আহিনত শৰৎ নাহিল

আহিন আহিল, আহি প্ৰায় অৰ্ধেক পাৰ হ’ল, শৰৎ আহিলনে? আকাশৰ কঁহুৱা ডাৱৰ, পথাৰৰ কঁহুৱা ফুল, আবেলিৰ পৰা নামি অহা ঠাণ্ডা-ঠাণ্ডা ভাব, ৰাতিৰ নিয়ৰ, পুৱাৰ ৰ’দত জিলিকা থকা দূৱৰি বনৰ নিয়ৰ কণা, তলসৰা শেৱালি– এইবোৰ শৰতৰ চিনাকি ছবি৷ অথবা অধিক সঠিককৈ ক’বলৈ হ’লে ইতিমধ্যে হেৰাই যোৱা চিনাকী ছবি, যাৰ বিষয়ে বৰ্তমান প্ৰজন্মৰ সৰহভাগৰে কোনো অভিজ্ঞতা নাই, কাৰণ চহৰৰ পৰা আৰু নগৰীয়া জীৱনৰ পৰা প্ৰকৃতি ইতিমধ্যে অন্তৰ্ধান হৈছে৷ সৌ পথাৰৰ কঁহুৱা ফুল নীল আকাশত কোনে সজালে, নীল আকাশৰ বগা ডাৱৰ পথাৰলৈ কোনে নমালে? আহিনে, আহিনে, আহিনে৷ বীৰেন্দ্ৰ নাথ দত্তৰ সুৰ আৰু কণ্ঠ, নৱকান্তৰ কথাৰে এই গানটোৱে শৰৎ অহাৰ কাহিনী কৈছে৷ শৰতৰ শেৱালিৰ নতুন নিয়ৰে শুভ্র শুভ্র কিবা ছবি আঁকে, শুকুলা ডাৱৰৰ পতাকা উৰুৱাই মুকুতিৰ গীত গাই শৰালীজাকে৷ ভূপেন হাজৰিকাই গাইছে৷ বজালে আহিনে বাঁহীনে বীণ সুৰত পালানে চিন? পাৰ্বতিপ্ৰসাদে তেওঁৰ নিজস্বশৈলীৰে সুধিছে৷ শৰতত গ্ৰীষ্মৰ তাপমান ক্ৰমান্বয়ে কমি আহে, বৰ্ষাৰ তীব্ৰতাও হ্ৰাস পায়৷ আকাশত কোমল ডাৱৰ, পথাৰত কোমল কঁহুৱা৷ শৰতত তীব্ৰতা নাই–শৰৎ কোমল মধুৰ, শৰৎ স্নিগ্ধ৷ কিন্তু এতিয়া শৰৎ তেনেকুৱানে? আহিন আহিলে লগতে স্বাভাৱিকভাৱেই শৰতো আহেনে? আহিন আমি গঢ়ি লোৱা সময়ৰ এটা জোখ, কেলেণ্ডাৰৰ এটা মাহ৷ এবছৰৰ মূৰত আকৌ আহে৷ কিন্তু ঋতুবোৰ মানুহে গঢ়া সময়ৰ জোখ নহয়, ঋতুবোৰ প্ৰাকৃতিক জৈিৱক প্ৰক্ৰিয়া, প্ৰকৃতিৰ খেল৷ শৰতো প্ৰকৃতিৰ খেল৷  প্ৰকৃতি কেলেণ্ডাৰৰ দৰে হৰণ-ভগন নোহোৱাকৈ নাথাকে৷ প্ৰকৃতি এটা জীৱন্ত সত্তা, ইয়াৰ পৰিৱৰ্তন হয়৷ মানুহে কৰা নিৰ্মাণে প্ৰকৃতিক ইতিমধ্যে আঁতৰাই পঠাইছে৷ 

শৰৎ নাহিবও পাৰে, গ্ৰীষ্মকাল দীঘলীয়া হ’ব পাৰে, বৰ্ষাৰ চৰিত্ৰ পৰিৱৰ্তন ঘটিব পাৰে৷ এতিয়া ‘ডাৱৰ বিষ্ফোৰণ’ ঘটে,  এমাহৰ বৰষুণ আনকি এবছৰৰ বৰষুণ এদিনতে দিয়াৰ বহু বাতৰি প্ৰকাশ হয়৷ গ্ৰীষ্ম আৰু বৰ্ষাই ইয়াৰ চৰিত্ৰ সলনি কৰিছে৷ গ্ৰীষ্মৰ স’তে বৰ্ষা তাহানিৰে পৰাই আছিল, কিন্তু এতিয়া গ্ৰীষ্মই ক্ৰমান্বয়ে শৰৎ, হেমন্ত আনকি শীতৰো ঘৰ দখল কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে৷ পৃথিৱীখন গৰম হৈ গৈ আছে৷ বিষুৱ ৰেখাৰ ওচৰে-পাঁজৰে থকা ঠাইবোৰত গ্ৰীষ্মকাল সমগ্ৰ বছৰজুৰি থাকে৷ বিষুৱৰেখাৰ পৰা যিমানেই দূৰলৈ যোৱা যায়, সিমানেই সূৰ্যৰ ৰশ্মি হেলনীয়াকৈ পৰাৰ বাবে বছৰটোত চাৰিটা বা ছটা সুকীয়া ঋতু দেখা যায়৷ আমাৰ অৱস্থানো বিষুৱ ৰেখাৰ পৰা দূৰত, সেয়েহে আমাৰ নিজস্ব বৈশিষ্ট্য থকা ছটা ঋতু আছে৷ শৰৎ তাৰে এটা, আৰু শৰৎ তাৰ নম্ৰ, উগ্ৰতাহীন স্নিগ্ধ স্বভাৱৰ বাবে সকলোৰে প্ৰিয়৷ কবি, গীতিকাৰ, গায়ক, লেখক সকলোৱে শৰতৰ গুণগান কৰে৷ভূপেন হাজৰিকাই শৰতক কৈছে– ‘শাৰদী ৰাণী তোমাৰ হেনো নাম, তুমি মোৰ নিচেই আপোন, সদ্যস্নাতা ৰূপহী মোৰ পুৱতি নিশাৰ সপোন’৷ শৰতৰ ৰূপ বৰ্ণনা কৰি তেওঁ লিখিছে– ‘শুভ্র নীলা ওৰণিখনি, কুঁৱলী সূতাৰে বোৱা পাতল ৰিহাখনি, থৰ লগা বিলখনি তোমাৰ শুৱনি দাপোণ’৷ আমাৰ ধাৰণা আছিল শৰতৰ এই ৰূপ চিৰন্তন, নজহা-নপমা৷ শৰৎ সদায়েই এনেকুৱা হৈ থাকিব৷ কিন্তু আমাৰ চকুৰ আগতেই শৰৎ সলনি হৈ গ’ল৷ চহৰৰ পৰা ইতিমধ্যে আঁতৰি যোৱা প্ৰকৃতিয়ে লগত লৈ গৈছে শৰতৰ স্নিগ্ধতা৷ গাঁৱত প্ৰকৃতি এতিয়াও কিছু বাকী আছে, কিন্তু তাতো শৰতে তাৰ স্নিগ্ধতা হেৰুৱাই পেলাইছে৷ অসমত শৰৎ সকাহৰ বতৰ৷ বান আৰু প্ৰচণ্ড গৰমৰ পাছত অন্তত অহাটো বানলৈ কেইটামান মাহৰ বাবে বানৰ পৰা ৰক্ষা পৰাৰ সকাহ৷ লগতে আৰম্ভ হোৱা উৎসৱৰ বতৰ৷ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ জন্মোৎসৱ, দুৰ্গাপূজা, ৰাসৰ পৰা আৰম্ভ কৰি  গ্ৰন্থমেলা,  খ্ৰীষ্টমাছ, নতুন বছৰৰ পৰা ভোগালীৰ উৰুকালৈ কেইটামান দিন কঠোৰ বাস্তৱৰ পৰা সাময়িক বিৰতি লৈ উৎসৱৰ আনন্দত মত্ত হ’বলৈ চেষ্টা কৰাৰ বতৰ শৰততে আৰম্ভ হয়৷ গুৱাহাটীৰ দৰে মহানগৰীৰ মানুহে বাৰিষাৰ মাহকেইটা গেলা নৰ্দমাৰ পানীৰ স’তে সহবাস কৰাৰ পাছত, বোকাই-পানীয়ে কদৰ্য হৈ থকা বিধবস্ত ৰাজপথেৰে দৈনন্দিন জীৱন-যাত্ৰাৰ যুঁজখন চলাই বিধবস্ত হৈ পৰাৰ পাছত শৰতে মহানগীখনলৈ আৰু তেওঁলোকৰ জীৱনলৈও কিছু স্নিগ্ধতা কঢ়িয়াই আনিব বুলি আশা কৰে৷ জ্যোতিপ্ৰসাদে কৈছিল, ৰূপান্তৰেহে মাথোঁ জগত ধুনীয়া কৰে৷ আমি দাবী কৰিব পাৰোঁনে যে এতিয়া হৈ থকা ৰূপান্তৰবোৰে পৃথিৱীখনক অধিক সুন্দৰ কৰি তুলিছে? জ্যোতিপ্ৰসাদে এনে ৰূপান্তৰৰ সপোন দেখিছিলনে যি ৰূপন্তৰৰ পৰিণতিত আহিনত শৰৎ নাহে?