বাঘ সংৰক্ষণ
অসমত মানুহ আৰু বন্যপ্ৰাণীৰ মাজৰ সংঘাত ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পাই থকাৰ সময়তে বিশ্ব ঐতিহ্যক্ষেত্ৰ হিচাপে পৰিচিত মানাহ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানে কঢ়িয়াই আনিছে এটা সু-খবৰ৷ বাঘৰ সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত উল্লেখনীয় সফলতা লাভ কৰাৰ বাবে মানাহ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ লগতে ভূটানৰ ৰয়েল মানাস নেশ্বনেল পাৰ্কক যুটীয়াভাৱে প্ৰদান কৰা হৈছে টি এক্স টু কনজাৰ্ভেশ্বন এক্সিলেন্স এৱাৰ্ড [ব্যাঘ্ৰ সংৰক্ষণৰ উৎকৃষ্টতাৰ পুৰস্কাৰ]৷ উল্লেখ্য, ২০১০ বৰ্ষত মানাহ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত বাঘৰ সংখ্যা আছিল দহটা৷ চলিত বৰ্ষত এই সংখ্যা তিনিগুণলৈ [৩০টা] বৃদ্ধি পাইছে৷ বৰ্তমান উদ্যানখনত থকা ৩০টা বাঘৰ ২৬টা হৈছে প্ৰাপ্তবয়স্ক আৰু চাৰিটা পোৱালি৷ কিছু বছৰ আগলৈকে বড়োভূমিত চলা সন্ত্ৰাসৰ প্ৰভাৱ মানাহ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানতো পৰিছিল৷ বনাঞ্চল ধবংসৰ লগতে উদ্যানখনৰ জীৱ-জন্তুৰ জীৱনলৈকো আহি পৰিছিল ভাবুকি৷ কিন্তু বিগত কেইবছৰমানৰ পৰা মানাহ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান কতৃৰ্পক্ষৰ সু-সংহত প্ৰচেষ্টা আৰু একাধিক বেচৰকাৰী বন্যপ্ৰাণী সংস্থাৰ উৎসৰ্গীকৃত প্ৰচেষ্টাৰ ফলত সম্প্ৰীতি সুফল পোৱা গৈছে৷ যিসময়ত দেশত ঢেকীয়াপতীয়ৰ সংখ্যা উদ্বেগজনকভাৱে হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল, তেনে সময়ত উদ্যানখনত নিখুঁত পহৰাৰ ব্যৱস্থা আৰু বাঘ নিৰীক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা এটা আধুনিক¸ ছফট্ৱেৰে কতৃৰ্পক্ষক বিশেষভাৱে সহায় কৰিছে৷ কেৱল ঢেকীয়াপতীয়াই নহয়, মানাহ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত শেহতীয়াভাৱে এশিঙীয়া গঁড় আৰু নাহৰফুটুকীৰ সংখ্যাও বৃদ্ধি পাইছে৷ মানাহ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু ভূটানৰ ৰয়েল মানাস নেশ্বনেল পাৰ্কৰ লগতে উত্তৰ প্ৰদেশৰ পিলভিট ব্যাঘ্ৰ সংৰক্ষণ প্ৰকল্পকো দিয়া হৈছে টি এক্স টু কনজাৰ্ভেশ্বন এক্সিলেন্স এৱাৰ্ড৷ পিলভিটত ২০১৪ চনত বাঘৰ সংখ্যা আছিল ২৫টা৷ তাৰ বিপৰীতে ২০১৮ চনত সেই সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছিল ৬৫টালৈ৷
বিশ্বৰ মুঠ বাঘৰ সংখ্যাৰ ৬৫ শতাংশ পোৱা যায় ভাৰতত৷ কিন্তু বিভিন্ন কাৰণত দ্ৰুতহাৰত বাঘৰ সংখ্যা হ্ৰাস পাই অহাটো চিন্তাৰ কাৰণ হৈ পৰিছিল৷ এয়া কেৱল ভাৰতৰে সমস্যা নহয়, বিশ্বৰ আন দেশতো বাঘৰ অস্তিত্বৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ সৃষ্টি হৈ পৰিছিল৷ বাঘক বিলুপ্তিৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ ডব্লিউ ডব্লিউ এফে [ৱ’ল্ডৰ্ ৱাইল্ডলাইফ ফাণ্ড] ২০২২ বৰ্ষলৈ বিশ্বৰ মুঠ বাঘৰ সংখ্যা দুগুণ কৰাৰ এক বিশেষ আঁচনি লৈছে৷ ২০১৬ চনত বিশ্বত বাঘৰ সংখ্যা ৩,৯০০ আছিল বুলি জানিব পৰা গৈছে৷ ২০২২ বৰ্ষলৈ এই সংখ্যা ৬,০০০লৈ বৃদ্ধি কৰাৰ লক্ষ্য লৈছে সংস্থাটোৱে৷ বাঘ সংৰক্ষণৰ বাবে উৎসাহিত কৰাৰ বাবেই ডব্লিউ ডব্লিউ এফে প্ৰচলন কৰিছে ব্যাঘ্ৰ সংৰক্ষণৰ উৎকৃষ্টতাৰ পুৰস্কাৰ আৰু এইক্ষেত্ৰত সংস্থাটো সফলহোৱা বুলিয়েই ক’ব লাগিব৷ শেহতীয়াভাৱে বাঘ সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতেও উল্লেখনীয় সফলতা লাভ কৰিছে৷ বিগত পাঁচ বছৰত দেশখনত বাঘৰ মৃত্যু ৩০ শতাংশ হ্ৰাস পোৱাটো তাৰেই প্ৰমাণ৷ বিশ্ব বন্যপ্ৰাণী বাণিজ্য নিৰীক্ষণ নেটৱৰ্ক ‘ট্ৰেফ্ৰিক ইণ্ডিয়া’ৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ২০১৬ চনত ভাৰতত বাঘৰ মৃত্যুৰ সংখ্যা আছিল ১২১টা৷ তাৰ বিপৰীতে ২০২০ বৰ্ষত এই সংখ্যা হৈছে ৮৩টা৷ ২০১৪ চনত ভাৰতত বাঘৰ সংখ্যা আছিল ১,৪০০টা আৰু এইপৰ্যন্ত এই সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে ২,৯৬৭লৈ৷ ভাৰতত সৰ্বাধিক বাঘ পোৱা ৰাজ্যখন হৈছে মধ্যপ্ৰদেশ৷ বাঘৰ মৃত্যুৰ ক্ষেত্ৰতো ৰাজ্যখন আছে শীৰ্ষস্থানত৷ ২০১২ৰ পৰা ২০১৯ চনলৈ মধ্যপ্ৰদেশত ১৭২টা বাঘৰ মৃত্যু হৈছে৷ চলিত বৰ্ষত ভাৰতত এইপৰ্যন্ত মৃত্যু হোৱা ৮৩টা বাঘৰ ২৯টাৰ মৃত্যু হৈছে মধ্যপ্ৰদেশত৷
বনাঞ্চল সংকুচিত হোৱাৰ ফলত বন্যপ্ৰাণী জনাঞ্চললৈ ওলাই অহাৰ খবৰ প্ৰায়েই শুনিবলৈ পোৱা যায়৷ পৃথিৱীখন বসবাসৰ উপযোগী কৰি ৰাখিবলৈ হ’লে বনাঞ্চল আৰু গছ-গছনি থাকিবই লাগিব৷ সংৰক্ষিত বনাঞ্চলবোৰ বেদখলমুক্ত হ’ব লাগিব৷ পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য বজাই ৰাখিবপাৰিলেহে মানুহৰ লগতে আন জীৱকুল বৰ্তি থকাটো সম্ভৱ হ’ব৷ পৰিৱেশৰ ভাৰসমতা তেতিয়াহে বজাই ৰাখিব পৰা যাব, যেতিয়া আমি অন্তৰেৰে প্ৰকৃতিক ভাল পাব পাৰিম৷ এই কথাটো সকলোৱে উপলব্ধি কৰিব পাৰিলেহে পৰিৱেশ দিৱস, বন্যপ্ৰাণী সপ্তাহ, ব্যাঘ্ৰ দিৱস আদি উদ্যাপনৰ প্ৰকৃত উদ্দেশ্য সফল হোৱা বুলি ক’ব পৰা যাব৷