‘পকা ধানৰ মাজে মাজে’
... আঘোণ অসমৰ জনজীৱনৰ এক ব্যস্ততাপূৰ্ণ মাহ, বিশেষকৈ কৃষিনিৰ্ভৰ লোকসকলৰ বাবে৷ সেয়েহে আঘোণ আহি পদূলিমুখ পালেই দাৱনীজাকৰো সময় হয় পকা পকা সোণগুটিবোৰ চপোৱাৰ৷ সোণোৱালী পথাৰখনেও যেন হাত বাউল দি মাতে ৰাংঢালী ৰূপহী দাৱনীজাকক৷ সেয়েহে ভাল দিন-বাৰ চাই আগধান অনা পৰ্ব শেষ কৰে আৰু আগধান অনা পৰ্ব শেষ হ’লেই হাতত কাঁচি লৈ দাৱনীজাক আগবাঢ়ে সৰু সৰু আলিয়েদি ধাননিডৰাৰ কাষলৈ৷ সোণগুটি চপোৱাৰ হেঁপাহত ধানৰ মূৰত সেৱা জনাই মুঠি মুঠিকৈ কাটি যায় পকা পকা ধানবোৰ ...
আঘোণ মানেই সোণোৱালী আৰু এই সোণোৱালী ৰঙে ৰঙীণ কৰি তোলে প্ৰত্যেকৰে মন৷ আঘোণৰ এই নৈসৰ্গিক সৌন্দৰ্য কেৱল সোণালী ধাননিৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়, আঘোণৰ কুঁৱলীসনা মনোমোহা পুৱাবোৰতো আছে এক অনন্য মাদকতা৷ আঘোণ মানেই চৌদিশে কেৱল কুঁৱলী আৰু কুঁৱলী৷ কুঁৱলীৰ ঘন ঘন টোপালবোৰ যেতিয়া নিয়ৰ হৈ সৰে আঘোণৰ সোণালী বুকুত, কুঁৱলীয়ে বাট ভেটি ধৰে৷ সেই কুঁৱলীতে আকৌ কোনো কবিৰ পথাৰত ধান দাই থকা সেউতীজনী হেৰাই থাকে৷
‘আঘোণৰ কুঁৱলীয়ে বাট ভেটি কৰিছে আমনি একোকে নমনি...৷’
আঘোণৰ কুঁৱলীয়ে সেমেকাই তোলে বাট-পথ, সোণগুটিৰ পথাৰ৷ ক্ৰমশঃ শীতৰ শিহৰণ জাগে ধৰাৰ বুকুত৷ আঘোণে গোপনে কাণে কাণে কয়– শীত আগমনৰ কথা৷ পুৱাৰ সূৰুযৰ কিৰণৰ হালধীয়া হাঁহিত তন্দ্ৰা ভাগে পক্ষীকুলৰ, পক্ষীকুলৰ কলকলনিত সাৰ পায় বৰ্ণিল পুৱাবোৰ আৰু সোণোৱালী প্ৰকৃতিৰ বিনন্দীয়া ৰূপ৷ টোপ্ টোপ্কৈ সৰি পৰা নিয়ৰৰ চেঁচা টোপালত ঠন ধৰি উঠা দূৱৰিবোৰো যেন কঁপি উঠে৷ কুঁৱলীয়ে ছানি ধৰে নীলিম আকাশ৷ কুঁৱলীৰ ডাঠ আস্বাদন ফালি ৰঙীণ সূৰুযে কিৰণ ছটিয়ায় ধৰাৰ বুকুত, কিৰণৰ স্পৰ্শত নিয়ৰসিক্ত সোণগুটিবোৰ মুকুতা হৈ জিলিকি উঠে আঘোণৰ পথাৰত৷ 
আঘোণত কাতিৰ শস্য-শ্যামলা পথাৰখন হৈ পৰে সোণোৱালী৷ আহিন-কাতিত পূৰঠ হোৱা কৃষকৰ সপোনবোৰ আঘোণত পৰিপূৰ্ণ হয়৷ আঘোণ আহে এক নৱ-সম্ভাৱনাৰে৷ আঘোণে দিঠক সানে সপোনত৷ আঘোণ অহা মাত্ৰকেই সেউজীয়া পথাৰখনে বৰণ সলাই ধৰা দিয়ে এজনী চঞ্চলা গাভৰুৰ ৰূপত৷ সোণগুটিৰ ভৰ সহিব নোৱাৰি ধানৰ থোকবোৰ হাউলি পৰে তললৈ, যেন ভৰ যৌৱনা লাজুকী গাভৰুজনীহে! আঘোণৰ এনে ভৰুণ পথাৰৰ ৰূপ দেখি সেয়েহে কৃষকেও সমূলি পাহৰি যায় আহাৰ-শাওণ মাহত কপালৰ ঘাম মাটিত পেলাই ৰ’দ-বৰষুণ একাকাৰ কৰি পথাৰত কৰা শ্ৰমৰ কথা৷ সেয়ে হয়তো আঘোণৰ লহ্পহীয়া সোণগুটিৰ পথাৰখনেও কৃষকৰ সমস্ত দুখ-ভাগৰ, শ্ৰম কাঢ়ি তেওঁলোকৰ জীৱনলৈ আশাৰ বাৰ্তা কঢ়িয়াই আনে আৰু ওঁঠত বিৰিঙাই তোলে এমোকোৰা প্ৰাপ্তিৰ হাঁহি৷
আঘোণ কৃষকৰ সোণালী সপোন৷ সেয়েহে কৃষকৰ সপোনবোৰ দিঠক হয় এই আঘোণতে৷ জীয়াই থকাৰ অদম্য হেঁপাহ আৰু সফলতাৰ উৎস আঘোণ৷ আঘোণে কৃষকৰ উদং ভঁৰালত সোণগুটিৰ লখিমীৰে ওপচাই তোলে—— অনাগত ভৱিষ্যতৰ বাবে৷
আঘোণত জিলিকে সোণগুটিৰ পথাৰখন৷ ৰিব্ ৰিব্ মলয়াৰ ছাটিত হালে-জালে জহা, ৰণ্জিৎ, সুৱাগমণি, মাণিকী মধুৰী, বৰা, তৰাবাঁও, তুলসী বাঁও, আইজং, বৰো, মনোহৰ, মাগুৰিৰ দৰে কিমান যে ধান৷ ৰ’দত তিৰ্বিৰাই থকা এই পকা পকা ধানবোৰ খাবলৈ দূৰ-দূৰণিৰ পৰা পখীবোৰ আহে৷ জাক জাক ভাটৌ, বালিমাহীবোৰে ধাননিৰ ওপৰেৰে নাচি-বাগি সোণগুটিবোৰ খাই সুললিত কণ্ঠেৰে আঘোণৰ গীত জুৰে৷ মনোমোহা সেই দৃশ্য দেখি মনত পৰে ৰুদ্ৰ বৰুৱাৰ সেই কালজয়ী গীতটোলৈ———-
‘পকা ধানৰ মাজে মাজে
সৰু সৰু আলি অ’...
আলিত বহি গীত জুৰে
জাক বালিমাহী
সৰু সৰু আলি অ’...’
আঘোণ অসমৰ জনজীৱনৰ এক ব্যস্ততাপূৰ্ণ মাহ, বিশেষকৈ কৃষিনিৰ্ভৰ লোকসকলৰ বাবে৷ সেয়েহে আঘোণ আহি পদূলিমুখ পালেই দাৱনীজাকৰো সময় হয় পকা পকা সোণগুটিবোৰ চপোৱাৰ৷ সোণোৱালী পথাৰখনেও যেন হাত বাউল দি মাতে ৰাংঢালী ৰূপহী দাৱনীজাকক৷ সেয়েহে ভাল দিন-বাৰ চাই আগধান অনা পৰ্ব শেষ কৰে আৰু আগধান অনা পৰ্ব শেষ হ’লেই হাতত কাঁচি লৈ দাৱনীজাক আগবাঢ়ে সৰু সৰু আলিয়েদি ধাননিডৰাৰ কাষলৈ৷ সোণগুটি চপোৱাৰ হেঁপাহত ধানৰ মূৰত সেৱা জনাই মুঠি মুঠিকৈ কাটি যায় পকা পকা ধানবোৰ৷ লগে লগে গীত-মাত, কথাৰ মেল, হাঁহি-খিকিন্দালিৰে মুখৰ হৈ পৰে আঘোণৰ পথাৰ৷ দাৱনীৰ লিহিৰি হাতৰ পৰশত যেন সোণগুটিবোৰ নাচি উঠে৷ ব্যস্ততাৰ সীমা নোহোৱা হয় দাৱনীজাকৰ৷ দূৰৰপৰাই শুনা যায় কাঁচিৰ কেচ্ কেচ্ শব্দ৷ মুখত এমোকোৰা তামোলেৰে ওঁঠ ৰঙা কৰি আকৌ লাগি যায় ধান কটাত৷ ভাগৰ লাগিলে ৰ’দ-কাঁচিয়লিত বহি জলফাই, ৰবাব টেঙাৰ জুতি লোৱা আৰু ক’ত যে কি! সেই ছলতে পাহুৱাল ডেকাহঁতেও বিৰিয়াৰ দুয়োকাষে ধানৰ ডাঙৰি বান্ধি ঘৰলৈ ওভতোতে সুহুৰি মাৰি জোকাই যায় দাৱনীজাকক৷ দাৱনীহঁতেও মিচিকিয়াই হাঁহি মাৰি ৰ লাগি চাই ৰয় মনে মিলা ডেকাজনক৷ এনেকৈয়ে আঘোণৰ পথাৰত প্ৰেমৰ প্ৰকাশ হৈ কাৰোবাৰ মনৰ মিলন ঘটে৷ মুঠতে ক’বলৈ গ’লে সোণগুটি চপোৱাৰ এক উথপ্থপ্ পৰিৱেশে বিৰাজ কৰে আঘোণৰ পথাৰত৷
এনেকৈয়ে ক্ৰমশঃ নামি আহে আঘোণৰ আবেলিটো, আবেলিৰ আকাশেদি উৰি যোৱা জাক জাক বগলীৰ দৃশ্যই মনটোকো উৰুৱাই লৈ যায় বহু দূৰ-দিগন্তলৈ৷ বহু স্মৃতিয়েই ৰিঙিয়াই আঘোণৰ এই সময়ত৷ শৈশৱৰ সেই সোণালী দিনবোৰে বৰকৈ আমনি কৰে৷ স্কুলৰ পৰা আহি আবেলি লগৰীয়াবোৰৰ সৈতে আমিও হাতত এখন মোনা লৈ ধান কটা পথাৰবোৰত নৰাবোৰৰ মাজত লেছেৰি বুটলিবলৈ গৈছিলোঁ৷ কিন্তু বৰ্তমান লেছেৰি বোটলা সেই দৃশ্যও বিৰল হৈ পৰিল৷
সন্ধিয়া সূৰ্য অস্ত যোৱাৰ লগে লগে দাৱনীজাকো উভতে ঘৰলৈ৷ বাটত নিয়ৰসিক্ত কুঁৱলীজাকে বাৰুকৈয়ে আমনি কৰে ৰাংঢালী-ৰূপহী দাৱনীহঁতক৷ কুঁৱলীৰ ঘন ঘন টোপালবোৰে সেমেকাই তোলে আবেলিৰ বাট-পথ আৰু সোণগুটিৰ পথাৰ৷ কুঁৱলীৰ ফাঁকে ফাঁকে ম’হৰ গাড়ী, গৰু গাড়ীত ধানৰ ডাঙৰি ভৰাই অনা দৃশ্য অতি মনোৰম৷ অৱশ্যে এতিয়া সেই ঠাই টেক্টৰে ল’লে৷
ভৰসাৰ থলী আঘোণে ভোগৰ সম্ভাৰ কঢ়িয়াই আনে, সেয়েহে আঘোণক ‘ভোগৰ মাহ’ বুলি কোৱা হয়৷ কিয়নো আঘোণত পথাৰৰ ধানৰ লগতে বাৰীৰ শাক-পাচলি, পুখুৰীৰ মাছ, ইটো-সিটো সামগ্ৰীৰ চৌদিশে উভৈনদী হৈ পৰে৷ ইফালে, আঘোণৰ ধান কটা পৰ্বও শেষ হয়৷ সেয়েহে নতুন ধানেৰে পৰিয়ালৰ লগতে আত্মীয়-স্বজন, মিতিৰ-কুটুম্ব সকলোৱে মিলি এসাঁজ লগে-ভাগে খোৱাৰ প্ৰস্তুতি চলে যাক কোৱা হয় ‘ন-খোৱা’ পৰ্ব৷ এই ন-খোৱা পৰ্বই সকলোৰে মাজত ঐক্য, সম্প্ৰীতি আৰু ভ্ৰাতৃত্ববোধৰ এনাজৰীডাল কটকটীয়া কৰে আৰু মৰম-স্নেহ অটুত ৰাখে৷ এনেদৰেই আঘোণ আহে প্ৰতিবছৰে৷ প্ৰতিজন কৃষকৰ জীয়াই থকাৰ একমাত্ৰ সম্বল হৈ৷ আঘোণে প্ৰতিশ্ৰুতি আনে নৱ-জীৱনৰ৷ সেয়েহে আঘোণ প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে আশা-ভৰসা, কল্পনা আৰু সপোন৷