পাহৰা মাণিক বিচাৰি

‘আমাৰ অসম’ত ২৭ ডিচেম্বৰত প্ৰকাশিত ফণীন্দ্ৰ কুমাৰ দেৱচৌধুৰীৰ চিন্তা উদ্ৰেককাৰী আৰু অসমীয়াৰ বিপদক ঐতিহ্যমণ্ডিত সাধুকথাৰ ৰূপকেৰে তুলি ধৰা ‘আই মোৰ ডিঙি কুটে-কুটায়’ শীৰ্ষক লেখাটো পঢ়িলোঁ৷ লগতে একে প্ৰসংগতে একেখন কাকতত ২৯ ডিচেম্বৰত প্ৰকাশিত দেৱাঞ্জন বৰঠাকুৰৰ ‘অজগৰৰ পেটত অসমীয়া ভাষা’ শীৰ্ষক লেখাটোৰ অন্তৰ্নিহিত চিন্তাই সাম্প্ৰতিক ধুসৰ পৰিৱেশৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত মনটো অধিক গধুৰ কৰি তুলিছে৷ গ্ৰন্থৰ বতৰত প্ৰকাশ পোৱা ময়ূৰ বৰাৰ ‘পাহৰা মাণিক বিচাৰি’ পঢ়ি আৰু উল্লিখিত লেখা দুটাৰ মাজত অসমীয়া জাতীয় জীৱনৰ বিপদকালত বিশেষকৈ বেছিভাগ ৰাজনৈতিক দল আৰু নেতাৰ লগতে সামগ্ৰিকভাৱে জাতি, ভাষা, ঐতিহ্য, সংস্কৃতিৰ প্ৰতি ক্ষণিকৰ আন্তৰিকতাহীন আৰু চৌদিশৰ কৰ্মকাণ্ডৰ প্ৰতি আমাৰ উন্নাসিকতাৰ হতাশাজনক ছবিখন দেখি কিছু কথা ক’বলৈ মন গ’ল৷

অসমৰ জাতীয় জীৱন নিৰ্মাণৰ এক দীঘলীয়া আৰু সংঘাতপূৰ্ণ ইতিহাস আছে৷ বহু যুগৰ সমাজ গঠন প্ৰক্ৰিয়াত বহু জাতিৰ মিলন আৰু বহু সময়ত বহিৰাগত শক্তিৰ লগত যুঁজ-বাগৰৰ লগতে মানৰ আক্ৰমণ আৰু মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহ, ব্ৰিটিছৰ আগমন, ভাষা আৰু মাধ্যম আন্দোলন, বাংলাদেশৰ লগত সীমামূৰীয়া দেশৰ পৰা অনুপ্ৰৱেশকাৰীৰ আগ্ৰাসন, ভাষিক আগ্ৰাসনৰ বিপক্ষে সুদীৰ্ঘ প্ৰতিৰোধৰ সংগ্ৰামৰ ইতিহাসেৰে পৰিপূৰ্ণ অসমীয়া জাতিটোৰ আজিৰ দিনতো জাতীয় জীৱন সুৰক্ষিত নহয়৷ পৃথিৱীৰ ইতিহাসত এনে এটা জাতি হয়তো খুবেই বিৰল৷ এই জাতিটোৱে আত্মসুৰক্ষাৰ নিমিত্তে বিদেশীৰ অনুপ্ৰৱেশ ৰোধৰ লগতে বিদেশী বহিষ্কাৰৰ দাবীত নিজৰ দেশৰেই শাসকপক্ষক সোঁৱৰাই দিবলৈ বা বাধ্য কৰিবলৈ ছয় বছৰীয়া অসম আন্দোলন কৰিলে, নিজৰ জাতিৰ কথা ক’বলৈ গৈ নিজৰ দেশৰে চৰকাৰৰ বাহিনীৰ হাতত ৮৫৫জন লোকে শ্বহীদবৰণ কৰিলে৷ তাৰপাছতো আজিপৰ্যন্ত জাতিটোৱে স্বস্তিৰ নিশ্বাস পেলাব পৰা নাই, জাতিটোক মনে-প্ৰাণে ভালপোৱা মানুহে এদিনো সুৰক্ষিত অনুভৱ কৰিব পৰা নাই৷ অসমীয়া জাতিটোৰ ওপৰত যেন বিপদৰ অন্ত নাই, আক্ৰমণৰ শেষ নাই৷

এটা জাতিলৈ আহিব পৰা আটাইতকৈ বৃহৎ প্ৰত্যাহ৩ানৰ সকলোখিনিয়েই অসমীয়া জাতিটোৱে সন্মুখীন হৈছে৷ ৰাজনৈতিক অধিকাৰ সংকুচিত হৈ আহিছে৷ অৰ্থনৈতিক ক্ষমতাও সীমিত৷ সংস্কৃতিতো এহাজাৰ এটা আপদ নামিছে৷ যেন অসমীয়া জাতিটো এটা দবা, যাৰ যেনেকৈ মন যায় বজাই গৈছে৷ প্ৰতিৰোধৰ নামত চৌদিশৰ পৰা প্ৰতিক্ৰিয়া আহে৷ হাতৰ টিপতে ফেচবুকত ক্ৰিয়া-প্ৰতিক্ৰিয়াৰ জোৱাৰ নামে, জনমত গঠনৰো চেষ্টা চলে৷ মন গ’লে কেতিয়াবা হাবিৰ পৰা পৰেশ বৰুৱাই মাত দিয়ে৷ প্ৰেছ বিজ্ঞপ্তিৰ প্ৰতিযেগিতা চলে৷ ৰাজনৈতিক দলবোৰৰ মাজত কোনে কিমান সমৰ্থন গোটাব পাৰে তাৰেই সুবিধাজনক ৰাজনীতি চলে৷ ছাত্ৰ সংগঠন, জাতীয় সংগঠনবোৰে ৰাজপথত প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰে৷ প্ৰতিবাদ-আন্দোলন আদি বেয়া পোৱাবোৰেও জাতিৰ সংকটৰ কথাৰে নিজৰ স্থিতি দোহাৰে৷ কিছুদিন এনেদৰে পাৰ হয়, তাৰপাছত সকলোৱে বেলেগ বেলেগ কথাত ব্যস্ত হয়৷ এনেদৰেই চলি আহিছে৷ সকলো চলি আছে নিৰৱধি, পিছে জাতিটোৰ গতিটোহে মসৃণ নহয়৷ আজিৰ দিনত ৰাজনৈতিক দলবোৰৰ মাজত, বিশেষকৈ ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজনৈতিক দলবোৰে অসমীয়া জাতি বা ভাষাক লৈ বৰ দিগদাৰিত পৰে৷ অসমীয়া ভাষাৰ পক্ষত সজোৰে কথা ক’বলৈ সংকোচ কৰে, কিজানিবা আনটো পক্ষই বেয়া পায়৷ এনেদৰে কিমানদিনলৈ সুৰক্ষিত হ’ব এটা জাতি, ভাষা আৰু সংস্কৃতি? তাতে একোটা ক্ষুদ্ৰ আৰু প্ৰান্তীয় জাতিসত্তাৰ প্ৰতি ৰাষ্ট্ৰৰ গুৰুত্ব আৰু দায়িত্বৰ পৰিমাণটোও আমি বুজোঁ৷ 

এইকেইদিনত অসমীয়া ভাষা সম্পৰ্কীয় ক্ৰিয়া-প্ৰতিক্ৰিয়া, ঘটনা-পৰিঘটনাৰ চাৰিটা দিশে মন সেমেকাই তুলিছে৷ এই ঘটনাক্ৰমে চাৰিটা দিশ প্ৰতিনিধিত্ব কৰে আৰু এই দিশবোৰে জাতি আৰু ভাষাটোক কিদৰে দুৰ্বল কৰিব পাৰে, তাক নতুনকৈ নক’লেও হ’ব নি(য়৷ অসমীয়া ভাষাৰ ভৱিষ্যতক লৈ আমি সন্দিহান হোৱাৰ কাৰণো এয়াই৷ মই দেখা বিপদকেইটা এনে– [ৰ] অসমীয়া ভাষাটো ব্যৱহাৰ কৰা ব্যক্তিৰ সংখ্যা দিনে দিনে কমি আহিছে, [২] ভাষাটোৰ প্ৰতি বহুতৰ যেন হীনমন্যতা আছে, [৩] ভাষাটোৰ মাজত অধিকভাৱে আৰু সম্পূৰ্ণ অদৰকাৰীভাৱে আন ভাষাৰ শব্দই স্থান পাবলৈ ধৰিছে আৰু [চ্ছ্ৰ] অসমীয়া আৰু বাংলাভাষাৰ মাজত প্ৰতিষ্ঠাৰ যুঁজখনত চৰকাৰ আৰু ৰাজনৈতিক দলবোৰে ৰাজনৈতিক স্থিতিগ্ৰহণৰ লগতে ভাষাটোক লৈ চৰকাৰ-বিৰোধীৰ ৰাজনৈতিক উদাসীনতা৷ সাম্প্ৰতিক অসমীয়া ভাষাৰ সংকটৰ মূল কাৰণবোৰ মূলতঃ এইকেইটাই বুলি মই বিশ্বাস কৰোঁ৷

ঐতিহাসিকভাৱে অসমীয়া ভাষাটোৰ প্ৰধান প্ৰতিদ্বন্দ্বী হৈ আহিছে বাংলা ভাষাটো৷ যিকোনো ভাষাৰ প্ৰতি মই অত্যন্ত শ্ৰদ্ধাশীল আৰু সংবেদনশীল৷ প্ৰতিদ্বন্দ্বী শব্দটো ব্যৱহাৰ এইবাবেই কৰিছোঁ যে আমি নিজৰ ৰাজ্যতে দুবাৰকৈ ভাষাটো হেৰুৱাইছোঁ, সংগ্ৰামৰ মাজেদি ভাষাটোক যথাস্থানত বহুৱাইছিল নিজতকৈ ভাষাটোক ভালপোৱা অসমীয়া মনিষীয়ে৷ কিন্তু পুনৰ ক্ৰমাৎ অসমীয়া যেন অসমতে এলাগি হ’বলৈ ধৰিছে৷

বিগত চাৰিটা দশকজুৰি অসমৰ খিলঞ্জীয়া মানুহৰ মনত যিবোৰ শংকা আৰু বিপদৰ ঘণ্টাধবনি প্ৰতিনিয়ত বাজি আহিছে, সেইবোৰৰ মাত্ৰা সময়ৰ গতিত ক্ৰমাৎ বাঢ়িহে গৈ আছে৷ অসম আন্দোলনৰ লগতে জাতীয়-জনগোষ্ঠীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰতিৰোধ-প্ৰতিবাদৰ সমান্তৰালকৈ আলফাৰ সশস্ত্ৰ জাতীয় সংগ্ৰামৰ মাজেদি জাতিটোৱে নিজৰ সত্তা আৰু আয়তন ৰক্ষাৰ নিমিত্তে কৰা প্ৰান্তীয় সংগ্ৰামেও অসমীয়া জাতীয় জীৱনৰ অমীমাংসিত জাতীয় প্ৰশ্নবোৰৰ আজিপৰ্যন্ত সমাধান কৰাত ব্যৰ্থ হৈছে৷ তাৰ উপৰি অসমীয়া মানুহে সময়ে সময়ে শোকোতাকে মুকুতা বুলি বিপদত আকুল হৈ যিবোৰ ৰাজনৈতিক শক্তিৰ হাতত ক্ষমতা অৰ্পণ কৰি আহিছে, সকলোৱেই লংকাত গৈ ৰাৱণ হ’ল৷ ‘কা’বিৰোধী আন্দোলনে সঠিক নেতৃত্ব নাপালে, একপ্ৰকাৰ মষিমূৰ হ’ল৷ অসমৰ বুকুতেই  অসমীয়া ভাষাৰ হ’ৰ্ডিং বৰাকৰ একাংশ মানুহে সহ্য নকৰিলে, ক’লা ৰং সানি অসমীয়াক সকীয়নি দিলে৷ অসম চৰকাৰেও একপ্ৰকাৰ সেও মানিলে৷

ফণীন্দ্ৰ কুমাৰ দেৱচৌধুৰীয়ে অসমীয়া সমাজত বহুল প্ৰচলিত সাধুটোৰ পৰা লোৱা ৰূপকটো আৰু দেৱাঞ্জন বৰঠাকুৰৰ লেখাটোৰ অজগৰটো আমি দেখি-শুনি-জানিও নিৰুদ্বেগ, ভাষাটোৰ প্ৰতি যেন আমাৰ দায়বদ্ধতা ইমানেই৷ কিছু দল-সংগঠনৰ নেতৃত্বৰ মূৰত প্ৰতিবাদ, আন্দোলন আৰু যিকোনো জাতীয় জীৱনৰ প্ৰতি নমা আপদ প্ৰতিৰোধৰ দায়িত্ব দি নিজস্ব জীৱনযাত্ৰাত ব্যস্ত আমি বেছিভাগেই৷ আইৰ হৃদয়কাতৰ বিননি; দুভৰি কুটেকুটাই বোলোঁতে নিশ্চিন্ত হৈ থকাৰ ফল আমি ভুগিবলগীয়া হৈছে৷ দেৱচৌধুৰীৰ লেখাত উল্লিখিত সাধুৰ লুভীয়া মাতৃগৰাকী কোন আমি চিনো৷ কিহৰ লোভত ভাষাটোৰ ডিঙিলৈকে গিলা অজগৰটোক নিচিনাৰ ভাও জুৰিছোঁ আমি? এনে উন্নাসিকতাৰ ফলত এদিন ভাষাটো সংখ্যালঘু হ’ব বুলি জানিও আমাৰ মন-প্ৰাণ আন্দোলিত নোহোৱাটোহে চিন্তাৰ কাৰণ৷ আমাৰ পূৰ্বপুৰুষসকলে এনেদৰে আত্মসমৰ্পণ কৰিছিল জানো? ইতিহাসৰ বুকুত কিছু বিচৰণ কৰিলেই হয়তো পুনৰ ঐতিহাসিক সংগ্ৰামী যাত্ৰাৰ আলোকেৰে আলোকিত হৈ পৰিব আমাৰ নিস্তেজ মিষ্প্ৰাণ চেতনা৷ তাৰ বাবে ক্ষণিকৰ হিচাপ-নিকাচত আমি পাহৰি পেলোৱা  ইতিহাসৰ বুকুত পদচিহ্ন ৰাখি যোৱা অসমীয়া মাণিকসদৃশ মনিষীৰ অটল অসমপ্ৰেম, ভাষাপ্ৰেম আৰু ত্যাগৰ অলেখ নিদৰ্শনৰ মাজতেই পুনৰ ভাষা আৰু জাতি ৰক্ষাৰ বাবে অনুপ্ৰেৰণা পাবলৈ সক্ষম হ’ম বুলি বিশ্বাস কৰোঁ৷ 

অসমীয়াৰ স্বাভিমান জগাই তুলিবলৈ অবিচল আৰু কঠিন ব্ৰতত ব্ৰতী ময়ূৰ বৰাই শেহতীয়া ‘পাহৰা মাণিক বিচাৰি’ গ্ৰন্থত অসমীয়া ছাত্ৰসমাজৰ ঐতিহাসিক ভূমিকা বিশেষণ কৰিছে৷ যি সময়ত জাতীয় সংগঠনসমূহক আন্দোলনকাৰী আৰু চান্দা সংগ্ৰহকাৰী বুলি নস্যাৎ কৰাৰ লগতে এনে জাতীয় ছাত্ৰ সংগঠনেও নিজৰ মূল ভূমিকা সঠিকভাৱে গ্ৰহণ কৰাত ব্যৰ্থ হোৱা যেন অনুভৱ হৈছে৷ তেনে সময়তে এই লেখাটোৰ গুৰুত্ব প্ৰাসংগিক হৈ পৰিছে৷ আনন্দৰাম ঢেকিয়াল ফুকনৰ পৰা চন্দ্ৰনাথ শৰ্মা, তৰুণৰাম ফুকন, গোপীনাথ বৰদলৈ, ৰোহিণী কুমাৰ চৌধুৰী, সিদ্ধিনাথ শৰ্মা, বিষ্ণুৰাম মেধি, মহম্মদ তৈয়বুল্লা, অম্বিকাগিৰী ৰায়চোধুৰী আদি মহান অসমীয়াৰ জাতীয় জীৱন আৰু স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ প্ৰতি অৱদান বিশে¡ষণ প্ৰসংগত ময়ূৰ বৰাই উল্লেখ কৰা এটা বিষয় আজিৰ ছাত্ৰসমাজৰ বাবে বৰ প্ৰাসংগিক বুলি ভাবোঁ৷ ১৯৩০ চনৰ জ্ঝ ফেব্ৰুৱাৰীত তৰুণৰাম ফুকনে আইন অমান্য আন্দোলন চলি থকা কালতে ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ পৰা পদত্যাগৰ লগতে গোপীনাথ বৰদলৈ আৰু ৰোহিণী কুমাৰ চৌধুৰীও পদত্যাগ কৰে আৰু অসম স্বৰাজ্য দল গঠন কৰে৷ ফলত আন্দোলনকাৰী জনতাৰ মাজত বিভ্ৰান্তিৰ সৃষ্টি হয়৷ এই কৰ্মত কৰ্মবীৰ নবীন চন্দ্ৰ বৰদলৈ ক্ষুব্ধ হৈ পৰে আৰু বক্তৃতাত কয়, ‘Think Phookan or Bordoloi are dead; do you want Assam should stop the struggle for freedom’. আজিৰ এই সময়ত কৰ্মবীৰ নবীন চন্দ্ৰ বৰদলৈৰ কথাখিনি গভীৰভাৱে উপলব্ধি কৰাটো জৰুৰী৷ তেতিয়াহে সামূহিক নেতৃত্বহীনতাত ভোগা অসমীয়া জাতিটোৱে নতুনকৈ প্ৰাণৱন্ত হৈ চতুৰ্দিশে উজলি উঠিব৷ ময়ূৰ বৰাই ‘পাহৰা মাণিক বিচাৰি’ত আন এটা স্বাভিমানেৰে প্ৰোজ্জ্বল আৰু প্ৰাসংগিক বিষয় অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছে৷ ১৯৪৬ চনৰ ১৬ আগষ্টত ৰাজনৈতিক জীৱনৰ পাছৰফালে সাম্প্ৰদায়িক হৈ পৰা জিন্নাৰ ‘প্ৰত্যক্ষ সংঘৰ্ষ দিৱস’ৰ দিনটোত সাম্প্ৰদায়িক সংঘৰ্ষত কলিকতা মৃতদেহৰ দ’ম হৈ পৰিছিল৷ তাৰ মাজতো বাহিৰলৈ ওলালেই নিৰ্ঘাত মৃত্যু বুলি জানিও কলিকতাৰ মৰণযজ্ঞৰ মাজত নিজৰ জীৱনকো তুচ্ছজ্ঞান কৰি বিদূষী মহিলা চন্দ্ৰপ্ৰভা শইকীয়ানীৰ সুপুত্ৰ অতুল চন্দ্ৰ শইকীয়াই সেই সময়ত অল ইণ্ডিয়া ৰেডিঅ’ কলিকতাৰ পৰা সন্ধিয়া ৬ বজাত সম্প্ৰচাৰিত ভীষণ জনপ্ৰিয় অসমীয়া অনুষ্ঠানটো কৰিহে ক্ষান্ত হৈছিল৷ আজিৰ দিনত এনে দৃঢ়তা আৰু ভাষাপ্ৰেম বিৰল৷ আমি অতীতৰ পৰাই প্ৰেৰণা ল’ব লাগিব৷ অসম চৰকাৰৰ মন্ত্ৰী-বিধায়ক বা আন্দোলনকাৰী শক্তিসমূহেনো তেওঁৰ নিৰ্ভীকতাৰ কথা কিমান জানে? সত্যনাথ বৰা সন্দৰ্ভত অৱলোকন কৰি ময়ূৰ বৰাই গ্ৰন্থখনত লিখা এটা কথাই মন-প্ৰাণ পুলকিত কৰি গ’ল৷ তেওঁ লিখিছে, ‘দীঘলীপুখুৰীৰ পাৰত আছে অসমীয়া ইতিহাসৰ এক বিপুল আঁকৰ৷ ইয়াতেই বিচৰণ কৰিছিল সত্যনাথ, অম্বিকানাথ আৰু জ্ঞাননাথে৷ আহিছিল কনকলাল বৰুৱাৰ আহ৩ানত৷ সেয়েহে ক’বলৈ মন যায় মিছিছিপিৰ পাৰ যথেষ্ট বৰ্ণিল হ’লেও আমাৰ দীঘলীপুখুৰীও কম নহয়৷ কাৰণ ইয়াৰ পাৰতে আছে সত্যজ্ঞান৷’ অসমীয়া জাতিটোক এতিয়া এই সত্যজ্ঞানৰ বৰ প্ৰয়োজন৷

অসমৰ ছাত্ৰসমাজৰ ঐতিহাসিক ভূমিকা প্ৰসংগত ‘পাহৰা মাণিক বিচাৰি’ৰ এঠাইত  লিখিছে এনেদৰে, ‘অসমৰ জাতীয় সমাজত ছাত্ৰসমাজৰ অনুপ্ৰেৰণামূলক ভূমিকা আৰু অৱদানৰ গাথা আনন্দৰাম ঢেকিয়াল ফুকনৰ দিনৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছিল৷ বহুতে কোৱাৰ দৰে ঐতিহাসিক অসম আন্দোলনৰ সময়ৰ পৰা ই আৰম্ভ হোৱা নাই৷ বহু সময়ত সফল হৈছে যদিও ছাত্ৰসমাজে সদায়েই সফলতাৰ মুখ দেখা নাই৷ কিন্তু বহু ভুল ত্ৰুটি সত্ত্বেও ছাত্ৰসমাজেই অসমৰ দৰে সমস্যাজৰ্জৰ এখন প্ৰান্তীয় প্ৰদেশৰ বাবে মূল ধৰণী আৰু আশাৰ প্ৰতিচ্ছবি বুলি ক’ব পাৰি৷’ যি সময়ত অসমৰ ছাত্ৰ সংগঠনবোৰে সঠিক আৰু দৃঢ় ভূমিকাৰে অসমলৈ নামি অহা বিপদ-আপদ প্ৰতিৰোধত ব্যৰ্থ হৈছে আৰু ছাত্ৰ সংগঠনবোৰৰ মাজত মহাবিদ্যালয়কেন্দ্ৰিক নিৰ্বাচনী হিংসাই স্থান পাবলৈ ধৰিছে, তেনে সময়তো ময়ূৰ বৰাই দেখুওৱা আশাবাদে হয়তো আমাক স্তম্ভিত কৰিছে৷ অসমীয়া জাতীয় ঐতিহ্যৰ সমলবোৰৰ মাজত আমি কিছু খনন আৰু বিচৰণ কৰি উদ্বুদ্ধ হৈ বিজ্ঞানসন্মত আৰু আজিৰ সময়ৰ লগত খাপ খোৱা পদক্ষেপেৰে আগবাঢ়িলে প্ৰত্যাহ৩ানৰ হিমালয় ভাঙিব নোৱাৰিলেও অন্ততঃ বগাবলৈ সক্ষম হ’ব বুলি বিশ্বাস কৰোঁ৷

আমি পাহৰা উচিত নহয় যে এটা জাতি আৰু ভাষাৰ স্বাস্থ্য নিৰ্ভৰ কৰে ইয়াৰ জনসংখ্যা আৰু ভাষাটো ব্যৱহাৰকাৰীৰ সংখ্যা আৰু চৰিত্ৰৰ ওপৰত৷ অসমীয়াৰ লগতে অসম জনগোষ্ঠীয় ভাষাসমূহৰ ক্ষেত্ৰত বিগত চাৰিটা দশক ধৰি যিবোৰ পৰিসংখ্যা ওলাইছে, সেই পৰিসংখ্যা চালেই অসমীয়াৰ লগতে জনগোষ্ঠীয় ভাষাবোৰৰ প্ৰতি অহা ভয়াৱহ আগ্ৰাসন আৰু বিপদ ওলাই পৰে৷ মূলতঃ বাংলা আৰু হিন্দী ভাষাই অসমীয়া ভাষাটোৰ প্ৰতি বিপদ চপাই আনিছে৷ ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি পাইছে বাংলা আৰু হিন্দীভাষী জনসংখ্যা৷ ৰাষ্ট্ৰসংঘত ব্যৱহৃত চাৰিটা ভাষা [ইংৰাজী, স্পেনিছ, জাৰ্মান আৰু ফৰাচী] আৰু চীন দেশৰ ভাষা মাণ্ডাৰিণৰ বাহিৰে পৃথিৱীৰ বেছিভাগ ভাষাই কম-বেছি পৰিমাণে আগ্ৰাসনৰ সন্মুখীন হৈছে৷ তথ্যমতে, ১৯৫০ চনৰ পৰা ২০১০ চনলৈকে ৬০ বছৰৰ ভিতৰত ২৩০টা ভাষাৰ মৃত্যু হৈছে৷ ৫০ বছৰ পাছত ভাৰতত অকল হিন্দী আৰু তামিল ভাষা দুটাহে জীয়াই থাকিব বুলি এচাম গৱেষকে মন্তব্য কৰিছে৷ হোমেন বৰগোহাঞিয়ে এখন ৰাজহুৱা সভাত কৈছিল ‘এইটো ধ্ৰnৱসত্য যে আৰু এশ বছৰৰ পাছত পৃথিৱীত মাত্ৰ পোন্ধৰটা জীৱন্ত ভাষাৰূপে চলি থাকিব৷ আনহাতে আৰু ১৫০টা ভাষা মাত্ৰ জীয়াই থাকিব৷ এই ১৫০টা ভাষা মাত্ৰ ঘৰুৱা ব্যৱহাৰতে সীমাবদ্ধ থাকিব৷’

ফণীন্দ্ৰ কুমাৰ দেৱচৌধুৰীৰ বিলাপ, ময়ূৰ বৰাৰ ‘পাহৰা মাণিক বিচাৰি’ ঐতিহ্য ভাণ্ডাৰত বিচৰণ আৰু খননৰ সমান্তৰালকৈ দেৱাঞ্জন বৰঠাকুৰৰ যুৱ-মনৰ শংকামিশ্ৰিত সমালোচনাৰ মাজত আমি চিন্তাৰ সেতু বান্ধি অসমৰ খিলঞ্জীয়া মানুহৰ মনৰ শংকা আৰু খিলঞ্জীয়া ভাষা-উপভাষাৰ প্ৰতি নামি অহা চৰম ভাবুকিক প্ৰতিহত কৰাৰ সমাধান-সূত্ৰ নিৰ্ণয় কৰিব লাগিব৷ এইক্ষেত্ৰত অসমৰ ছাত্ৰ সংগঠন, বুদ্ধিজীৱী আৰু চৰকাৰৰ মাজত একমুখী সমন্বয় স্থাপন কৰাটো জৰুৰী৷ শেহতীয়াভাৱে অসম চৰকাৰৰ অসমীয়া ভাষাৰ প্ৰতি অনীহাভৰা নীতিৰ উপৰি আন আগ্ৰাসী ভাষাৰ প্ৰতি ৰাজনৈতিক দৰদ আৰু দুৱাৰ মেলা স্বভাৱটো দেখি প্ৰতিজন অসমীয়াৰ দায়িত্ব বৃদ্ধি পাইছে বুলি অনুভৱ কৰোঁ৷ প্ৰতিৰোধ নিজৰ পৰাই আৰম্ভ কৰাটো জৰুৰী৷ এই প্ৰতিৰোধ হ’ব লাগিব বৌদ্ধিক; ভাষা-সংস্কৃতিৰ প্ৰতি প্ৰগাঢ় প্ৰেম আৰু সুস্পষ্ট দৃঢ়তা এই প্ৰতিৰোধৰ প্ৰাথমিক চৰ্ত৷ অন্যথা, জোঁৱাইৰূপী অজগৰে গিলিব অসম আৰু অসমীয়াক৷