প্ৰগতিশীল লেখিকা তোষপ্ৰভা কলিতাৰ বিয়োগ
আমাৰ অসম, ২ অক্টোবৰঃ বিশিষ্ট মানৱতাবাদী আৰু প্ৰগতিশীল লেখিকা, শিশু সাহিত্য ৰচনাৰ ক্ষেত্ৰত জীৱনজোৰা সাধনাৰ বাবে ২০১৩ চনত সাহিত্য অকাদেমি বঁটা প্ৰাপ্ত তোষপ্ৰভা কলিতাৰ শুকুৰবাৰে আবেলি প্ৰায় ৫ বজাত গুৱাহাটীৰ দক্ষিণ শৰণীয়া অঞ্চলৰ নিজ বাসগৃহত মৃত্যু হয়৷ মৃত্যুৰ সময়ত বিশিষ্ট লেখিকা গৰাকীৰ বয়স আছিল ৮৩ বছৰ৷ বৈজ্ঞানিক মানসিকতাৰ জীৱন দৰ্শন সাবটি লোৱা মানৱতাবাদী আৰু মহীয়সী লেখিকা গৰাকীয়ে পূৰ্বতে ষ্ট্ৰ’কত দুবাৰকৈ আক্ৰান্ত হৈছিল৷ তেওঁ দীৰ্ঘদিন অসুস্থ হৈ আছিল৷ তোষপ্ৰভা কলিতাৰ জন্ম ১৯৩৮ চনত, নগাঁও জিলাৰ পুৰণিগুদামত৷ পিতৃ কমলাকান্ত বৈৰাগী, মাতৃ সূৰ্যপ্ৰভা বৈৰাগী৷ শিক্ষা পুৰণিগুদাম ছোৱালী হাইস্কুল, নগাঁও মহাবিদ্যালয় আৰু গুৱাহাটীৰ সন্দিকৈ ছোৱালী মহাবিদ্যালয়ত৷ ১৯৫৮ চনত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰি পুৰণিগুদাম ছোৱালী হাইস্কুলত তিনি বছৰ শিক্ষকতা কৰে৷ পাছত গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ত বুৰঞ্জী বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ পঢ়ি থকা অৱস্থাত ১৯৬২ চনত জাগীৰোডৰ স্পন ছিল্ক মিল্ছৰ চাকৰিয়াল প্ৰসন্ন চন্দ্ৰ কলিতাৰ সৈতে বিবাহ হোৱাৰ পাছত শিক্ষা জীৱন সামৰে৷ সাংসাৰিক জীৱনত তেওঁ দুই কন্যা আৰু দুই পুত্ৰৰ মাতৃ৷ ১৯৭৩ চনত তেওঁ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পাঠ্যপুথি প্ৰস্তুতি সমন্বয় সমিতিত সাহিত্য সহায়কৰ চাকৰিত সোমায়, যদিও বিদেশী বিতাড়ণ আন্দোলনৰ হিংসাশ্ৰয়ী দিশটোৰ বিৰোধিতা কৰাৰ ফলত ১৯৮০ চনৰপৰা কেইবাবছৰৰ চাকৰি জীৱনত নানান নিৰ্যাতন ভোগ কৰিবলগীয়া হৈছিল আৰু ১৯৮৩ চনত চাকৰিৰপৰা ইস্তাফা দিয়ে৷ তেওঁ এগৰাকী সমাজ-সচেতন আৰু মানৱতাবাদী লেখিকা–প্ৰধানকৈ কবি, শিশু-সাহিত্যিক আৰু অনুবাদক৷ কবিতা সংকলন, শিশু-সাহিত্য, অনুবাদ গ্ৰন্থ আৰু ভ্ৰমণ কাহিনীকে ধৰি মুঠ প্ৰকাশিত কিতাপৰ সংখ্যা ২৯খন৷ তদুপৰি আকাশবাণীৰ গুৱাহাটী কেন্দ্ৰৰ শিশু আৰু বিদ্যাৰ্থীৰ অনুষ্ঠানৰ বাবে তেওঁ কেইবাখনো নাটিকা ৰচনা কৰিছে৷ পুৰণিগুদাম ছোৱালী হাইস্কুলত নৱম আৰু দশম মানত পঢ়ি থকাৰ কালতে লগ-সমনীয়াৰে ‘উষা’ নামেৰে হাতে লিখা আলোচনী উলিয়াইছিল আৰু তাৰ সম্পাদনাৰ সৈতে জড়িত আছিল৷ তেতিয়াই তেওঁৰ প্ৰথম লেখা প্ৰকাশ পাইছিল৷ নগাঁও মহাবিদ্যালয় আৰু সন্দিকৈ ছোৱালী মহাবিদ্যালয়ত পঢ়ি থকাৰ কালতো মহাবিদ্যালয়ৰ আলোচনীত কবিতা প্ৰকাশ পাইছিল৷ ভাৰতৰ বহু ঠাই ভ্ৰমণ কৰাৰ উপৰিও ২০০০ চনত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বহুতো ঠাই ভ্ৰমণ কৰে আৰু ২০০১ চনত জাপানৰ ফুকুঅ’কা, কিঅ’ট’, হিৰোশ্বিমা আদি কেইবাখনো নগৰ ভ্ৰমণ কৰে৷ জাপান ভ্ৰমণৰ অভিজ্ঞতাৰ বিষয়ে তেওঁ ‘জাপানত এভূমুকি’ নামৰ এখন ভ্ৰমণ কাহিনীও লিখিছে৷ তেওঁ এগৰাকী আবৃত্তিকাৰো৷ স্মৃতিৰ পৰাই তেওঁ অসমীয়া আৰু বাংলা কবিতা আবৃত্তি কৰে৷ অসমীয়া শিশু-সাহিত্যলৈ আগবঢ়োৱা জীৱনজোৰা অৱদানৰ বাবে সাহিত্য অকাদেমিৰ ‘শিশু-সাহিত্য বঁটা’ [২০১৩], অসম সাহিত্য সভাৰ গোলাঘাট শাখাৰপৰা লক্ষ্মীপ্ৰিয়া কাকতি শিশুসাহিত্য বঁটা-২০১২, নীলিমা দত্ত সোঁৱৰণী অনুবাদ সাহিত্য বঁটা [২০১২], কবি গিৰিবালা চৌধুৰী স্মাৰক সাহিত্য বঁটা [২০১১], ‘পইঠা’ নামৰ বাংলা সাহিত্য আলোচনীখনৰ তৰফৰপৰা ৰসময় দাশ পুৰস্কাৰ [২০০৪] ইত্যাদি বঁটা লাভ কৰে৷ আনহাতে তেওঁক কবি নৱকান্ত বৰুৱাৰ জন্মদিন উপলক্ষে অনুষ্ঠিত কবিতাৰ দিনত [২০১২] সম্বৰ্ধনা জনায়৷ আনহাতে, ‘নন্দিনী’ আলোচনীৰ তৰফৰপৰা সম্বৰ্ধনা [২০১১], সদৌ অসম লেখিকা সমাৰোহ সমিতিৰ তেজপুৰ শাখাৰপৰা সম্বৰ্ধনা আৰু জ্ঞানশ্ৰী’ উপাধি প্ৰদান [২০০৯], পূব গুৱাহাটী লেখিকা সংস্থাৰপৰা সম্বৰ্ধনা [২০০৮], অসম লেখিকা সংস্থাৰ দ্বাদশ দ্বি-বাৰ্ষিক অধিৱেশনত সম্বৰ্ধনা [২০০৭] আদি সম্বৰ্ধনা জনোৱা হয়৷ তেওঁৰ কবিতা পুথিসমূহ হ’ল ক্ৰমে ‘বিশ্বৰূপা’-১৯৭৫, ‘অভিজ্ঞানলিপি’-১৯৮০, ‘নিৰ্বাচিত কবিতা’-১৯৯৭, ‘কবিতা সমগ্ৰ’ ২০১২৷ তেওঁৰ শিশু-সাহিত্যসমূহ হ’ল– ‘কিমান যে সাধু-ৰ’ ১৯৯৭, ‘পৃথিৱী আমাৰ ঘৰ’-১৯৯৯, ‘ৰংঘৰ’-২০০০, ‘ফুলনি’-২০০০, ‘ইৰিকটি মিৰিকটি’-২০০২, ‘কিমান যে সাধু-২’-২০০৩, ‘জাপানৰ সাধু’-২০০৩, ‘হেলেন কেলাৰ’-২০০৭, ‘শিশু-সাহিত্য সমগ্ৰ’-২০১৩, ‘ল’ৰালি’-২০১৬, ‘আমাৰ ঘৰখন [যন্ত্ৰস্থ]’৷ উপন্যাস হ’ল ‘শৰশয্যা’-২০০২৷ অনূদিত শিশু-কিশোৰ সাহিত্যসমূহ ‘ফুল আৰু মই’-১৯৮৮, ‘তোমাতকৈ মইভাল’-১৯৯৪, ‘সেউজ দ্বীপৰ ৰজা’-২০০৫, ‘পৰ্বত শৃঙ্গত আতঙ্ক’-২০০৭, ‘শেক্সপীয়েৰৰ নাটকৰ মোহনীয় কাহিনী-২০১০৷ অনুবাদ সাহিত্যসমূহ হৈছে ‘হে মহাজীৱন’-১৯৯৫, ‘ত’ত্ত’চ্ছান’-১৯৯৬, ‘চিহ্ন’-২০০৬, ‘পদ্ম নৈৰ নাৱৰীয়া’-২০০৭, ‘হ্যমান’-২০১২, ‘দেশ-বিদেশৰ একুৰি নিৰ্বাচিত গল্প’-২০১৩৷ ভ্ৰমণ কাহিনীসমূহ ‘জাপানত এভূমুকি আৰু অন্যান্য’-২০১২৷ মৃত্যুৰ সময়ত তেওঁ দুগৰাকী কন্যা ক্ৰমে পল্লৱী আৰু পূৰবী, দুজন পুত্ৰ, অধ্যাপক ঋতুৰাজ কলিতা আৰু পৰজ কলিতা, জোঁৱাই-বোৱাৰী, নাতি-নাতিনী আত্মীয়-স্বজন আৰু বহু গুণমুগ্ধক এৰি যায়৷ ইলোৰা বিজ্ঞান মঞ্চই তোষপ্ৰভা কলিতাৰ বিয়োগত গভীৰ শোক প্ৰকাশ কৰে আৰু মহীয়সী নাৰী গৰাকীৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধা নিবেদন কৰে৷ মঞ্চই তেওঁৰ শোকস্তব্ধ পৰিয়ালৰ প্ৰতি সমবেদনা জ্ঞাপন কৰে৷ ইলোৰা বিজ্ঞান মঞ্চৰ প্ৰতিষ্ঠা কালৰ পৰা তোষপ্ৰভা কলিতা আৰু তেওঁৰ জী-জোঁৱাই, পুত্ৰ-বোৱাৰীয়ে মঞ্চৰ সৈতে একাত্মতা প্ৰকাশ কৰে আৰু সমগ্ৰ পৰিয়ালটো মঞ্চৰ অন্ধবিশ্বাসবিৰোধী প্ৰতিটো কামৰ লগত নিবিড়ভাৱে জড়িত৷ প্ৰয়াত তোষপ্ৰভা কলিতাই তেওঁৰ সাহিত্যিক পেঞ্চনৰ সঞ্চিত ধনৰাশিৰ সিংহভাগ [মুঠ তিনি লাখ টকা] ইলোৰা বিজ্ঞান মঞ্চৰ পুঁজিলৈ দান দি যায়৷ তেওঁ মানৱ কল্যাণ আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ উৎকৰ্ষৰ বাবে মৰণোত্তৰ নেত্ৰদান আৰু দেহদানৰ ইচ্ছাপত্ৰতো স্বাক্ষৰ কৰি ৰাখিছিল৷ ইতিমধ্যে নেত্ৰদানৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হৈছে৷ দেহদান সম্পৰ্কে গুৱাহাটী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ৰ লগত যোগাযোগ চলি আছে আৰু পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে এই ক্ষেত্ৰত উদ্যোগ লৈছে৷ অৱশ্যে এই সম্পৰ্কে বিতং তথ্য এতিয়া জনাব পৰা হোৱা নাই৷ কাইলৈ আৰু পৰহিলৈ চৰকাৰী বন্ধ হোৱাৰ বাবে কিছুমান সমস্যাৰ উদ্ভৱ হৈছে আৰু বিষয়টো অনিশ্চিত হৈ আছে বুলি ইলোৰা বিজ্ঞান মঞ্চৰ তৰফৰ পৰা জানিবলৈ দিছে৷ তেওঁৰ মৃত্যুত ইলোৰা বিজ্ঞান মঞ্চৰ হৈ সভাপতি ড॰ চন্দ্ৰমোহন শৰ্মা, সাধাৰণ সম্পাদক, কমোলেশ গুপ্ত, ইচফাকুৰ ৰহমান, প্ৰণৱজ্যোতি ডেকা, ডাঃ জয়দেৱ শৰ্মা, ৰাজেশ আহমেদ, বিশিষ্ট লেখিকা ৰূপালীম দত্ত, বিশিষ্ট লেখক সমালোচক ড॰ পৰমানন্দ মজুমদাৰ আদিৰ লগতে ‘কা’ বিৰোধী সমন্বয় সমিতিৰ মুখ্য সমন্বয়ক দেবেন তামুলীয়ে গভীৰ শোক প্ৰকাশ কৰাৰ লগতে শোক সন্তপ্ত পৰিয়াল বৰ্গলৈ সমবেদনা জ্ঞাপন কৰে৷