চাবোনে সঁচাকৈয়ে ভাইৰাছ ধবংস কৰিব পাৰেনে?

শিৰোনামটো দেখি হয়তো ভাবিছে যে চাবোনৰ এনে কি যাদুকৰী শক্তি থাকিব পাৰে, যিয়ে নেকি মাৰাত্মক ভাইৰাছক দেহত প্ৰৱেশ কৰাৰ আগতেই ধবংস কৰিব পাৰে৷ এই ভাৱনাত অস্বাভাৱিকতা নাই৷ তাৰ অন্যতম কাৰণটো হ’ল বিগত দুটা বৰ্ষৰ ক’ভিডকালীন পৰিৱেশ-পৰিস্থিতি৷ যি পৰিস্থিতিত আমি প্ৰত্যেকেই বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ আহ্বানমৰ্মে এবাৰলৈ হ’লেও মন-মননত আওৰাই ল’বলৈ বাধ্য হৈছিলো যে হাত ধোৱক, হাত ধোৱক, হাত ধোৱক৷ অন্ততঃ ২০ ছেকেণ্ড সময় চাবোনেৰে হাতখন ধুই দিয়ক আৰু nCoV ৰ সংক্ৰমণৰ পৰা বাচি থাকক৷

কিন্তু কথাটো হ’ল, সঁচাকৈয়ে বাৰু চাবোনে nCoV ৰ দৰে মাৰাত্মক ভাইৰাছ ধবংস কৰিব পাৰেনে? যদি পাৰে, তেন্তে চাবোনৰ ফেনবোৰত এনে কি যাদুকৰী শক্তি থাকিব পাৰে!

দৰাচলতে nCoV ৰ দৰে ভাইৰাছবোৰ হ’ল অতি ৰহস্যময় অণুজীৱ, ক্ষুদ্ৰ এক প্ৰটিন অণু৷ যাক জীৱন্ত বুলিবও নোৱাৰি আকৌ জড় বুলিবও নোৱাৰি, কাৰণ যেতিয়ালৈকে ই কোনো এক প্ৰাণীৰ কোষত আশ্ৰয় নলয়, তেতিয়ালৈ ই সংক্ৰামক আৰু ভয়ংকৰ নহয়৷ এডাল আঁহযুক্ত চৰ্বীৰ (RNA-Ribo Nuclic Acid) দ্বাৰা আবৃত্ত হৈ থাকে ভাইৰাছ নামৰ অণুজীৱবোৰ৷ যেতিয়া আমাৰ দৰে আন প্ৰাণীৰ দেহৰ কোষত আশ্ৰয় লয় তেতিয়া সেই কোষটোৰ বংশগতিৰ প্ৰণালী সলনি কৰে আৰু আশ্ৰয়দাতাৰ কোষটোক আক্ৰমণাত্মক কৰি তোলে৷

কিন্তু জীৱদেহৰ কোষত আশ্ৰয় লোৱাৰ আগতে ভাইৰাছবোৰ অতি ঠুনুকা হৈ থাকে৷ কাৰণ, ক্ষুদ্ৰ এক আৰএনএ বা ডিএনএ-ক এখন পাতল চৰ্বিৰ আৱৰণেৰেহে আবৰি থাকে৷ সেয়েহে কোনো ভাইৰাছ ধবংস কৰিবলৈ মাথোঁ চাবোন বা আন তেনে পৰিমাৰ্জক পদাৰ্থই যথেষ্ট৷ কিন্তু জীৱদেহৰ কোষত আশ্ৰয় ল’লে সেই ঠুনুকা ভাইৰাছটোৱেই অতি ক্ষমতাশালী হৈ পৰে৷ সেয়েহে দেহত প্ৰৱেশ কৰাৰ আগতেই nCoV দৰে ভাইৰাছবোৰ ধবংস কৰিবলৈ চাবোনেই হ’ল এক উৎকৃষ্ট আহিলা বা পদাৰ্থ৷ চাবোনৰ ফেনে ভাইৰাছৰ চৰ্বিৰ আৱৰণখন সহজে ধবংস কৰি চাবোনৰ পানীত দ্ৰৱীভূত কৰিব পাৰে৷ যেতিয়া ভাইৰাছৰ চৰ্বিৰ আৱৰণখন পানীত দ্ৰৱীভূত হয় তেতিয়া ডিএনএ বা আৰএনএ নিজেই জহি খহি যায়৷ 

দৰাচলতে চাবোনবোৰ হ’ল Na বা K যুক্ত ফেটিএছিড লৱণ৷ Saponification নামৰ এটা বিশেষ ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা চাবোন প্ৰস্তুত কৰা হয়৷ প্ৰতিটো চাবোনৰ অণু হ’ল হাইড্ৰকাৰ্বনৰ এডাল দীঘল চেইন৷ চাবোনৰ অণু এটাত দুটা মূৰ থাকে৷ এটা হ’ল Hydrophillic যি পানীৰ অণু বা আন খাদ্যৰ অণুৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত৷ আনটো হ’ল Hydrophobic, যি তেল বা চৰ্বিৰ অণুৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত৷যেতিয়া চাবোনৰ পানী তেলজাতীয় মলিৰ সৈতে মিহলি হয় তেতিয়া চাবোনৰ অণুবোৰে এটা বিশেষ ক্ৰমত সজাই লয়৷ তাক কোৱা হয় Micells৷ সেই ক্ৰমৰ পানী ভালপোৱা অংশই পানীৰ অণুবোৰ লৈ Micells ৰ বাহ্যিক আৱৰণৰ সৃষ্টি কৰে৷ আনহাতে চৰ্বি ভালপোৱা Hydrophobic অংশই তেল বা চৰ্বিৰ অণুৰ সৈতে যুক্ত হৈ কেন্দ্ৰীভূত হয়৷ যেতিয়া সেই চাবোনৰ পানীবোৰ আন পানীৰ সতে উটুৱাই দিয়া হয় তেতিয়া Micells বোৰত কেন্দ্ৰীভূত হোৱা তেল বা চৰ্বি জাতীয় সকলোবোৰ মলি উটি যায়৷

এতিয়া ভাবক nCoVৰ দৰে ভাইৰাছবোৰৰ বাহ্যিক আৱৰণখন চৰ্বিযুক্ত আৱৰণেৰে গঠিত নহয়নে? গতিকে পৰ্যাপ্ত পৰিমাণে ফেনাব পৰাকৈ হাতখন ঘঁহি-পিহি যদি চাবোনেৰে ধুই দিয়া হয় তেতিয়া সেই চৰ্বিৰ আৱৰণবোৰ ভাঙি Micells বোৰত যে কেন্দ্ৰীভূত হ’ব সেয়া নিশ্চিত৷ যি কি নহওক nCoV সংক্ৰমণে পুনৰ গা কৰি উঠিছে৷ এনেস্থলত চাবোনেৰে হাত ধোৱা অভ্যাস পৰিত্যাগ কৰাটো সমীচিন হ’বনে?