সংসদত মহিলাৰ স্থিতি

মহিলাৰ বাবে এক-তৃতীয়াংশ আসন সংৰক্ষণৰ উদ্দেশ্যে যোৱা বছৰ লোকসভাত বিল উত্থাপন কৰা হৈছিল৷ সংৰক্ষণৰ বিল কাৰ্যকৰীতো নহ’লেই, লোকসভালৈ নিৰ্বাচিত মহিলা সাংসদৰ সংখ্যাও ২০১৯ চনৰ নিৰ্বাচনৰ ৭৮গৰাকীৰ বিপৰীতে ৭৪গৰাকী হ’ল৷ অৰ্থাৎ, মুঠ আসনৰ ১৩.৬ শতাংশহে মহিলা সাংসদ হ’লগৈ৷ এইবাৰৰ নিৰ্বাচনত সবাতোকৈ অধিক মহিলা সাংসদ নিৰ্বাচিত হৈছে পশ্চিমবংগৰ পৰা৷ তৃণমূল কংগ্ৰেছৰ পৰা মুঠ ১২গৰাকী প্ৰাৰ্থীয়ে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল, আৰু ১১ গৰাকীয়েই সাংসদ হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছে৷ মহাৰাষ্ট্ৰ আৰু উত্তৰ প্ৰদেশৰ পৰা ৭ গৰাকীকৈ, মধ্য প্ৰদেশৰ ৬গৰাকী আৰু তামিলনাডুৰ পৰা ৫গৰাকীকৈ মহিলা সাংসদ হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছে৷ কেৰালাৰ দৰে ৰাজ্য, য’ত লিংগ-অনুপাত মহিলাৰ অনুকূল অৰ্থাৎ পুৰুষতকৈ মহিলাৰ সংখ্যা অধিক, সেইখন ৰাজ্যৰ পৰা এগৰাকীও মহিলা লোকসভালৈ নিৰ্বাচিত নহ’ল৷ অসমৰ পৰা এইবেলি এগৰাকীয়েই মাথোন মহিলা সাংসদ নিৰ্বাচিত হোৱাটো আমি সকলোৱে জানো৷ ৰাজনীতিত মহিলাসকলৰ এই স্থিতি সঁচাকৈয়ে অসন্তোষজনক৷ বৰ বৰ নেতাসকলক লৈ যেতিয়া ৰাজনৈতিক সভাবোৰ অনুষ্ঠিত হয়, ৰাজপথত সমদল ওলায়, তেতিয়া দেখোন মহিলাসকলেই অধিক দৃশ্যমান হৈ থাকে৷ পাৰ্টী-অফিচবোৰৰ আশে-পাশেও মহিলামণ্ডলক সততেই দেখা যায়৷ তেনেহ’লে উপযুক্ত স্থানত মহিলা কিয় উপবিষ্ট নহয়? প্ৰশ্ন হয় যে ৰাজনৈতিক দলবোৰে মহিলা প্ৰাৰ্থীক যোগ্য বুলি বিবেচনা নকৰে নেকি? শাসনাধিষ্ঠিত বিজেপি দলে সৰ্বমুঠ ৬৯গৰাকী মহিলা প্ৰাৰ্থীকহে নিৰ্বাচনৰ বাবে টিকট দিছিল, তাৰে ৩০গৰাকী নিৰ্বাচিত হৈছে৷ ইয়াৰ বিপৰীতে কংগ্ৰেছ দলে মুঠ ৪১গৰাকী মহিলা প্ৰাৰ্থীক প্ৰতিদ্বন্দ্বিতাত অৱতীৰ্ণ কৰোৱাইছিল, আৰু তাৰে মাথোন ১৩গৰাকীহে সংসদলৈ নিৰ্বাচিত হৈছে৷ ২০১৯ চনৰ নিৰ্বাচনৰ তুলনাত এইবাৰ বিজেপি দলৰ কমসংখ্যক মহিলা সাংসদ লোকসভালৈ নিৰ্বাচিত হৈছে৷ তিনি দশকৰো অধিক মহিলা সংৰক্ষণ বিলখন সদনত উত্থাপন কৰাৰ বাবে তৰ্ক-বিতৰ্ক চলাই যিটো দলে বিলখন সদনলৈ আনিলে, তেওঁলোকেই ইমান কমসংখ্যক মহিলা প্ৰাৰ্থীক নিৰ্বাচনত অৱতীৰ্ণ কৰোৱালে৷ বিলখনৰ কিবা মূল্য তেওঁলোকে দিলেনে? মহিলাৰ ৰাজনৈতিক সবলীকৰণ দেশৰ নেতাসকলৰ কাম্য নহয় নেকি? স্বাধীন ভাৰতৰ প্ৰথম লোকসভা নিৰ্বাচনত জয়ী হোৱাসকলৰ ৫ শতাংশ আছিল মহিলা৷ বিগত সাতোটা দশকত মহিলা সাংসদৰ সংখ্যা তিনিগুণো নবঢ়াটো বৰ পৰিতাপৰ কথা৷ এনে স্থিতিয়ে ভাৰতৰ লিংগ-সমতা আহৰণত প্ৰত্যাহ্বান আনিব৷ ইতিমধ্যে, দেশসমূহক সকীয়াই থোৱা হৈছে ৰাজনৈতিক সবলীকৰণৰ ক্ষেত্ৰতেই লিংগ-অসমতা সৰ্বাধিক৷ ভাৰতৰ দৰে আৰু বহুতো দেশত ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰৰ অসমতাই লিংগ-সমতাক বাধাপ্ৰাপ্ত কৰি থৈছে৷ ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰৰ এই লিংগ-অসমতাৰ ঐতিহাসিক কাৰণো নথকা নহয়৷ যুগ যুগ ধৰি মহিলাসকলক ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰখনৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হৈছিল৷ দেশে-দেশে ভোটাধিকাৰৰ বাবে, নিৰ্বাচনত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰাৰ বাবে মহিলাসকলে সংগ্ৰাম কৰিবলগীয়া হৈছিল৷ সেই সংগ্ৰাম অথলে যোৱা নাছিল যদিও কাৰ্যক্ষেত্ৰত আজিও সেই সংগ্ৰাম সম্পূৰ্ণ ফলপ্ৰসূ হোৱা নাই৷ বিশেষকৈ, ভাৰতৰ দৰে কেতবোৰ দেশত সংবিধানে সমঅধিকাৰৰ স্বীকৃতি দিয়া সত্ত্বেও ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰত মহিলাসকলে পুৰুষৰ সমানে সমঅধিকাৰ ভোগ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাই৷ এই সমঅধিকাৰ ভোগ কৰাত কোনো আইনগত বাধাও নাই৷ ইতিমধ্যে, ৰাষ্ট্ৰপতি, প্ৰধানমন্ত্ৰী, বিত্ত-প্ৰতিৰক্ষা আদি গুৰুত্বপূৰ্ণ পদবী আৰু দপ্তৰ দায়িত্বপূৰ্ণভাৱে সুসংবদ্ধভাৱে চলাই নিয়াৰ পাছতো মহিলাসকলক যেন গধুৰ দায়িত্ব দিয়াৰ পক্ষপাতী নহয় কোনো ৰাজনৈতিক দল৷ এইক্ষেত্ৰত ৰাজনীতিত থকা মহিলাসকলো সৰৱ হোৱা পৰিলক্ষিত নহয়৷ প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক দলৰেই একো একোটা মহিলা মৰ্চা আছে৷ তেওঁলোকক এইবোৰ কথাই আমনি নকৰেনে? যি সময়ত পূব আফ্ৰিকাৰ ৰাৱাণ্ডাৰ সদনত মহিলা সাংসদৰ সংখ্যা ৬১ শতাংশ, ‘বিশ্বগুৰু’ হ’বলৈ ওলোৱা ভাৰতত কিয় মাথোন ১৩ শতাংশহে মহিলা সাংসদ থাকে, এনেবোৰ প্ৰশ্ন দলবোৰৰ মহিলা নেত্ৰীসকলৰ মনত উদয় নহয়নে?