‘অশান্ত ইলেকট্ৰন’ এতিয়া সম্ভৱনে
‘ৰামধেনু’ নামৰ আলোচনী এখনে পতা চুটিগল্প প্ৰতিযোগিতাত এটা ৪০ পৃষ্ঠাৰ গল্পই প্ৰথম পুৰস্কাৰ পাইছিল৷ গল্পটোৰ নাম আছিল ‘অশান্ত ইলেকট্ৰন’, আৰু লেখকৰ নাম আছিল সৌৰভ কুমাৰ চলিহা৷ গল্পটোৱে আমাৰ বাতৰিকাকতৰ ভাষাত ‘চাঞ্চল্য’ৰ সৃষ্টি কৰিছিল৷ সেইটো ১৯৫০ চনৰ ঘটনা, ইতিমধ্যে ৭৪ বছৰ পাৰ হৈ গৈছে৷ সৌৰভ কুমাৰ চলিহা তেওঁৰ আচল নাম নাছিল, আৰু তেওঁ সাহিত্যৰ ছাত্ৰও নাছিল৷ তেওঁৰ প্ৰকৃত নাম আছিল সুৰেন্দ্ৰ নাথ মেধি, আৰু তেওঁ আছিল পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ শিক্ষক৷ মানুহজন আলেঙে আলেঙে ফুৰিছিল৷ অশান্ত ইলেকট্ৰন গল্পটোৰ আজিও আলোচনা হৈ আছে৷ তেওঁৰ আন বহু গল্পৰ আলোচনা হৈ আছে৷ সেই ‘ৰামধেনু’ নামৰ আলোচনীখনে অসমীয়া সাহিত্যত এটা যুগৰ সৃষ্টি কৰিছিল৷
প্ৰশ্নটো হ’ল– এটা গল্প বা এখন আলোচনীৰ এতিয়াও সেই ক্ষমতা আছেনে? বৰ্তমান আন এখন ৰামধেনুৰ গল্প প্ৰতিযোগিতাত প্ৰথম পুৰস্কাৰ পাই সেইখন আলোচনীতেই প্ৰকাশ হোৱা আন এটা ৪০ পৃষ্ঠাৰ (অথবা চাৰি পৃষ্ঠাৰ) চুটিগল্পই তেনেধৰণৰ আলোড়ন, তেনে ‘চাঞ্চল্য’ সৃষ্টি কৰিবনে? অশান্ত ইনেকট্ৰন যদি আজি সৃষ্টি কৰা হ’লহেঁতেন, তেতিয়াও সি তাৰ প্ৰভাৱ আৰু প্ৰতিপত্তিৰ ক্ষেত্ৰত আগৰটোৰ সমানেই দপ্দপাই থাকিব পাৰিলেহেঁতেননে?
অশান্ত ইলেকট্ৰন আৰু সৌৰভ কুমাৰ চলিহা ভাগ্যৱান আছিল৷ সেই প্ৰতিযোগিতাত পুৰস্কাৰ নোপোৱা গল্পকাৰসকল কোন আছিল? বিচাৰক কোন আছিল? পুৰস্কাৰ নোপোৱাকেইজনে অশান্ত ইলেকট্ৰনৰ বিষয়ে কি কৈছিল? সম্পাদকৰ বিৰুদ্ধে, বিচাৰকৰ বিৰুদ্ধে পক্ষপাতিত্বৰ, স্বজন-তোষণৰ অভিযোগ আনিছিলনে? আমি নাজানো, কাৰণ তেতিয়া ফেচবুক, ৱাটছএপ নাছিল৷ মাহত এবাৰ প্ৰকাশ হোৱা ৰামধেনুলৈ গল্প-কবিতা পঠাই লেখকে চাৰি মাহ, ছমাহ বা তাতোধিক কাল অধীৰ আগ্ৰহেৰে অপেক্ষা কৰিছিল; বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ দৰে সম্পাদকে কি ছপাব আৰু কি নছপাব সিদ্ধান্ত লৈছিল৷ বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ বিৰুদ্ধে পক্ষপাতিত্বৰ, লবী পকোৱাৰ অভিযোগ উঠিছিলনে? আমি নাজানো, কাৰণ ফেচবুক, ৱাটছএপ নাছিল৷ কোনোবাই আশান্ত ইলেকট্ৰন এটা বাজে গল্প বুলি ঈৰ্ষাত জ্বলি-পকি মৰিলেও, বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যই লেখা প্ৰকাশ নকৰিলে তেওঁৰ ওপৰত খঙত গুজৰি-গুমৰি থাকিলেও, সেই খং, অসন্তুষ্টি সমগ্ৰ অসমক জনোৱাৰ কোনো উপায় নাছিল৷ গতিকে অশান্ত ইলেকট্ৰনে, ৰামধেনুৱে বা তাত প্ৰকাশিত লেখাই দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল৷ ৪০ পৃষ্ঠাৰ গল্প এটা মন-মগজুত থিতাপি ল’বলৈ, অনুভূতিত সাঁচ বহুৱাবলৈ প্ৰয়োজনীয় সময়খিনি পাইছিল৷ পাছৰখন ৰামধেনু প্ৰকাশ নোহোৱালৈ ঘৰৰ মেজত, বিছনাৰ শিতানত ৰামধেনুখন এমাহ ধৰি আছিল, ঘৰত টিভি, ম’বাইল ফোন নাছিল৷ গতিকে ৰামধেনুখন পঢ়িছিল৷ তাত থকা ভাল লেখাবোৰ ওলাই অহাৰ অৱকাশ আছিল৷
গতিকে কেৱল অশান্ত ইলেকট্ৰন সৃষ্টি হ’লেই নহ’ব, লগতে সি গণ-মানসত নহ’লেও যথেষ্টসংখ্যক পঢ়ুৱৈৰ মানসত সাঁচ বহুৱাবলৈ সক্ষম হোৱাৰ পৰিৱেশ এটাও থাকিব লাগিব৷ কবি, গল্পকাৰ, সাহিত্যিকে বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ সম্পাদকীয় চালনিখনেৰে পাৰ হৈ যাব লাগিব, তেওঁ প্ৰয়োজনবোধ কৰিলে লেখকলৈ ব্যক্তিগত চিঠি লিখি গল্পকাৰ, কবিক তেওঁলোকৰ লেখা পুনৰ লিখি পঠাবলৈ ক’ব৷ এতিয়া কাৰ ইমান সময় আছে? কোনে সম্পাদকীয় দাদাগিৰি সহ্য কৰিব? লেখা ফেচবুকত দি দিব আৰু লগতে সম্পাদককো এজাউৰি দিব৷ নিজৰ সৃষ্টিৰ লেখক নিজেই চকীদাৰৰ ৰূপত থিয় দিব৷
এতিয়া দুটা সমস্যা আছে৷ এটা হ’ল যে ভাল লেখা, ভাল সৃষ্টি, ভাল ‘কনটেণ্ট’ নাই৷ আনটো হ’ল– ইমান বেছি সৃষ্টি, লেখা বা কনটেণ্ট আছে যে তাৰ মাজত ভালটো চকুত পৰাৰ বা ভালটো উলিয়াই অনাৰ সম্ভাৱনা নিচেই কম৷ আৰু অশান্ত ইলেকট্ৰনৰ দৰে ৪০ পৃষ্ঠাৰ জটিল গল্প এটা এতিয়া অলেখ সস্তিয়া মনোৰঞ্জনৰ মাজত আওমৰণে মৰাৰ সম্ভাৱনাই অধিক৷
গণমাধ্যমে তাৰ নামটোৱেই কৈ দিয়াৰ দৰে সৰ্বাধিক মানুহৰ মাধ্যম হ’বলৈ, জনপ্ৰিয় হ’বলৈ চেষ্টা কৰে৷ গতিকে স্বাভাৱিকতে সি মানৰ সেইটো পৰ্যায়ত নিজকে প্ৰতিষ্ঠা কৰে, যিটোৱে সৰ্বাধিক লোকৰ ৰুচিবোধক আৱেদন জনায়৷ ইংৰাজীত যাক কোৱা হয় lowest common dinominator, মানৰ আটাইতকৈ নূ্যনতম পৰ্যায়৷ গণমাধ্যম তাৰ সংজ্ঞা মতেই তেনে হ’বলৈ বাধ্য৷ অশান্ত ইলেকট্ৰনে বা ৰামধেনুৱে নিজে তেনে ন্যূনতম পৰ্যায়লৈ নামি নাযায়, বৰং ই এজন পাঠকৰ ৰুচিবোধৰ উত্তৰণ ঘটায়৷ গণমাধ্যমে সেই কাম কৰিব নোৱাৰে৷ আৰু এতিয়া যিহেতু সকলো মাধ্যমেই গণমাধ্যম, গতিকে ক’ৰবাত কেনেবাকৈ এটা অশান্ত ইলেকট্ৰন ওলালেও সি চকুত নপৰাকৈ মৃত্যুমুখত পৰাৰ সম্ভাৱনাই অধিক৷
জনপ্ৰিয় গণমাধ্যমত অশান্ত ইলেকট্ৰনৰ বাবে ঠাই নাই৷ সৰ্বাধিক মানুহৰ ৰুচিবোধৰ মানত নিজকে স্থাপন নকৰা এটা মাধ্যম এতিয়া সম্ভৱনে? অশান্ত ইনেকট্ৰন এতিয়া সম্ভৱনে?