সত্ৰ আৰু সত্ৰ মহাসভাৰ আত্মবিশ্লেষণৰ সময়

কলা আৰু সংস্কৃতিৰ ইতিহাসে এটা জাতিৰ জীৱনগাথাক প্ৰতিফলিত কৰে৷  সুস্থ শাসন, একনিষ্ঠ সাধনাৰ লগতে প্ৰচাৰ আৰু প্ৰসাৰে সংস্কৃতিৰ বিকাশত সহায় কৰে৷ একোজন শক্তিধৰ, বিচিত্ৰ প্ৰতিভাৰে মহীয়ান, অন্তৰ্দৃষ্টিসম্পন্ন গভীৰ চিন্তাশীল মহীষীৰ অকুণ্ঠ প্ৰচেষ্টাতেই একোটা সংস্কৃতিয়ে একোখন সভ্য সমাজৰ ধবজাবাহক হিচাপে থিয় দিব পাৰে৷ অসমৰ কলা-সংস্কৃতিৰ আকাশত তিৰ্‌বিৰাই থাকি সমগ্ৰ জাতিটোকে পোহৰাই তোলা উজ্জ্বল নক্ষত্ৰ দুটাই হৈছে মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ আৰু মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ৷ গুৰু দুজনাৰ অপ্ৰাণ প্ৰচেষ্টাত জাতিটোৱে কু-সংস্কাৰৰ অটল গহ৩১ৰ পৰা নিজকে সভ্যতাৰ দিশলৈ আগুৱাই লৈ যাবলৈ সক্ষম হৈছিল৷ গুৰু দুজনাৰ লগতে আৰু বহুকেইজন মহাপুৰুষৰ তত্ত্বাৱধানত আৰম্ভ হোৱা সত্ৰ ব্যৱস্থাই জাতিটোক একতাৰ এনাজৰীৰে বান্ধি ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছিল৷ অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত প্ৰতিষ্ঠা কৰা সত্ৰসমূহে জাতি, ধৰ্ম, বৰ্ণ নিৰ্বিশেষে সকলো শ্ৰেণীৰ লোককে একত্ৰিত কৰি শিক্ষা আৰু সংস্কৃতিৰ জৰিয়তে সমাজখনক পোহৰাই তুলিবলৈ যত্নপৰ হৈছিল৷ প্ৰকৃতাৰ্থত সত্ৰ স্থাপনৰ উদ্দেশ্যই আছিল সেইটো৷ কিন্তু বৰ্তমান অসমত এনে বহু সত্ৰ আছে যি সত্ৰ স্থাপনৰ মূল উদ্দেশ্যক অংগুষ্ঠ দেখুৱাই সত্ৰক ব্যক্তিগত সম্পত্তি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰাৰ লগতে সত্ৰাধিকাৰৰ পৰিয়ালৰ ষ্টেটাছ ছিম্বল হিচাপেহে ব্যৱহাৰ কৰে৷ সমাজত কলা-সংস্কৃতিৰ প্ৰচাৰ আৰু প্ৰসাৰতো বাদেই কিছুসংখ্যক সত্ৰক বাদ দি বহু সত্ৰৰ শিষ্য এজনেই বিচাৰি পাবলৈ নাই; আৰু এনে বহু সত্ৰ আছে যিয়ে দুজনমান শিষ্যক দীক্ষা দিয়েই দায়িত্ব শেষ বুলি ভাবে৷ শিষ্যৰ ভক্তিত গদ গদ হৈ থকা বহু সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰৰ জ্ঞানৰ পৰিসীমা দেখিলে চকু কপালত উঠিব৷ মহাপুৰুষসকলৰ উদ্দেশ্যক ধোঁৱাচাঙত তুলি জাত্যভিমান আৰু বৰ্ণবাদী মানসিকতাৰে পৰিপুষ্ট কিছুসংখ্যক সত্ৰই সমাজত নিজৰ স্থান অৱনমিত হোৱাৰ ভয়ত অবৈজ্ঞানিক আৰু চালে-বেৰে কোবোৱা যুক্তি দি হ’লেও কিছুমান অযুক্তিকৰ পৰম্পৰা আৰু কু-সংস্কাৰ সমাজত বৰ্তাই ৰাখিব বিচাৰে৷ কলা-সংস্কৃতিৰ দিশত নিজৰ ওচৰ-চুবুৰীয়াৰ মাজতে সজাগতা আনিব নোৱৰা বহু সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰে কিন্তু সত্ৰ মহাসভাৰ বিষয়বাব পাবলৈ বেছ তৎপৰ হৈ পৰা দেখা যায়৷এনে এক ব্যৱস্থা আৰু বাতাৱৰণৰ পৰিপ্ৰেক্ষিততো চৰকাৰে মাজে-সময়ে সত্ৰসমূহক আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদান কৰি আহিছে৷ কিন্তু এই সাহায্য প্ৰদান কৰাৰ আগতে চৰকাৰে সত্ৰসমূহৰ সমাজত অৱদানৰ দিশটো বিচাৰ কৰি চায়নে? বিগত সময়ত আৰ্থিক সাহায্য লাভ কৰা সত্ৰসমূহে টকা ব্যৱহাৰৰ মানপত্ৰ চৰকাৰক সময়মতে প্ৰদান কৰিছেনে? অৰ্থ ব্যৱহাৰৰ দিশসমূহ বিচাৰ কৰি চাবলৈ চৰকাৰৰ পৰ্যবেক্ষকৰ দল কেতিয়াবা সত্ৰসমূহলৈ গৈছেনে? লেখত ল’বলগীয়া শিষ্য-ভকত নথকা বহু সত্ৰই যদি অনুদানৰ টকা সত্ৰাধিকাৰৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি ক্ৰয়ত খৰচ কৰিছে, তাৰ হিচাপ জানো কোনোবাই ৰাখিছে? সমাজত কলা-সংস্কৃতিৰ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষ অৰিহণা নথকা সত্ৰক অনুদান দিয়াটো কিমান যুক্তিসংগত? সত্ৰৰ দুৰ্বল আন্তঃগাঁথনিক পৰ্যালোচনা কৰাৰ লগতে বিগত দুই-তিনিটা দশকত সমাজত সত্ৰখনৰ অৱদানৰ দিশটোও পৰ্যালোচনা কৰা দৰকাৰ৷ বাস্তৱিক ৰূপত অস্তিত্বহীন বহু সত্ৰই কিন্তু চৰকাৰী নথি-পত্ৰত নিজৰ অস্তিত্ব ঠিকেই বজাই ৰাখিছে৷সত্ৰ মহাসভাই এই দিশবোৰ কেতিয়াবা পৰ্যালোচনা কৰি চাইছেনে? নে বিষয়বাবৰ যুঁজখনত বাকী কথা তল পৰে? সেয়েহে চেলেং কাপোৰত পদধূলা লোৱা শিষ্যই এতিয়া সত্ৰাধিকাৰক গালি পাৰোঁতে অট্টহাস্য কৰিছে, প্ৰশ্ন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে৷ বহু সত্ৰাধিকাৰৰ জাত্যভিমানৰ ফলতেই আজি বহু হিন্দুৰ ধৰ্মান্তৰ হ’ল৷ বৰ্ণবাদী মানসিকতাৰে সমাজত বহু অশুভ পৰম্পৰা বৰ্তাই ৰখাত কিছু সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰ বা তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ সদস্যৰ ভূমিকা অপৰিসীম৷ এইখিনিতে সত্ৰ বা সত্ৰাধিকাৰক লৈ চলি থকা অন্য এটা প্ৰসংগ৷ বহুতেই অভিযোগ আনে যে বৰ্তমান সত্ৰাধিকাৰসকলে নিজস্বতা হেৰুৱাইছে৷ চৰকাৰৰ প্ৰতি দুৰ্বলতা প্ৰকাশ কৰা সত্ৰাধিকাৰসকলৰ চৰকাৰৰ প্ৰতি দৰদ অলপ বেছি৷ এই অভিযোগক মিছা বুলি একেবাৰে নস্যাৎ কৰিব নোৱাৰি৷ চৰকাৰী আতিথ্যত অতি হিন্দুত্বৰ প্ৰতি ধাৱমান হোৱা সত্ৰাধিকাৰক গুৰুজনাৰ আদৰ্শৰে পৰিচালিত সমাজখনে সমালোচনা কৰিবই৷ নমামি বৰাক-ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ উৎসৱত অংশ লোৱা সত্ৰাধিকাৰক সমাজখনে কটু কথা শুনাবই৷ সেয়েহে সময় থাকোঁতেই সকলোৱে আত্মবিশে¡ষণ কৰা উচিত৷ অন্যথা পিছৰ প্ৰজন্মই সত্ৰৰ চিন্তা আৰু দৰ্শনক একেবাৰেই বাদ দিব৷