হাতী বলাবলৈ টান ! থাইলেণ্ডলৈ কাজিৰঙাৰ মাউত

‘আমাৰ অসম’ কাজিৰঙাৰ প্ৰতিবেদক, ১১ নৱেম্বৰ : কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ দুজন হাতী মাউতে থাইলেণ্ডৰ লামপাঙত থকা বন্দী হাতীৰ পৰিচৰ্যা,  ইতিবাচক-শক্তিবৰ্ধক প্ৰশিক্ষণৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰশিক্ষণ পাঠ্যক্ৰমত অংশগ্ৰহণ কৰে৷ ৬-৮ নৱেম্বৰলৈকে তিনিদিনীয়া বিভিন্ন কাৰ্যসূচীৰে অনুষ্ঠিত কৰা এই ধৰণৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মাউত প্ৰশিক্ষণত প্ৰথমবাৰৰ বাবে কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ কাছেম আলী আৰু সঞ্জীৱ পেগু নামৰ দুজন মাউতে অংশগ্ৰহণ কৰে৷ কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ কহঁৰা বনাঞ্চলৰ মাউত কাছেম আলী আৰু অগৰাতলি বনাঞ্চলৰ সঞ্জীৱ পেগুৱে থাইলেণ্ডৰ লামপাঙত থকা ৰাষ্ট্ৰীয় হাতী স্কুলত হাতী পৰিচালক, মালিক আৰু যত্ন লোৱা লোকৰ বাবে ‘জেণ্টেল ট্ৰেইনিং কৰ্মশালা’ত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ সুবিধা লাভ কৰে৷ হিউমেন-এলিফেণ্ট লাৰ্নিং প্ৰগ্ৰেমছ ফাউণ্ডেশ্যন চমুকৈ এইচ-ই এল পিয়ে আয়োজন কৰা তিনিদিনীয়া অনুষ্ঠানত আটাইতকৈ প্ৰাসংগিক বৈজ্ঞানিক জ্ঞানৰ বুজাবুজিৰ জৰিয়তে বন্দী হাতী কল্যাণক আগুৱাই নিয়াৰ লক্ষ্যৰে নীতি আৰু অনুশীলনৰ পৰিচয় দিয়া হয় আৰু ইতিবাচক শক্তিবৰ্ধক কৌশলৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হয়৷ মূল প্ৰশিক্ষক আৰু সুবিধা প্ৰদানকাৰী আছিল ড॰ এণ্ড্ৰু মেকলিন, এইচ-ই এল পি ফাউণ্ডেশ্যনৰ ড॰ পৰ্টলেণ্ড জোনছ আৰু ৱাইল্ডলাইফ ট্ৰাষ্ট অৱ ইণ্ডিয়াৰ দ্বাৰা পৰিচালিত কাজিৰঙাৰ পানবাৰীত অৱস্থিত বন্যপ্ৰাণী উদ্ধাৰ আৰু পুনৰ সংস্থাপনৰ কেন্দ্ৰৰ পশু চিকিৎসক ভাস্কৰ চৌধুৰী৷ কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান তথা ব্যাঘ্ৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ ক্ষেত্ৰ সঞ্চালকে জানিবলৈ দিয়া মতে ইতিবাচক শক্তিবৰ্ধক মানে পৰিৱেশত উদ্দীপক যোগ কৰি আচৰণৰ কম্পাংক বৃদ্ধি কৰা৷

যিহেতু লক্ষ্য হৈছে নিৰ্দিষ্ট সঁহাৰি বা আচৰণ বৃদ্ধি কৰা, ইতিবাচক শক্তিবৰ্ধনে পৰিষ্কাৰ ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি প্ৰশিক্ষণৰ কোমল পদ্ধতি প্ৰয়োগ কৰে৷ পৰম্পৰাগত হাতী প্ৰশিক্ষণত অবাঞ্ছিত বা অবাঞ্ছিত আচৰণ শুধৰণি কৰাত গুৰুত্ব দিয়াৰ প্ৰৱণতা বৃদ্ধি কৰা হয়৷ ইতিবাচক শক্তিবৰ্ধনে হাতী আৰু তেওঁলোকৰ যত্ন লোৱা লোকৰ সৈতে তেওঁলোকৰ সম্পৰ্কত মানসিক চাপ, বিষ আৰু ভয় বহু পৰিমাণে হ্ৰাস কৰি অধিক গঠনমূলক আৰু পুনৰ্বাসনমূলক মানসিক প্ৰভাৱ পেলায়৷ সঞ্চালকে আৰু জানিবলৈ দিয়া মতে হাতীৰ বাবে শিক্ষণ আৰম্ভ হয় যেতিয়াই জন্মৰ পিছত মানুহ আৰু চৌপাশৰ লগত যোগাযোগ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে৷ প্ৰজন্মৰ পিছত প্ৰজন্ম ধৰি প্ৰশিক্ষণ দিয়া জীৱ-জন্তুৰ বাবে ইতিবাচক শক্তিবৰ্ধক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে৷ যদি ইয়াক উপযুক্তভাৱে প্ৰৱৰ্তন কৰা হয় তেন্তে হাতী এটাৰ বাবে শিক্ষণ অভিজ্ঞতা বহু পৰিমাণে উন্নত হয়৷ প্ৰশিক্ষণৰ সময়ত মৌখিক আৰু সংকেত প্ৰশিক্ষণৰ ক্ৰমৰ ওপৰত ব্যৱহাৰিক প্ৰদৰ্শন কৰা হয়৷ হাতীৰ ক্ষেত্ৰতো বিনদজনক বা ভয়ংকৰ অভিজ্ঞতাৰ প্ৰতি সংবেদনহীনতা প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছিল যিটো বিপদজনক প্ৰাণী আৰু পিছৰ জীৱনৰ পৰিস্থিতিৰ সৈতে কাম কৰাৰ বাবে উপযোগী৷ এই প্ৰশিক্ষণত নেপাল, লাওছ পিডিআৰ, থাইলেণ্ড আৰু শ্ৰীলংকাৰ মাউতে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল৷ উল্লেখ্য কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান সুৰক্ষাৰ আৰু পৰ্যটকক উদ্যান দৰ্শন কৰোৱাবলৈ ৫০ টাতকৈও অধিক পোহনীয়া হাতী আছে৷ এই হাতীৰ মাউতসকলে বন বিভাগৰ পোহনীয়া হাতীক উপযুক্ত পৰিচৰ্যা কৰাটো অতি প্ৰয়োজন৷ কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত পোহনীয়া হাতীৰ অবিহনে বন্যপ্ৰাণী নিৰাপত্তা দিয়াটো বিশেষকৈ বাৰিষা কালত কঠিন৷ গতিকে কাজিৰঙাত যি ধৰণে বনকৰ্মীয়ে উদ্যান সুৰক্ষা দি আছে ঠিক সেই ধৰণে পোহনীয়া হাতীয়েও উদ্যান সংৰক্ষণত এক বিশেষ ভূমিকা পালন কৰি থকাৰ বাবে বিভাগীয় হাতীবোৰক উপযুক্ত পৰিচৰ্যা কৰাটো মাউতসকলৰ কাৰণে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ৷