কিছুমান ৰোগে বিশ্বত এটা সময়ত ভয়ানক বিপৰ্যয়ৰ সৃষ্টি কৰাৰ পৰিস্থিতিত এইবোৰৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে একত্ৰিতভাৱে বিশেষ ব্যৱস্থা হাতত লোৱা হয় আৰু এসময়ত ইয়াৰ প্ৰকোপ হ্ৰাস পোৱা বা প্ৰায় একেবাৰে নোহোৱা হৈ যোৱা যেন অনুভৱ হয়৷ স্মল পক্স, যক্ষ্মা, কৰ্কট, এইড্‌ছ আদি ৰোগ এনেপ্ৰকাৰৰ৷ কিন্তু এনে ধাৰণাৰ বিপৰীতে বিশেষকৈ আমাৰ দেশত পুনৰ কিছু ৰোগে আতংকৰ সৃষ্টি কৰা পৰিলক্ষিত হৈছে৷ উদাহৰণস্বৰূপে ১৯৮১ চনত বিশ্বত প্ৰথম চিহ্নিত এইচআইভি-এইড্‌ছ ৰোগ নিৰ্মূল কৰিবলৈ সমগ্ৰ বিশ্বতে বিশেষ ব্যৱস্থা লোৱা হয় আৰু ইয়াৰ পৰৱৰ্তী কালত উন্নত চিকিৎসা আৰু সজাগতাৰ দ্বাৰা এই ৰোগ নিয়ন্ত্ৰিত কৰা হয় যদিও ২০২১ চনত ১.৫ নিযুত লোক এই ৰোগত নতুনকৈ সংক্ৰমিত হোৱাৰ বাতৰি আহে৷ (বিশ্বত মুঠ ৩৮.৪ নিযুত আক্ৰান্ত) আৰু ইয়াৰে ৬,৫০,০০০জনৰ ২০২১ চনত এইড্‌ছ সম্পৰ্কীয় স্বাস্থ্য সমস্যাত মৃত্যু হয়৷ আমাৰ দেশত, বিশেষকৈ অসমত শেহতীয়াকৈ ড্ৰাগছ সেৱনৰ বৰ্ধিত হাৰৰ লগতে এই ৰোগৰ সমস্যাও বৃদ্ধি হোৱাৰ তথ্য পোৱা গৈছে৷

আমাৰ দেশত নতুনকৈ মূৰ দাঙি উঠা আন এক পুৰণি ৰোগ হ’ল যক্ষ্মা৷ এসময়ত ঔষধ আৰু উপযুক্ত খাদ্যৰ অভাৱ আৰু পৰিষ্কাৰ পৰিৱেশৰ বাবে এই ৰোগ অপ্ৰতিৰোধ্য বিবেচনা কৰা হৈছিল৷ ইয়াৰ পৰৱৰ্তী কালত চৰকাৰী প্ৰচেষ্টাত এই ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা সম্ভৱ হয়৷ সমগ্ৰ বিশ্বত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই ২০৩০ চনত এই ৰোগ নিৰ্মূল কৰাৰ লক্ষ্য গ্ৰহণৰ বিপৰীতে আমাৰ দেশত ২০২৫ চনত এই লক্ষ্য  লোৱা হৈছে৷ ইয়াৰ বিপৰীতে দেশত পুনৰ যক্ষ্মাৰ এক মাৰাত্মক ঢৌৰ আগমন হৈছে৷ স্বাস্থ্য বিভাগৰ মতে, ৰূপান্তৰিত এই ৰোগৰ নতুন ভাইৰাছ মাল্টি-ড্ৰাগ-ৰেজিছটেণ্ট এক্সটেনচিভ্‌লী ড্ৰাগ ৰেজিছটেণ্ট (এমডিআৰ এণ্ড এক্সডিআৰ) যাৰ দ্বাৰা ইতিমধ্যে ১,১৯,০০০জন লোক আক্ৰান্ত হৈছে৷ এই সংখ্যা বিশ্বৰ মুঠ আক্ৰান্তৰ ২৬ শতাংশ৷ যক্ষ্মা ৰোগৰ সংক্ৰমণৰ আন এক বিপজ্জনক দিশ হ’ল, ইয়াৰ ঔষধৰ ব্যয়বহুলতা৷ আমাৰ দেশত কিছুসংখ্যক জেনেৰিক কোম্পানীয়ে এনে ৰোগৰ ঔষধ প্ৰস্তুতৰ প্ৰস্তাৱ দিছে, যাৰ ফলত চিকিৎসা ব্যয় ৮০ শতাংশ হ্ৰাস হ’ব৷ ইয়াৰ বিপৰীতে বৰ্তমান ভাৰত চৰকাৰে প্ৰতিজন ৰোগীৰ চিকিৎসাৰ বাবে ছমাহত ২১,০০০ টকা ব্যয় কৰিবলগীয়া হয়৷

ভাৰতত প্ৰতিবছৰে ৪০ লাখ লোকে যক্ষ্মা ৰোগত মৃত্যুমুখত পৰে৷ এই সংখ্যা বিশ্বৰ এই ৰোগত নিহতৰ সংখ্যাৰ (১.৪ নিযুত) এক তৃতীয়াংশ৷ বৰ্তমান এই সমস্যাই বেছি গুৰুতৰ ৰূপ ধাৰণ কৰিছে৷ ইয়াৰ নতুন ভেৰিয়েণ্টৰ ড্ৰাগ ৰেজিছটেণ্ট বৈশিষ্ট্যৰ বাবে৷ এনে পৰিস্থিতিত ২০২৫ চনত যক্ষ্মামুক্ত ভাৰতৰ লক্ষ্য প্ৰায় অসম্ভৱ যেন অনুভৱ হৈছে৷ বৰ্তমান আমাৰ উত্তৰ-পূব ভাৰততো এই ৰোগৰ সংক্ৰমণে বিপজ্জনক ৰূপ লৈছে আৰু এনআই-কেএছএইচএআই মিত্ৰৰ যোগেদি সজাগতা বৃদ্ধিৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে৷ মূলতঃ হাঁওফাঁও আক্ৰান্ত হোৱা এই ৰোগে শৰীৰৰ যিকোনো অংশতে সংক্ৰমণ ঘটাব পাৰে৷ হাড়, মগজু, তেজ, আঁঠু, পেটৰ ভিতৰৰ অংশ আদিত বৰ্তমান এই ৰোগৰ সংক্ৰমণ অধিক হোৱা দেখা গৈছে৷ সজাগতা, পুষ্টিকৰ খাদ্য, পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা, আগতীয়াকৈ ৰোগ নিৰ্ণয় আদি ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ দ্বাৰা এই ৰোগৰ বীজাণু ধবংস সম্ভৱ৷ অন্যথা আমাৰ দৰে অধিক জনসংখ্যাৰ দৰিদ্ৰ দেশত সমস্যাৰ সমাধান যথেষ্ট বিলম্ব আৰু সমস্যাযুক্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা৷

কৰ্কট ৰোগে ভাৰতত নতুনকৈ ভয়াৱহ ৰূপ ধাৰণ কৰাটো আন এক বিপৰ্যয়৷ খাদ্যৰ প্ৰদূষণৰ লগতে বায়ু, মাটি, পানীৰ প্ৰদূষণ আৰু আগতীয়াকৈ ৰোগ নিৰূপণ নোহোৱাৰ বাবে বৰ্তমান দেশত ই আন এক মহামাৰীৰ ৰূপ ধাৰণ কৰিছে৷ ইয়াৰ লগতে আন এক নতুন বাতৰি অনুসৰি দেশৰ ভিতৰতে উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত কৰ্কট ৰোগৰ হাৰ বৰ্ধিত ৰূপত উপলব্ধ হৈছে৷ ২০২২ চনৰ তথ্য অনুসৰি, সৰ্বভাৰতীয় ১২ শতাংশৰ তুলনাত উত্তৰ-পূব ভাৰতত ২২.৩ শতাংশ লোক কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হয়৷ সেইদৰে অৰুণাচলৰ পাপুমপাৰে জিলাত স্তন আৰু জননেন্দ্ৰিয় অংগৰ কৰ্কট ৰোগ দেশৰ ভিতৰতে সৰ্বোচ্ছ৷ আমাৰ ৰাজ্যতো ধঁপাতজাতীয় দ্ৰব্য সেৱনৰ বৰ্ধিত হাৰৰ বাবে মুখ আৰু হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ সংখ্যা অধিক৷ উত্তৰ-পূব ভাৰতত সজাগতাৰ অভাৱৰ বাবে আগতীয়াকৈ পৰীক্ষা কৰা নহয়, যাৰ ফলত এই ৰোগ নিৰ্ধাৰণত পলম হৈ আক্ৰান্তৰ বিপদ বৃদ্ধি কৰে৷ এইক্ষেত্ৰত অসমৰ দৰে  শিক্ষিত লোকৰ ৰাজ্যখনতে মাথোঁ ২৪ শতাংশ লোকে সাধাৰণভাৱে কৰ্কট ৰোগ আগতীয়াকৈ পৰীক্ষা কৰাৰ সজাগতা দেখুৱায়৷ ইয়াৰ লগতে অস্বাস্থ্যকৰ জীৱনশৈলী, প্ৰদূষিত পানী, খাদ্য আদি গ্ৰহণ কৰাৰ বাবেও উত্তৰ-পূব ভাৰতত ক্ৰমাৎ কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰকোপ বৃদ্ধি হোৱা দেখা গৈছে৷ সজাগতা বৃদ্ধি, ৰোগ নিৰূপণৰ ব্যৱস্থাকৰণ, ব্যয়সাধ্য চিকিৎসা ব্যৱস্থা আদি গ্ৰহণৰ দ্বাৰা এনে ঘাতক ৰোগ নিৰ্মূলৰ বিশেষ ব্যৱস্থা হাতত নল’লে ৰাইজৰ লগতে স্বাস্থ্য বিভাগৰো বিপদ বাঢ়িব৷