কিছুমান সমস্যা আজিকোপতি কেৱল ব্যক্তিবিশেষৰ সমস্যা বুলিয়েই গণ্য কৰি অহা হৈছে৷ তেনে এটি সমস্যা হৈছে দিব্যাংগ শিশু বা সন্তানৰ সমস্যা৷ বিশেষভাৱে সক্ষম, দিব্যাংগ, শাৰীৰিকভাৱে অক্ষম, বিকলাংগ আদি যি নামেৰেই এইসকল ল’ৰা-ছোৱালীক নামাতক কিয়, তেওঁলোকৰ এটাই পৰিচয় যে আনতকৈ তেওঁলোক পৃথক৷ এওঁলোকৰ কোনো কোনো শাৰীৰিকভাৱে, কোনো কোনো মানসিকভাৱে আৰু এচাম শাৰীৰিক-মানসিক উভয় দিশতেই প্ৰতিবন্ধী৷ বেছিভাগেই জন্মতেই এনে প্ৰতিবন্ধী হৈ জন্মে যদিও কিছুসংখ্যকে দুৰাৰোগ্য ৰোগত আক্ৰান্ত হৈও এনে জীৱন জীয়াবলগীয়া হয়৷ সকলো পিতৃ-মাতৃ বা পৰিয়ালে নৱজাতকে সাধাৰণ শিশুৰ দৰে সময়ৰ লগে লগে শাৰীৰিক-মানসিক আচৰণ কৰাটোৱেই বিচাৰে, যিহেতু অনেক সময়ত সন্তানৰ এনে বিসংগতি তেওঁলোকে মানি ল’বলৈকে টান পায় আৰু সময়ত চিকিৎসকৰ ওচৰ নাচাপে৷ অনেক সময়ত চিকিৎসকৰ হাততো কোনো নিৰাময়ৰ বিধান নাথাকে আৰু পৰিয়ালে তেনে সন্তানক ‘নিজৰ ভাগ্যৰ ফল’ বুলি মানি লয়৷ আমাৰ সমাজত এনে সন্তানক অৱজ্ঞা-অৱহেলাৰ দৃষ্টিৰে চোৱা লোকৰ সংখ্যা আজিও কম নহয়৷ সেয়ে হ’লেও পিতৃ-মাতৃয়ে তেওঁলোকক অনাদৰ-অৱহেলা কৰিব নোৱাৰে৷ বহুতো মাতৃয়ে কুৰি-ডেৰকুৰি বছৰীয়া এনে সন্তানক বিছনা বা হুইল চেয়াৰত বহুৱাই ৰাখিয়েই মৰম-চেনেহেৰে বুৰাই ৰাখে৷ সম্পূৰ্ণভাৱে প্ৰতিবন্ধী সন্তানবোৰ, যিসকলক বছৰটোৰ আটাইকেইটা দিনৰ ২৪ ঘণ্টাই চাই থাকিবলগীয়া হয়, সেইসকল পিতৃ-মাতৃ বা পৰিয়ালৰ যি যন্ত্ৰণা বা সমস্যা, সেইটো ভুক্তভোগীৰ বাদে আনে অনুভৱ কৰাটো অতি টান কাম৷ সেইবাবেই এই সমস্যাটো আজিও পৰিয়ালৰ সমস্যা হৈ আছে৷ দেশৰ চৰকাৰী তথ্যমতেই কোটিৰ ঘৰত প্ৰতিবন্ধী শিশুৰ সংখ্যাৰ হিচাপ পোৱা যায় যদিও এওঁলোকৰ বাবে থকা আঁচনি-পৰিকল্পনা মুঠেও আশাব্যঞ্জক নহয়৷ সেয়েহে হয়তো নিৰুপায় পিতৃ-মাতৃয়ে বুকুৰ মাজৰ পৰা এনে সন্তানক পথৰ দাঁতিত অনাথ হ’বলৈ এৰি থৈ যায়৷ বহুতো পৰিয়ালে এনেবোৰ কথা সমাজৰ পৰা লুকুৱাই ৰাখিবও বিচাৰে৷ অলপতে এগৰাকী ব্যতিক্ৰম মাতৃয়ে নিজৰ কথা সদৰী কৰি সামাজিক মাধ্যমত লিখিছে যে প্ৰতিবন্ধী হোৱা বাবেই সন্তানসহ তেওঁক শহুৰৰ পৰিয়ালে নিজৰ মাকৰ ঘৰত থাকিবলৈ বাধ্য কৰাইছে৷ সৌ সিদিনা পিতৃয়ে তেনে সন্তান তথা মাতৃক হত্যা কৰি নিজেও নিৰুদ্দেশ হৈছে৷ সমাজৰ জ্ঞাতে-অজ্ঞাতে এনেবোৰ ঘটনা ঘটি আছে৷ এইবোৰৰ মাজত এটা আৰ্থিক দিশো জড়িত আছে৷ এনে ল’ৰা-ছোৱালীৰ চিকিৎসাৰ বাবে, বিশেষধৰণৰ সা-সুবিধাৰ বাবে ধনৰ প্ৰয়োজন হয়, যি ধন সকলো পিতৃ-মাতৃয়ে বহন কৰিব নোৱাৰে৷ এনে একাংশৰ বাবে বিশেষ স্কুল, বিশেষ সৃষ্টিমূলক সা-সুবিধা থকা খেলপথাৰ, সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান আদিৰো প্ৰয়োজন৷ এনেবোৰ দিশত চৰকাৰৰ পৰিকল্পিত আঁচনিৰ প্ৰয়োজন৷ আন সকলো ল’ৰা-ছোৱালীৰ দৰে প্ৰতিবন্ধীসকলৰো সকলো প্ৰকাৰৰ অধিকাৰ আছে আৰু চৰকাৰৰ সহায় অবিহনে তেওঁলোকে সেই অধিকাৰবোৰ উপভোগ কৰাৰ পৰা বঞ্চিত হৈ ৰয়৷ বিশ্বৰ উন্নত দেশবোৰত প্ৰতিবন্ধীৰ বাবে, তেওঁলোকৰ পিতৃ-মাতৃৰ বাবে বিশেষ আৰ্থিক অনুদানৰ ব্যৱস্থা থাকে৷ ইউৰোপৰ বেছিভাগ দেশতেই শিশুৰ বাবে সুকীয়া বাজেট থাকে৷ প্ৰতিবন্ধী শিশুসকলৰ জীৱন সুচল কৰাৰ বাবে সুকীয়া ব্যৱস্থা ৰখা হয়৷ শাৰীৰিকভাৱে অক্ষমসকলৰ উপৰি যিসকলৰ মানসিক তথা বৌদ্ধিক বিকাশ বাধাগ্ৰস্ত, তেওঁলোকৰ বাবে আনুষ্ঠানিক সা-সুবিধাৰ ব্যৱস্থা আছে৷ আমাৰ দেশতো চৰকাৰে বিষয়টো গুৰুত্বসহকাৰে বিবেচনা কৰি এওঁলোকৰ বাবে উচিত ব্যৱস্থা ল’ব লাগে৷ সম্প্ৰতি চৰকাৰে প্ৰতিবন্ধীৰ বাবে যিখিনি সা-সুবিধাৰ ব্যৱস্থা ৰাখিছে, সেইখিনি তেনেই নগণ্য আৰু তাকো ভালদৰে আগবঢ়োৱা হোৱা নাই৷ এইক্ষেত্ৰত এনজিঅ’ বা বেচৰকাৰী সংস্থাসমূহেও মন কৰিলে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিব পাৰে৷ কিন্তু, সবাৰো আগত কৰিবলগীয়া কামটো হৈছে প্ৰতিবন্ধীৰ সমস্যাটোক এটা আৰ্থ-সামাজিক সমস্যা হিচাপে চিহ্নিত কৰা আৰু স্বীকৃতি দিয়া৷ তাৰ বাবে সজাগতা সৃষ্টিৰো প্ৰয়োজন আছে৷