জেষ্ঠ নাগৰিকৰ সমস্যা

বয়োজেষ্ঠ নাগৰিক বুলি ক’লে  সাধাৰণতে ষাঠি বছৰৰ ঊধবৰ্ৰ পুৰুষ-মহিলাকে বুজোৱা হয়৷ এটা সময় আছিল যেতিয়া চৰকাৰী চাকৰিয়ালৰ অৱসৰৰ বয়স আছিল ৫৮-৬০ বছৰ আৰু অৱসৰৰ সময়ত সহকৰ্মীসকলে এযোৰ ধুতি-কুৰ্তা,এখন ধৰ্মগ্ৰন্থ আৰু এখন শৰাইৰে বিদায় সম্ভাষণ জনাইছিল৷ ইয়াৰ দ্বাৰা ইয়াকে ধৰি লোৱা হৈছিল যে অৱসৰৰ পাছত মানুহজন বেছিদিন জীয়াই নাথাকে আৰু যিকেইদিন জীয়াই থাকে মানুহজনে ধৰ্ম-কৰ্ম কৰিয়ে কটাব৷ ইয়াৰ যুক্তি নথকা নহয়৷ চিকিৎসা বিজ্ঞান আৰু বিজ্ঞান-প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ লগে লগে মানুহৰ জীৱন ধাৰণৰ মানো উন্নত হৈছে,যাৰ বাবে গঢ আয়ুস বৃদ্ধি পাইছে৷ ১৯৯০ চনত ভাৰতত মানুহৰ গঢ বয়স আছিল প্ৰায় ৫৮ বছৰ,২০২০ত এই বয়স বৃদ্ধি হৈ হয়গৈ ৭০ বছৰ,আৰু এই ধাৰা অব্যাহত থাকিলে ২০৫০ত এই বয়স ৭৫ বছৰ হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে৷ [অসমৰ ক্ষেত্ৰত এই গঢ সবৰ্ভাৰতীয় গঢৰ তুলনাত প্ৰায় ৩ বছৰ কম] ভাৰতত ১৯৬১ চনত বয়োজে্যষ্ঠ লোকৰ সংখ্যা আছিল মুঠ জনসংখ্যাৰ ৫.৬ শতাংশ আৰু ২০২১ চনত এই সংখ্যা ১০.১ শতাংশলৈ বৃদ্ধি পায়৷ সংখ্যাৰ হিচাপত বয়োজে্যষ্ঠ নাগৰিকৰ সংখ্যা ২০১১ চনত ১০৪ নিযুতৰ পৰা ২০২১ত ১৩৮ নিযুত [৬৭ নিযুত পুৰুষ আৰু ৭১ নিযুত মহিলা] আৰু ২০২৬ত এই সংখ্যা ১৭৩ নিযুতলৈ বৃদ্ধি পোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে৷ এইখিনিতে আন এটা কথা উল্লেখ কৰিবলগীয়া,পুৰুষৰ তুলনাত মহিলাৰ গড় বয়স প্ৰায় ৩ বছৰ বেছি, অৰ্থাৎ বয়োজ্যেষ্ঠ পুৰুষৰ তুলনাত মহিলাৰ সংখ্যা বেছি৷

২০১১ চনৰ লোকপিয়লৰ তথ্য অনুসৰি ৭১ শতাংশ বয়োজ্যেষ্ঠ লোক গ্ৰামাঞ্চলত আৰু ২৯ শতাংশ চহৰ অঞ্চলত থাকে৷ ৬০-৬৪ বছৰ বয়সৰ এই জেষ্ঠ নাগৰিকসকল১৭৬ শতাংশ বিবাহিত,২২ শতাংশ এজনীয়া [স্বামী বা স্ত্ৰী কোনোবা এজনৰ মৃত্যু]আৰু ২ শতাংশ সন্তানহীন বা বিবাহ বিচ্চেদিত৷ এই সংখ্যাৰ কিছু সাল-সলনি হ’ব পাৰে৷ যোৱা দুটা দশক বিশেষকৈ যোৱা দশকটোত মানুহৰ জীৱনধাৰণৰ পদ্ধতিৰ আমূল পৰিৱৰ্তন হৈছে৷ মানুহৰ জীৱনধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজন হোৱা দৈনন্দিন খৰচ,আমোদ-প্ৰমোদ আৰু বিলাসিতা হঠাৎ বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰিছে, বিশেষকৈ ম’বাইল ফোনৰ লগতে ইণ্টাৰনেট, মহিলাৰ প্ৰসাধন আৰু বেশ-ভূষা, সামাজিক মৰ্যাদাৰ বাবে বিলাসী বাহন,ফুৰা-চকা আৰু বাহিৰৰ খাদ্য আদি৷ এনে ওপৰুৱা খৰচৰ যোৰা মাৰিবৰ বাবে কম উপাৰ্জনৰ পৰিয়ালে কেতিয়াবা কিছুমান খৰচ কৰ্তন কৰিবলগীয়া হয় আৰু অকৃতজ্ঞ এচাম লোকে সাধাৰণতে বৃদ্ধ পিতৃ-মাতৃৰ পৰা আঁতৰি বা তেওঁলোকক ঘৰৰ পৰা উলিয়াই দি খৰচ কমোৱাটোকে সহজ উপায় হিচাপে বিবেচনা কৰে৷  প্ৰায় একে কাৰণতে মানুহে যৌথ পৰিয়ালৰ ধাৰণা পৰিহাৰ কৰিছে,পৰিয়াল সীমিত কৰিছে৷ ‘হম দো হমাৰে দো’ধাৰণা চেৰ পেলাই বহু পৰিয়ালে বৰ্তমান এটা সন্তানতে সামৰণি মাৰিছে৷ আনহাতে, যাতায়াত আৰু দুৰসংযোগ ব্যৱস্থাৰ উন্নতি আৰু কৰ্মসংস্থাপনৰ অভাৱৰ বাবে পূবৰ্তে অসমৰ বাহিৰলৈ চাকৰিৰ বাবে যাব নোখোজা বহু ল’ৰা-ছোৱালীয়ে এতিয়া চাকৰিৰ বাবে অসমৰ বাহিৰ বা বিদেশলৈ যোৱাৰ উপৰি বহুতে বিভিন্ন দেশৰ নাগৰিকত্ব গ্ৰহণ কৰি স্থায়ীভাৱে থাকিবলৈ লৈছে৷ এনে ল’ৰা-ছোৱালীৰ কিছুসংখ্যকে ঘৰৰ লগত সম্পৰ্ক এৰি দিছে৷ কিছুমানে সম্পৰ্ক ৰাখিছে যদিও বিপদৰ সময়ত কাষত থিয় দিয়াত অসুবিধা৷ পিতৃ-মাতৃৰ বাবে পুত্ৰৰ কৰ্মস্থান আচহুৱা,যাৰ বাবে লগত থাকিব নিবিচাৰে৷ যিসকলৰ সন্তান কেৱল ছোৱালী,বিয়া দিয়াৰ পাছত আত্মসন্মানৰ বাবে বহুতে জী-জোঁৱাইৰ লগত থাকিব নিবিচাৰে৷ বহু দম্পতী সন্তানহীন,এনে দম্পতী অকলসৰে থকাৰ বিকল্প নাই৷ তোলনীয়া ল’ৰা-ছোৱালীৰ ধাৰণা বৰ্তমান বিফল হোৱাৰ উপৰি বহুক্ষেত্ৰত কাল হোৱাহে পৰিলক্ষিত হৈছে৷ বৰ্তমানৰ আৰ্থিক পৰিস্থিতিত অকলশৰীয়া বৃদ্ধ দম্পতী চোৰ-ডকাইতৰ সহজ লক্ষ্য হৈ পৰিছে৷ ইতিমধ্যে এনে কেইবাটাও ঘটনা সংঘটিত হৈছে৷

বয়োজ্যেষ্ঠৰ বৰ্ধিত সংখ্যা আৰু বিভিন্ন সমস্যাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ভাৰত চৰকাৰে ১৯৯২ চনত বয়োজ্যেষ্ঠক আশ্ৰয়,খাদ্য,চিকিৎসাসেৱা আদি সুবিধা যোগান ধৰি জীৱন ধাৰণৰ মান উন্নত কৰাৰ লক্ষ্যৰে বয়োজ্যেষ্ঠৰ সংশ্লিষ্ট কাৰ্যসূচী Integrated Programme for Olderly Person (IPOP) ৰূপায়ণ কৰে৷ একেদৰে ১৯৯৯ চনত বয়োজেষ্ঠৰ বাবে National Policy for Olderly Person (NPOP) গ্ৰহণ কৰে আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ২০০৭ চনত  বয়োজ্যেষ্ঠৰ বাবে এক উল্লেখনীয় আইন পিতৃ-মাতৃ আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিকৰ ভৰণ-পোষণ আৰু কল্যাণ অধিনিয়ম ২০০৭ গৃহীত কৰে৷ ২০১৬ চনত স্থাপন কৰা জ্যেষ্ঠ নাগৰিক কল্যাণ নিধি এক উল্লেখনীয় পদক্ষেপ৷ দাৰিদ্ৰ্য সীমাৰেখাৰ তলৰ জে্যষ্ঠ নাগৰিকসকল যিসকল বয়সৰ বাবে দুবৰ্ল বা বিকলাংগ হৈ যায়, তেওঁলোকৰ বাবে শাৰীৰিক সহায়ক উপকৰণ আৰু যন্ত্ৰ প্ৰদানৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে নতুন আঁচনি ৰাষ্ট্ৰীয় বয়োশ্ৰী যোজনাৰ প্ৰস্তাৱ কৰিছে৷ স্বাস্থ্য আৰু পৰিয়াল কল্যাণ মন্ত্ৰণালয়ে ৰূপায়ণ কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় বৃদ্ধ জনস্বাস্থ্য কল্যাণ যোজনা আৰু গ্ৰাম্য বিকাশ মন্ত্ৰণালয়ে ৰূপায়ণ কৰা ইন্দিৰা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় বৃদ্ধাৱস্থা পেন্সন যোজনা জ্যেষ্ঠ নাগৰিকৰ প্ৰতি কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ দায়বদ্ধতাৰ পৰিচায়ক৷

ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ জনসংখ্যা নিধিয়ে ২০১৭ চনত ভাৰতীয় সমাজ ব্যৱস্থাত বয়োজ্যেষ্ঠৰ সমস্যা আৰু বয়োজ্যেষ্ঠৰ বৰ্ধিত জনসংখ্যাৰ পৰিৱেশ সম্বন্ধত চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী সংস্থাৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিবৰ বাবে ‘আমাৰ বয়োজ্যেষ্ঠৰ সুশ্ৰূষাঃ শীঘ্ৰ প্ৰতিক্ৰিয়া’শীৰ্ষক  প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰিছে৷ বৰ্তমানৰ ৰাজ্য চৰকাৰে এই আঁচনিৰ কিছু ৰূপায়ণ কৰিছে, কিন্তু বয়োজেষ্ঠসকল যিদৰে লাভৱান হ’ব লাগিছিল সেইদৰে হোৱা নাই বা বয়োজ্যেষ্ঠসকলে আঁচনিৰ সুবিধা বিভিন্ন কাৰণত আদায় কৰিব পৰা নাই৷ এইক্ষেত্ৰত হয়তো বয়োজ্যেষ্ঠসকল সজাগ নোহোৱাটোও এটা কাৰণ হ’ব পাৰে নতুবা আঁচনি ৰূপায়ণ কৰোঁতাৰ সদিচ্চাৰ অভাৱো হ’ব পাৰে৷ ৰাজ্য চৰকাৰৰ সমাজ কল্যাণ বিভাগ আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিক কল্যাণ পৰিষদ অসমৰ উদে্যাগত অসমৰ ঠায়ে ঠায়ে কেইবাখনো জিলা সামৰি জেষ্ঠ নাগৰিকসকলে পাবলগীয়া সুবিধাসমূহ আৰু তেওঁলোকৰ বাবে প্ৰৱৰ্তন হোৱা আইনৰ বিষয়ে সজাগতা সভা আয়োজন কৰি সমাজ কল্যাণ বিভাগৰ সঞ্চালকে এই সুবিধাসমূহ আৰু আইনৰ বিষয়ে অৱগত কৰিছে৷ কিন্তু এই সভাত বয়োজে্যষ্ঠক তেওঁলোকৰ সুবিধা-অসুবিধাসমূহ অৱগত কৰোৱাৰ কোনো সুবিধা দিয়া হোৱা নাই৷

বয়োজে্যষ্ঠক মূলতঃ দুটা ভাগত ভগাব পাৰি– [১] অৱসৰপ্ৰাপ্ত চাকৰিয়াল বা পেন্সনভোগী আৰু [২] চৰকাৰী চাকৰি বা পেন্সনবিহীন৷ এই দ্বিতীয় ভাগটো পুনৰ দুটা ভাগত ভগাব পাৰি৷ উপাৰ্জনকাৰী আৰু  জমাধন থকাসকল বা আৰ্থিকভাৱে সচ্ছলসকল আৰু জমাধন নথকা উপাৰ্জনহীন বা¸দাৰিদ্ৰ্য সীমাৰেখাৰ তলৰসকল৷ এই দ্বিতীয় শ্ৰেণীৰ দাৰিদ্ৰ্য সীমাৰেখাৰ তলৰ বয়োজ্যেষ্ঠসকলৰ সৰহসংখ্যক লোক পাৰিবাৰিক হিংসাৰ চিকাৰ হোৱা দেখা যায়৷ কাৰণ এওঁলোকৰ ভৰণ-পোষণ,চিকিৎসা আদি সকলো খৰচ পুত্ৰ-বোৱাৰী বা জী-জোঁৱায়ে বহন কৰিব লাগে৷ যাৰ বাবে ওপৰত উল্লেখ কৰাৰ দৰে পৰিয়ালৰ খৰচ কমাবৰ বাবে এনে বৃদ্ধ দম্পতী অকলশৰীয়া হয়৷ যিহেতু এওঁলোকৰ উপাৰ্জন নাই সেই বাবে আনৰ আশ্ৰয় বিচাৰিব লগা হয় নতুবা ৰাস্তাই-ঘাটে দিন কটাবলগীয়া হয়৷ গতিকে চৰকাৰৰ বৰ্তমানৰ বৃদ্ধ পেন্সন আঁচনি মাহিলি ২৫০ টকা সংস্কাৰ কৰি দাৰিদ্ৰ্য সীমাৰেখাৰ তলৰ এনে বৃদ্ধ দম্পতীৰ বাবে মাহেকীয়া পেন্সন কমেও ১৫০০-২০০০ টকা কৰিব  লাগে৷ ইতিমধ্যে বহু শিল্পী-সাহিতিক,খেলুৱৈ,সমাজকৰ্মীয়ে ওৰেটো জীৱন ৰাইজৰ সেৱা আগবঢাই জীৱনৰ অন্তিম সময়ত বেমাৰৰ চিকিৎসা আৰু দুবেলা-দুমুঠি খোৱাৰ যোগাৰৰ বাবে আনৰ ওচৰত হাত পাতিবলগীয়া হয়৷

চৰকাৰী পেন্সনাৰসকলৰ বাবে আটাইতকৈ ডাঙৰ সমস্যাটো হৈছে অৱসৰৰ পাছত পাবলগীয়া ধন আৰু পেন্সন মোকলাই অনা৷ ইয়াৰ বাবে এজন মানুহে গোটেই জীৱন যিটো বিভাগত চাকৰি কৰে,সেই বিভাগৰ কাৰ্যালয়ৰ কৰ্মচাৰীকে ধৰি অসম সচিবালয়,কোষাগাৰ সকলোতে পইচা দিয়াৰ উপৰি তাঁত-বাতি কাঢ়িবলগীয়া হয়৷ চৰকাৰে ইয়াৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট মাচুল লৈ হ’লেও অৱসৰৰ পাছত পাবলগীয়া সকলো ধন আৰু পেন্সন যাতে অৱসৰপ্ৰাপ্তসকলে কাৰ্যালয়ে কাৰ্যালয়ে নুঘূৰাকৈ মোকলাই আনিব পাৰে,তাৰ  ব্যৱস্থা কৰক৷বয়োজ্যেষ্ঠৰ আন এটা সমস্যা হৈছে চিকিৎসা সেৱা৷ প্ৰায় ৭১ শতাংশ বয়োজ্যেষ্ঠ লোক গ্ৰামাঞ্চলত থাকে,এইসকল লোকৰ বাবে চৰকাৰী চিকিৎসালয়েই একমাত্ৰ ভৰসা৷ বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে প্ৰতিজন লোকৰ চিকিৎসা সেৱাৰ প্ৰয়োজন বৃদ্ধিপায়৷ প্ৰতিখন চৰকাৰী চিকিৎসালয়ত বয়োজেষ্ঠৰ বাবে চিকিৎসা সেৱা উপলব্ধ কৰাৰ বাবে চৰকাৰে ব্যৱস্থা কৰক৷ আনহাতে, নাৰ্ছিহোমসমূহ আৰু বেচৰকাৰী চিকিৎসকৰ সকলোৱে খাদ্য আৰু আন সামগ্ৰীৰ মূল্যবৃদ্ধিৰ সমান্তৰালকৈ ডাক্তৰৰ ফীজ,লেবৰেটৰীৰ পৰীক্ষাৰ মাচুল নাৰ্চিংহোমৰ ৰূমৰ ভাৰা বৃদ্ধি কৰি আহিছে৷ বেচৰকাৰী চিকিৎসকে ৰোগী চোৱাৰ বাবদ ৪০০-৬০০ টকা মাচুল আদায় কৰে৷ চৰকাৰে এই মাচুল নিৰ্ধাৰণ কৰি দিয়ক আৰু বয়োজে্যষ্ঠৰ ক্ষেত্ৰত ৫০ শতাংশ ৰেহাইৰ ব্যৱস্থা কৰক৷ নাৰ্ছিংহোম আৰু লেবৰেটৰী মাচুলৰ ক্ষেত্ৰত অন্ততঃ জিএছটি ৰেহাই দি বয়োজেষ্ঠৰ চিকিৎসা সেৱাত সকাহ দিয়ক৷ মেডিকেল কলেজসমূহত বয়োজ্যেষ্ঠৰ বাবে কেবিন আৰু সাধাৰণ কক্ষত বিছনা সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থা কৰক৷ বয়োজেষ্ঠক কেৱল নমস্কাৰ বা বহিবলৈ এখন আসন দিয়াটোকে সন্মান কৰা নুবুজায়৷ অলপতে যোৰহাটৰ কছাৰী ময়দানৰ সজাগতা সভালৈ তিনিখন জিলাৰ বয়োজ্যেষ্ঠক নিমন্ত্ৰণ কৰা হ’ল ঠিকেই,কিন্তু ৰভাতলীত স্থান আৰু আসন নোহোৱা বাবে জেষ্ঠ নাগৰিকক আলাই আথানি কৰাহে হ’ল৷ মাহে ২৫০ টকা পেন্সন দি চিকিৎসা দৰৱকে ধৰি সকলোতে কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য চৰকাৰ ১৮ শতাংশ হাৰত জিএছটি আৰোপ কৰিলে বয়োজে্যষ্ঠৰ লগত লাভজনক ব্যৱসায় কৰাহে বুজাব৷ চৰকাৰে জীৱনদায়িনী ঔষধৰ দাম নিয়ন্ত্ৰণ কৰক৷ বয়োজ্যেষ্ঠৰ বাবে ৰেহাই মূল্যত ঔষধ উপলব্ধ কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰক৷ আনহাতে,পেন্সনাৰৰ ক্ষেত্ৰত আয়কৰৰ সীমা কেইবাবছৰে সংশোধন কৰা নাই৷ বয়োজ্যেষ্ঠক আয়কৰৰ পৰা ৰেহাই দিয়া বা আয়কৰৰ ঊধবৰ্তম সীমা বৃদ্ধি কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিবৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ব্যৱস্থা কৰক৷ অসম চৰকাৰৰ সমাজ কল্যাণ বিভাগ আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিক কল্যাণ পৰিষদে এনে সকলো বিষয় বিবেচনা কৰি জ্যেষ্ঠ নাগৰিকৰ প্ৰাপ্য সুবিধাসমূহ সুলভ কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিব বুলি আশা কৰিলোঁ৷ ঠায়ে ঠায়ে লাখ লাখ টকা খৰচ কৰি সজাগতা সভা পতাৰ পৰিৱৰ্তে যদি টিভি আৰু ৰেডিঅ’যোগে বয়োজ্যেষ্ঠৰ বাবে চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰা আঁচনিৰ বিষয়ে প্ৰচাৰ কৰিলেহেঁতেন,তেন্তে জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকল বেছি উপকৃত হ’লহেঁতেন৷ প্ৰতিখন জিলাতে একোখন জ্যেষ্ঠ নাগৰিক কল্যাণ পৰিষদ গঠন কৰি যদি জ্যেষ্ঠ নাগৰিকে পাবলগীয়া সুবিধাৰ বিষয়ে বিৱৰণ থকা এখন পুস্তিকা প্ৰকাশ কৰি জ্যেষ্ঠ নাগৰিকক মনৰ ভাব প্ৰকাশৰ সুবিধাকণ দিলেহেঁতেন,আঁচনিসমূহ ৰাইজে বেছি ভালকৈ বুজি পালেহেঁতেন আৰু ৰূপায়ণ কৰাত সুবিধা হ’লহেঁতেন৷