মানুহৰ আকাংক্ষাৰ শেষ নাই৷ সমগ্ৰ ব্ৰহ্মাণ্ডৰ অধীশ্বৰ  ঈশ্বৰ হোৱাৰ পাছতো মানুহে অনুভৱ কৰিব ঈশ্বৰৰ দেখোন কিমান অভাৱ, আৰু কিমান পাবলৈ বাকী! মহাত্মা গান্ধীয়ে আকাংক্ষাবোৰ সীমিত কৰি ৰখাত, যিখিনি প্ৰয়োজন সেইখিনি পালেই সন্তুষ্ট হৈ থকাত গুৰুত্ব দিছিল৷ কিন্তু পৃথিৱীয়ে তেওঁৰ কথা নুশুনিলে৷ পৃথিৱীৰ মানুহ আজি উন্নতিৰ বলিয়া দৌৰত মত্ত৷ সকলোকে তীব্ৰগতিৰে উন্নতিৰ পথত আগুৱাব লাগে৷ কোনেও নাজানে এই উন্নতি কি? এই বলিয়া দৌৰেৰে আমি ক’ত উপনীত হ’ম? আকাংক্ষাবোৰৰ মাজৰে সম্পদ আহৰণৰ আকাংক্ষা অতি শক্তিশালী৷ সম্পদে মানুহক ক্ষমতাশালী কৰে, আনৰ জীৱন নিয়ন্ত্ৰণৰ অধিকাৰ দিয়ে৷ ইয়াৰ ৰাগী সাংঘাতিক৷ কিন্তু পৃথিৱীত সীমিত পৰিমাণৰ সম্পদ আছে৷ কোৱা হৈছে যে পৃথিৱীখনে যিমান মানুহক আশ্ৰয় দিব পাৰে তাতকৈ তিনিগুণ বেছি মানুহ গ্ৰহটোত আছে৷ ইমান মানুহৰ প্ৰয়োজন পূৰাবলৈ গ্ৰহটোৰ বায়ু, পানী, হাবি সকলোৰে ওপৰত অত্যধিক হেঁচা পৰিছে৷ মাটিৰ হাজাৰ ফুট তললৈ, সাগৰৰ হাজাৰ ফুট তললৈ মানুহে সম্পদ আহৰণৰ বাবে প্ৰকৃতিক নিতৌ ধৰ্ষণ কৰিছে৷ পৃথিৱী অসুখীয়া হৈ পৰিছে৷ কিন্তু আকাংক্ষাৰ বলিয়া দৌৰ অব্যাহত আছে, বৰং বাঢ়িছেহে৷ 

এজন মানুহে উশাহত এক নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ অক্সিজেন ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে, ঘৰত দ’মাই থ’লেও এক নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰহে খাব পাৰে, এটা সময়ত এটা ঘৰতহে থাকিব পাৰে, এখন বিছনাতহে শুব পাৰে৷ জীয়াই থকাৰ বাবে যিখিনি অপৰিহাৰ্য, সেইখিনিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰকৃতিয়ে নিয়ম বান্ধি থৈছে, সেই প্ৰাকৃতিক নিয়ম আমি উলংঘা কৰিব নোৱাৰোঁ৷ কিন্তু সম্পদ আহৰণৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰকৃতিৰ নিয়ম নাই৷ মানুহে সীমাহীন সম্পদ আহৰণ কৰিব পাৰে৷ ভাৰতৰ সংবিধানে ব্যক্তিৰ মৌলিক অধিকাৰৰ ভিতৰত সম্পত্তিৰ অধিকাৰো অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছে৷ আইনসিদ্ধভাৱে এজন ব্যক্তিয়ে সম্পদ আহৰণ কৰিব পাৰে৷ আৰু ব্যক্তিৰ সেই সম্পত্তিৰ অধিকাৰক ৰাষ্ট্ৰই ৰক্ষণাবেক্ষণ দিয়ে৷

মাটি এডোখৰে বা ঘৰ এটাই কোন মালিক নাজানে বা নিচিনে৷ মাটিৰ মালিকজনৰ বাহিৰে আন এজনে ভৰি থ’লে মাটিখিনিয়ে আপত্তি নকৰে, ঘৰটোৱে মালিকৰ বাহিৰেও আন এজন মালিকৰ বিনা অনুমতিত সোমালেও উলিয়াই নিদিয়ে৷ সেই অৰ্থ ঘৰ বা মাটিৰ কোনো ‘মালিক’ হ’ব নোৱাৰে৷ এই মালিকী স্বত্বটো দেশৰ আইন-আদালতে, ব্যক্তিৰ অধিকাৰে গঢ়ি তোলা এটা কাহিনী৷ সেই মাটিডোখৰ কোনোবাই দখল কৰিবলৈ গ’লে পুলিচ-আইন-আদালতে অৰ্থাৎ ৰাষ্ট˜ই মালিকজনৰ সম্পত্তিৰ অধিকাৰক সুৰক্ষা দিয়ে৷ গতিকে এই মালিকানা মানুহে গঢ়ি লোৱা এটা কাহিনী৷ মৃত্যুৰ পাছত সিপুৰী-সৰগ-নৰক থাকক বা নাথাকক কোনেও তিলমানো সম্পদ লগত নিব নোৱাৰে৷ 

এটা মৰ্যাদাপূৰ্ণ জীৱন যাপন কৰিবলৈ হ’লে আধুনিক মানুহ এজনৰ কিছু প্ৰয়োজন পূৰণ কৰাৰ প্ৰয়োজন হয়, আৰু তাৰ বাবে কিছু সম্পদৰো প্ৰয়োজন হয়৷ কিন্তু কিমান সম্পদ এজন মানুহৰ বাবে পৰ্যাপ্ত সেই সীমাটো কোনে নিৰ্ধাৰণ কৰিব? ৰাষ্ট্ৰই, মানুহৰ নিজৰ বিচাৰ-বুদ্ধিয়ে, ধৰ্মই, সমাজে নে আন কিহবাই? 

সম্পদৰ সমবিতৰণৰ বা বিতৰণৰ সমস্যাটো পৃথিৱীয়ে সমাধান কৰিব পৰা নাই৷ পৃথিৱীত অপৰ্যাপ্ত সম্পদ আৰু অপৰ্যাপ্ত অভাৱ একেলগে আছে৷ খুব কম মানুহে প্ৰাচুৰ্যপূৰ্ণ জীৱন কটাইছে আৰু বহু বেছি মানুহ অভাৱৰ স’তে যুঁজি আছে৷ সকলোকে প্ৰাচুৰ্যপূৰ্ণ জীৱন দিব পৰাকৈ পৃথিৱীৰ সম্পদ নাই, কিন্তু এক ন্যূনতম মৰ্যাদাপূৰ্ণ জীৱন দিব পৰাকৈ পৃথিৱীৰ সম্পদ আছে৷ আজিলৈ মানুহে পৃথিৱীৰ সম্পদৰ বাবে বহু যুদ্ধ দেখিলে, বহু হত্যা-হিংসা দেখিলে৷ ৰাষ্ট্ৰৰ, ৰজাৰ উত্থান-পতন দেখিলে, কিছু মানুহ সম্পদশালী আৰু অলেখ মানুহ দুখীয়া হৈ থকা দেখিলে৷ কোনো ৰাষ্ট্ৰ-ব্যৱস্থাই, সমাজ-ব্যৱস্থাই, ধৰ্মই, দৰ্শনে সম্পদৰ অসমতাৰ সমস্যাটো সমাধান কৰিব নোৱাৰিলে৷ এমুঠিমান মানুহক বহুত ধনী-সম্পদশালী হ’বলৈ সুযোগ দিয়া পৃথিৱীখনে আন বহুতক দুবেলা দুসাঁজৰ যোগান ধৰিব নোৱৰাটো মানুহৰ সামূহিক ব্যৰ্থতা৷

মানুহৰ চিন্তা-চেতনা আৰু ৰাষ্ট্ৰ তথা সমাজ ব্যৱস্থাৰে প্ৰণয়ন কৰা আইন-কানুন এই দুয়োটা দিশতে সম্পদৰ অসমতাৰ সমস্যাটো সমাধানৰ বাবে নতুন চিন্তাৰ প্ৰয়োজন হৈছে৷ কাৰোবাৰ সম্পদ আহৰণৰ বিকৃত মানসিকতাৰ বাবে বহু মানুহক বঞ্চিত হ’বলৈ দি ৰাষ্ট্ৰ এখনে যদি নীৰৱ দৰ্শক হৈ থাকিবলগীয়া হয়, তেনেহ’লে সেইখন এখন ব্যৰ্থ ৰাষ্ট্ৰ৷