নকল থলুৱা

... হীনমন্যতাত ভোগা অসমীয়াই হিন্দীবলয়ৰ উৎসৱ-পাৰ্বণবোৰো হোৰা-হোৰে পালন কৰিছে– আনকি আনতকৈ ধুমধামেৰে তথা জাকজমকতাৰেহে পালন কৰিবলৈ লৈছে৷ হিন্দীবলয়ৰ এনে এটা উৎসৱ হৈছে ‘ধনতেৰছ’ – অসমীয়াই সাতপুৰুষতো তাৰ নাম শুনা নাছিল৷ অথচ সিয়েই আজি নিজস্বতাবিহীন অসমীয়াৰ বাসস্থান অসমত বৰপীৰা পাৰি বহিছে৷ আত্মসন্মান, আত্মগৌৰৱ নথকা জাতি এটাৰ এনে দশা হোৱাটোৱেই স্বাভাৱিক৷ কপালত বগা-ৰঙা ফোঁট লৈ, নিজস্বতা এৰি, আত্মসন্মান-আত্মগৌৰৱ ত্যাগ কৰি কেৱল জাতি-মাটি-ভেটি ৰক্ষাৰ শ্লোগান দি থাকিলে নিজস্ব ভাষা-কৃষ্টিৰে অসমীয়া জাতিটো ৰক্ষা নপৰে, বৰঞ্চ ৰসাতললৈহে যাব ...

ভাৰতৰ প্ৰায়বোৰ ৰাজ্যতে থলুৱা আৰু চালানীৰ মাজত পাৰ্থক্য-সংঘাত আছে যদিও অসমত ইবোৰৰ প্ৰকোপ কিছু বেছি৷ ৰাজ্যখনত এই পাৰ্থক্য-সংঘাত প্ৰায় সকলো ক্ষেত্ৰলৈকে বিস্তৃত৷ অৰ্থাৎ সামগ্ৰীৰ [মাছ, কণী, শাক-পাচলি আদি] পৰা আৰম্ভ কৰি কলা-কৃষ্টিতো [গীত, পৰম্পৰা, পোছাক আদি] থলুৱা আৰু চালানীৰ মাজত পাৰ্থক্য-সংঘাত পৰিলক্ষিত হয়৷ অসমত যিহেতু থলুৱাৰ কদৰ বেছি, সেয়ে থলুৱা মাছ, কণী, শাক-পাচলি আদিৰ দাম চালানীবোৰতকৈ বেছি৷ একেদৰে ৰাজ্যখনত থলুৱা কলা-কৃষ্টিক চালানীবোৰতকৈ আগস্থান দিয়া হয়– অন্ততঃ কিছু বছৰৰ আগলৈকে দিয়া হৈছিল৷ 

কিন্তু লাহে লাহে থলুৱাবোৰো পূৰাপূৰি থলুৱা হৈ নাথাকিল– ইবোৰৰ মাজতো ভেজাল সোমাল৷ অৰ্থাৎ থলুৱাবোৰতো চালানীৰ কিছু উপাদান পৰিলক্ষিত হ’বলৈ ধৰিলে৷ ফলত এটা নতুন ধাৰণাৰে জন্ম হ’ল– ‘নকল থলুৱা’! অসমখন এতিয়া এই নকল থলুৱাৰেই ভৰি পৰিছে৷

ৰাজ্যখনত কোনবিলাক নকল থলুৱা, অৰ্থাৎ কোনবিলাক থলুৱাৰ মাজত চালানী উপাদান সোমাল, তাকে এতিয়া বিশ্লেষণ কৰি চোৱা যাওক৷

বগা ফোঁট লোৱা পুৰুষঃ ধৰ্মৰ লগত জড়িত নগণ্যসংখ্যকক বাদ দি অসমৰ পুৰুষে কপালত তিলক বা ফোঁট নলয়– কিছুবছৰ আগলৈকে এই পৰম্পৰাই অসমত চলি আছিল৷ কিন্তু এতিয়া ৰাজ্যখনত কপালত বগা ফোঁট লোৱা পুৰুষৰ অভাৱ নাই৷ এই পুৰুষসকল হৈছে ‘নকল থলুৱা’ বা ‘চালানী থলুৱা’, কিয়নো কপালত ফোঁট লোৱা প্ৰথাটো তেওঁলোকে অন্য ৰাজ্যৰ পৰা আমদানি কৰিছে৷ অৰ্থাৎ নিজস্বতা এৰি এওঁলোকে আনক অন্ধভাৱে অনুকৰণ কৰিছে৷ আৰু ইয়াৰ কাৰণ হয়তো এই– হীনমন্যতা অথবা নিজকে সৎ-ধাৰ্মিক-পৱিত্ৰ হিচাপে প্ৰৰ্দশন৷ 

প্ৰদৰ্শনকামী ধাৰ্মিকে ভিতৰি ভিতৰি কি কি কাণ্ড সংঘটিত কৰি থাকে, সিবোৰ গণমাধ্যমতপ্ৰকাশ-প্ৰচাৰ হৈ থাকে৷ আৰু সেয়ে হয়তো কপালত বগা ফোঁট লোৱা থলুৱা পুৰুষ সন্দৰ্ভত কিছুৱে এনেদৰে মন্তব্য কৰে– ‘...লাহে লাহে এওঁলোকৰ ফোঁটটোৰ ৰং সলনি হ’ব– সি হৈ পৰিব ৰঙা! আনকি ফোঁটটোৰ অৱস্থিতিও সলনি হ’ব– কপাল এৰি সি বহিবগৈ শিৰত!’

ৰঙা ফোঁট লোৱা পুৰুষঃ অসমত আজিকালি কপালত ৰঙা ফোঁট লোৱা, অৰ্থাৎ পূজা-পাতল কৰা, বলি-বিধান দিয়া পুৰুষো বহুত ওলাইছে৷ এওঁলোকো নকল থলুৱা, কিয়নো কিছুবছৰ আগলৈকে অসমৰ ধৰ্মীয় পৰম্পৰাত ৰঙা ফোঁট লোৱাৰ প্ৰথা নাছিল৷ অসমৰ ধৰ্মীয় পৰম্পৰা মূলতঃ শংকৰী, অৰ্থাৎ পূজা-পাতল, বলি-বিধান আদিৰ পৰিৱৰ্তে নাম-কীৰ্তনতহে গুৰুত্ব দিয়া হয়৷ একেদৰে বিভিন্ন দেৱ-দেৱীক পূজা কৰাৰ পৰিৱৰ্তে কেৱল এজনৰ [কৃষ্ণৰ] গুণ-গৰিমা গোৱা [কীৰ্তন] প্ৰথাহে অসমত মূলতঃ বৰ্তি আছে৷ 

সমাজ বিজ্ঞানৰ দিশৰ পৰা পূজা-পাতল, বলি-বিধান আদি ধৰ্মীয় আনুষ্ঠানিকতা নহয়, বৰঞ্চ ইবোৰ মেজিক বা যাদুবিদ্যাহে, অৰ্থাৎ আধুনিক ধৰ্মবোৰ সৃষ্টি হোৱাৰ আগৰ কালৰ আনুষ্ঠানিকতা৷ মেজিক বা যাদুবিদ্যাৰ সহায়ত প্ৰাকৃতিক শক্তিবোৰক, অৰ্থাৎ ইবোৰৰ প্ৰতিভূ বিভিন্ন দেৱ-দেৱীক বশ কৰি নিজৰ ইচ্ছানুসৰি পৰিচালিত কৰিব বিচৰা হৈছিল৷ অন্য কথাত প্ৰাকৃতিক শক্তিবোৰ উদ্ভৱ হোৱাৰ কাৰণ নজনা কাৰণে সিবোৰক দেৱ-দেৱীৰূপে কল্পনা কৰা হৈছিল৷ প্ৰাকৃতিক শক্তিবোৰ উদ্ভৱ হোৱাৰ কাৰণ স্পষ্ট হোৱাত সিবোৰৰ প্ৰতিভূ বিভিন্ন দেৱ-দেৱী অৰ্থহীন হৈ পৰিল৷ আৰু বিশ্ব-ব্ৰহ্মাণ্ডৰ সৃষ্টিকৰ্তা হিচাপে কেৱল এজনৰ কল্পনা কৰা হ’ল৷ কিন্তু এওঁক পূজা-পাতল, বলি-বিধান আদিৰে বশ কৰিব নোৱাৰি, বৰঞ্চ নাম-কীৰ্তনেৰে তেওঁৰ প্ৰতি কেৱল কৃতজ্ঞতাহে জ্ঞাপন কৰিব পাৰি৷ 

এই দিশৰ পৰা অসমত প্ৰচলিত শংকৰদেৱৰ নামধৰ্ম প্ৰকৃততে ধৰ্ম, কিন্তু হিন্দীবলয়ত প্ৰচলিত পূজা-পাতল, বলি-বিধান আদিযুক্ত হিন্দু ধৰ্ম প্ৰকৃততে ধৰ্ম নহয়, সি এতিয়াও ধৰ্মৰ আদিম অৱস্থা মেজিকৰ পৰ্যায়তে আছে৷ 

আৰু সেয়ে শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত ধৰ্ম এৰি হিন্দীবলয়ৰ যাদুবিদ্যাজনিত আনুষ্ঠানিকতা পালন কৰি কপালত ৰঙা ফোঁট লোৱা অসমৰ পুৰুষবোৰ নকল থলুৱা৷ 

অসমৰ মানুহ হিন্দীবলয়ৰ হিন্দু ধৰ্ম, অৰ্থাৎ মেজিকৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হোৱাৰ এটা কাৰণ ই হ’ব পাৰেঃ হিন্দীবলয়ৰ অৰ্থনৈতিক উন্নতি হৈছে, আৰু সেয়ে অনুন্নত অসমীয়াই ধৰি লৈছে যে যাদুবিদ্যাজনিত আনুষ্ঠানিকতাবোৰ পালন কৰি থকা কাৰণেহে তাত তেনে হৈছে! অথচ অকৰ্মণ্য-অলগৰ্ধ অসমীয়াই এই কথা বুজি পোৱা নাই যে অৰ্থনৈতিক উন্নতিৰ বাবে পূজা-পাতল, বলি-বিধান আদি নহয়, বৰঞ্চ কঠোৰ শ্ৰম, অধ্যৱসায় আদিহে প্ৰয়োজনীয়৷ 

নিজস্বতা নথকা অসমীয়াঃ অসমত এতিয়া স্বকীয়তা নথকা অসমীয়া মানুহ প্ৰতিটো খোজতে পোৱা যায়– ভাষা, কৃষ্টি, পৰম্পৰা আদি প্ৰায় সকলো ক্ষেত্ৰলৈকে অসমীয়াৰ এই নিজস্বতাহীনতা বিয়পি পৰিছে৷ ইয়াৰ মূল কাৰণ হীনমন্যতা আৰু তাৰ ফলত নিজৰ ভাষা, কৃষ্টি, পৰম্পৰা আদিৰ প্ৰতি সৃষ্টি হোৱা অশ্ৰদ্ধা-অনীহা৷ অসমীয়াই আজিকালি ‘ক’লৈ যাবা?’ বুলি নোসোধে, সোধে ‘ক’ত যাবা?’ বুলিহে! একেদৰে ‘কাইলৈ’ৰ পৰিৱৰ্তে অসমীয়াই বৰ্তমান ব্যৱহাৰ কৰে ‘অহাকালি’ নামৰ বিজতৰীয়া শব্দ এটাহে৷ কিছুমান থলুৱা শব্দ আনকি বিলুপ্তিৰ পথত, যেনেঃ অসমীয়াই আজিকালি ‘জেতুকা লগাইছোঁ’ বুলি নকয়, বৰঞ্চ কয় ‘হেনা কৰিছোঁ’ বুলিহে৷ একেদৰে ‘অজুহাত’ শব্দটোৰ স্থান লৈছে ‘বাহানাই’; ‘নেকি’, ‘জানো’ আদিৰ স্থান দখল কৰি বহিছে ‘কি’ শব্দটো [‘তুমি কি নাজানা?’]৷ আটাইতকৈ অস্বস্তি-অসহ্যকৰ কথা হ’ল– বাক্যবোৰৰ শেষত সম্পূৰ্ণ অলাগতিয়ালভাৱে ব্যৱহাৰ হ’বলৈ ধৰিছে ‘হয়’ শব্দটোঃ ‘মোৰ নাম অমুক হয়’, ‘ল’ৰাটো ভাল হয়’ ইত্যাদি৷ 

মূলতঃ হীনমন্যতাৰ বাবে নিজৰ ভাষা-কৃষ্টি, উৎসৱ-পাৰ্বণ আদিৰ প্ৰতি অশ্ৰদ্ধা-অনীহা অনুভৱ কৰা অসমীয়াই হিন্দীবলয়ৰ উৎসৱ-পাৰ্বণবোৰো হোৰা-হোৰে পালন কৰিছে– আনকি আনতকৈ ধুমধামেৰে তথা জাকজমকতাৰেহে পালন কৰিবলৈ লৈছে৷ হিন্দীবলয়ৰ এনে এটা উৎসৱ হৈছে ‘ধনতেৰছ’ – অসমীয়াই সাতপুৰুষতো তাৰ নাম শুনা নাছিল৷ অথচ সিয়েই আজি নিজস্বতাবিহীন অসমীয়াৰ বাসস্থান অসমত বৰপীৰা পাৰি বহিছে৷ আত্মসন্মান, আত্মগৌৰৱ নথকা জাতি এটাৰ এনে দশা হোৱাটোৱেই স্বাভাৱিক৷ 

কপালত বগা-ৰঙা ফোঁট লৈ, নিজস্বতা এৰি, আত্মসন্মান-আত্মগৌৰৱ ত্যাগ কৰি কেৱল জাতি-মাটি-ভেটি ৰক্ষাৰ শ্লোগান দি থাকিলে নিজস্ব ভাষা-কৃষ্টিৰে অসমীয়া জাতিটো ৰক্ষা নপৰে, বৰঞ্চ ৰসাতললৈহে যাব৷ অসমীয়াই এই কথাবোৰ হূদয়ংগম কৰিবৰ হ’ল৷ আৰু হূদয়ংগম কৰি নিজস্বতা নথকাবোৰক এলাগি কৰাৰো সময় উপস্থিত হ’ল৷

ই-মেইলঃ bora.rajeev@gmail.com