পৰৱৰ্তী বঁটা কবিলৈ! কিয় কৈছিল মামণি ৰয়ছমে

প্ৰতি ২১ বছৰত জ্ঞানপীঠ অসমলৈ

আমাৰ অসম, ৮ ডিচেম্বৰঃ ইংৰাজী মাধ্যমত পঢ়া অসমীয়া নৱ প্ৰজন্মই মাতৃভাষাৰ প্ৰতি আগ্ৰহ হেৰুৱাই পেলোৱাৰ সময়ত, দ্ৰুতভাৱে অসমীয়া কিতাপ-আলোচনীৰ প্ৰচলন হ্ৰাস হৈ অহাৰ দিনত কবি নীলমণি ফুকনলৈ দেশৰ সাহিত্য ক্ষেত্ৰৰ সৰ্বোচ্ছ সন্মান জ্ঞানপীঠ বঁটা আগবঢ়োৱাতো কেৱল কবিগৰাকীৰ প্ৰতিয়েই সন্মান নহয়, এয়া অসমীয়া ভাষাৰ প্ৰতিয়েই বিৰাট সকাহ আৰু মহাসঞ্জীবনী বুলি অনুভৱ কৰিছে ৰাজ্যৰ বিদ্বৎ সমাজে৷ কিয়নো, সামগ্ৰিকভাৱে এতিয়া অসমতে অসমীয়া ভাষাৰ দুৰ্দিন চলি আছে, গৰিষ্ঠ সংখ্যক শিক্ষানুষ্ঠানত অসমীয়া ভাষা ব্ৰাত্য হৈ পৰিছে৷ চৰকাৰী কাৰ্যালয়ত অসমীয়া ভাষা ব্যৱহাৰৰ বাবে স্বয়ং চৰকাৰেই আগ্ৰহী নোহোৱা হৈছে৷ নিজৰ ৰাজ্যতে মাতৃ ভাষাত লিখা পঢ়া দুৰূহ হৈ পৰিছে৷ এনে এটা সন্ধিক্ষনত অসমীয়া ভাষাৰ, কবিতাৰ সাধক এজনলৈ সাহিত্যৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বঁটা প্ৰদানে আমাৰ মৰমৰ মাতৃভাষাটোক পুনৰ উজ্জীৱিত কৰি তুলিব বুলি ৰাজ্যৰ বিদ্বান সমাজ আৰু আনকি সাধাৰণ ৰাইজো উৎফুল্লিত হৈ পৰিছে৷

তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে অসমৰ সাহিত্যিক দেশৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সাহিত্যৰ বঁটা জ্ঞানপীঠ লাভ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এটা ডাঙৰ সংযোগ বিচাৰি উলিয়াইছে অনুসন্ধিৎসূৱে৷ কাকতালীয়ভাৱে হ’লেও অসমলৈ অহা তিনিটা জ্ঞানপীঠ বঁটাৰ ইটোৰ পৰা সিটোৰ ব্যৱধান ২১ বছৰ৷ উৎসাহী অসমীয়াই অসমৰ তিনিওটা জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভৰ সময়ৰ ব্যৱধান প্ৰতিটোৰ ক্ষেত্ৰত ২১ বছৰ বুলি বিচাৰি উলিওৱাৰ বিষয়টোৱে যথেষ্ট চৰ্চা লাভ কৰিছে আৰু আগ্ৰহৰো সৃষ্টি কৰিছে৷ উল্লেখ্য, ড॰ বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যই ‘মৃত্যুঞ্জয়’ উপন্যাসৰ বাবে ১৯৭৯ চনত জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভ কৰিছিল৷ তেওঁ আছিল ৰাজ্যৰ প্ৰথমজন জ্ঞানপীঠ অৰ্জন কৰোতা সাহিত্যিক৷ ইয়াৰ ২১ বছৰৰ পাছত সাহিত্যিক মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে দ্বিতীয়গৰাকী অসমীয়া হিচাপে ‘দতাঁল হাতীৰ উয়েঁ খোৱা হাওদা’ উপন্যাসৰ বাবে ২০০০ চনত জ্ঞানপীঠ লাভ কৰিছিল৷ আ(ৰ্যজনকভাৱে মঙলবাৰে নিজৰ সাহিত্য কীৰ্তিৰ বাবে কবি নীলমণি ফুকনে জ্ঞানপীঠ লাভ কৰাৰ সময়ৰ ব্যৱধানো ২১ বছৰ৷ তদুপৰি অসমীয়া জাতিৰ তিনিটা সন্ধিক্ষনত তিনিওজন সাহিত্যিকে জ্ঞানপীঠ লাভ কৰাটোৱে জাতিটোক নতুন পথ প্ৰদৰ্শন কৰা বুলিও অনুভৱ কৰিছে অনেকে৷ ১৯৭৯ চনত অসম আন্দোলনে ৰাজ্যক কঁপাই তুলিছিল৷ তেনেদৰে ২০০০ চনত আলফা দমনৰ নামত হোৱা ৰাষ্ট্ৰ সন্ত্ৰাসত অসমীয়া গভীৰভাৱে বিতুষ্ট হৈছিল৷ এতিয়াও অসমৰ জনগন ‘কা’ নামৰ বিতৰ্কিত আইনখনক লৈ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে অসন্তুষ্ট৷ ৰাজ্যৰ তিনিওজন প্ৰথিতযশা সাহিত্যিকৰ জ্ঞানপীঠ অৰ্জনৰ এই সময়খিনিক অসমৰ বাবে ডাঙৰ সন্ধিক্ষন বুলিয়েই অনেকে মত প্ৰকাশ কৰিছে৷

কবি নীলমণি ফুকনে তেওঁৰ কাব্য কীৰ্তিৰ বাবে জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভ কৰাৰ পাছতে ৰাজ্যৰ দ্বিতীয়গৰাকী জ্ঞানপীঠ বিজয়ী মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে তেতিয়াই কৰা এটা মন্তব্যই আজি ৰাজ্যত একপ্ৰকাৰ আলোড়নৰ সৃষ্টি কৰিছে৷ ২০০১ চনত জ্ঞানপীঠ অৰ্জনৰ পাছতে মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে এটা সাক্ষাতকাৰত কৈছিল–‘মই আজিয়েই কৈ থ’লো, অসমে পৰৱৰ্তী জ্ঞানপীঠ বঁটা কবিতাৰ কাৰনে পাব৷’ ২০ বছৰৰ পাছত মামণি ৰয়ছমৰ এই অমোঘ বাক্য আজি আখৰে আখৰে মিলি যোৱাত সকলোৱে আ(ৰ্য প্ৰকাশ কৰিছে৷ নীলমণি ফুকনে জ্ঞানপীঠ অৰ্জন কৰাৰ খবৰ প্ৰকাশ হোৱাৰ কিছু সময়ৰ পাছতে ‘ফেচবুক’ত মামনি ৰয়ছম গোস্বামীৰ সেই বক্তব্য সম্বলিত পৃষ্ঠা আক্ষৰিক অৰ্থতে ভাইৰেল হৈ পৰে৷ সাধাৰণ লোকৰ পৰা সাহিত্যিকলৈ, কবিৰ পৰা বুদ্ধিজীবিলৈ সকলোৱে ‘ফেচবুক’ত উক্ত পৃষ্ঠাটোৰ ফটো আপলোড কৰি মামণি ৰয়ছম গোস্বামীক ভৱিষ্যদ্বানীৰ সাৰ্থকতা প্ৰমাণ কৰাত উঠিপৰি লাগে৷ উল্লেখ্য, অধুনালুপ্ত ‘জিলিঙনি’ নামৰ আলোচনীখনত জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভৰ পাছত সেই বিখ্যাত হৈ পৰা সাক্ষাৎকাৰটো লৈছিল কবি-সাংবাদিক কুশল দত্তই৷ সম্প্ৰতি দৈনিক অসমৰ সাংবাদিক কুশল দত্তই তেওঁৰ চাৰিপৃষ্ঠাজোৰা দীঘলীয়া সাক্ষাতকাৰটোৰ প্ৰায় শেষ অংশত সুধিছিল–‘বাইদেউ, শেষৰ প্ৰশ্নটোলৈ আহিছো–কবিতা, গল্প, উপন্যাস, প্ৰবন্ধ আদিৰ ক্ষেত্ৰত অসমৰ নতুন প্ৰজন্মৰ লেখক-লেখিকাসকলৰ ওপৰত আপোনাৰ আস্থা তথা ধাৰণা কেনে?’ তেওঁ উত্তৰত কৈছিল–‘নতুন চামৰ ওপৰত মোৰ আস্থা আছে৷ বিশেষকৈ কবিতাৰ ক্ষেত্ৰত৷ মই আজিয়েই কৈ থ’লো, অসমে পৰৱৰ্তী জ্ঞানপীঠ বঁটাটো কবিতাৰ কাৰনে পাব৷ মোৰ খুব বিশ্বাস আছে৷’ সাক্ষাৎকাৰটো প্ৰকাশ হৈছিল ২০০১ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ সংখ্যাত আৰু কুশল দত্ত তেতিয়া আলোচনীখনৰ সহকাৰী সম্পাদক আছিল৷

পিছে মামনি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে এই বক্তব্য ভৱিষ্যদ্বানী হিচাপে কৰা নাছিল৷ তেতিয়াৰ পৰা ৰাজ্যৰ সাহিত্যৰ সকলো ঘটনাক্ৰম নখদৰ্পনত ৰখা এজন সাংবাদিক-কবিয়ে ক’লে, এটা বিশেষ পৰিস্থিতিৰ বাবেহে মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে তেনে মন্তব্য কৰিছিল৷ কিয়নো মামনি ৰয়ছমে জ্ঞানপীঠ লাভ কৰাত আনন্দিত হৈয়ো নিজে কিয় জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভ কৰিব নোৱাৰিলে, সেই বিষয়টোৱে অসমৰ এগৰাকী বিখ্যাত কবিৰ অন্তৰত গুৰুতৰ আঘাত দিছিল৷ মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে জ্ঞানপীঠ বঁটা অৰ্জন কৰাৰ পাছত সেই বিখ্যাত কবিগৰাকী অসুস্থ হৈ পৰিছিল আৰু হৃদৰোগত ভোগাৰ বাবে তেওঁ লগে লগে এখন আগশাৰীৰ চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি হ’বলগীয়া হৈছিল৷ প্ৰবীন কবিগৰাকীক মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে অত্যন্ত শ্ৰদ্ধা কৰিছিল আৰু সেই ঘটনা সম্পৰ্কে তেওঁ অৱগত আছিল৷ তেনে এক পৰিস্থিতিত নিজৰ সাফল্য আৰু গুৰুসম এজন কবিৰ মানসিক অৱস্থা আৰু অৱদানৰ কাৰণ উপলব্ধি কৰিয়েই মামনি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে একাধিক বিষয়ত কৰা সাক্ষাৎকাৰটোৰ নিৰ্দিষ্ট প্ৰশ্নৰ উত্তৰত কেৱল কবিতাক উচ্ছস্থান দি তেনে মন্তব্য কৰিবলগীয়া হৈছিল৷ অৱশ্যে মামণি ৰয়ছম গোস্বামীৰ সেই বক্তব্য আজিৰ দিনটোত ঐতিহাসিক মন্তব্য হৈ পৰিল৷