গুণ্গুণ গুঞ্জন
... যান্ত্ৰিকতাই লাহে লাহে মানুহৰ সহজ-সৰল প্ৰকৃতিবোৰ শেষ কৰি আনিছে৷ গুণ্গুণ কৰা স্বভাৱ মানুহৰ অন্তৰৰ পৰা স্বতঃস্ফূৰ্তভাৱে নিগৰি অহা এক মানৱীয় প্ৰক্ৰিয়া৷ জঞ্জালৰ মাজত ক্ষণিক গুণ্গুণাই দেহ-মনৰ শান্তি পাবলৈ ধন-বিতৰ প্ৰয়োজন নাই৷ গুণ্গুণাবলৈ সুকণ্ঠৰ অধিকাৰী হোৱাৰো প্ৰয়োজন নাই৷ অন্তৰত গান থাকিলেই গুণ্গুণাব পাৰি৷ ই কেৱল মনৰ বাবেই নহয়, দেহৰ বাবেও উপকাৰী৷ গুণ্গুণাওঁতে যিহেতু মুখ খোলাৰ প্ৰয়োজন নাই; এই প্ৰক্ৰিয়াই শ্বাস-নিশ্বাসৰ নলী চাফা কৰাত সহায় কৰে ...
ৰাজনীতিৰ মেৰপেঁচ, মহামাৰীৰ ব্যাপক সন্ত্ৰাস ইত্যাদি এশ-এবুৰি জঞ্জালৰ মাজত পেঁপুৱা লাগি থাকোঁতেই আজি পুৱাতেই হঠাৎ মনটো ফৰকাল হৈ উঠিল৷ দৈনিক হাজিৰা কৰা মানুহটোৱে কাঁচি এখন লৈ মোৰ ঘৰৰ সমুখৰ বননিডৰা চাফা কৰি আছে– আপোনমনে কিবা এটা গুণ্গুণাই৷ ৱৰ্ডছৱৰ্থৰ ‘ছলিটেৰী ৰীপাৰ’ কবিতাৰ ‘লুচী’লৈ মনত নপৰিলেও দিনটোৰ বাবে যেন মনটো ভাল লাগি গ’ল৷ শ্ৰমৰ মাজতে গুণ্গুণাই মানুহটোৱে আপোন পাহৰা হৈ কাম কৰি আছে, কোনো দুশ্চিন্তাই ঘেৰি নধৰাকৈ৷ হাতত কোনো ম’বাইল বা অন্য আধুনিক সৰঞ্জাম নাই৷ স্বাভাৱিকভাৱে মনলৈ অহা কিবা এটা গীতৰ সুৰ গুণ্গুণায়েই প্ৰাণৰ তৃপ্তি পাইছে কামৰ মাজতে৷
কথাটোৱে ভবাই তুলিলে৷ এই ইশ্বৰপ্ৰদত্ত স্বভাৱটো কেৱল মানুহ জাতিৰে একচেটিয়া বিশেষাধিকাৰ নে আন জীৱৰো আছে? সৰুতে হাঁহ-কুকুৰাবোৰে চোতালত চৰি ফুৰোঁতে কিবাকিবি কেপকেপ, পেকপেক কৰি থকা দেখিছোঁ, শুনিছোঁ৷ ইও একপ্ৰকাৰৰ গুণ্গুণনিয়েই৷ ইংৰাজীত ইয়াক ‘হামিং’ বুলি কয়৷ গুণ্গুণোৱা বা হামিং কৰা মানুহ জাতিৰ এটি সহজাত স্বভাৱ৷ পৃথিৱীত খুব কম লোকহে ওলাব যি হয়তো কেতিয়াও কোনো মুহূৰ্তত ক’ৰবাত গুণ্গুণাই উঠা নাই৷ এটা মন কৰিবলগীয়া কথা যে সাধাৰণতে মানুহে অন্যমনস্কভাৱেহে গুণ্গুণায়; সচেতনভাৱে খুবেই কম৷ বহুতে কিবা এটা কামত মগ্ন হৈ থাকোঁতেহে গুণগুণ আৰম্ভ কৰে৷ হাতত থকা কামটোত অধিক মনোনিৱেশ কৰাত গুণ্গুণনিটোৱে যেন সহায়হে কৰে৷ এয়া মানুহৰ অৱচেতন মনৰ অবুজ ক্ৰিয়া৷ ই এক ঈশ্বৰৰ দান৷ অকলশৰীয়া মুহূৰ্তবোৰত গুণ্গুণনিয়ে মানুহক এক নিৰ্মল শান্তি দিয়ে৷
বিভিন্ন সময়ত বিভিন্ন মানুহে ভিন ভিন ধৰণে গুণগুণায়৷ বহু পুৰুষে সাধাৰণতে দাড়ি কাটোঁতে; বজাৰলৈ গৈ থাকোঁতে; ক’ৰবাৰ পৰা উভতি আহি নিজৰ কোঠাত সোমোৱাৰ লগে লগে; পুৱাৰ আহাৰ গ্ৰহণ কৰাৰ পাছত আগফালৰ বাৰান্দাত; কাৰোবালৈ অপেক্ষা কৰি ৰৈ থাকোঁতে গুণগুনায়৷ পাকঘৰত কাম কৰি থাকোঁতে, বা অন্ত কোনো কামত মজি থাকোঁতে বহু গৃহিণীয়ে গম নোপোৱাকৈয়ে গুণগুণাই পৰিৱেশ মধুৰ কৰি তোলে৷ দুই-এজন এনে ব্যক্তিও আছে যি কেতিয়াবা আন এজনৰ কথাত অস্বস্তি পাই তেওঁৰ কথাৰ মাজতে গুণ্গুণাবলৈ আৰম্ভ কৰে৷ এইবিধ গুণগুণ অৱশ্যে সম্পূৰ্ণ সচেতনভাৱেই কৰা যায়৷
ভাল গায়ক, সুললিত কণ্ঠৰ মানুহে গুণ্গুণালে শুনিবলৈ বেছ মধুৰ হয়৷ বহু বছৰ আগেয়ে এবাৰ ক্ৰিকেট খেলা চাই থকাৰ মাজতে কোকিলকণ্ঠী গায়িকা লতা মংগেশকাৰে অন্যমনস্কভাৱে গীত এটি গুণগুণাওঁতে কাষতে থকা সেই সময়ৰ প্ৰখ্যাত বোলছবি আৰু ক্ৰীড়া সাংবাদিক ৰাজু ভাৰাতনে সেই গুণগুণ তেওঁৰ টেইপ ৰেকৰ্ডাৰত বাণীবদ্ধ কৰাই নহয়, পিছলৈ এটা প্ৰবন্ধও লিখিছিল৷ কথাটোৱে সেই সময়ত অধিক চৰ্চা লভিছিল এইবাবে যে লতাজীয়ে গুণ্গুণাই থকা সুৰটি আশা ভোছলেই অ’ পি নায়াৰৰ সংগীত নিৰ্দেশনাত গোৱা সেইদিনৰ এটা ছুপাৰ হিট গান– যি সময়ত দুই ভাই-ভনীৰ ব্যৱসায়িক প্ৰতিযোগিতামূলক কন্দলক লৈ খবৰ কাগজত যথেষ্ট ‘গছিপ’ চলিছিল৷ অন্যমনস্কভাৱে ওলাই অহা এটা গীতৰ গুণ্গুণ বাতৰি হৈ পৰিছিল৷ কৌতূহল শান্ত কৰিবলৈ বাৰু কৈ থওঁ– গীতটো আছিল ‘মে’ৰে’ ছনম’ বোলছবিৰ ‘যায়িয়ে আপ কাহাঁ, যায়েংগে...’৷
কথা ওলালে ওলাই থাকে৷ ব্যক্তিগত মুহূৰ্তত ভূপেন হাজৰিকাই গুণ্গুণাই থকা শুনিবলৈ পোৱাৰ এটা হেঁপাহ হেঁপাহেই হৈ ৰ’ল৷ ভাগ্যৱান কিছুৱে নি(য় শুনিছে৷ আমাৰ শৈশৱত, বয়োজ্যেষ্ঠসকলেও প্ৰায়েই গুণ্গুণোৱা শুনিছিলোঁ৷ পুৱা-গধূলি ৰবীন্দ্ৰ সংগীত গুণ্গুণালে পৰিৱেশ গহীন হৈ উঠিছিল৷ কিতাপৰ টেবুলত গুণ্গুণালে মাজে-সময়ে কাণ চেপা খোৱাও মনত ভালদৰে আছে৷
আজিকালি মানুহে আগৰ দৰে গুণ্গুণোৱা নেদেখোঁ৷ যান্ত্ৰিকতাই লাহে লাহে মানুহৰ সহজ-সৰল প্ৰকৃতিবোৰ শেষ কৰি আনিছে৷ গুণ্গুণ কৰা স্বভাৱ মানুহৰ অন্তৰৰ পৰা স্বতঃস্ফূৰ্তভাৱে নিগৰি অহা এক মানৱীয় প্ৰক্ৰিয়া৷ জঞ্জালৰ মাজত ক্ষণিক গুণ্গুণাই দেহ-মনৰ শান্তি পাবলৈ ধন-বিতৰ প্ৰয়োজন নাই৷ গুণ্গুণাবলৈ সুকণ্ঠৰ অধিকাৰী হোৱাৰো প্ৰয়োজন নাই৷ অন্তৰত গান থাকিলেই গুণ্গুণাব পাৰি৷ ই কেৱল মনৰ বাবেই নহয়, দেহৰ বাবেও উপকাৰী৷ গুণ্গুণাওঁতে যিহেতু মুখ খোলাৰ প্ৰয়োজন নাই; এই প্ৰক্ৰিয়াই শ্বাস-নিশ্বাসৰ নলী চাফা কৰাত সহায় কৰে৷ ক’ভিড মহামাৰীৰ সময়ত তাতোকৈ উপকাৰী কাম আৰু কি থাকিব পাৰে? গুণগুণাওঁ আহক৷