ভূমি আৱণ্টন আৰু বন্দবস্তি সম্পৰ্কীয় কিছু কথা

ভূমি আৱণ্টন আৰু বন্দবস্তি সন্দৰ্ভত শেহতীয়াভাৱে ভালেমান বাদ-বিবাদৰ সূত্ৰপাত ঘটিছে বাবে আমাৰ সাধাৰণ জ্ঞানে ঢুকি পোৱাদুটামান কথা এই ছেগতে উল্লেখ কৰাৰ প্ৰয়াস কৰিছো৷ ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত জাতীয় কংগ্ৰেছ দলৰ পৰা  ‘Congress  Agrarian  Reforms  Committee’ শীৰ্ষক যিখন কমিটী গঠন কৰি দিয়া হৈছিল,  সেই  কমিটীখনে ১৯৪৯ চনৰ জুলাই মাহত প্ৰতিবেদন দাখিল কৰে৷ এই প্ৰতিবেদনত কমিটীয়ে কেইটামান গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰস্তাৱ দাঙি ধৰিছিল৷ তেনে কেইটামান প্ৰস্তাৱ আছিল–  

ৰ]মধ্যভোগীৰ বিলোপ সাধন৷ 

২] আৰ্থিক ভূ-সম্পত্তি সৃষ্টি  তথা ভূ-সম্পত্তি ৰখাৰ ক্ষেত্ৰত এক সবোৰ্চ্ছ সীমা নিদ্ধৰ্াৰণ৷ 

৩] সমবায়þভিত্তিক কৃষিকাৰ্যক উদগনি দিয়া৷স

৪] ৰায়তক স্থায়ী, উত্তৰাধিকাৰ আৰু হস্তান্তৰৰ অধিকাৰ  প্ৰদান৷ 

৫] অত্যধিক ভাড়া দিয়াৰ পৰা ৰায়তক সকাহ প্ৰদান কৰা৷ 

৬] পুনৰ ভাড়ালৈ দিয়াত  বাধা-নিষেধ আৰোপ কৰা৷ 

৭] কৃষিজাত শ্ৰমিকৰ অৱস্থাৰ উন্নতি৷

৮] যথাযথ ঋণ আগবঢ়োৱাৰ সুবিধা কৰা ইত্যাদি৷

এই কমিটীৰ উল্লিখিত অনুমোদনৰ  ভিত্তিত পৰৱতীৰ্ সময়ত কেন্দ্ৰ আৰু ৰাজ্য চৰকাৰসমূহে ভালেমান আইন প্ৰণয়নৰ কৰে৷ দুৰ্ভাগ্যৰ কথা যে এক মহান উদ্দেশ্য আগত ৰাখি  ভাৰতবৰ্ষৰ দৰিদ্ৰ খেতিয়কসকলৰ স্বাৰ্থত এনে আইনবোৰ প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল যদিও আইনবোৰ ভালদৰে কাৰ্যকৰী কৰা নহ’ল৷ ফলত কাগজে-পত্ৰই মধ্যভোগী শ্ৰেণী, জমিদাৰী আদিৰ বিলুপ্তি ঘটিলে সঁচা, কিন্তু বাস্তৱত দেশখনৰ এমুঠিমান মানুহৰ হাততে মাটিৰ মীলিকীস্বত্ব থাকি গ’ল৷ স্বৰাজোত্তৰ ভাৰতবৰ্ষত যিবোৰ কল্যাণকামী আইন আৰু আঁচনিৰ দ্বাৰা ভূমিহীন কৃষক, ৰায়ত আৰু সাধাৰণ প্ৰজাক ভূমি আৱণ্টন আৰু বন্দবস্তি দিবলৈ বিচৰা হৈছিল তাৰ  সৰ্বশেষ উদ্দেশ্য আছিল দেশখনৰ দৰিদ্ৰ কৃষক-প্ৰজাৰ হাতত ভূমিস্বত্ব প্ৰদান৷ এনেদৰে কৃষক বা প্ৰজাক আৱণ্টন বা বন্দবস্তিৰ যোগেদি প্ৰদান কৰা মাটি পুনৰ যাতে জমিদাৰ শ্ৰেণী, মধ্যভোগী  আৰু স্বচ্চল মানুহৰ হাতলৈ  হস্তান্তৰ নহয় তাৰ বাবে বন্দবস্তি আৰু আৱণ্টন প্ৰক্ৰিয়াত আৰোপ কৰা হৈছিল  বিভিন্ন চৰ্ত৷  অসম চৰকাৰৰ ১৯৮৯ চনৰ  ভূমি আঁচনি অনুসৰি ১৯৫৬ চনৰ চিলিং আইন আৰু ১৯৫৯ চনৰ ধমীৰ্য় আৰু ৰাজহুৱা প্ৰকৃতিৰ দাতব্য অনুষ্ঠানৰ পৰা ভূমি অধিগ্ৰহণ আইন  দুখনৰ  অধীনত অধিগ্ৰহণ কৰা ভূমিৰ নিষ্পত্তি    নিম্নোক্ত ধৰণৰে কৰাৰ প্ৰস্তাৱ লোৱা হৈছিল–

[ক]  চিলিং আইনযোগে অধিগ্ৰহণ কৰা মাটিত থকা ৰায়তসকলৰ লগত ভূমি বন্দবস্তি ত্বৰান্বিত কৰি তোলা হ’ব৷ 

[খ]  অধিগ্ৰহণ  কৰা মাটি  যদি ৰায়ত বা তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰীৰ দখলত নাথাকে তেন্তে তেনে মাটিক সাধাৰণ চৰকাৰী মাটি   বুলি ধৰা হ’ব আৰু এই মাটি চৰকাৰৰ ভূমি আঁচনি অনুসৰি নিষ্পত্তি কৰা হ’ব৷ 

[গ]   ১৯৫৯ চনৰ আইন অনুসৰি ধমীৰ্য় বা দাতব্য অনুষ্ঠানৰ পৰা অধিগ্ৰহণ কৰা মাটিৰ নিষ্পত্তি আইনখনৰ উপবন্ধ তথা  অসম চৰকাৰৰ ভূমি আঁচনি অনুসৰি কাৰ্যকৰী কৰা হ’ব৷  

১৯৮৯ চনৰ  ভূমি আঁচনি  অনুসৰি গ্ৰামাঞ্চলৰ বস্তিৰ বাবে আবণ্টনযবন্দবস্তি 

খিলঞ্জীয়া যিসকল লোকৰ বস্তিৰ বাবে মাটি নাই সেইসকলক সৰ্বোচ্ছ ৰ বিঘা পয™ৰ্L ভূমি দিয়া হ’ব৷ যদিহে এনেভাৱে আৱণ্টন দিয়া মাটিত ভাগ পাওঁতাজনে  ঘৰবাৰী কৰি ৩ বছৰ থাকে তেন্তে তেওঁৰ সৈতে বন্দবস্তি কৰা হ’ব৷ 

১৯৮৯ চনৰ  ভূমি আঁচনি অনুসৰি গ্ৰামাঞ্চলত কৃষিবিষয়ক কাৰ্যৰ বাবে আবণ্টন মীনপালন, গাখীৰ উৎপাদন, হাঁহ-কুকুৰা-গাহৰি পালন, ৰেচম শিল্পৰ বাবে  গ্ৰামাঞ্চলত সেই বিষয়ক চৰকাৰী বিভাগৰ  অনুমোদন ক্ৰমে ভূমিহীন স্থানীয় পৰিয়ালক পৰিয়ালে প্ৰতি সৰ্বোচ্ছ প্ত বিঘা আৰু প¸ঞ্জীয়নভুক্ত সমবায়যফাৰ্মৰ ক্ষেত্ৰত ২০ বিঘা মাটি প্ৰদান কৰা হ’ব৷ এনেভাৱে মাটিৰ আৱণ্টন পাবলৈ হ’লে উল্লিখিত কামবোৰ নিজৰ জাৱিকা অৰ্জনৰ বৃত্তি  কৰি ল’ব লাগিব৷ যদিহে আৱণ্টন দিয়াৰ ৩ বছৰৰ ভিতৰত এনে মাটি উল্লিখিত কাৰ্যসমূহত ব্যৱহৃত নহয়, তেন্তে তেনে আৱণ্টন নাকচ কৰা হ’ব৷ 

১৯৮৯ চনৰ  ভূমি আঁচনি অনুসৰি বিশেষ খেতিৰ বাবে ভূমি আবণ্টনয বন্দবস্তি ঃ

যিবোৰ চৰকাৰী ওখ ভূমি আৰু চিলিং উদ্বৃত্ত ভূমি [Ceiling Surplus Land] বিশেষ ধৰণৰ খেতি যেনে -চাহপাত, কফি, ৰবৰ আদিৰ বাবে উপযুক্ত বুলি বিবেচিত তেনে মাটি ৰাজ্যিক বা কেন্দ্ৰীয় ভিত্তিত চৰকাৰী সংস্থাই চৰকাৰৰ পৰা লৈ ক্ষুদ্ৰ খেতিয়কৰ বাবে আৱণ্টিত কৰিব৷ এনেভাৱে আৱণ্টন  দিয়াৰ ক্ষেত্ৰত নিম্ন শ্ৰেণীৰ লোকক ক্ৰমাগতভাৱে অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হ’ব–

[ক] দৰিদ্ৰ সীমাৰেখাৰ তলত বাস কৰা খিলঞ্জীয়া যুৱকক প্ৰথম অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হ’ব৷ 

[খ] অন্যান্য শিক্ষিত নিৱনুৱা থলুৱা যুৱক৷ 

[গ]   থলুৱা নিৱনুৱা যুৱকৰ দ্বাৰা গঠিত সমবায়৷ 

অৱশ্যে এনেভাৱে ভূমি আৱণ্টন পাবলৈ হ’লে থলুৱা যুৱকসকলৰ নিজৰ নামত বা পৰিয়ালৰ আন সদস্যৰ নামত মাটি থাকিব নোৱাৰিব আৰু তেওঁলোকে এই খেতি জীৱিকা নিবাৰ্হৰ বাবে কৰিব লাগিব৷ উল্লিখিত শ্ৰেণীৰ লোকৰ বাদে আন কোনো শ্ৰেণীৰ লোক বা সংস্থাক বিশেষ খেতিৰ বাবে ভূমি আৱণ্টন বা বন্দৱস্তি দিয়া নহ’ব৷ এই আঁচনি কাৰ্যকৰী কৰিবলৈ স্থানীয় নিৱনুৱা যুৱকৰদ্বাৰা বিশেষ খেতিৰ বাবে সমবায় গঠন কৰিবলৈ বিশেষ উদ্যোগ গ্ৰহণ কৰা হ’ব৷ 

কোনা ব্যক্তিক সৰ্বোচ্ছ ৪ হেক্টৰ আৰু পঞ্জীয়নভুক্ত সমবায়ৰ ক্ষেত্ৰত সদস্য অনুপাতে এই মাটি দিয়া হ’ব৷

৩ বছৰৰ ভিতৰত আৱণ্টিত মাটি বিশেষ খেতিৰ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব অন্যথা এই আৱণ্টন নাকচ কৰা হ’ব৷ 

৩ বছৰ অতিক্ৰম কৰাৰ পিছত ভগিয়াৰ [allottee] সকলে যদি সেই মাটি বিশেষ খেতিৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰি থাকে তেন্তে বন্দৱস্তি দিয়া হ’ব৷ বিশেষ  সাময়িক লীজৰ ব্যৱস্থা ১৮৮৬ চনৰ ALRR আইন অনুযায়ী দিয়া হ’ব৷ আন সাময়িক লীজবোৰৰ ম্যাদবোৰ যেতিয়াই শেষ হয়, তেতিয়াই এনেভাৱে দিয়া লীজৰো ম্যাদ শেষ হ’ব৷ 

আনহাতে ভূমিধাৰণ কৰাৰ সৰ্বোচ্ছ সীমা নিদ্ধৰ্াৰণ আইন,১৯৫৬ [The Assam Fixation of Celling on Land Holding Act, ১৯৫৬] আইনখনৰ ১৬ নং অনুচ্ছেদত  মালিকৰপৰা অধিগ্ৰহণ কৰা মাটিত ৰায়তক  মাটিৰ বন্দবস্তি দিয়াৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে৷  ইপিনে ১৭ নং অনুচ্ছেদত উল্লেখ কৰা হৈছে যে যিবোৰ মাটি ১৬ নং অনুচ্ছেদ অনুযায়ী ৰায়তৰ লগত বন্দবস্তি নোহোৱাকৈ ৰৈ যায় সেইবোৰ মাটিত চৰকাৰে বা চৰকাৰৰ দ্বাৰা ক্ষমতাপ্ৰাপ্ত কোনো বিষয়াই ভূমি বন্দবস্তি দিব পাৰে৷ এই মাটিত ভূমি বন্দবস্তি দিবলৈ তলৰ শ্ৰেণীৰ লোকসকলক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হ’ব–

[ক]   বান, খহনীয়া বা ভূমিকম্পৰ ফলত ভূমিহীন হৈ পৰা ভূমিহীন খেতিয়ক৷ 

[খ] ভূমিহীন খেতিয়ক৷

[গ] ১৯৭৩ চনৰ আসাম এগ্ৰিকালচাৰেল ফাৰ্মিং কপোৰ্ৰেশ্বন এক্টৰ অধীনত গঠন হোৱা কৃষিভিত্তিক পাম নিগমবোৰ৷  গতিকে দেখা যায় যে চিলিং আইনখনৰ মূল উদ্দেশ্যই আছিল মাটি হাতত ৰখাৰ এক উদ্ধৰ্সীমা নিদ্ধৰ্াৰণ কৰি চৰকাৰে   অধিগ্ৰহণ কৰা মাটি  প্ৰকৃত খেতিয়ক ৰায়ত আৰু ভূমিহীনৰ মাজত বন্দবস্তিৰ যোগেদি বিতৰণ কৰা৷  একেদৰে  ১৯৭১ চনৰ ৰায়তী আইনখনৰ জৰিয়তে ৰায়তসকলক ভূমিস্বত্ব দিবলৈ বিচৰা হৈছিল৷ অসম চৰকাৰে চিলিং আইনকে ধৰি কেবাখনো আইনৰ অধীনত ভালেখিনি মাটি অধিগ্ৰহণ কৰিলে যদিও সেই আটাইবোৰ মাটি ভূমিহীন খেতিয়ক বা  ভূমিহীন লোকৰ মাজত বিতৰণ কৰা নহ’ল৷ উদাহৰণস্বৰূপে  চিলিং আইনমতে যিবোৰ অধিগ্ৰহণ কৰা ভূমিত ৰায়তসকল বহি আছিল সেইসকলৰ লগত অধিগ্ৰহণ কৰা মাটিৰ বন্দৱস্তি হ’ব লাগিছিল৷ কাৰ্যত চৰকাৰৰ ফালৰপৰা এনে ব্যৱস্থা ক্ষিপ্ৰতাৰে লোৱা নহ’ল আৰু ৰায়তসকলে মাটিৰ ভোগদখল কৰি থাকিল যদিও পট্টা লাভ কৰিব নোৱাৰিলে৷ জমিদাৰী বা ধমীৰ্য় বা দাতব্য অনুষ্ঠানৰ পৰা অধিগ্ৰহণ কৰা মাটিবোৰৰ ক্ষেত্ৰতো ৰায়তসকলক একেই অৱস্থাৰ মাজত ৰখা হ’ল৷ দেশৰ স্বাধীনতাৰ পাছত দেশখনৰ খাদ্য সুৰক্ষাৰ স্বাৰ্থত ভূমি সংস্কাৰৰ জৰিয়তে দেশখনৰ প্ৰকৃত খেতিয়কসকলৰ  হাতত মাটিৰ পট্টা প্ৰদানৰ যি আকাংক্ষা এচাম মহৎ ৰাজনীতিবিদে দেখিছিল তাক বেছিভাগ ৰাজ্যই কাৰ্যকৰী কৰিব নোৱাৰিলে৷ অসমো এই ক্ষেক্ৰত ব্যতিক্ৰম হৈ নাথাকিল৷ বৰঞ্চ   আবণ্টিত  মাটিত বন্দবস্তি প্ৰক্ৰিয়াটো ত্বৰান্বিত কৰি পুনৰ সেই মাটি ক্ষমতাবান শ্ৰেণীৰ  হাতলৈ হস্তান্তৰ কৰাৰ এক কৌশলেহে সংগোপনে  চলি থাকিল ৷