ ধনৰ আগমন ঘটিছে যদিও প্ৰস্থান লৈছে সুখ-শান্তিয়ে৷ মানৱৰ হাততেই লুণ্ঠিত হৈছে মানৱ৷ সুখৰ আশাত মানৱৰ দ্বাৰা সংঘটিত হৈছে হত্যা, হিংসা, ধৰ্ষণ, নিৰ্যাতন আদি কৰ্ম৷ কঠোৰ আইন-কানুন ব্যৱস্থাই ৰোধ কৰিব পৰা নাই মানৱৰ আসুৰিক শক্তিক৷ পাপ-পুণ্যৰ জ্ঞানৰ পৰা যেন নিলগত আজিৰ মানৱ৷ সৰগৰ কামনা যেন হেৰাই গৈছে আৰু গৃহীত হৈছে নৰকৰ গ্ৰহণযোগ্যতাৰ৷ এনে এক ক্ষণত সত্যতাৰ কামনা কৰা প্ৰতিজন নাগৰিকেই পণ ল’ব লাগিব কষ্ট, ত্যাগৰ আদৰ্শৰ৷ সত্যৰ মাজতে পোৱা যাব সৰগৰ সন্ধান৷