নতুন শিক্ষানীতি বাস্তৱায়িত কৰিব পৰাকৈ আমি সক্ষমনে?

ভাৰতবৰ্ষৰ অগণন শিক্ষাৰ্থীক প্ৰকৃত মানৱ সম্পদৰূপে গঢ় দিয়াৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ঘোষণা কৰা নতুন শিক্ষানীতি-২০ [এন ই পি-২০] চলিত বৰ্ষৰ পৰা কাৰ্যকৰী হ’ব বুলি ইতিমধ্যে ঘোষণা কৰিছে৷ সুদীৰ্ঘ ৩৪ বছৰ ধৰি ভাৰতবৰ্ষৰ দৰে এখন বৃহৎ জনসংখ্যাৰ ৰাষ্ট্ৰত কেইবা দশকজুৰি এখন নতুন শিক্ষানীতি নোহোৱাটো নিতান্তই দুৰ্ভাগ্যজনক৷ তেনে সময়ত ইছৰ’ৰ প্ৰাক্তন চেয়াৰমেন ড॰ কস্তুৰীৰংগণৰ নেতৃত্বত যোৱা বছৰত নতুন শিক্ষানীতিখন প্ৰস্তুত কৰি তোলাত দেশৰ ভৱিষ্যতৰ বাবেই এক আশাৰ বতৰা৷ উল্লেখ্য এই শিক্ষানীতিৰ বিভিন্ন দিশ সম্পৰ্কে শিক্ষাবিদ, বিশেষজ্ঞ, ৰাজনৈতিক ব্যক্তি, উদ্যোগপতি, সমাজকৰ্মী, ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ অংশ গ্ৰহণেৰে ইতিমধ্যে বহুলানি আলোচনা অনুষ্ঠিত হৈছে৷ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়েও নিজে এক আলোচনাত অংশ গ্ৰহণ কৰি নতুন শিক্ষানীতিৰ ৰণনীতি, ৰণনীতিৰ বাবে ৰ’ডমেপ, কৌশলগত ব্যৱস্থা আদি গ্ৰহণৰ বাবে সংশ্লিষ্ট মহলক আহ্বান জনাইছে৷ উল্লেখ্য নতুন শিক্ষানীতিত প্ৰাথমিক শিক্ষা, মাধ্যমিক শিক্ষা, উচ্ছশিক্ষা সকলোতে আমূল পৰিৱৰ্তন ঘটোৱাৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা হৈছে৷ স্কুলীয়া শিক্ষাক পূৰ্বৰ ব্যৱস্থাৰ পৰিৱৰ্তন ঘটাই ৫+৩+৩+৪ অৰ্থাৎ ৩ বছৰৰ পৰা ৮ বছৰলৈ, ৮ বছৰৰ পৰা ১১ বছৰলৈ, ১১ বছৰৰ পৰা ১৪ বছৰলৈ আৰু ১৪ বছৰৰ পৰা ১৮ বছৰলৈ চাৰিটা ভাগত বিভক্ত কৰা হ’ব৷ নমনীয় পাঠ্যক্ৰম, শৈক্ষিক-অনাশৈক্ষিক উভয়তে গুৰুত্ব প্ৰদান, বিজ্ঞান, কলা, বাণিজ্য আৰু অন্য শাখাৰ মাজত থকা পাৰ্থক্য দূৰীকৰণ, পৰীক্ষাকেন্দ্ৰিক শিক্ষাৰ অৱসান ঘটাই বুজি-মেলি ধাৰণাত্মক জ্ঞানৰ প্ৰসাৰতা, সৃষ্টিশীলতা-উদ্ভাৱনী শক্তিত প্ৰাধান্য, লাইফ স্কীল, দেশৰ বৈচিত্ৰ্যময় ঐতিহ্য-সংস্কৃতিত গুৰুত্ব, জাতি-বৰ্ণ, ধনী-দুখীয়া সকলোৰে শিক্ষাত অন্তৰ্ভুক্তিকৰণ, শিক্ষকৰ নিযুক্তি-প্ৰশিক্ষণ আদি বিভিন্ন বিষয়ক নতুন শিক্ষানীতিয়ে সামৰি লৈছে৷ উচ্ছ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰতো আন্তবৈষয়িক পাঠ্যক্ৰম, গৱেষণা বিশ্ববিদ্যালয়, শিক্ষাদানত অধিক গুৰুত্ব প্ৰদানেৰে বিশ্ববিদ্যালয়, স্ব-নিয়ন্ত্ৰিত উচ্ছ শিক্ষানুষ্ঠান প্ৰয়োগৰ দ্বাৰা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ শাখাভুক্ত কলেজৰ বিলোপকৰণ, কলেজত অন্তৰ্ভুক্ত শিক্ষাৰ্থীৰ বাবে তেওঁলোকৰ ইচ্ছানুসৰি চাৰ্টিফিকেট, ডিপ্লমা আৰু ডিগ্ৰী পাঠ্যক্ৰমৰ সুবিধা, শিক্ষা ব্যৱস্থাত জি ডি পিৰ ৬ শতাংশ ব্যয়, ভাষাৰ ক্ষেত্ৰত শিথিলতা, গৱেষণাত গুৰুত্ব, গুণগত শিক্ষা, শিক্ষাৰ নিয়ন্ত্ৰণকাৰী সংস্থাসমূহৰ পুনৰ্গঠন, সুকুমাৰ কলাৰ প্ৰয়োগ, উচ্ছ শিক্ষাৰ অনুষ্ঠানসমূহৰ আন্তৰ্জাতিকৰণ আদি বহু দিশে নতুন শিক্ষানীতিত ঠাই পাইছে৷ এক প্ৰাচীন সভ্যতা তথা অতীত কালতে এক শৈক্ষিক প্ৰাণকেন্দ্ৰৰূপে সুখ্যাতি অৰ্জন কৰা দেশখনে পূৰ্বৰ সেই ভেটি সৱল কৰি ৰাখিব নোৱাৰাৰ বাবে আজিৰ সময়ত দেশৰ শৈক্ষিক দৃশ্যপট দুখলগা হৈ আছে৷ কোৱা বাহুল্য ইতিপূৰ্বে দেশত শিক্ষানীতিৰ লগতে শিক্ষা সম্পৰ্কিত বহু আইন, আয়োগ, প্ৰকল্প-আঁচনি আদি প্ৰযোজ্য হ’ল যদিও গুণগত আৰু সকলোৰে অন্তৰ্ভুক্তিকৰণেৰে শিক্ষা– এই ক্ষেত্ৰত আমি উন্নত ৰাষ্ট্ৰসমূহটো বাদেই বহু উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰৰ তুলনাত পিছপৰি আছো৷ নতুন শিক্ষানীতি জিডিপিৰ ৬ শতাংশ খৰচ কৰাৰ কথা কোৱা হৈছে৷ পৰিসংখ্যা মতে বৰ্তমান প্ৰায় ৩.২ শতাংশ খৰচ কৰা হয়৷ কৰ’না মহামাৰীৰ বাবে ই প্ৰায় ২ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে৷ গতিকে ৬ শতাংশ পাবলৈ কিমান সময় লাগিব সেয়া সময়েহে ক’ব৷ দেশত ৪০ হাজাৰ কলেজৰ ৪০ শতাংশত এটা শাখাৰে চলি আছে৷ গতিকে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত প্ৰত্যেক জিলাতে আন্তঃবৈষয়িক শিক্ষানুষ্ঠান আৰু ২০৪০ চনৰ ভিতৰত সমগ্ৰ দেশত এনে শিক্ষানুষ্ঠান স্থাপন কিমানদূৰ সম্ভৱ হ’ব? প্ৰাথমিক শিক্ষাত অংগনবাদীক ব্যৱহাৰ কৰাৰ বিষয়ে ঘোষণা কৰা হৈছে৷ কিন্তু সমীক্ষামতে ইতিমধ্যে থকা অংগনবাদী কেন্দ্ৰসমূহ বহু সমস্যাৰে জৰ্জৰিত৷ ৩ লাখ অংগনবাদী কেন্দ্ৰত টয়লেট, খোৱাপানীৰ ভাল সুবিধা নাই৷ নতুন শিক্ষানীতি মতে অংগনবাদী কেন্দ্ৰসমূহ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ হ’লে কৰ্মী, আন্তঃগাঁথনি প্ৰস্তুত হ’বনে? এনে ধৰণে এশ-এবুৰি সমস্যা, প্ৰত্যাহ্বানৰ মাজতে নতুন শিক্ষানীতি প্ৰযোজ্য হ’বলৈ গৈ আছে৷ অসমত এখনৰ পাছত এখনকৈ চৰকাৰী খণ্ডত বিশ্ববিদ্যালয়, পলিটেকনিক, ইঞ্জিনিয়াৰিং কলেজ, মেডিকেল কলেজ আদি স্থাপন কৰা হৈছে৷ আশ্চৰ্যজনক কথা এই শিক্ষানুষ্ঠানসমূহত নাই স্থায়ী অধ্যাপক, কৰ্মচাৰী, নাই উপযুক্ত আন্তঃগাঁথনি৷ এনে অৱস্থাত এই শিক্ষানুষ্ঠানসমূহে গুণগত শিক্ষা কেনেকৈ প্ৰদান কৰিব সেয়া সহজে অনুমেয়৷ প্ৰসংগক্ৰমে উল্লেখ কৰিব পাৰি যে যিবোৰ ৰাষ্ট্ৰই যথাসময়ত শিক্ষাত গুৰুত্ব দি নিজৰ দেশৰ শিক্ষাৰ্থীলৈ গতিশীলতা আনিছে সেইবোৰ ৰাষ্ট্ৰই এতিয়া বিশ্বত দপদপাই আছে৷ আমাৰ দেশত নতুন শিক্ষানীতি প্ৰযোজ্য হোৱাৰ পূৰ্বে এই সমস্যা, প্ৰত্যাহ্বানসমূহ নেওচি যাব পৰাকৈ নিজকে সক্ষম কৰিব লাগিব৷ তেহে নতুন শিক্ষানীতিয়ে ফল দিব৷